Glossary Concordance Topical concordance
Chapter 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 Cross References Footnotes
Si Isayas ne anak ni Amus ka migsulat te seini ne baseen. Sabeka sikandin ne prupita te Manama, wey diye sikandin mig-ugpe te Hirusalim. Ka kaluwasan te ngaran ne ‘Isayas’, ‘Ka Magbebaye ne Manama ka Egluwas.’ Nasulat ka seini ne baseen te me leg-un ne 740 peendiye te 680 te ware pad neetew si Hisus. Ne nabaad seini te tatelu ne baad:
1/ Kapitulu 1–39: Nahuhud kayi ka meyitenged te timpu ne ingginalatan te Asirya ka Huda, ka migharian diye te igkakawanan ne balabahan. Ne nakita ni Isayas ne tenged bes te sale te keet-etawan, te pegkamasinupaken dan, wey te kulang ka pegsalig dan te Manama, ka egpuunan ke mania te migginalatan te Asirya ka Huda. Impaay-ayaran panulua ni Isayas ka keet-etawan wey ka me pangulu ran ne eg-ugpe sikandan ne matareng se hinimuwan wey eleg se peggukum. Impanpanayan din sikandan ne emun ke kene sikandan egpammineg te lalag te Manama, egkengareetan iya sikandan. Piru intagne man-e ni Isayas ka pegkeetew te kabuhalan ni Dabid te egginguma ne timpu ne iyan likes ne eg-ikulen te keet-etawan, wey egginguma ka timpu ne due kalinaw te intiru ne kalibutan.
2/ Kapitulu 40–55: Natagne kayi ka meyitenged te egginguma ne pegkarakep wey pegkeuyan te masulug ne keet-etawan te Huda peendiye te Babilunya. Ne impanengneng ni prupita Isayas ne minsan iling dutu, kene egmahuye ka keet-etawan kene egkaawaan te egkapallateng su egluwasen ded te Manama ka keet-etawan din wey igpalibed din ded sikandan diye te Hirusalim eyew egbunsud e man e te iyam ne peg-ugpe. Ka uluwan te seini ne me kapitulu, ka Manama ka egbuut te egkeyitabu wey ka egplanu para te keet-etawan din, wey miglagkes degma seini te katuyuan dan diye te langun ne me nasud ne egpakarawat te panalangin puun te Manama pinaahi te Israil.
3/ Kapitulu 56–66: Natagne degma kayi ka meyitenged te keugpe te me etew ne igpalibed ded te Manama diye te Hirusalim. Nahuhud ni Isayas kayi ka me suhu te Manama meyitenged te matareng ne peg-ugpe, eleg ne peggukum, pegtuman te Aldew te Peggimeley, pegpanubad, wey peg-ampu. Ne egkabasa te seini ne me kapitulu ka lalag ne inggamit ni Hisus te pegpanengneng ne in-alam sikandin eyew te pegwali te meupiya ne guhuren (Isayas 61:1-2; Lukas 4:18-19.)
Ka me pegpaney-paney wey me saad \ior 1:1–12:6\ior*
Ka pegdusa te me nasud \ior 13:1–23:18\ior*
Ka peggukum te Manama te kalibutan \ior 24:1–27:13\ior*
Ka duma pad ne me pegpaney-paney wey me saad \ior 28:1–35:10\ior*
Ka Hari te Huda ne si Isikiyas wey ka me matig-Asirya \ior 36:1–39:8\ior*
Ka me lalag meyitenged te saad wey te egkapallateng \ior 40:1–55:13\ior*
Ka me pegpaney-paney wey me saad \ior 56:1–66:24\ior*
11 [xra][xrb][xrc][xrd]Ka seini ne baseen, meyitenged te impakita te Manama ki Isayas ne anak ni Amus[fn] te me timpu ne ensi Usiyas, Hutam, Ahas, wey Isikiyas ka nenekegsinundul ne mighari diye te Huda. Iyan impakita kandin ka meyitenged te Huda wey Hirusalim.
2 Pammineg kew, He langit wey tane, su miglalag ka Magbebaye ne Manama ne miggenendue,
“Migtanggu a te me bate wey impatulin ku sikandan piru migribildi sikandan keddi.
3 Nekeila te kamuney ka me baka,
wey nakatulitu ka me asnu ke hendei egpake-keena te kamuney.
Piru wara a mule ilaa te me matig-Israil ne sikeddi ka migtanggu kandan.”
4 Sikaniyu se makasesale ne me nasud, mekeyid-u-hid-u kew
tenged su napenu te mareet ne himu ka keet-etawan niyu.
Me makasesale kew degma iling te me amey wey iney niyu!
In-engkeran niyu ka Magbebaye ne Manama niyu,
ka Matulus ne Manama te Israil.
5 Mania te migpabulus-bulus kew migribildi?
Egkeupian kew naa ne egkanasnasian pad ka peglegpad kaniyu?
Israil, neempet e te pali ka ulu nu, wey migmahuye e ka intiru ne pusung nu.
6 Ne warad iya nasame ne ware namenu puun te pulu nu peendiye te palu nu;
neempet iya seini te pali, labed, wey me kehang
ne ware nalinisi, ware nabukusi, wey ke neitisi naa te lana.
7 Neengkeran niyud e ka naddeetan ne me kamet niyu
wey nasilaban e ka me siyudad niyu.
Me mata-mata niyu re due te impanakawan e te me lapu ka me kamet niyu,
wey indereetan dan ka langun ne nakita ran.
8 Ne iyan naan de nasame ka Hirusalim[fn] ne egpekeiling te leeb diye te parasan,
egpekeiling te lulubung diye te pinamulaan te timun,
wey egpekeiling te siyudad ne nalingutan te me kuntere.
9 [xr]Ke ware pad migsame ka Amana ne Maresen ne Magbebaye te pila-pila kanta,
nekeiling kid perem te Suduma wey Gumura.
10 Sikaniyu se egpekeiling te me pangulu dengan te Suduma wey Gumura wey te keet-etawan diye,
pammineg kew te lalag te Manama.
“Ware karuan kayi te keddi ka masulug ne igmanubad niyu.
Wara ad neupii te immanubad niyu keddi ne me karniru ne egtutungen,
wey ka kalambuan te insungguran niyu ne me mananap.
Wara ad nahale te langesa te me turu ne baka, me karniru, wey me kambing.
12 Migmangenendiye kew te timplu ku ka egsimba keddi,
piru wara a migsuhu kaniyu ne eg-uyan kew te igmanubad te warad pegsuman-suman ke nekey ka igkeupii ku.
13 Kene kew e uyan te ware karuan ne me halad.
In-isip kud ne malindit ka insinsu ne intutung niyu.
Kene kud e egkaantus ka pegsahakeen niyu te pegsile te iyam ne bulan,
ka aldew te peggimeley niyu, wey ka pegliblibulung niyu
tenged su miggimu kew red te sale.
14 Igkeepes ku ka me sahakeen niyu, ka pegsile te iyam ne bulan, wey ka mahal ne me aldew.
Natameneng ad wey napelaan ad e kayi.
15 Egkayawen niyu ka me belad niyu te pegpapitew ne mig-ampu kew,
wey eglibed-libed kew ka eg-ampu.
Piru kena a egtengteng kaniyu wey kena a egpammineg
tenged su ka mareet ne inggimu niyu diye te duma egpekeiling e te langesa ne nekeempet te me belad niyu.
16 Linisi niyu ka me pegkeetew niyu.
Inniyuhi niyud ka me sale niyu ne iyan nakamalindit kaniyu te pegtengteng ku.
Isanggel niyud ka langun ne mareet ne hinimuwan niyu
17 wey bebasbas kew e himu te matareng.
Iparibabew niyu ka eleg ne peggukum wey bulihi niyu ka imbaybayaran.
Pangabangi niyu ka me ilu, wey bulihi niyu ka me balu ne malitan.”
18 Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama,
Minsan pad ke egpekeiling kew te nabiluwan te lelalabi tenged te me sale niyu,
egpasayluwen ku sikaniyu eyew egkeyimu kew e ne maangkag iling kaangkag te gapas.
Minsan pad ke lelalabi en iya ka me sale niyu,
egmaangkahen ku red iya sika iling te bulbul te karniru.
19 Ke egkabagget kew wey egtuman keddi,
wey egpakakeen kew te meupiya ne eg-uma puun te tane.
20 Piru ke egsukul kew wey egribildi, egpatey kew pinaahi te kampilan.
Sikeddi ka Magbebaye ka migkahi kayi!”
21 Ka siyudad ne matinumanen dengan,
nekeiling e kuntee te malitan ne egpamelegye te lawa.
Ugpaan dengan seini te me matareng ne etew,
piru iyan naan de nasame kuntee ka me mangngimatey ne me etew.
22 Hirusalim, nekeiling ka dengan te neelin ne pelata ne egpuun te inleney ne batu,
piru kuntee, nekeiling ke naan de te me same-same naan de ne warad e karuan.
Nekeiling ka dengan te meupiya ne inumen,
piru nekeiling ke naan de kuntee te inumen ne nasewuhan te weyig.
23 Me ribildi ka me pangulu nu, wey me alukuy te me takawen.
Ne egkeupian ka tagse sabeka te seleppi ne bayad te peglapig wey mig-apas te me dasag.
Kene dan egpangabangan diye te hukumanan ka seeye se warad me amey,
wey kene dan egpamminehen ka me sumbung te me balu ne me malitan.
24 Sikan naa, pammineg kew ke nekey ka iglalag te Amana ne Maresen ne Magbebaye, ka Maresen ne Manama te Israil,
“Egsulian ku sikaniyu se me kuntere ku, wey kene kew e egpakasamuk keddi.
iling te pelata ne eglenayen te hapuy eyew egkeyimu ne ware sewug,
wey eg-aween ku ka langun ne nakamalindit kaniyu.
26 Ne iglibed ku red kaniyu ka me talaggukum niyu
wey ka me matagseb ne me talagtambag iling dengan.
Ne egkataman, iyan e igngaran te Hirusalim ka siyudad te me matareng wey me matinumanen.”
27 Tenged su matareng ka Magbebaye ne Manama,
egluwasen din ka Hirusalim wey ka langun ne mig-inniyug te me sale dan diye.
28 Piru egdereetan din ka migmanribildi wey ka me makasesale,
wey eggimatayan din ka tagse sabeka ne mig-engked kandin.
29 Te seeye kangkuwa ne timpu, engkeyilawan kew se me matig-Hirusalim tenged te pegsimba niyu te me kayu,
wey tenged te me pinamulaan ne in-isip niyu ne dayuwan.
30 Egpekeiling kew te uk ne kayu ne egkaggangu se me dewun,
wey te pinamulaan ne ware weyig.
31 Ka me mannekal ne etew egpekeiling naan de te lahami ne mahaan de egkatutung,
wey ka me hinimuwan dan egpekeiling te ulas ne egpakasilab kandan.
Ne egkasilaban sikandan wey ka immangimu ran ne maddeet,
wey ware iya minsan hentew ne egpekeebuk kayi.
21 Seini ka impanengneng te Manama diye ki Isayas ne anak ni Amus meyitenged te Huda wey te Hirusalim:
ka bubungan ne nasasindehan te timplu, egkeyimu e ne subla ne matikang te langun.
Ne egtimpa seini te langun ne kabubunganan wey masulug ka me nasud ne egmangendiye
ne egpekeiling te weyig ne egtulayas.
3 Masulug ka me etew ne egmangendiye wey egkahi,
“Kuwa kid e. Egmanakereg kid diye te bubungan te Magbebaye ne Manama ne diye ka timplu te Manama ni Hakub,
eyew egpanuluen ki nikandin te me paahi rin eyew egpekeikul ki te dalan din.
Su egpuun te Siyun ka balaud te Magbebaye;
egpuun te Hirusalim ka me lalag din.”
4 [xr]Eggukuman din ka nalein-lein ne me etew te minsan hendei.
Egsayaben dan e kangkuwa ka me kampilan dan eyew eggimuwen ne sudsud te daru,
wey egsayaben dan e ka me kelaab dan eyew eggimuwen ne me galab.
Ne kenad egpeggireey ka me nasud, wey kenad egbebasbas sikandan para te gira.
5 Pammineg kew, me kabuhalan ni Hakub, eggipanew ki diye te kalayag
ne impapitew te Magbebaye ne Manama kanta.
6 He Manama, in-engkeran nu ka keet-etawan nu ne iyan ka me kabuhalan ni Hakub
tenged su neempet e ka inged dan te egmahehane wey me manenagne iling te me matig-Pilistiya.
Ne mig-ikul sikandan te batasanen te me lapu.
7 Dakel ka bulawan wey pelata diye te inged te Huda wey kene egkaamin ka karatuan dan.
Ne masulug ka me kudde wey kene egkaseel ka me karwahi diye te inged dan.
8 Neempet te me diyus-diyus ka inged dan,
wey migsimba sikandan te me kasangkapan ne hinimu ran de.
9 Purisu ipariralem nu ka tagse sabeka wey peyilawi nu;
kene nu sikandan pasayluwa, Magbebaye ne Manama.
10 [xr]Egpanuksuk sikandan diye te me batuwen wey egpangeles diye te tane
eyew egpakapanalliya sikandan te makaaldek-haldek ne langet te Magbebaye ne Manama, te geem din, wey te karesen din.
11 Te aldew te peggukum, igpariralem din e ka me hambuhen wey ka me mapegpeggasal,
wey ka Magbebaye ne Manama naan de ka egbantuhen.
12 Su due aldew ne intahahe te Amana ne Maresen ne Magbebaye,
eyew te peglegpad te langun ne mapegpeggasal, hambuhen,
wey igpariralem din ka langun ne maparibabawen.
13 Egdereetan din ka mallayat ne me kayu ne sidar diye te Libanun
wey ka langun ne uk ne kayu diye te Basan.
14 Ne egpatahen din ka matikang ne me bubungan wey me labuntud,
15 wey egguhusen din ka langun ne me matikang ne baley ne egpantawan te talagtameng
wey ka langun ne me batu ne alad ne matikang wey makepal.
16 Igpatanled din ka langun ne barku diye te Tarsis wey ka me mateles ne unturanan diye te dahat.
17 Te aldew te peggukum, igpariralem din e ka me hambuhen wey ka me mapegpeggasal,
wey sikandin naan de se Magbebaye ne Manama ka egbantuhen.
18 Ne egkaawe en iya ka me diyus-diyus.
19 Te timpu te pegginguma te Magbebaye ne Manama eyew te peggukum te keet-etawan te kalibutan,
egpanerep ka me etew diye te me sulung diye te me batuwen wey diye te me lungag te tane
eyew egpakapanalliya sikandan te makaaldek-haldek ne langet, te geem, wey te karesen te Magbebaye ne Manama.
20 Te sika ne aldew, igdegpak te keet-etawan diye te me ambew wey diye te me kalapenit
ka me diyus-diyus ne pelata wey bulawan ne inggimu ran eyew egsimbeen dan.
21 Te timpu te pegginguma rin eyew te peggukum te keet-etawan te kalibutan,
egpanerep ka me etew te me sulung diye te me batuwen, wey diye te naperi ne me dalama
eyew egpakapanalliya te makaadek-haldek ne langet, te geem, wey te karesen te Magbebaye ne Manama.
22 Kene kew salig te etew su eggeheyinawa re sikandin wey egkapatey red iya.
31 Pitawa niyu ke egmenuwen te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne Manama,
te eg-awe ka langun ne insalihan te keet-etawan te Hirusalim wey te intiru ne Huda
lagkes ka langun ne egkakeen, weyig,
3 me pangulu te me lalimma ne pulu (50) ne sundalu wey me talahuren,
me talagtambag wey me mangngateu ne tumanuren, wey ka egkateu ne egmangaddi.
4 Ne iyan egpamanduen kandan te Magbebaye ne Manama ka egkengabate-bate pad ne ware pad me hinanawan
wey iyan de nenanengnengan ka kandan ne keupianan.
5 Ne egpare-deehey e ka langun ne etew—egpeeg-ehetey e ka tagse talagsumbaley.
Ne kenad e egtahud te me igbuyag ka me bate,
wey kenad e degma egtahud te me talahuren ka me etew ne ware gulehud.
6 Egginguma ka aldew ne eggendiyaan te sabeka ne etew ka suled din diye te baley te amey rin wey egkahiyan, “Due hinabel nu, sikeykew e ka egpangulu kanami wey ka egmandu te seini se inged ta ne nahuhus e.”
“Kene! Kena a egpakabulig kaniyu.
Ware subla ne egkakeen ku wey ke me hinabel naa.
Kena a nikaniyu himuwa ne pangulu te keet-etawan.”
8 Nareetan e ka Hirusalim wey ka Huda
tenged su supak te Magbebaye ne Manama ka egmanlalahen dan wey ka egmangimuwen dan,
wey klaru ne insukulan dan sikandin se maresen ne nakakita kandan.
9 Ne egkakita diye te ulaula ran ne nakasale sikandan.
Impakita ran ka pegpakasale dan iling te inggimu te me matig-Suduma ne miggimu te sale te ware heles-heles.
Sikandan ded mismu ka mig-uyan te karereetan te pegkeetew ran.
10 Kahii niyu ka me matareng te egmeupiya red sikandan,
su egpakarawat sikandan te me unag tenged te meupiya ne me hinimuwan dan.
11 Piru mekeyid-u-hid-u ka maddeet ne etew.
su egkasulian sikandan te immangimu ran.
12 Indeeg-deeg te me bate ka keet-etawan ku,
wey me malitan ka migmandu kandan.
He keet-etawan ku, inlaag kew te me pangulu niyu,
wey diye kew ipabaye te seyyup ne dalan.
13 Andam e ka Magbebaye ne Manama ne eggusey
wey andam e sikandin ne eggukum te keet-etawan din.
14 Eggukuman din ka me igbuyag wey ka me pangulu te keet-etawan.
Ne migkahi sikandin, “Sikaniyu ka migdereet te parasan ku ne iyan ka Israil.
Ne napenu ka me baley niyu te tinakew puun te egkengaayu-ayu.
15 Nekey ka katenged niyu te egbayad-bayad te keet-etawan ku,
wey te egdiek-diek te me ulu te egkengaayu-ayu?”
Sika ka ingkahi te Amana ne Maresen ne Magbebaye.
16 Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Me liheen ka me malitan diye te Hirusalim.[fn]
Eggipanew sikandan ne kahi nu ne me hentew ka egpaambug-hambug, wey egpanungkilat sikandan ke egpitew.
Ne egkiay-kiay sikandan ke eggipanew, wey egparahingen dan ka me saliyew diye te me paa ran.
17 Purisu, egpakekehangen ku ka me ulu ran
taman te egkatabuluhan e sikandan wey egkengeupew e.”
18 Te sika ne aldew, eg-aween e te Magbebaye ne Manama ka me mateles ne me dayan-dayan diye te me paa te me malitan diye te Hirusalim, lagkes ka diye te me ulu, wey diye te me lieg, 19 wey ka diye te me belad dan. Ne eg-aween din degma ka me bunbun te ulaula ran, 20 me kalu dan, me lambus ne imbebakelew ran wey intetabed dan, 21 me sising diye te me kemel ran wey diye te me irung dan, 22 me hinabel ne para te pista, me diyakit, me kuyumbu, me puntil, 23 wey me alungan, mahal ne hinabel, me langkus, wey me bunbun te ulu.
24 Ne ka peemut ne igpamaluhu ran, egkaliwanan te mangareg. Ka me sinturun dan, egkaliwanan te lubid. Ka mateles ne me bulbul ran, egkaliwanan te pegkeupew. Ka me mateles ne me kumbale dan, egkaliwanan te me trapu. Ka kateles dan, egkaliwanan te pegkeyilew. 25 Ne egpatey pinaahi te kampilan diye te bunuanan ka me lukes diye te Hirusalim, minsan ka subla ne mabbulut. 26 Emun ke me etew pa ka me gumawan te siyudad, egpandalawit e sikandan wey egsinehew tenged te susuluhi ne minatey. Ne egpekeiling e ka siyudad te miglumpang te tane ne malitan ne naawaan te langun-langun ne kandin.
41 Te sika ne aldew, due pitu ne malitan ne egpaag-ahawey te sabeka ne lukes ne egkahi, “Sikanami e ka egpamitew te egkakeen ney wey igsaluub ney, pangasawa-a key re eyew kene key e eg-antus te pegkeyilew tenged te ware key nakaasawa.”
2 Te sika ne aldew, egparerakelen wey egpamatelesen te Magbebaye ne Manama ka tagse pinamula wey kayu diye te tane. Ne egkengahale wey egpaambug ka langun ne etew ne nasame diye te Israil te pinamula ne eg-uma diye te tane. 3 Ne egngaranan te matulus ka langun ne nasame te Hirusalim[fn] ne iyan ka in-alam te Manama ne egkeuyag. 4 Ne eglu-luan te Magbebaye ne Manama ka kalindit te me malitan diye te Hirusalim, wey eglinisan din ka mansa te langesa te migpatey pinaahi te peggukum iling te egkalegleg ne hapuy. 5 [xr]Ne egpahehapun ka Magbebaye ne Manama te timpu te maaldew ne egdalung diye te intiru ne Hirusalim wey te keet-etawan ne miglibulung diye. Te marusilem, egpeebel sikandin wey egpakanlabkanlab te hapuy. Ne ka katelesan din iyan egkeyimu ne tel-eb wey suub te intiru ne siyudad. 6 Egpekeiling seini te leeb ne helunganan ke meinit ka aldew, helesanan wey paandilunganan ke egpanalahapun, wey ke eg-uran.
51 [xr]Ne kuntee, eg-ulahingan ku ka alukuy ku te ulahingen meyitenged te parasan din:
Due dengan parasan te alukuy ku[fn]
diye te bubungan ne subla ne meupiya se tane.
2 Impiku rin seini wey impangawaan te me batu
wey impamulaan din te subla ne meupiya ne paras.
Ne migpasasindeg sikandin te matikang ne bakalag diye te elat-elat eyew eg-ugpaan te egtameng kayi,
wey miglulungag pad iya man-e sikandin diye te batu eyew egdiekanan te behas te paras.
Migtetahad sikandin ne egpamehas seini te meemis piru nasi ne malamismis ka behas kayi.
3 Ne kuntee migkahi ka alukuy ku,
“He, nangugpe te Hirusalim wey keet-etawan te Huda,
eghangyu a ne hukumi a nikaniyu ke hendei ka naseyyup, sikeddi naa wey ke parasan ku?
4 Nekey naan pad ka ware ku neyimu te parasan ku?
Mig-iman-iman a ne egpamehas seini te meemis
piru mania te malamismis nasi ka behas kayi?
5 “Ne kuntee egnangenan ku sikaniyu ke nekey ka eggimuwen ku te parasan ku.
Eg-aween ku ka batu ne alad ne nakalingut ne nekeelet te me mananap ne egseled.
Ne egkeyimu e seini ne panabtaban, wey egdi-diekan e seini te me mananap.
6 Egbalaharen kud e seini ne egbenesan,
wey kene kud e egpanempuhan ka me sugpang wey ke egpatamunduwan naa te tane ka me lebut kayi.
Ne eglingut egpanubu kayi ka duhiyen ne me hilamunen;
ne egsuhuen ku ka gapun ne kenad e seini egpeuranan.”
7 Ka parasan te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne Manama, iyan ka Israil,
ka pinamulaan ne inggeyinawaan din iyan ka Huda.
Migpamitew sikandin te eleg ne peggukum
piru iyan din nakita ka pegpeyimhimatayey.
Migpamitew sikandin te katareng
piru iyan din nakarineg ka kuleyian te pegpabulig!
8 Mekeyid-u-hid-u kew se migpamasulug te baley
wey migpamaluag te tane taman te warad tane te duma ne etew
wey sikaniyu naan de ka mig-ugpe te sika ne inged.
9 Narineg ku ne migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye,
“Warad e eg-ugpe te sika se langun ne derakel wey mateles ne me baley.
me pila-pila naan de ne gelun ne binu ka egkaangey.
Ne ka sapulu ne gantang ne beni,
sabeka naan de ne gantang ka egkahaani.”
11 Mekeyid-u-hid-u kew se maselem-selem ne eg-enew eyew egpamitew te egpekewubug ne inumen,
wey egliwaraan kew te marusilem ka eg-iinum taman te egkengewubug kew e.
12 Te pegsahakeen niyu, due me lira niyu, me alpa, tamburin, plawta, wey binu;
piru ware niyu sumsumana seeye se impanekul te Magbebaye ne Manama
wey ware niyu pitawa seeye se immangimu rin.
13 Purisu egkarakep ka keet-etawan ku wey egkeuyan tenged su ware sikandan nakasabut te inggimu te Magbebaye ne Manama.
Ne egpatey te gutas ka keet-etawan wey ka me talahuren,
wey egkammaraan amana sikandan.
14 Inggutasan ka inged te me minatey wey migpataman-taman seini migginganga.
Eg-abelengen kayi ka me pangulu te Hirusalim,
lagkes ka susuluhi ne etew ne mahulub naan de iya ka egmanggale-gale te me pegsahakeen dan.
15 Ne egkeyilawan ka langun ne etew
wey igpariralem ka langun ne hambuhen.
16 Piru egbantuhen ka Amana ne Maresen ne Manama ta tenged te eleg ne peggukum din.
Ka matareng ne himu te Matulus ne Manama ta ka egpakita te pegkamatulus din.
17 Te sika kangkuwa ne aldew, egkeyimu e ne panabtaban te nati ne karniru wey me kambing ka siyudad,
wey egmallambeg e ka me hilamunen ne migmanubu diye te nagguhus ne me baley.
18 Mekeyid-u-hid-u kew se egkengeupian ne eggimu te me ware karuan.
Egkengeupian kew ne egkeyiketan te sale wey kene kew iya egpakaalihu.
19 Ne migkahi sikandan, “Peiyala niyu ka Manama wey paragdahawi niyud kandin ka eggimuwen din su eyew egkakita ney e seini.
Egkeyitabu e perem ka planu te Matulus ne Manama te Israil su eyew egkanengnengan ney e seini.”
20 Mekeyid-u-hid-u kew se me etew ne iyan igngaran te mareet se meupiya wey iyan igngaran te meupiya se mareet.
Inggimu niyu ne marusilem ka malayag, wey inggimu niyu ne malayag ka marusilem.
Inggimu niyu ne mapeit ka meemis, wey inggimu niyu ne meemis ka mapeit.
21 Mekeyid-u-hid-u kew se me etew ne migsuman-suman ne me matagseb
22 Mekeyid-u-hid-u kew se iyan de kabuluti se peg-iinum te dakel ne binu
wey iyan de egkatuenan se egpeg-amut te lein-lein ne inumen ne egpekewubug.
23 wey migdawat kew te seleppi ne bayad eyew egbehayan te kaligwangan ka me makasesale
wey ware niyu behayi te eleg ne peggukum ka me ware sale.
24 Purisu, iling te hapuy ne sahuhune ne egpakasilab te lahami wey te nahangu ne hilamunen,
egkareetan kew degma iling te pinamula ne namewu se me dalid
wey egmanlayap se me bulak iling te alinepung.
Tenged su insamsamilian niyu ka balaud te Amana ne Maresen ne Magbebaye
wey inlemetan niyu ka lalag te Matulus ne Manama te Israil.
25 Purisu nalangetan ka Magbebaye ne Manama te keet-etawan din,
wey ingkayew rin ka belad din eyew te peglegpad kandan.
wey egkengeengkeran ka me minatey
diye te deralanen iling te me lapek.
kene pad iya egkaawe ka langet te Magbebaye,
wey egkayawen din ded iya ka belad din eyew te peglegpad.
26 Ne egbehey te palinneu ka Magbebaye ne Manama
eyew te peg-umew te maddiyu ne me nasud.
Egbunsuwitan din seeye se diye te kinaledleran te kalibutan
wey meiyal amana sikandan ne egginguma.
27 Ware sabeka kandan ne egkabeley wey ke egkasaligkat naa.
Ware egtuyungen kandan wey ke egpakalipereng naa.
Ne kene eglugke ka me sinturun dan,
wey ware egkabugtus ne hiket te sandal ran.
28 Mallidus ka me tunud dan wey imbengat dan e ka me piet dan.
Ne iling te batu ne sumalem ka sulu te me kudde dan,
wey iling te balisusu ka me liggid te me karwahi ran.
29 Ne egginihel sikandan iling te me liyun ne egdawi te mananap.
Ne eg-uyanen dan ka indawi ran diye te mariyu
ne ware egpakaluwas kayi puun kandan.
30 Te sika kangkuwa ne aldew, egginihelan dan ka Israil
wey iling kahulub te lehes te dakel ne bunlud te dahat ka pegginihel ran.
Ne emun ke egpanlangu-langu ka sabeka ne etew diye te tane,
iyan din egkakita ka karusileman[fn] wey kalaggew.
Ne egmarusilem ka malayag tenged te me gapun.
61 [xr]Te leg-un ne migpatey e si Hari Usiyas, migpakita keddi ka Magbebaye ne Manama ne migpinnuu diye te titikangi ne trunu rin. Ne nekeempet te intiru ne timplu ka sidsid te kumbale din. 2 Ne due me sirapim[fn] ne nanasindeg diye te ampew rin. Ka tagse sabeka kandan due hen-em ne pakpak. Ne imbunbun dan te ulaula ran ka daruwa ne pakpak wey imbunbun dan te paa ran ka daruwa ne pakpak, wey inggamit dan te peglayang ka daruwa ne pakpak. 3 [xr]Ne migmeum-umawey sikandan ne miggenendue,
“Matulus, matulus, matulus ka Amana ne Maresen ne Magbebaye;
neempet te katelesan din ka intiru ne kalibutan.”
4 [xr]Ne nawelwel te kahulub te me laheng dan ka pabunsuranan te timplu, wey napenu te ebel ka timplu. 5 Ne migkahi a, “Mekeyid-u-hid-u a! Egkareetan ad su malindit ma ka egmanlalahen ku wey mig-ugpa a duma te keet-etawan ne mallindit degma se egmanlalahen. Piru nakita ku ka Hari ne iyan ka Amana ne Maresen ne Magbebaye!”
6 Ne miglayang ka sabeka te me sirapim peendini te keddi ne mig-uyan te insipit din ne baha puun te altar. 7 Imparagket din seini te bibig ku wey migkahi sikandin, “Nakaragket e te bibig nu ka baha, purisu warad sale nu su impasaylu kad e.”
8 Ne narineg ku ka laheng te Magbebaye ne Manama ne miggenendue, “Hentew naa ka egsuhuen ku wey hentew naa ka eggendiye para kanami?”
Purisu migtabak a, “Sikeddi! Suhua a nikeykew.”
“Hipanew ka wey kahii nu ka keet-etawan te Israil,
‘Minsan egmenuwen niyu te egpammineg,
Minsan egmenuwen niyu te egpitew,
kene kew iya egpakakita.’
10 Pakehala nu ka me pusung te seini ne keet-etawan.
Tumbenga nu wey butura nu sikandan
eyew kenad e sikandan egpakarineg wey ke egpakakita naa, wey ke egpakasabut
wey ke eglibed naa sikandan kayi te keddi wey egkeulian sikandan.”
“He Magbebaye ne Manama, ken-u naa seini egkataman?”
“Taman te egkahuhus e ka me siyudad wey warad eg-ugpe,
wey warad me etew diye te me baley
wey egkareetan e ka katantanaan.
12 Ne egdeldelen ku ka me etew diye te mariyu,
wey eg-engkeran dan en iya ka tane dan.
13 Ne minsan egkasame ka igkasapulu ne baad te me etew,
egkareetan ded iya man-e sikandan iling te napeled ne uk ne kayu
wey ke tiribintu naa ne tued naan de se nasame.”
Ka tued, migpahunsiling te egkasame ne pila-pila ne keet-etawan te Manama.
71 [xr]Te timpu ne iyan mighari te Huda si Ahas ne anak ni Hutam, wey apu ni Usiyas, inlusuran te Hari te Sirya ne si Risin wey te Hari te Israil ne si Pika ne anak ni Rimalya ka Hirusalim piru ware dan natalu seini. 2 Ne naaldek ka Hari te Huda te nanengnengan din ne migsabeka ka Israil wey ka Sirya. Ne ingkelkel ka keet-etawan din iling te kayu diye te puwalas ne nawelwel te kalamag.
3 Ne ingkahiyan te Magbebaye ne Manama si Isayas, “Hipanew ka duma te anak nu ne si Sir-Hashub[fn] wey sinug-unga niyu si Ahas. Diye niyu sikandin egkasinug-ung te lenged te tubu te weyig ne egpeendiye te limuranan te weyig diye te dibabew. Marani seeye te dalan peendiye te pi-pianan te egmamelegye te manggad. 4 Kahii niyu si Ahas, ‘Pammineg ka. Kene ka kalaggew, kene ka kaaldek, wey kene ka pahuye-guye. Kene ka kaaldek tenged te subla ne langet ni Risin ne Hari te Sirya wey ni Hari Pika ne anak ni Rimalya. Egpekeiling de sikandan te pupud ne mig-eebel te neebukan e ka legleg te hapuy. 5 Migplanu keykew te mareet ka Hari te Sirya duma te Hari te Israil ne migkahi, 6 “Eglusuran ta ka Huda, egginaalreken ta, wey egsakupen tad seini, wey egpaharien ta diye ka anak ni Tabil.” ’ ”
7 Ne impakahi pad man-e te Magbebaye ne Manama si Isayas,
“Piru kene eglampus ka planu ran,
8 Su ka Sirya iling de kahuye te iney kayi ne siyudad ne iyan ka Damasku,
wey ka Damasku iling de kahuye ki Hari Risin.
Te hen-em ne pulu wey lalimma (65) ne leg-un,
egkareetan e ka Israil wey kenad e egkeyimu ne nasud.
9 Su ka Israil iling de kahuye te iney kayi ne siyudad ne iyan ka Samarya,
wey ka pangulu te Samarya iling de kahuye ki Hari Pika.
Ke kene kew egpalintutuu te iglalag ku,
10 Ne impahuhuran e man-e te Magbebaye ne Manama ki Isayas si Ahas te migkahi, 11 “Buyu ka keddi te palinneu. Alam ka te palinneu minsan diye te kinariraleman te inged te me minatey[fn] wey ke diye naa te kinaribabawan te langit.”
12 Piru migtabak si Ahas, “Kena a mule egbuyu. Kene ku eggeraman ka Magbebaye ne Manama.”
13 Ne migkahi si Isayas, “Pammineg kew se me kabuhalan ni Dabid! Kene naan pad ne eleg ka peg-ubil niyu te me etew? Eg-ubilen niyu naan pad man-e ka Manama ku? 14 [xr]Purisu ka Maname e mismu ka egbehey kaniyu te palinneu. Ne seini ka palinneu: egkaberes ka sabeka ne mengebay wey egpakaanak sikandin te lukes, wey egngaranan din ki, ‘Imanwil.’[fn] 15 Iyan din de egkeenen ka egkakeen ne inggimu puun te gatas, wey teneb de ka eg-inumen din ke egkateu e sikandin ne egsupak te mareet wey eg-alam te meupiya. 16 Ne minsan te kene pad egginguma ka sika ne timpu, egkeengkeran e ka tane te seeye se daruwa ne Hari ne igkaaldek nu.
17 “Sikeykew wey ka keet-etawan nu, lagkes ka langun ne kabuhalan te kaap-apuan nu, egpeuyanan te Magbebaye ne Manama te me keyirapan ne ware pad neyitabu bunsud te aldew ne migsuwey ka Israil te Huda. Igpaneem-neem seini te Magbebaye keykew pinaahi te Hari te Asirya.
18 “Te sika kangkuwa ne aldew, egpamunsuwit ka Magbebaye ne Manama isip palinneu te pegginggat te me matig-Ihiptu ne egpekeiling te me langew ne egpuun te Weyig ne Nilu, wey te me matig-Asirya ne egpekeiling te me tameing. 19 Ne egpanginguma sikandan langun wey diye sikandan egpangugpe te migbangalug ne dalama wey diye te me sulung diye te me batuwen. Ne egpangugpe degma sikandan diye te me duhiyen, wey diye te langun ne panabtaban.
20 “Te seeye kangkuwa ne timpu, egdereetan te Magbebaye ne Manama ka inged niyu pinaahi te Hari te Asirya ne eg-umawen din puun diye te talipag te Weyig ne Iyupratis. Iyan egkeilingan te Hari te Asirya ka etew ne egpangahis te sumpe, bulbul, minsan ka bulbul te lawa te seeye se egpanddakepen din eyew egpeyilawan din sikandan.
21 “Te sika kangkuwa ne aldew, eg-uyag ka sabeka ne etew te sabeka ne nati ne baka wey daruwa ne kambing. 22 Ne tenged te dakel ne gatas ne igpakabehey kayi, dakel degma ka egkakeen din. Ne iyan de egkeenen te langun ne etew ne nasame diye te Huda ka egkakeen ne inggimu puun te gatas wey teneb.
23 “Te sika ne aldew, egkeempet e te me sapinit wey me balunseri ka parasan ne senge-libu (1,000) ne lebut ne egkentiddad te senge-libu (1,000) ne timman ne pelata. 24 Tenged su neempet e seini te me sapinit wey me duhi, sikan naa ka egmanguyan ka me etew te piet wey me tunud ka egmanganup diye. 25 Ne kene kew e egpekeendiye te langun ne bubungan ne layun de dengan egpikuwa, tenged su neempet e seini te me sapinit wey me balunseri. Ne egkeyimu e seini ne palayuranan te me baka wey egdidiekan e seini te me karniru.”
81 Ne ingkahiyan a te Magbebaye ne Manama, “Kuwa ka te sulatanan wey isulat nu te derakel ka seini ne lalag, ‘Ki Mahir-Salalhasbas seini.’[fn]” 2 Ne migkuwa a te egkasalihan ne me etew ne iyan si Uriyas ne talagpanubad wey si Sakariyas ne anak ni Hibirikyas eyew egpamalehet meyitenged kayi.
3 Ne miggulid a te asawa ku,[fn] ne nataman, naberes e sikandin wey nakaanak e te lukes. Ne ingkahiyan a te Magbebaye ne Manama, “Ngarani nu sikandin ki Mahir-Salalhasbas. 4 Su te kene pad egpekeutas ka bate ne egkahi ‘Amey ku’ wey ke ‘Iney ku,’ eg-ahawen e te Hari te Asirya ka karatuan te Damasku wey ka nenaahew te Samarya puun te duma ne nasud.”
5 Ne ingkahiyan ad e man-e te Magbebaye ne Manama, 6 “Tenged su insamsamilian ma te seini ne me etew ka pegpangabang te Manama[fn] wey tenged su nahale[fn] sikandan engki Hari Risin wey ki Hari Pika, 7 egpalusuran ku ka Huda te Hari te Asirya wey te me sundalu rin ne mabbulut wey susuluhi. Eglusud sikandan ne egpekeiling te Weyig ne Iyupratis ne egbaggiyu ne egpanlapey. 8 Ne egkalapey kayi ka Huda wey egkeempet seini iling te imbaggiyuwan ne nataman te lieg se karalem.”
Piru duma ta ka Manama.[fn] Igpabekal rin ka pakpak din wey egbantayan din ka inged ta.
9 He me nasud, libulung kew te pegkaaldek.
Ne pammineg kew se diye te maddiyu ne me inged;
Pangandam kew te gira piru egkaliyasan kew red!
Andama niyu ka me panganiban niyu piru egpangelkelen kew red!
10 Sabut-sabut kew ke nekey ka eggimuwen niyu
piru ware karuan due su duma ney ka Manama.
11 Ne impegpehetan a panpanayi te Magbebaye ne Manama ne kena a egpeilingen te me hinimuwan te seini ne me etew. Migkahi sikandin, 12 [xr]“Kene kew apil te me planu ran wey kene niyu ikaaldek ka igkaaldek dan wey kene kew kasasew. 13 Sumsumana niyu, matulus a se Amana ne Maresen ne Magbebaye, wey sikeddi ka eleg ne igkaaldek niyu. 14 [xr]Ne egkeyimu a nikaniyu ne matulus ne aputanan. Piru ke egsamsamilian a nikaniyu, egpekeiling a te batu ne egkasipaan niyu me matig-Israil wey me matig-Huda. Ne iling a te ahipis wey batul ne egsaharan te mahinged te Hirusalim. 15 Masulug kandan ka egpakasipe, egpakarugsu, wey egkareetan. Egkabatul sikandan wey egkarakep.”
16 Sikaniyu se migdawat te me panulu ku, bantayi niyu wey itines niyu ka me sinulat ne me pegpanulu wey ka me suhu ne imbehey te Manama keddi. 17 [xr]Mig-inniyuhan te Magbebaye ne Manama ka keet-etawan te Israil, piru migsalig a wey migpallateng kandin.
18 [xr]Pammineg kew, seini a duma te me anak ne imbehey keddi te Magbebaye ne Manama. Me tuus key te Israil puun te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne mig-ugpe te Hirusalim.
19 Piru ke egpeinseen kew te keet-etawan diye te me etew ne egpakiglalag te me saping wey me etew ne egpekeumew te me saping ne egmuteg-muteg de due, kene niyu himuwa sika. Inse kew te Manama niyu. Mania te eg-inse kew te me saping meyitenged te me mallenggew?
20 Keilangan ne egkahiyan niyu sikandan, “Pammineg kew te impanulu te Magbebaye kaniyu! Su ke due etew ne eglalag te minsan nekey ne ware nekeikul te impanulu te Magbebaye, ware naa nalayahi ka suman-suman te sika ne etew.”
21 Ne egleug-leug ka me etew te inged ne eglungku wey eggutasan. Ne tenged te gutas dan, egkabelu-belu sikandan wey egdilusen dan ka Hari dan wey Manama ran. Ne ke egleng-ag sikandan diye te langit 22 wey ke egpitew naa diye te tane, iyan dan de egkakita ka keyirapan, karusileman, wey mangune-kune ne kalaggew, wey igdegpak sikandan diye te subla ne durusilemi.
91 [xr]Piru warad e kalaggew te seeye se me etew ne neneyirapan dengan. Te miglihad ne timpu, impeyilawan te Magbebaye ne Manama ka me etew diye te inged te me kabuhalan ni Sabulun wey Naptali. Piru te egginguma ne timpu, egbantuhen din ka me inged ne marani te dahat, ka tane ne talipag te Hurdan, wey ka Galiliya ne in-ugpaan te kene ne me Hudiyu.
2 [xr]Ka keet-etawan ne miggipanew diye te karusileman, nakakite e te subla ne malayag.
Ka seeye se me etew ne mig-ugpe diye te subla ne durusilemi ne inged, nalayahan e.
3 He Magbebaye ne Manama, impamasulug nu ka mig-ugpe te nasud
wey intimulan nu ka kahale dan.
Miggale-gale sikandan due te tangkaan nu,
iling te peggale-gale te me etew te tinggaani,
wey te peggale-gale te me etew te timpu te pegpaba-baarey te nenaahew ran.
4 Su egluwasen nu sikandan puun te migdeeg-deeg kandan
wey eg-aween nu ka mabehat ne binabaan ne intiang dan.
Ne inggepu nu ka me lampes te seeye se migdeeg-deeg kandan
iling te inggimu nu te pegdereet nu te me sundalu te Midiyan.
5 Ne egtutungen iling te kayu ne igtemeg
ka langun ne sepatus ne insaluub te me sundalu te pegbubunu,
lagkes ka langun ne me kumbale te me sundalu ne neelin ne langesa.
6 Due bate ne neetew para kanta.
Imbehey te Magbebaye ne Manama kanta ka sabeka ne anak ne lukes ne egmandu te langun,
wey egngaranan sikandin te “Kein-inuwan ne Talagtambag,”
wey “Talag-uyan te keupianan.”
7 [xr]Ware katamanan te pegdakel te pegmandu din wey layun ne due keupianan.
Eghari sikandin isip talagpanunud te migharian ni Dabid.
Eglig-enen din seini te ware egtamanan
pinaahi te eleg ne peggukum wey katareng,
puun kuntee taman te ware egtamanan.
Eggimuwen iya seini te Amana ne Maresen ne Magbebaye.
8 Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama te egpalusuran din te me sundalu ka keet-etawan te Israil
ne me kabuhalan langun ni Hakub.
9 Egkanengnengan seini te langun ne me etew ne diye nangugpe te Ipraim wey diye te Samarya,
10 “Ke nenatempag ka me baley ney ne iyan inggamit ka me tisa,
egbebaley key red man-e ne iyan eggamiten ka insapsapan ne me batu.
Nenatempug ka derakel ne me kayu ne sikumuru,
piru egliwanan ney seini te me kayu ne sidar.”
11 Purisu eglig-enen te Magbebaye ne Manama ka me kuntere ni Risin eyew eglusud te Israil,
egginalihen te Manama ka langun ne kuntere dan eyew eglusud kandan.
12 Diye te igsile ka me matig-Sirya,
wey diye te iglineb ka me matig-Pilistiya
ne iling te mabbulut ne mananap ne andam ne egdereet te Israil.
ware nabewu ka langet te Magbebaye ne Manama
wey andam sikandin ne egparusa kandan.[fn]
13 Piru ware mig-inniyug ka keet-etawan te Israil te me sale dan eyew eglibed e diye te Amana ne Maresen ne Magbebaye.
Minsan inlegparan din sikandan, ware iya sikandan miglibed diye te kandin.
14 Sikan naa ka eg-aween te Magbebaye ne Manama seeye se iyan egkeilingan se ulu ne iyan ka me pangulu te Israil,
wey seeye se me etew ne iyan egkeilingan se me ikug.
Egpangaween din te senge-kaaldew re seeye se iyan egkeilingan se mallayat ne lanisi,
wey seeye se iyan egkeilingan se mallepet ne sedsed.
15 Iyan ulu ka me igbuyag wey ka me talahuren ne me etew,
wey iyan ikug ka me prupita ne ubaten.
16 Su inlaag ma te me pangulu ka keet-etawan,
17 Purisu ware nahale ka Magbebaye ne Manama te seeye se me bate-bate pad ne me etew ne mannekal ne egpakig-ehet,
wey ware hid-u rin te seeye se warad me amey wey me balu ne malitan.
Su ware ma migpalintutuu te Manama ka langun wey makasesale,
wey miglalag sikandan langun te keungelan.
Sikan naa ka ware ded iya man-e nabewu ka langet din,
wey andam sikandin ne egparusa kandan.
18 Su ka mareet ne hinimuwan, egpakasilab iling te hapuy
wey egkaamin iya egkatutung kayi ka me sapinit wey me duhi.
Egkasilaban kayi ka me kayu-kayu diye te puwalas,
wey egparibabew ka kekepali ne ebel kayi.
19 Tenged te langet te Amana ne Maresen ne Magbebaye,
natutung ka intiru ne tane wey nekeiling te undul ka keet-etawan;
ware sabeka ne egpangabang te suled din.
20 Ne egpangahew sikandan te egkeenen dan minsan hendei,
piru kene sikandan egkengabulung.
Ne egkeenen dan pad iya minsan ka me anak dan.
21 Migpeun-unayey migpeehetey ka keet-etawan te Manasis wey ka keet-etawan te Ipraim,
wey migsabeke e man-e sikandan ka miglusud te Huda.
ware ded iya man-e nabewu ka langet te Magbebaye ne Manama
wey andam iya sikandin ne egparusa kandan.
101 Mekeyid-u-hid-u seeye se miggimu te kene ne eleg ne me balaud
ne migdeeg-deeg te keet-etawan.
2 Miggimu kew te me balaud te peg-awe te katenged
te egkengaayu-ayu, te me balu, wey te me ware amey
eyew egkaahew niyu ke nekey ka diye te kandan.
3 Nekey naa ka eggimuwen niyu ke eglegparan ku sikaniyu,
pinaahi te nasud ne egpuun te mariyu iling te kekesehi ne bagyu?
Hentew naa ka eg-aputan niyu eyew egpakabulig kaniyu,
wey hendei niyu naa igtaleu ka karatuan niyu?
4 Egpatey kew diye te bunuanan wey ke egkarakep naa.
Piru minsan pad due, kene ded iya man-e egkabewu ka langet te Magbebaye ne Manama;
andam ded iya man-e sikandin ne egparusa kaniyu.
5 [xr]Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Mekeyid-u-hid-u ka me matig-Asirya ne egpekeiling te lampes ne eggamiten ku te peglegpad te seeye se ingkabelu ku.
6 Egpalusuran ku te me matig-Asirya seeye se ware migpalintutuu keddi ne nasud ne ingkabelu ku.
Egsuhuen ku sikandan te peg-ahew te karatuan
wey te pegdiek-diek te keet-etawan iling te basak diye te deralanen.”
7 Piru ware nakanengneng ka Hari te Asirya ne inggamit de sikandin te Magbebaye ne Manama.
Iyan din tuyu ka pegdereet wey peggule te masulug ne me nasud.
“Kene naa ne iling te me Hari ka me kumandir te me sundalu ku?
9 Natalu ku ka me siyudad te Kalnu wey Karkimis.
Natalu ku degma ka me siyudad te Hamat wey Arpad,
lagkes ka Samarya wey Damasku.
10 Natalu ku ka me migharian ne migsimba te ingkulit ne me larawan
ne susuluhi pad du te ingkulit ne me ula-ula diye te Hirusalim wey te Samarya.
11 Egdereetan ku degma ka Hirusalim wey ka ingkulit ne me larawan diye
iling te pegdereet ku te Samarya wey te ingkulit degma ne me larawan diye.”
12 Ke egkeimpusan e te Magbebaye ne Manama te edusa ka nangugpe diye te Bubungan ne Siyun[fn] wey diye te Hirusalim, egdusaan din e ka Hari te Asirya tenged su hambuhen sikandin wey mapegpeggasal. 13 Su migkahi ma sikandin,
“Neyimu ku seini tenged te keseg ku wey te katagseb, wey tenged su due salabutan ku.
Impariyu ku ka me etew puun te me nasud dan
wey in-ahew ku ka me karatuan dan.
Iling a te manekal ne turu ne baka
ne migdiek-diek te me Hari te sika ne me nasud.
14 Ne impanguwa ku ka langun ne karatuan te me nasud kayi te kalibutan
iling te migpanguwe e re te me atelug te bayaku diye te salag.
Warad iya iney ne migpalpalakpak wey ke migtuktuk naa keddi,
tenged su ware iya egpakaatu ne egsukul keddi.”
15 Piru migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Labew naan pad ka wasey wey ke gabas naa te etew ne miggamit kayi?
Ka tuked naa ka egkayew te etew ne iyan miggen-gen kayi?”
16 Purisu egpahaseen te Amana ne Maresen ne Magbebaye
seeye se mannekal ne me sundalu te Hari,
wey egdereetan din iya ka langun ne nakapabantug te Hari wey te me sundalu rin.
Egpekeiling sikandan te intutung diye te migkanlabkanlab ne hapuy.
17 Egkeyimu ne iling te egkalegleg ne hapuy ka kalayag te Israil
Egkatutung wey egkewugmas kayi ka me balunseri wey me sapinit, te senge-kaaldew re.
18 Ne egdereetan te Magbebaye ne Manama ka katelesan te puwalas,
egdereetan din ka tane ne dakel se eg-uma.
Egkaawe ka geem te Hari iling te egderalu ne etew ne egmahase e.
19 Pila-pila naan de ka me kayu ne egkasame diye te puwalas din wey egkaseel naan de seini te bate.
20 Te sika ne aldew, ka nenasame ne keet-etawan te Israil kenad e egsalig te me nasud ne migdereet kandan, ke kene, eglehet-lehet e sikandan egsalig te Magbebaye, ka Matulus ne Manama te Israil. 21 Ne eglibed ka pila-pila ne nasame ne kabuhalan ni Hakub eyew egpariralem diye te Maresen ne Manama ran. 22 [xr]Su minsan iling kasulug te pantad te dahat ka keet-etawan te Israil, deisek naan de ka egpakalibed diye te Manama. Intahahe e ka matareng ne pegdereet ne eleg kandan. 23 Su ka Magbebaye ne iyan ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, nekewukum e ne egdereetan ka intiru ne tane te Israil.[fn]kalibutan
24 Purisu migkahi ka Magbebaye, ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, “He keet-etawan ne mig-ugpe te Hirusalim, kene kew kaaldek te me matig-Asirya minsan egde-deehen kew nikandan iling te inggimu te me matig-Ihiptu kaniyu. 25 Su te kene egkaluhey, egkabewu e ka langet ku kaniyu, wey iyan kud e egdereetan ka me matig-Asirya. 26 Sikeddi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, eglampesan ku sikandan iling te inggimu ku te me etew diye te Midiyan ne diye te Batu te Urib. Egdusaan ku ka me matig-Asirya iling te pegdusa ku te me matig-Ihiptu. 27 Te sika kangkuwa ne aldew, eg-aween kud e ka impatiang din kaniyu, wey ka yuggu ne insangen din kaniyu, wey egkahepu e sika tenged su egmaresen kew man e.”
28 Ne inlusuran te me kuntere ka lungsud te Ayat.[fn]
Diye sikandan migbaye te Migrun,
wey intines dan ka me kasangkapan diye te Mikmas.
29 Te nakalapas e sikandan diye te beuhan,
miggimeley e sikandan diye te Giba te pegkamarusilem.
wey migpamallahuy ka keet-etawan te Gibiya, ka lungsud ni Saul.
30 Panguleyi kew, keet-etawan te Galim!
Pammineg kew, keet-etawan te Laysa!
Tabak kew, keet-etawan te Anatut.
31 Migpamallahuy e ka me mahinged te Madmina wey te Gibim eyew egpamitew te inged ne egkaaputan dan.
32 Kuntee ne aldew diyad e migsanggel te lungsud te Nub ka me kuntere,
wey egkaykayawen dan ka me kemu dan
diye te Bubungan ne Siyun ne iyan ka siyudad te Hirusalim.
33 Piru pitew kew, egdereetan sikandan te Amana ne Maresen ne Magbebaye pinaahi te makaliyas-liyas ne geem din.
Egpekeiling ka Asirya te kayu ne impanempug se me sugpang,
iling te mallayat ne kayu ne nenapeled wey nenakariralem e.
34 Egpameleren e te Magbebaye ne Manama ka mallayat ne kayu diye te puwalas te Libanun pinaahi te wasey rin
eyew egkengaawe e ka memateles ne kayu diye.
111 [xr]Egkatamped ka kalayunan te kabuhalan ni Hari Dabid[fn] iling te kayu ne napeled. Piru due egginguma ne sabeka ne Hari puun te kabuhalan din iling te iyam ne subing te tued.
2 Ne eg-ugpe diye te kandin ka Panisingan te Magbebaye ne Manama,
ka panisingan te katagseb, salabutan, geem,
wey panisingan te katuenan wey pegkaaldek te Magbebaye ne Manama.
3 Ne egkahale sikandin ne due pegkaaldek te Magbebaye.
Kene sikandin eggukum sumale te egkakita rin wey ke egkarineg din naa,
4 [xr]piru eggukuman din duma te katareng wey egpekeg-iling ne peggukum ka seeye se egkengaayu-ayu wey mapariralemen kayi te ampew te tane.
Ne maresen ka lalag din ne egpakalampes te kalibutan eyew te pegdusa te me etew,
wey egpakapatey ka geyinawa rin te seeye se maddeet se egmangimuwen.
5 Ne iglilibed din ka pegkamatareng wey igbelebed din diye te liwaraan din ka pegkamatinumanen.
6 [xr]Egpalemungey e ka singgalung wey ka nati ne karniru;
egbuluku ka liyupardu duma te nati ne kambing.
Ne egkeen ka me baka duma te me liyun ne ware samuk,
wey iyan de egtanggu kandan ka deisek pad ne bate.
7 Ne egpegdumeey ka baka wey usu ne egpanabtab
wey egbuluku ka nati te usu duma te nati te baka.
Ne egkeen e te lahami ka liyun iling te baka.
8 Ne kene egkamenu ka bate pad
ke egkekelag diye te marani te lungag te dulepu.
Ne kene egkamenu ka bate ne egsikep te lungag te mammiley.
9 [xr]Ne warad e egpasakit wey ke egdereet naa diye te Hirusalim,
Su egkeempet te me etew ne nakataha te Magbebaye ka intiru ne kalibutan
iling te weyig ne nekeempet te dahat.
10 [xr]Te sika ne aldew, ka Hari ne kabuhalan ni Dabid, egkeyimu e ne bendila para te keet-etawan. Ne eggendiye te kandin ka me nasud eyew te pegnengneng kandin wey egkabantug ka in-ugpaan din. 11 Te sika ne aldew, eggamiten e man-e te Magbebaye ne Manama ka geem din eyew te peggawi te nasame ne keet-etawan din puun te Asirya, Ihiptu, Patrus, Itiyupiya, Ilam, Babilunya, Hamat, wey puun diye te ilis te dahat. 12 Egkayawen din ka sabeka ne bendila diye te elat-elat te me nasud wey eglibulungen din ka naddakep ne me Israilita wey ka nenekegsuwey-suwey ne keet-etawan te Huda diye te maddiyu ne inged te kalibutan. 13 Te katamanan, egpeeneng-eneng e ka Israil ne egkeimma te Huda, wey kenad e degma eg-isipen te Huda ne kuntere ka Israil. Egkataman e ka pegkeimma te Israil te Huda, wey kenad e degma eg-ehetan te Huda ka Israil. 14 Ne egsabeka sikandan ka eglusud te me matig-Pilistiya diye te iglineb. Eglusuran dan degma ka me nasud diye te igsile wey eg-ahawen dan ka me kasangkapan te nangugpe diye. Egmanduan dan ka inged ne Idum wey Muwab, wey egsakupen dan ka me kabuhalan ni Amun. 15 [xr]Egpeetiyan te Magbebaye ne Manama ka dahat te Ihiptu wey egpakalamahan din te meinit ka Weyig ne Iyupratis eyew egkabaad seini te pitu ne beuhan eyew egpakalapas ka me etew. 16 Ne eg-andam sikandin te maluag ne dalan ne egbayaan te nasame ne keet-etawan din ne egpuun te Asirya, iling te me matig-Israil ne due maluag ne dalan ne imbayaan te peg-awe dan te Ihiptu.
121 Te sika ne aldew, eg-ulahing ka keet-etawan ne eggenendue,
“Egdeyrayen ku sikeykew Magbebaye ne Manama!
Minsan nabelu ka dengan keddi piru nabewu e,
wey inliwang ad nikeykew kuntee.
2 [xr]Sikeykew, Manama ka egluwas keddi;
egsalig a keykew wey kena a egkaaldek.
Sikeykew Magbebaye ka egbehey te geem wey kanekal,
3 Ne egkahale ka keet-etawan ke egbulihan sikandan te Magbebaye,
iling te seeye se namadmaraan ne egsakug te eg-inumen ne weyig.
4 Te sika kangkuwa ne aldew, eg-ulahing ka keet-etawan ne egkahi,
“Pasalamati niyu ka Magbebaye ne Manama! Pangananey kew kandin!
Ipangguhud niyu te me nasud ka immangimu rin!
Ipanengneng niyu ne labew te langun ka ngaran din!
5 Ulahingi niyu te me pegdeyrey ka Magbebaye ne Manama tenged te kein-inuwan ne inggimu rin.
Ipanengneng niyu seini te intiru ne kalibutan.
6 Panguleyi kew wey ulahing kew te kahale, sikaniyu se nangugpe te Hirusalim[fn]
tenged te neneyimu pinaahi te geem te matulus ne Manama te Israil ne due te taliware niyu.”
131 [xr]Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpanengneng diye ki Isayas ne anak ni Amus meyitenged te Babilunya: 2 “Pasasindeg kew te bendila diye te puntul te bubungan ne ware me kayu. Ne kuleyi-i niyu ka me sundalu wey ikawey niyu ka belad niyu isip tuus eyew egpakalasud e sikandan te me gumawan te mabbantug ne me etew. 3 Insuhu ku ka me sundalu ne in-alam ku eyew te pegdusa te me matig-Babilunya ne ingkalangeti ku; me hambuhen sikandan wey egkengahale-gale ne egpanalu. 4 Pammineg kew! Due mahulub amana ne egpuun te me bubungan. Kahulub seini te susuluhi ne me etew ne egpuun te lein-lein ne me nasud ne nasabeka ne miglibulung. Inlibulung te Amana ne Maresen ne Magbebaye ka me sundalu rin para te pegbubunu. 5 Diye sikandan egpuun te diriyui ne inged, diye te katamanan te langit. Eggamiten sikandan te Magbebaye eyew igpaneem-neem ka langet din. Egdereetan din ka intiru ne inged pinaahi kandan. 6 [xr]Pandalawit kew su mahaan e ka aldew te Magbebaye, ka aldew ne igpaneem-neem e te Maresen ne Manama ka karereetan. 7 Purisu, egkaawaan te keseg ka belad te tagse sabeka wey egkaawaan te kabulut ka langun ne keet-etawan, 8 wey egkengaaldek sikandan. Egmakabalbaleyi sikandan wey egkasaksakitan te egpangkusan dan iling te eggeramen te malitan ne egbaletikan. Egmasilsil-apey sikandan se neelin ne nalliyasan wey egmalalab ka me ulaula ran tenged te keyilew. 9 Egginguma iya ka aldew te Magbebaye, ka makaaldek-haldek ne aldew duma te mangune-kune ne langet din eyew te pegdereet te kalibutan wey te me makasesale. 10 [xr]Ne kenad e eglayag ka me punduk te me bituen. Ne egsile ka aldew ne ware kalayag, wey kenad degma eglayag ka bulan. 11 Egdereetan ku ka kalibutan wey egdusaan ku ka maddeet ne me etew tenged te me sale dan. Eg-aween ku ka me hambuhen wey ka me mapegpeggasal. 12 Pila-pila naan de ka me etew ne egkasame; iling naan de sikandan kareisek te neneelin ne bulawan te Upir. 13 Sikeddi se Amana ne Maresen ne Magbebaye, egwelwelen ku ka me langit wey egkaantag ka kalibutan diye te natahuan kayi. Eggimuwen ku seini te timpu ne igpakita kud ka mangune-kune ne langet ku. 14 Ne ka me lapu diye te Babilunya, egmakapallahuy peendiye te me nasud dan ne egpekeiling te usa ne egpanganupen wey ke karniru naa ne ware talagbantey. 15 Ne seeye se egkarakep, eggimatayan pinaahi te kampilan. 16 Ne diye de iya te tangkaan dan, egpanlupeta ka dereisek pad ne me anak dan. Ne egpanakawan ka me baley ran wey egpamehesen te eggilabet ka me asawa ran. 17 Pammineg kew! Egpalusuran ku ka Babilunya te me matig-Midiyan ne amana egkeupian te kapanaluwan du te pelata wey ke bulawan naa. 18 Egpangimatayan dan pinaahi te piet ka me kanakan. Ne kene egkeyid-u sikandan te me bate wey minsan ka egsusu pad. 19 [xr]Minsan subla ne mateles te langun ne migharian ka Babilunya wey keupianan wey bantug seini te keet-etawan diye, piru egdereetan ku seini iling te Suduma wey Gumura. 20 Ne warad eg-ugpe diye te ware egtamanan. Ne warad e me talagtameng te me karniru ne egpasasindeg te balungbalung diye taheed te igmabulbuluku dan ka me karniru ran diye. 21 Ne iyan e egmambulbuluku diye ka me mahintalunan ne me mananap wey egkapenu ka me baley te me mananap ne egmaneteul. Ne eg-ugpe e diye ka me ustrits[fn] wey diyad e egmangum-umbetut ka me leew ne kambing. 22 Ne ka me mahintalunan, egmanlelalag e diye te matikang ne me baley wey diye te me palasyu te Babilunya. Mahaan e ka katamanan te Babilunya wey kenad e egkaluhey.”
141 Piru igkeyid-u red te Magbebaye ne Manama ka me matig-Israil wey eg-alamen din ded sikandan isip keet-etawan din. Ne egpeugpeen din ded sikandan diye te inged dan. Ne seeye se kene ne me Hudiyu ne egmangugpe diye te inged dan, egkasabeke e te me kabuhalan ni Israil. 2 Ne egbulihan ka Israil te duma ne me nasud eyew egpakalibed sikandan diye te inged ne imbehey kandan te Magbebaye. Ne egpandekepen dan seeye se migmandakep dengan kandan wey egsakupen dan seeye se migbayad-bayad dengan kandan. Egpanguripenen dan seeye se egpamuun te duma ne me nasud. 3 Me matig-Israil, te aldew ne egpeyimelayen kew te Magbebaye puun te me masakit, peg-antus, wey maggirap ne me himu ne impeyimu kaniyu, 4 balbalaya niyu ka Hari te Babilunya. Ne seini ilalag niyu,
“Nareetan e ka Hari ne talagdeeg-deeg wey nataman e ka pegpaambug din.5 In-awe e te Magbebaye ka geem te maddeet ne me pangulu 6 ne egkengalanglangetan ne egdeeg-deeg te me etew, wey kene egpeeneng-eneng ne egbayad-bayad te duma ne me etew diye te lein ne me nasud. 7 Ne egkataman, malinawen e ka intiru ne kalibutan wey egmangulahing e te kahale ka tagse sabeka. 8 Ne miggale-gale ka me kayu ne sipris wey me sidar diye te Libanun tenged te neyitabu te Hari. Migkahi sikandan, ‘Warad e egpameled kanami su migpatey kad ma.’
9 “Ne ka inged te me minatey[fn] ne diye te diralem, migpangandam e te pegsinug-ung keykew Hari te Babilunya. Ne egkengapukew ka me gimukud te nenammatey e ne me Hari dengan wey me pangulu te me nasud. Egmanasindeg sikandan puun te me trunu ran eyew te peg-elit-elit keykew. 10 Ne egkahiyan ka nikandan, ‘Kuntee, mahuye kad degma iling kanami. Nekeg-iling kid e. 11 Ne kuntee, nakalebeng e duma keykew ka kabantug nu wey warad e dahing te alpa diye te palasyu nu. Ne iyan nud ulesen wey hagpi ka me liwati.’ ”
12 [xr]“Sikeykew se Hari te Babilunya, egpekeiling ka dengan kalayag te Buntetale, piru pitew ke ma kuntee ke mamenu katikang ka neuluhan nu puun te langit! Te miglihad ne timpu, masulug ne nasud ka natalu nu piru kuntee natalu kad e degma. 13 Migkahi ka te suman-suman nu, ‘Eggendiya a te langit, diye te dibabew te me bituen te Manama wey diye ku igtahu ka trunu ku. Egpinnuu a diye te mariyu ne inged diye te bubungan ne libulunganan diye te igkahibang ne balabahan. 14 Eggendiya a te dibabew te me gapun wey eglepengan ku ka Amana ne Mabantug ne Manama.’ 15 Piru neuyan ka diye te Siyul diye te kinariraleman te bitu.
16 “Ne egmemetmetan ka te gimukud te me minatey wey egsuman-suman sikandan ke nekey ka neyitabu keykew. Ne egmein-inseey sikandan, ‘Hendue te seini ma mule ka etew ne ingkaliyasi te me etew diye te kalibutan tenged su ingkaaldek sikandin te me migharian? 17 Hendue te sikandin ma ka migdereet te kalibutan ne egpekeiling e te disirtu, wey ka migdereet te me siyudad wey ka kenad iya egpalihawang te naddakep din?’
18 “Ka langun ne Hari te kalibutan, mabantug ne migpaleley-as diye te lebeng dan. 19 Piru kene igpakalebeng ka lawa nu; igdegpak mule seini iling te sugpang te kayu ne ware karuan. Egkabunbunan ka lawa nu te me lawa te me sundalu ne nenamatey te gira, wey ig-ulug ka duma kandan diye te bitu ne batuwen iling te minatey ne egdi-diekan de. 20 Kene ka iglebeng iling te duma ne Hari, su indereetan nu ma ka nasud nu wey impangimatayan nu ka keet-etawan nu. Ne ware egkasame te maddeet ne me kabuhalan nu. 21 Bunsuri niyud te egpangimatey ka me anak din tenged te me sale te me kaap-apuan dan, su kema ke egmaresen pad sikandan. Kenad eleg ne egpakakamuney pad sikandan te tane, wey ke egpekeyimu naan pad te me siyudad kayi te intiru ne kalibutan.”
22 Ne migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, “Ne egpangaween kud iya ka langun-langun diye te Babilunya. Egpanguen ku ka me anak dan eyew warad e egkasame. 23 Eggimuwen ku seini ne lasak-lasak wey iyan e ugpe kayi ka me ekang. Ne warad e egkasame minsan nekey iling te eglimasen ku ka langun-langun.” Kahi te Amana ne Maresen ne Magbebaye.
24 [xr]Migsaad ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, “Egkatuman iya ka planu ku wey ka igkeupii ku. 25 Egdereetan ku ka me matig-Asirya ke diye sikandan te Israil. Egdi-diekan ku sikandan diye te me bubungan. Ne egpakaawe e ka keet-etawan ku puun te pegkeuripen dan te me matig-Asirya iling te pegpekas te yuggu diye te me lieg dan. 26 Sika ka planu ku te intiru ne kalibutan wey sika ka legpad ne igpakita ku diye te langun ne nasud.” 27 Tenged su sikan ma ka igkeupii te Amana ne Maresen ne Magbebaye, ware minsan hentew ne egpakabalabag due wey ke egpakapegnel naa te pegdusa rin.
28 [xr]Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne impanengneng din te leg-un ne migpatey si Hari Ahas:
29 [xr]Me matig-Pilistiya, kene kew gale-gale tenged su nahepu e ka iglampes kaniyu. Ke egpatey ka sabeka ne uled, due egsubal ne mabmabulut pad ne uled. Ne ka atelug te uled, egpigse te salimbaweng. 30 Ne egpakeenen ku ka subla ne egkaayu-ayu ne etew, wey egpaliperengen ku ne malinawen. Piru eggimatayan ku pinaahi te gutas ka minsan hentew te etew nu ne egkasame.
31 Pandalawit kew se me pangulu due te gumawan, wey paninehew kew se nangugpe te siyudad niyu! Kaaldek kew langun se me matig-Pilistiya! Su egkakita niyu diye te mariyu ka alinepung ne egpakaparibabew iling te ebel taheed te egpalinggumaan e ka me sundalu ne susuluhi ne egkengaana-ane en iya ne egpakiggira.
32 Nekey naa ka igtabak ney te egpanuhuen te me Pilistihanen ne egpahuhuren ke egmanginguma sikandan? Egkahiyan ney sikandan, “Ka Magbebaye ne Manama iyan migpasasindeg te Hirusalim[fn] wey aputanan seini te mig-antus ne keet-etawan din.”
151 [xr]Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpanengneng ne egkeyitabu diye te Muwab:
Nahuhus te sengekarusileman de ka siyudad ne Ar ne sakup te Muwab. Ne nahuhus degma te sengekarusileman de ka siyudad ne Kir ne sakup ded te Muwab.2 Ne migtakereg ka me matig-Dibun diye te me panubaran dan diye te me bubungan eyew egmaninehew diye. Insinehawan te me matig-Muwab ka Nibu wey ka Midiba. Ne migmanetabulug ka tagse sabeka wey migpanumpe.[fn] 3 Ne migsaluub sikandan te saku ka nangipanew diye te kelesadda. Migpandalawit sikandan migpanaman-taman diye te me baley ran wey diye te me plasa. 4 Ne egpangananey ka me matig-Hisbun wey ka me matig-Ili-Ali. Ne egkarineg ka me laheng dan taman diye te Dyahas. Sikan naa ka egpanguleyi ka me sundalu te Muwab tenged te kaaldek dan. 5 Miglungku a iya te neyitabu te Muwab. Nenakapallahuy ka keet-etawan diye te Suwar wey diye te Iglat-Silikiya. Migsinehew sikandan ne migtakereg diye te inged ne Luhit. Ne migpandalawit ka duma diye te dalan peendiye te Hurunaim tenged te impangkusan dan. 6 Neetiyan e ka weyig diye te Nimrim wey nenaggangu e ka me hilamunen diye te ilis, wey warad e meilem ne pinamula. 7 Purisu in-uyan e te keet-etawan diye te talipag te Weyig ne Arabim ka me karatuan dan wey ka minsan nekey ne nalimud dan. 8 Ne egkarineg ka pegsinehew ran taman diye te katamanan te Muwab, te Iglaim, wey diye te Bir Ilim. 9 Migmalalab te langesa ka weyig te Dibun. Piru duen pad igpeuyan te Manama ne labew pad due ne iyan ka liyun ne egpangimatey te seeye se migpamallahuy puun te Muwab wey te seeye se nenaggaat diye.
161 Ka seeye se me matig-Muwab ne migpamallahuy puun te Sila, ka lungsud ne diye te disirtu, migpeuyan te dasag ne nati ne karniru diye te Hari te Hirusalim.[fn] 2 Iling te me bayaku ne in-alew puun te me salag dan, ka me malitan ne matig-Muwab ne diye te me lapasanan te Arnun.
3 Ingkahiyan te me matig-Muwab ka me matig-Huda, “Tambahi key ke nekey ka eggimuwen ney, wey bulihi key. Bantayi key iling te kayu ne egpakaralung te me etew ke matikang e ka aldew. Migpamallahuy key puun te ugpaan ney. Iheles key nikaniyu wey kene key balahara ne egkakita te migpanalukun kanami. 4 Peugpaa key duma kaniyu wey pangabangi key puun te seeye se egkeupian ne egdereet kanami.”
Ke warad e karereetan wey egkataman e seeye se egmandeeg-deeg te me nasud,5 eghari e ka sabeka ne kabuhalan ni Dabid. Eghari sikandin duma te geyinawa ne kene egkabalbalawan wey kamalehetan. Ne matareng layun ka eggimuwen din, wey maali-ali ne eggimu ke nekey ka eleg.
6 Nakarineg key ne mapegpeggasal ka me matig-Muwab. Nakanengneng key ne kene ne mapariralemen sikandan, piru kene ne mallehet ka impaambug dan.
7 Purisu migpandalawit ka me matig-Muwab tenged te kasamuk ne in-antus dan. Migpandalawit sikandan te egkasuman-suman dan ka mateles ne egkakeen ne ingkalayami ran te egkeen diye te siyudad te Kir-Harisit. 8 Nenaggangu e ka me parasan diye te Hisbun lagkes ka diye te Sibma. Impanempug e te me pangulu te me nasud ka me parasan dan ne nekeuma dengan diye te Hasir, wey diye te disirtu. Nenareetan e ka me subing kayi ne migdul-ug dengan taman diye te Namatey ne Dahat. 9 Purisu migpandalawit a tenged te parasan diye te Sibma iling te pegpandalawit te me matig-Hasir. Amana ku pandalawiti ka lungsud te Hisbun wey ka Ili-Ali su warad egkarineg ne pegpanguleyi te kahale te timpu te tingpamupu te behas te paras. 10 Warad egmangulahing te kahale te dakel ne eg-uma diye te kamet. Warad e egdiriek te behas te paras diye te diekanan. Nataman e ka pegpanguleyi te kahale. 11 Purisu nakareg-uy a te impangkusan te Muwab iling te dahing te alpa te peglungku. Miglungku a degma tenged te impangkusan te Kir-Harisit. 12 Kene egpeeneng-eneng ka me matig-Muwab ne egmanlibed-libed diye te timplu te me manama ran diye te me bubungan. Egmangampu sikandan taman te egkengabeley e sikandan, piru egkeyimu re ne ware karuan te peg-ampu dan.
13 Sika ka inlalag te Magbebaye ne Manama meyitenged te Muwab. 14 Ne kuntee migkahi sikandin, “Seled te tatelu ne leg-un[fn] ka eglihad puun kuntee, egkaawe e ka karatuan diye te Muwab. Ne pila-pila naan de ka egkasame te masulug ne keet-etawan din. Ne seeye se egkengasame, me magguye.”
171 [xr]Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpanengneng ne egkeyitabu diye te Damasku: “Pammineg kew! Kenad e ne siyudad ka Damasku; eglatambu e seini te egkagguhus ne me baley. 2 Ne warad e eg-ugpe diye te me siyudad te Aruwir te ware egtamanan. Egkeyimu seini ne panabtaban te me mananap, wey warad e egginaldek kandan. 3 Egkaawe e ka malig-en ne me baley ne me matikang diye te Israil, wey egkaawe e ka migharian te Damasku. Ne pila-pila naan de ka nasame ne keet-etawan te Sirya, iling te seeye se nenasame ne keet-etawan te Israil. Sikeddi se Amana ne Maresen ne Magbebaye ka miglalag kayi.”
4 “Te sika kangkuwa ne aldew, egkataman e ka kabantug te Israil wey egkaayu-ayu e seini. 5 Egpekeiling e ka Israil te kamet ne warad trigu. Masulug dan dengan iling te pinamula diye te bangalug te Ripaim, piru pila-pila ran naan de kuntee iling te kamet ne impanlimud pad minsan se neneulug ne me trigu. 6 Deisek naan de ka egkasame te keet-etawan din. Iling te kayu ne ulibu ne napamupuwan e—daruwa wey ke tatelu naan de ne behas ka nasame diye te matikang ne sugpang. Ne pila-pila bu naan de degma ka nasame diye te lein ne me sugpang. Sikeddi se Magbebaye ne Manama te Israil ka miglalag kayi.”
7 Te sika kangkuwa ne aldew, eg-aput ka me etew diye te miggimu kandan, ka Matulus ne Manama te Israil. 8 Kenad e sikandan egsalig te me altar ne immangimu ran eyew egpanubaran wey egtutungan te me insinsu para te me diyus-diyus dan wey ke sungkaleg naa ne larawan ni Asira.
9 Te sika kangkuwa ne aldew, ka malig-en ne me siyudad dan egpekeiling e te inged te me Hibihanen wey me Amurihanen ne in-engkeran dan te pegginguma te me matig-Israil wey warad etew diye.
10 Inlingawan niyud ka Manama ne Manluluwas niyu wey ware niyud sumsumana sikandin se migpangabang kaniyu.[fn] Purisu minsan egpamula kew te meupiya ne pinamula iling te paras ne egpuun te lein ne inged, 11 wey minsan ke egtubu seini wey sahuhune ne egpamulak te aldew te pegpamula niyu kayi, kene kew egpakapupu te behas. Iyan niyu re egkahaani ka pegkalaggew wey ka egkasakitan te ware egtamanan.
12 Keyey! Mahulub ka masulug ne sundalu ne eglusud kaniyu ne egpekeiling te lehes te dakel ne bunlud. 13 Piru minsan pad due, egsaparan sikandan te Manama, wey egmakapallahuy diye te mariyu. Egmakapallahuy sikandan iling te ukaba ne eglayap te kalamag wey iling te alinepung ne egkeuyan te balisusu. 14 Te marusilem, egpangelkelen e te liyas ka me matig-Israil, piru egkengaddeetan ka me kuntere dan te kene pad egkapawe. Sika ka egpangkusan te migpanlusud wey migpanulis kandan.
181 [xr]Mekeyid-u-hid-u kew se mig-ugpe te me inged ne diye te talipag te me weyig te Itiyupiya ne due egkarineg ne dahing te me pakpak te me uled-uled. 2 Ne puun te sika ne inged, due insuhu ne me talagpangguhud eyew te pegpepangabang te pegpakig-ehet te me kuntere. Diye sikandan migbaye te Weyig ne Nilu ne mig-untud te me balangey.[fn] Pangendiye kew e me talagpangguhud ne memeiyal ne egpangipanew! Uyan kew te guhuren diye te inged ne nabaad te me weyig, diye te me etew ne mallangkew wey mallurung se me laplap, maresen wey ingkaaldek te langun.
3 Sikaniyu se langun ne nangugpe te kalibutan, pitawa niyu ke igparibabew e ka bendila diye te bubungan wey pammineha niyu ke igparahing e ka trumpita. 4 Su seini ka ingkahi keddi te Magbebaye ne Manama, “Warad iya gulub ku te egpampamantew puun kayi te ugpaanan ku iling te keinit te aldew wey iling te demmug te timpu te tinggaani.” 5 Su ka me kuntere egpekeiling te me paras, ne emun ke egkengatahak e ka me bulak wey mahaan e egkeyinuhi, egdereetan e sikandan te Manama iling te egpanengul te me sugpang. 6 Ne egbalaharen naan de ka susuluhi ne sundalu ne nenammatey diye bubungan eyew egpangeenen e te me manuk-manuk wey leew ne me mananap te timpu te meinit wey ke timpu naa te maagsil.
7 Piru egginguma ka timpu ne egpakarawat ka Amana ne Maresen ne Magbebaye te me dasag ne egpanguyanen te me etew ne mallangkew wey mallurung se me laplap—maresen sikandan wey igkengaaldek te langun. Egpuun sikandan te inged ne nabaad te me weyig. Ne eggendiye sikandan te Hirusalim[fn] ka inged ne diye egsimbaa ka Amana ne Maresen ne Magbebaye.
191 [xr]Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpanengneng ne egkeyitabu diye te Ihiptu:
Eggendiye te Ihiptu ka Magbebaye ne eg-untud te meiyal ne gapun. Ne egmangelkelen ka me diyus-diyus te Ihiptu diye te tangkaan te Magbebaye wey egkaawaan e te kabulut ka me matig-Ihiptu.2 Ne migkahi ka Magbebaye, “Egmeg-unayen ku egmeg-eheta ka me matig-Ihiptu, ka me tahasuled, ka me talagsumbaley, ka tagse siyudad, wey ka me migharian. 3 Ne egkaawe e ka langun ne kabulut te me matig-Ihiptu iling te egkaanlas wey eglibehen ku sikandan te me planu ran. Ne egpanginse e sikandan te me diyus-diyus dan, te me mammulingan, wey te egmahehane. 4 Ne igbehey kud sikandan diye te mabulut ne ahalen ne iyan egmandu kandan ne ware keyid-u. Sikeddi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye ka miglalag kayi.”
5 Ne egkeetiyan e ka Weyig ne Nilu wey egmammare e seini. 6 Egkataman, egkengeetiyan e ka langun ne weyig ne mig-ulun te Nilu wey egngareg e. Ne egkaggangu e ka mallayat ne me hilamunen. 7 Ne egmasalad e ka ilis te weyig su egkaggangu man e ka langun ne pinamula diye wey egmanlayap e seini te kalamag. 8 Ne egpandalawit wey eglungku e ka egmanguwa te isda; seeye se langun ne egmamunuwit diye te Weyig ne Nilu, wey egmemagguye e seeye se egmamiyale. 9 Ne egkallagew e seeye se me talaggimu te hinabel, su warad ma egkeyimu ran ne me hinabel. 10 Ne egkasumpitan e ka me talaggimu te manggad, wey eglungku e ka langun ne me sinuulan ne me talaggimu.
11 Me ungel iya ka me pangulu te Suwan; keungelan ka me tambag te me talagtambag te Hari te Ihiptu. Me hentew a sikandan se egkahi diye ki Paraun te me kabuhalan sikandan te me matagseb wey te tapey ne me Hari? 12 Hari te Ihiptu, hendei naan e ka me matagseb ne talagtambag nu? Pitawa nu la ke egpakapangguhud sikandan keykew ke nekey ka implanu te Amana ne Maresen ne Manama ne eggimuwen din te Ihiptu. 13 Me ungel ka me pangulu te Suwan wey Mimpis su egmalintutuu sikandan te ubat. Iyan ded mig-uney miglaag kandan ka me pangulu perem te me tribu te Ihiptu. 14 Imbehayan te Magbebaye ne Manama te panisingan te pegkalibeg ka me matig-Ihiptu. Seyyup ka langun ne inggimu ran, wey egpakatilistilis sikandan iling te egkewubug ne diye egpakarugsu te ileb din. 15 Ne ware minsan hentew diye te Ihiptu ne egpakabulig te nasud din, meyaman ma wey se egkaayu-ayu, inila ma wey se lerew.
16 Te sika kangkuwa ne timpu, egpekeiling e te me malitan ka me matig-Ihiptu. Egpangelkelen e sikandan tenged te kaaldek ke egpakakite e sikandan ne egkayawen e te Amana ne Maresen ne Magbebaye ka belad din eyew te peglegpad kandan. 17 Ne igkaaldek dan e ka inged te Huda minsan ke egkarineg dan de ka ngaran kayi, su nanengnengan dan nahud ne egkabaybayaran sikandan te implanu te Amana ne Maresen ne Magbebaye.
18 Te sika ne aldew, due lalimma ne inged te Ihiptu ne iyan eggamiten te me etew te eglalag ka Hibruwanen ne linalahan[fn] wey migpanaad ne egparuma-rume e te Amana ne Maresen ne Magbebaye. Ne ka sabeka te sika ne me siyudad, egngaranan te Siyudad te Aldew.
19 Te sika ne aldew, duen e altar ne tutunganan te igpanubad diye te Ihiptu, wey sabeka ne sungkaleg ne batu ne impasasindeg diye te eletanan te Ihiptu para te Magbebaye ne Manama. 20 Ne sabeka seini ne palinneu wey pamalehet ne diye iya te Ihiptu ka Amana ne Maresen ne Magbebaye. Ke egpangananey te Magbebaye ka me matig-Ihiptu tenged su indeeg-deeg sikandan, egpeuyanan sikandan te Magbebaye te manluluwas ne egpangabang kandan. 21 Ne egpeile e ka Magbebaye diye te me matig-Ihiptu, wey te sika kangkuwa ne timpu, egpekeile e degma ka me matig-Ihiptu kandin ne Manama. Ne egsimbe e sikandan ne eg-uyan te igmanubad dan wey te egtutungen ne ighalad. Ne egpanaad e sikandan te Magbebaye wey egtumanen dan iya seini. 22 Ne egdusaan te Magbebaye ka me matig-Ihiptu piru egmanlibed sikandan diye te kandin. Ke eg-ampu sikandan kandin eyew te pegpabulig, egtabaken din sikandan wey egbawian din ded.
23 Te sika kangkuwa ne timpu, duen e dalan ne maluag puun te Ihiptu peendiye te Asirya. Ne egmangendiye te Ihiptu ka me matig-Asirya wey egmangendiye degma te Asirya ka me matig-Ihiptu. Ne egkasabeke e sikandan ka egsimba. 24 Ne te sika kangkuwa ne timpu, egsabeke e ka Israil, ka Ihiptu, wey ka Asirya. Ne ka sika se tatelu ne nasud egkeyimu ne panalangin kayi te kalibutan. 25 Ne egpanalanginan sikandan te Amana ne Maresen ne Magbebaye te egkahi, “Egpanalanginan ku sikaniyu se me matig-Ihiptu ne keet-etawan ku, sikaniyu se me matig-Asirya ne inggimu ku wey sikaniyu se me matig-Israil ne in-alam ku ne keet-etawan.”
201 Te timpu ne si Sargun ka mighari te Asirya, insuhu din ka pangulu te me sundalu rin ne egpalusuran ka Asdud. Migpakig-ehet sikandan te Asdud wey natalu ran seini. 2 Te ware pad seeye neyitabu, due impanengneng te Magbebaye ne Manama pinaahi ki Isayas ne anak ni Amus. Ingkahiyan din si Isayas, “Luunga nu ka saku ne insaluub nu wey ka me sandal nu.” Ne intuman seeye ni Isayas wey miggiphipanew e ne migpalawas wey ware sandal. 3 Ne migkahi ka Magbebaye, “Miggiphipanew ka suluhuanen ku ne si Isayas te tatelu ne leg-un ne migpalawas wey ware sandal. Ne sika ka sabeka ne palinneu wey tuus meyitenged te egkeyitabu diye te Ihiptu wey Itiyupiya. 4 Su egpandakepen te Hari te Asirya ka me matig-Ihiptu wey matig-Itiyupiya, bate ma wey se buyag. Ne egpeyipanawen sikandan ne egpalawas wey ware sandal. Egkakita ka me piyus dan, wey egkeyilawan iya ka Ihiptu. 5 Ne seeye se migsalig te Itiyupiya wey seeye se mig-aput te Ihiptu, egkengaaldek wey egkengeyilawan. 6 Te timpu ne egkeyitabu e seini, egkahi ka nangugpe diye te ilis te dahat, ‘Pitawa niyu ka neyitabu te nasud ne insalihan ta wey in-aputan ta puun te Hari te Asirya. Egmenuwen te naan e kuntee te eg-awe?’ ”
211 Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpanengneng meyitenged te inged ne ware mig-ugpe ne lenged te dahat:
Ne egginguma ka karereetan ne egpekeiling te balisusu ne egbaye diye te inged te Nigib. Egpuun seini diye te disirtu, diye te makaliyas-liyas ne nasud.2 Ne due makaliyas-liyas ne impakita keddi te Magbebaye meyitenged te pegpangakal wey pegdereet.
Sikaniyu se me matig-Ilam wey me matig-Midiyan, linguti niyu wey lusuri niyu ka Babilunya. Egpasanggelen e te Manama ka pegpaantus te Babilunya te duma ne me nasud.
3 Tenged kayi, nakaheram a te subla ne masakit iling te eggeramen te malitan ne eglesutan. Ne natanengan a wey naaldek tenged te narineg ku wey nakita ku. 4 Ne migmemasakit se geyinawa ku wey ingkelkel a te kaaldek. Ne egkeupian a ne egkahale te marusilem, piru ke egmarusilem e, nasi de iya ne egkabantalan a amana.
5 Pitew kew, migpangandam e ka me pangulu te keenanan wey imbelatan dan e seini te manggad. Migmangekeen e sikandan wey migmangiinum. Ne sahuhune ne due migpanagyawan, “Kua niyu ka me kalasag niyu, me pangulu, pangandam kew te gira!”
6 Ne ingkahiyan a te Magbebaye ne Manama, “Tahu ka te talagbantey te siyudad ne egpanugtul te egkakita rin. 7 Ne emun ke egpakakita sikandin te me karwahi, migmangudde ne tigdaruwa, migmanguntud te asnu wey kamil, keilangan ne eg-ipaten din seini egpaay-ayari.”
8 Ne migpanguleyi seeye se talagbantey, “Ahalen, migsesasindeg a kayi te matikang ne baley ne pantawanan te talagtameng te tagse aldew wey minsan te marusilem.”
9 [xr]Ne kuntee, pitew kew! Due etew ne egpeendini ne mig-untud te karwahi ne ingganuy te daruwa ne kudde. Ingkahiyan a nikandin, “Nareetan e ka Babilunya wey nallupet e ka me diyus-diyus dan.”
10 Me matig-Israil ne keet-etawan ku, indiekan kew iling te trigu piru impanengneng ku kuntee kaniyu ka meupiya ne guhuren ne narineg ku puun te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne iyan ka Manama te Israil.
11 Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpanengneng diye te inged ne Idum:
Ne due mig-umew keddi puun te inged ne Idum ne mig-inse, “Talagbantey, mananey naan pad egkapawe? Mamenu pad kaluhey?”
12 Ne migtabak a, “Mahaan e egkapawe, piru egmarusilem ded man-e eg-abey. Ne emun ke eg-inse ka eg-abey, libed ke re kangkuwa.”
13 Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpanengneng diye te Arabya:
Sikaniyu se me matig-Didan ne migluyud ka egpangipanew, pamitew kew te egkeelungan niyu ne me kayu ke eg-aran te marusilem diye te disirtu te Arabya.14 Behayi niyu te weyig ka nammaraan. Ne sikaniyu se mahinged te Tima, behayi niyu te pegkeen ka me etew ne namallahuy puun te me inged dan. 15 Migpamallahuy sikandan tenged te kampilan ne inggulabut e, wey tenged te piet ne in-uyamu e, wey tenged te mangune-kune ne gira.
16 Ne migkahiyan a te Magbebaye ne Manama, “Sabeka ne leg-un[fn] ka eglihad puun kuntee, egkataman e ka kabantug te Kidar. 17 Ne pila-pila naan de ka egkasame ne mabbulut ne me talagpane diye te Kidar. Sikeddi ka Magbebaye ne Manama, ka Manama te Israil ka miglalag kayi.”
221 Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne impanengneng din meyitenged te Hirusalim ne ingngaranan te Napu ne Impakita te Manama:
Nekey bes ka insuman-suman niyu te migmanlibulung kew diye me atep te me baley niyu?2 Newukag wey migmanguleyi ka me etew te intiru ne siyudad.
Ka me etew ne nenammatey, ware nenammatey te panganiban wey ke gira naa.3 Ne namallahuy ka langun ne me pangulu niyu—namallahuy sikandan diye te mariyu. Ne naddakep sikandan langun—naddakep sikandan ne warad iya nakapane. 4 Purisu migkahi a, “Engkeri a nikaniyu! Balahara a ne egsinehew! Kena a nikaniyu pape-peenenga ka elungku tenged te kamatayen te keet-etawan ne immanggeyinawan ku. 5 Tenged su intahahe e te Amana ne Maresen ne Magbebaye ka aldew te kagubut, pegkatalu, wey kasamuk diye te Napu ne due Impakita te Manama. Ne egmasuwen ka me batu ne alad te siyudad ne matikang wey makepal, wey due egpanguleyi ne egpangananey diye te me bubungan.
6 Ne miglusud ka me sundalu te Ilam ne due me piet, me tunud, wey migmanguntud te me karwahi. Ne andam e ka me kalasag te me sundalu diye te Kir. 7 Neneempet e te me karwahi ka langun ne memeupiya ne me kamet niyu; intamengan te migmangudde ka gumawan te siyudad niyu. 8 Ne inggimu te Magbebaye ne Manama ne ware karuan te langun-langun ne insalihan te keet-etawan te Huda ne egpakabulig kandan. Te sika ne aldew, impamitew niyu ka me panganiban diye te Baley diye te Katalunan. 9 Ne nakita niyu ka masulug ne lungag te matikang wey makepal ne batu ne alad te Hirusalim, wey miglilimud kew te weyig diye te diddiralem ne lanew. 10 Ne inleuy niyu ka me baley diye te Hirusalim, wey impangguhus niyu eyew eggamiten te peg-ayad-ayad te alad te siyudad. 11 Ne miggimu kew te maluag ne limuranan te weyig diye te elat-elat te daruwa ne alad eyew eglimuran niyu te weyig ne egpuun te tapey ne lanew. Piru ware kew migsalig wey miglinga-linga te Manama ne iyan migbuut te minsan nekey ne egkeyitabu, wey ka migplanu due dengan.
12 Te sika kangkuwa ne timpu, eg-umawen kew te Amana ne Maresen ne Magbebaye eyew eglungku wey egsinehew. Ingkahiyan kew nikandin ne egpeupew wey egsaluub te saku ne palinneu ne miglungku kew. 13 [xr]Piru nasi kew mule miggale-gale, wey miggilang te baka wey karniru. Ne migkeen kew te ngalap, mig-inum te binu, wey migkahi, “Egkeen ki wey eg-inum su egpatey kid ma kaaselem.”
14 Ne ingkahiyan a te Amana ne Maresen ne Magbebaye, “Kene ku iya egpasayluwen ka me sale dan taman te egpatey sikandan. Sikeddi se Amana ne Maresen ne Magbebaye ne Manama ka miglalag kayi.”
15 Ne ingkahiyan a te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne Manama ne eggendiye ki Sibna ne impiyalan te palasyu wey egpakahiyan sikandin: 16 “Hentew ke bes ubag? Nekey bes ka katenged nu te peglulungag te dalama eyew eglebengan te pegkeetew nu kayi te matikang ne inged? 17 Taham-taham ka, su minsan migsuman-suman ka ne talahuren ka, piru igdegpak ka igpataman-taman te Magbebaye. Egtamtamanan ka nikandin te eggen-gen, 18 wey eg-ilingen ka te bula wey igdegpak ka nikandin igtaman-taman diye te maluag ne inged. Ne egkapatey ka diye wey egkagguhus degma diye ka impeggasal nu ne me karwahi. Purisu egkapeyilawan nu ka ahalen nu ne Hari. 19 Egpaaween ka te Magbebaye due te upisina nu wey igpepamaneug ka nikandin due te katungdanan nu.”
20 “Te sika ne aldew, igpeumew ku ka suluhuanen ku ne si Ilyakim ne anak ni Hilkiyas. 21 Igpasaluub ku kandin ka malayat ne kumbale nu wey ka sinturun nu, wey igbehey kud kandin ka katenged nu. Egkeyimu sikandin ne egpekeiling te amey te nangugpe te Hirusalim wey te nangugpe te Huda. 22 [xr]Igbehey ku kandin ka yabi te migharian ni Dabid. Ne emun ke nekey ka eglukatan din, ware egpakalekeb, wey emun ke nekey ka eglekeban din, ware egpakalukat. 23 Eglig-enen ku ka pegpangulu rin iling te kawad ne nakaayad-ayad nakasanggat diye te matikang wey makepal ne batu ne alad. Ne tenged te pegpangulu rin, egtahuren te me etew ka pamilya rin. 24 “Ne egpakasalig kandin ka pamilya rin wey ka langun ne karumaan din, iling te malig-en ne sanggatanan ne impananggatan te me ubab wey te me gelun. 25 Piru te katamanan, egkapekas ka sanggatanan wey egkengeulug e ka langun-langun de iya ne impananggat kayi wey egkengaddeetan e. Sikeddi ka Magbebaye ne Manama ka miglalag kayi.”
231 [xr]Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpanengneng diye te Tiru:
Pandalawit kew se me nigusyanti ne nanguntud te me barku puun te Tarsis su nagguhus e ka me baley diye te Tiru, wey naddeetan e ka me sanggelanan te me barku. Ingguhud e sika kaniyu te migmananggel kew te Sipri.2 Peeneng-eneng kew se diye nangugpe te ilis te dahat wey sikaniyu se me nigusyanti diye te Sidun. Migmanlapas e te dahat ka me etew ne impanuhu niyu 3 ne migmanguntud te me barku peendiye te masulug ne inged eyew te pegbeli wey pegbelegye te trigu ne mig-uma diye te ilis te Weyig ne Sihur wey te Weyig ne Nilu. Neyimu kew ne nigusyanti te me nasud.
4 Egkeyilawan kad Sidun tenged su kene kad eg-angkenen te me dahat. Migkahi ka me dahat, “Ware anak ku. Ware intanggu ku ne me lukes ne bate wey ke impatulin naa ne me mengebay.”
5 Egkalaggew amana[fn] ka me matig-Ihiptu ke egkarineg dan ka neyitabu te Tiru. 6 Paninehew kew, sikaniyu se nangugpe diye te ilis te dahat! Pamallahuy kew diye te Tarsis. 7 Kene kew egpakapalintutuu ne nakapaney ka siyudad te Tiru ne inged te kahale; seini ka inged ne migsuhu te masulug amana ne etew ne egpeendiyeen te maddiyu ne inged eyew te peg-uyag-uyag diye. 8 Hentew ka migplanu ne egdereet te Tiru, ka siyudad ne due ka langun ne igkeupii te me etew? Ka me nigusyanti diye, me pangulu wey me talahuren te kalibutan.
9 Ka Amana ne Maresen ne Magbebaye ka miggimu kayi eyew igpariralem ka me hambuhen wey ka langun ne mabbantug kayi te kalibutan. 10 Ne sikaniyu se keet-etawan te Tarsis, egkeyimu niyud e ka igkeupii niyu kuntee iling te Weyig ne Nilu ne migtulayas ne ware egpeke-elet. 11 Ingkayew te Magbebaye ka belad din diye te dibabew te dahat wey impapitew rin ka geem din, wey indereetan din ka me migharian te kalibutan. Ne migsuhu sikandin ne egdereetan ka me aputanan ne inged diye te Kanaan. 12 Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama, “Sikaniyu se nangugpe te Sidun ne migpuunan te kalised, nataman e ka kahalaan niyu! Minsan pad egpariyu kew diye te Sipri, kene kew red iya man-e egpekeyimeley.”
13 Pitawa niyu ka tane te me matig-Babilunya. Warad e ka me mahinged diye. Inlusuran sikandan te me matig-Asirya wey immandereetan ka me matikang ne me baley ran wey ka me palasyu ran, wey neyimu e ne ugpaanan te me mahintalunan.
14 Pandalawit kew se me nigusyanti ne nanguntud te me barku puun te Tarsis su nahuhus e ka siyudad ne aputanan niyu.
15 Ne egkalingawan e ka Tiru te pitu ne pulu (70) ne leg-un iling te kalayat te umul te Hari. Piru pegkeimpus due, igpeiling e ka Tiru te malitan ne egpamelegye te lawa ne egsusumpaliten te me etew te eg-ulahing:
16 “Sikeykew se malitan ne egpamelegye te lawa,
kuwa ka te alpa wey hip-hipanew ka ne eglingut-lingut te siyudad.
Ne paayad-ayad ke naa ulahing te me ulahingen nu,
eyew egkasuman-suman ke red te me etew.”
17 Pegkeimpus te pitu ne pulu (70) ne leg-un, igpalibed ded te Magbebaye ne Manama ka keet-etawan te Tiru te keugpe dan dengan wey eggimuwen dan ded ka me himu ran dengan, ka pegnigusyu diye te langun ne migharian te kalibutan iling te malitan ne egpamelegye te lawa. 18 Ka egkaseleppi din igbehey diye te Magbebaye. Kene egkalimud te Tiru ka egkaseleppi din, ke kene, igkabehey seini diye te me etew ne migpamakey te Magbebaye eyew igbeli te dakel ne egkakeen wey te memateles ne igmanaluub.
241 Pammineg kew, egdereetan e te Magbebaye ne Manama ka kalibutan. Egguhusen din ka ula-ula te tane, wey igmegsuwey-suwey rin ka nangugpe kayi. 2 Ne eg-antus ka tagse sabeka—me talagpanubad wey ka me etew, me ahalen wey ka me suluhuanen, me talagbebeli wey ka me talagbelegye, me talagpeutang wey ka me talag-utang. 3 Egkareetan iya egkatamtamani ka kalibutan wey warad e minsan nekey ne egkasame. Sika ka ingkahi te Magbebaye ne Manama.
4 Egpekeiling e ka tane te eglungku ne balu ke egkengaggangu e ka langun ne pinamula wey warad e egtubu ne minsan nekey. Ne egmahuye e ka kalibutan, wey egkallanes e ka me pinamula, wey egmagguye e degma ka me etew ne derakel se katungdanan kayi te ampew te tane. 5 Inlinditan te me etew ka kalibutan su ware dan ma tumana ka me suhu wey me Balaud te Manama, wey mig-inniyuhan dan ka ware egtamanan ne kasabutan te Manama duma kandan. 6 Purisu egdilusen te Manama ka kalibutan wey eg-antus ka nangugpe kayi tenged te me sale dan. Purisu nenasilaban ka nangugpe te kalibutan wey deisek naan de ka nasame ne neuyag. 7 Egkaggangu ka me paras wey egkaamin e ka binu. Ne eglungku e seeye se nenaggale. 8 Ne warad e egkarineg ne mahalew-galew ne dahing te tamburin wey me alpa su egkataman man e ka kahulub te pegsahakeen dan. 9 Ne kenad e egmangul-ulahing ka me etew ne egmangiinum te binu. Ne egkapeitan e te egpekewubug ne inumen seeye se eg-iinum. 10 Nenatamtamanan e nareeti ka siyudad. Nallekeban e ka gumawan te me baley wey warad e egpakalasud kayi. 11 Ne due egmanguleyi diye te deralanen tenged su warad e binu. Egkasubalan ka kahalaan te peglungku. Warad e peggale-gale kayi te kalibutan. 12 Nareetan de due ka siyudad, wey nalundus ka me gumawan te alad kayi ne matikang wey makepal ne batu. 13 Egkeyimu e ne pila-pila naan de ka me etew te me nasud, iling te egpanlampesan ne me ulibu ne egkengeulug ka me behas, wey iling te napakilalawan e ne parasan.
14 Ne eg-ulahing ne egkahale-gale ka me etew ne nenasame. Ne egsaye te kabantug te Magbebaye ne Manama ka me etew ne diye te iglineb. 15 Purisu egsaye te Magbebaye ne Manama te Israil ka me etew ne diye te igsile wey ka me diye te ilis te dahat. 16 Ne egkarineg ta minsan diye te diriyui e ne baad te kalibutan ka eg-ulahing ne eggenendue, “Katelesan te seeye se Matareng!”
Piru migmahuya ad e wey miggasa ad e puun te peglugku ku, tenged su taman kuntee migpabulus pad migmangeakal ka masulug ne me akalen.17 He keet-etawan te kalibutan, egtetahad kaniyu ka liyas, bitu, wey sahilut. 18 Ka egpallahuy tenged te kaaldek, egkeulug te bitu, wey ka egpakalihawang puun te bitu, egkasahilut. Egginguma ka makeseg ne bagyu, wey egkawelwel ka pabunsuranan te kalibutan. 19 Ne egbeka-beka ka tane wey egkaperi e seini, wey egkaantag egkatamtamani. 20 Egkaweil-weil seini iling te egkewubug ne egpakatilis-tilis, wey egkawelwel iling te baley ne ingkalamahan. Mabehat e amana ka sale te me etew ne nababa te kalibutan, purisu egkahuhus e seini, wey kenad e egpakasasindeg.
21 Te sika kangkuwa ne timpu, egdusaan te Magbebaye ne Manama ka seeye se maddesen diye te langit ne migsukul kandin, lagkes ka me Hari te kalibutan. 22 Ne eglibulungen sikandan, wey egprisuwen diye te bitu. Ne egkataman egdusaan e sikandan. 23 Ne egmarusilem e ka bulan wey kenad e amana egmeinit ka aldew tenged te katelesan te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne eghari diye te Bubungan ne Siyun, diye te Hirusalim. Ne egpakakita te katelesan din ka me pangulu te keet-etawan din.
251 He Magbebaye ne Manama, sikeykew ka Manama ku!
Egbantuhen ku wey egdeyrayen ku ka ngaran nu,
su kein-inuwan iya ka immangimu nu.
Matinumanen ka iya ne egtuman te me planu nu dengan.
2 Impangguhus nu ka me siyudad ne in-alad te matikang wey makepal ne batu.
Impangguhus nu ka malig-en ne me palasyu te me lapu,
wey kenad e seini egpakasasindeg pad.
3 Purisu egbantuhen ka te maddesen ne keet-etawan,
wey igkaaldek ka te me nasud ne mabbulut se nangugpe.
4 Aputanan ka te egkengaayu-ayu wey te ware egkeyimu te me timpu te kalised,
wey helunganan ka te timpu te pegdaldaleet wey te peggulabung.
Su ka pegdereet te mabbulut ne me etew,
egpekeiling te makeseg ne bagyu ne egpakasuhat te alad ne batu,
5 wey iling te keinit diye te mammara ne inged.
Piru impapeeneng-eneng nu ma ka kahulub te mabbulut ne lapu,
iling te naawe ne keinit su naringdingan te gapun.
6 Egpangandam ka Amana ne Maresen ne Magbebaye te sahakeen kayi te Bubungan ne Siyun[fn] para te langun ne keet-etawan. Ne iyan din eg-andamen ka mannanam ne egkakeen wey subla ne meupiya ne binu. 7 Te seini ne bubungan, eg-aween din ka kalagew ne nakabunbun te langun ne etew te me nasud tenged te kamatayen. 8 [xra][xrb]Ne eg-aween e te Magbebaye ne Manama ka kamatayen, wey egpunasen din ka me luwe te langun ne keet-etawan. Eg-aween din ka keyilew te keet-etawan din te intiru ne kalibutan. Sika ka ingkahi te Magbebaye.
9 Ke egkeyitabu e seini, egkahi e ka keet-etawan, “Sikandin ka Manama ta! Migsalig ki kandin, wey inluwas ki nikandin. Sikandin ka Magbebaye ne insalihan ta. Eggale-gale ki su inluwas ki ma nikandin.”
10 [xr]Ne egbulihan te Magbebaye ne Manama ka Bubungan ne Siyun, piru egdi-diekan din ka keet-etawan te Muwab diye mismu te inged dan iling te lahami diye te limuranan te tei. 11 Ne migpakannekal sikandan ne egpakalihawang iling te eglumbuk ne igkamey-kamey ka me belad. Piru igtanled sikandan te Magbebaye ne Manama duma te langun ne kandan. 12 Egdereetan din ka me matikang wey makepal ne batu ne alad te Muwab. Eglundusen din seini taman te egkatalagtag e diye te alinepung.
261 Egginguma ka timpu ne eg-ulahingen e te keet-etawan diye te Huda ka seini ne ulahingen:
Ka Magbebaye ne Manama ka matikang wey makepal ne alad ta ne batu,
wey inlingutan ki te geem din.
eyew egpakaseled ka matareng ne nasud—
ka nasud ne matinumanen te Magbebaye ne Manama.
3 He Magbebaye ne Manama, egbehayan nu te malehet ne keupianan
seeye se etew ne nasabeka se suman-suman ne eggimu ke nekey ka eleg,
su migsalig ma sikandin keykew.
4 Salig kew layun te Magbebaye ne Manama,
su sikandin ka batu ne aputanan ne ware egtamanan.
5 Impariralem din seeye se me hambuhen,
wey indereetan din ka siyudad dan taman te nalundus e seini taman te neyimu e ne alinepung.
6 Indi-diekan seini te egkengaayu-ayu
7 Impatag nu paay-ayari ka dalan te me matareng,
immateles nu iya ka dalan ne egbayaan dan.
8 He Magbebaye ne Manama, impakita ney ka pegsalig ney keykew pinaahi te pegtuman te me balaud nu.
Ka amana ney igkeupii ne egkareyrey ka ngaran nu.
9 Te timpu te marusilem, amana a egkeupian keykew;
emun ke egdusaan nud ka me etew ne maddeet se hinimuwan kayi te kalibutan,
egpakanengneng e sikandan te pegkamatareng.
10 Minsan impapitew nud ka hid-u nu te maddeet ne me etew,
kene ded iya man e sikandan egpakanengneng te pegkamatareng.
Minsan mig-ugpe sikandan te inged te me matareng,
migpabulus ded iya man-e sikandan te mareet ne hinimuwan dan,
wey ware dan ilaa ka kabantug nu.
11 [xr]He Magbebaye ne Manama, ingkayew nu ka belad nu
eyew te pegdusa te maddeet ne me etew,
piru ware sikandan miglinga-linga kayi.
Egkatutung perem sikandan te hapuy ne intahahe nu te me kuntere nu.
Papitawa nu sikandan te dakel ne geyinawa nu te keet-etawan nu
12 Magbebaye ne Manama, sikeykew ka egbehey kanami te keupianan.
Neyimu ney ka langun tenged te bulig nu.
13 He Magbebaye ne Manama ney,
immanduan key te lein ne me ahalen piru sikeykew re ka Magbebaye ney.
14 Nammatey e sikandan wey kenad e egkeuyag
kenad sikandan eglibed puun te inged te me minatey.
Indusaan nu wey indereetan nu sikandan,
wey warad e egpakasuman-suman kandan.
15 Piru imbuhal key nikeykew se keet-etawan nu, he Magbebaye ne Manama,
wey impamaluag nu ka tane ney, wey sika ka nakabantug keykew.
16 He Magbebaye ne Manama, migpamitew keykew ka keet-etawan nu te neyirapan sikandan.
Mig-ampu sikandan keykew te indisiplina nu sikandan.
17 Impeiling key nikeykew Magbebaye
te malitan ne egbaletikan ne migpanguleyi
18 Mig-antus key te amana ne masakit,
piru migpalelesut key re te kalamag.
Ware key migpanalu te pegpakiggira,
warad en iya meupiya ne impangkusan te langun ne inggimu ney.
19 Piru egkeuyag ka keet-etawan nu ne nammatey e,
wey eg-enew red ka me lawa ran.
Himata kew se diye te lebeng niyu
Sikeykew se Magbebaye ne Manama ka egpekeuyag te me minatey
iling te demmug ne egpakasubid te tane eyew egtubu ka me pinamula.
20 He keet-etawan ku, seled kew te me sinabeng niyu wey lekebi niyu ka me gumawan. Heles kew pa dagdahew taman te egkabewu e ka langet te Manama. 21 Eggendini ka Magbebaye ne Manama puun te ugpaan din eyew te pegdusa te keet-etawan te kalibutan tenged te me sale dan. Igpahawa-hawe e te tane ka langesa te seeye se impangimatayan te me etew, purisu kenad e seini igpekeeles.
271 [xr]Te sika kangkuwa ne aldew, eggamiten e te Magbebaye ne Manama ka dakel, mahalang, wey maresen ne kampilan din eyew te pegdusa te salimbaweng ne egngaranan te Libiyatan, ka migpallahuy wey migduldulihis ne uled ne mig-ugpe diye te dahat. Ne eggimatayan te Manama ka salimbaweng diye te dahat.
2 Te sika ne timpu, ulahing kew meyitenged te mabehas-behas ne parasan. 3 Egkahi ka Magbebaye ne Manama, “Sikeddi se Magbebaye ne Manama ka migtanggu te sika ne parasan. Imbisbisan ku seini layun wey intamengan te aldew wey marusilem eyew ware egpakarereet kayi. 4 Warad ad nabelu te seini ne pinamulaan. Piru ke due egkakita ku ne egpanubu ne me balunseri, eg-aween ku iya sika wey egtutungen. 5 Piru ke egpepangabang sikandan keddi, keilangan ne egpakiggusey pad sikandan keddi. Uya, egpakiggusey iya sikandan keddi.”
6 Egginguma ka aldew ne egderalid e iling te pinamula ka me kabuhalan ni Hakub ne iyan ka keet-etawan te Israil. Ne egsusubing e seini wey egpamulak. Ne egkapenu e te me behas kayi ka intiru ne kalibutan.
7 Ware pad paruseyi te Magbebaye ne Manama ka Israil iling kasumpit te pegparusa rin wey pegpangimatey rin te me kuntere din. 8 Indusaan te Magbebaye ne Manama ka keet-etawan din pinaahi te pegkarakep wey pegkeuyan dan. Indelrel rin sikandan iling te makeseg ne kalamag ne egpuun te igsile ne egpakapalayap te langun ne egkabayaan kayi. 9 Egkapasaylu re ka me matig-Israil te me sale dan ke egpanlupeten dan ka langun ne me batu ne diye te me altar ne tutunganan te igpanubad iling te pahang ne nenallupet, wey ke eg-aween dan ka diyus-diyus ne sungkaleg ne si Asira wey ka panubaran ne tutunganan te insinsu.
10 Nahuhus e ka siyudad ne in-alad te matikang wey makepal ne batu wey warad e mahinged kayi iling te disirtu wey in-engkeran. Ne diyad e egmanabtab ka me baka wey egmambulbuluku ka eggimeley. Eg-aminen dan te egtabtab ka me dewun te me kayu. 11 Ke egkahangu e ka me sugpang wey egkahepu e, egpangayuwen e seini te me malitan. Keet-etawan sikandan ne ware salabutan, purisu kene sikandan igkeyid-u wey kene eglapihan te Manama ne iyan miggimu kandan.
12 Te sika kangkuwa ne timpu, eglibulungen te Magbebaye ne Manama ka tagse sabeka te me matig-Israil puun te Weyig ne Iyupratis taman diye te Ihiptu, iling te etew ne egdiriek te trigu ne egpeglein te tipasi puun te usangen. 13 Te sika ne aldew, egparahingen e te meemen ka trumpita. Ne eglibed e kayi te Hirusalim ka naddakep ne me matig-Israil ne impanguyan dengan diye te Asirya wey diye te Ihiptu. Ne egsimbeen dan e ka Magbebaye ne Manama diye te matulus ne bubungan ne kayi te Hirusalim.
281 Mekeyid-u-hid-u ka Samarya, ka siyudad ne impeggasal te me talewubug ne pangulu te Israil! Impasasindeg ka sika ne siyudad diye te meupiya ne napu, piru egpekeiling de seini kateles te bulak ne egkalanes, wey ware karuan para te me etew ne iyan e ugpe se egkengewubug-hubug te binu! 2 Pammineg kew! Due manekal wey maresen ne insuhu te Magbebaye ne Manama. Iling sikandin te apiyew, te mangune-kune ne kalamag wey uran, ne egpakasawile diye te tane. 3 Ne egdi-diekan din ka Samarya ne igpaambug te me talewubug ne pangulu te Israil. 4 Ka seini ne siyudad, diye nakatahu te meupiya ne napu piru egkaawe ka katelesan din iling te egkahangu ne bulak. Egsalukagmiten seini iling te behas te iggira ne hun-a ne neyinuhan ne egpupuwen te egpakakita kayi wey egkeenen.
5 Te seeye kangkuwa ne timpu, egpekeiling e ka Amana ne Maresen ne Manama te tetelesi ne kuruna para te nenasame ne keet-etawan din. 6 Egbehayan din ka me talewukum te kabagget te peggukum ke nekey ka eleg. Egbehayan din te keseg seeye se migbantey te gumawan te siyudad ke due me kuntere ne eglusud.
7 Ne egpakatilistilis minsan ka me talagpanubad wey me prupita tenged su nenewubug sikandan te egpekewubug ne binu wey kenad e ne eleg ka peggukum dan. Ne kenad egpakasabut ka prupita te impakita te Manama kandan. Ne kenad e ne meupiya ka peggukum te me talagpanubad te eggusayen dan. 8 Egkeempet te me ileb dan ka me lamisa ran, wey warad iya nasame ne malinis.
9 Ne migsagsahukul sikandan keddi ne migkahi, “Hentew buwa ka egpanuluen din wey hentew buwa ka egpasabuten din te inlalag din? Seeye buwa se me bate ne iyam pad nalutas! 10 Egpekeiling ka me panulu din te egpanlalahen te me bate ne kene pad egpekeutas.
11 [xr]Ne kuntee, egpakiglalag ka Magbebaye ne Manama te keet-etawan din pinaahi lein ne linalahan ne iyan ka linalahan te me lapu. 12 Seini ka ingkahi rin, “Seini ka inged ne himelayanan. Himelayan seini te nabeley. Kayi egkakita ka keyimelayan.” Piru ware sikandan migpammineg. 13 Egpekeiling ka me panulu din te egpanlalahen te me bate ne kene pad egpekeutas. Ne egpakaley-ang sikandan ke eggipanew. Egkapalian sikandan, egkasahilut, wey egkarakep.
14 Purisu pammineg kew te egkahiyen te Magbebaye ne Manama, sikaniyu se me pangulu te keet-etawan te Israil ne miglemet te lalag te din. 15 Tenged su migkahi kew, “Due kasabutan ney te kamatayen wey te Siyul, sikan naa, emun egginguma ka karereetan kene key egkamenu su iyan ney aputanan ka ubat wey limbung.” 16 [xr]Purisu migkahi ka Magbebaye ne Manama, “Pitew kew, igtahu ku diye te Hirusalim[fn] ka pabunsuranan ne batu ne makehal wey naheraman e. Mahal seini ne batu ne pabunsuranan wey egkasalihan: ka egsalig kayi, kene egkewukag. 17 Eggimuwen ku ne iling te igseked ka eleg ne peggukum, wey iling te tuntun ka pegkamatareng. Egpangaween ku ka ubat ne insalihan niyu wey impaalindungan iling te eg-anlasen te baggiyu. 18 Ne warad karuan te kasabutan niyu te kamatayen wey te Siyul. Ne emun ke egginguma ka karereetan iling te baggiyu, egkareetan kew iya. 19 Ne tagse aldew, maselem wey marusilem, eggingumaan kew iya te karereetan.
Emun ke egkasabut niyu seini, egkaaldek kew iya.20 Su ka insalihan niyu, egpekeiling de te malepet ne hibatanan wey te malig-et ne ulesen ne kene de egpakapules. 21 [xra][xrb]Ka malehet, eglusud ka Magbebaye ne Manama iling te inggimu rin diye te Bubungan te Pirasim wey diye te napu te Gibyun. Purisu te seini ne timpu, iyan egkeyitabu ka ware niyu im-imana. 22 Su migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye ne Manama te egdereetan din ka intiru ne nasud. Purisu, kene kew e panampele su kema ke egdakel pad ka parusa niyu.
23 Ayad-ayad kew pammineg te igkahi ku kaniyu. 24 Egpabulus-bulus naan de iya ka talagbasuk ne egdaru te ware egtamanan? Kene. 25 Ke andam e ka tane, egsaweran din e te behas te me leggu ne egngaranan te dil wey kumin, wey diye din igpamula te eleg ne egpamulaan ka trigu wey sibada. Ne egpamulaan din te lein ne klasi te sibada ka ilis te kamet din. 26 Nakataha ka talagbasuk ke nekey ka eleg ne eggimuwen din, tenged su impanulu sikandin te Manama. 27 Ne kene sikandin eggamit te mabehat ne balsaan eyew te pegdiek te leggu ne dil wey kumin, ke kene, egpanlampesan din de seini te maagkap ne kayu. 28 Ne eglupeten din ka trigu ne eggimuwen ne paan piru kene din seini eglibliberan te eglupet. Egpalihisan din seini te balsaan piru kene din de egpatamtamanan te eglupet. 29 Ka seini ne katuenan egpuun te Amana ne Maresen ne Magbebaye. Subla sikandin ne meupiya ne talagtambag wey amana ne matagseb.
291 Mekeyid-u-hid-u ka Hirusalim, ka siyudad ne in-ugpaan ni Dabid. Minsan ware niyu nasel-angi ka me pegsahakeen niyu tagse leg-un, 2 piru egpeuyan ded iya ka Manama te kahubut te sika ne siyudad ne egngaranan te “altar te Manama.” Ne due egmaninehew wey egmanlungku, wey egpekeiling ka intiru ne siyudad te altar ne neempet te langesa. 3 Egpalingutan te Manama te me kuntere ka siyudad niyu. Egpatetamunduwan din kandan ka kakiliran te matikang wey makepal ne batu ne alad eyew egbayaan dan te eglusud kaniyu. 4 Ne sikaniyu se me matig-Hirusalim, egmekeyibat kew e te tane, wey egman-naas-naas kew naan de ka eglelalag ne iling te saping diye te diralem te tane.
5 Piru egkabukbuk iling te alinepung ka masulug ne me kuntere niyu, wey eglayap iling te lahami seeye se egmandeeg-deeg te duma. Ne sahuhune 6 ne egleuyen kew se me matig-Hirusalim te Amana ne Maresen ne Magbebaye duma te luhung, linug wey te subla ne kahulub, balisusu, bagyu, wey egkanlabkanlab ne hapuy. 7 Ne egkaawe iling te taheinep wey ke hendue te taheinep de ka langun ne sundalu te me nasud ne miglusud te Hirusalim, ka langun ne panganiban dan wey me kasangkapan dan, wey ka langun de iya. 8 Ne ka langun ne miglibulung ne eglusud te Hirusalim,[fn] egpekeiling te etew ne eggutasan ne nakataheinep ne migkeen sikandin piru te peggimata rin, miggutasan ded sikandin. Ne egpekeiling degma sikandin te etew ne namadmaraan ne nakataheinep ne mig-inum sikandin piru te peggimata rin, mahuye ded sikandin wey ware naawe ka kammara rin.
9 Ne sikaniyu se me matig-Huda, pabulus-bulus kew iya ka egpalibeg-libeg wey pabutud-butud. Pewubug-hubug kew wey papeled-peled piru kene ne tenged te egpekewubug ne inumen. 10 [xr]Su impaalineknek kew te Magbebaye. Insagpeng din ka mata te me prupita ne iyan egkitkit kaniyu. 11 Ne ka igpasabut te tagse impakita te Manama, egpekeiling te sabeka ne baseen ne napiket. Ke igpabasa seini te etew ne egpakabasa, egkahi sikandin, “Egmenuwen ku naa te egbasa sika te napiket ma?” 12 Ne emun ke igpabasa seini te etew ne kene egpakabasa, egkahi sikandin, “Kena a egkateu ne egbasa.”
13 [xr]Ne migkahi ka Magbebaye, “Ka seini ne me etew, mig-angken ne migsimba sikandan keddi kunaleg te ware bes karuan te egpanlalahen dan wey mariyu ka me pusung dan keddi. Ne ka pegsimba ran keddi sumale de te me suhu te etew. 14 [xr]Purisu eg-abey ad man-e eggimu te kein-inuwan diye te kandan, wey egdereetan ku ka katagseb te seeye se mig-angken ne egpakataha wey egpakasabut.”
15 Mekeyid-u-hid-u seeye se miggeeles te mareet ne planu ran diye te Magbebaye. Migkahi sikandan te pegkeetew ran, “Ware egpakakita kanami wey ke egpakanengneng naa te eggimuwen ney.” 16 [xr]Nabaliyung ka me suman-suman dan. Hendei ka subla ne impurtanti, ka kuren wey ke sika se talaggimu? Egpakakahi naa ka inggimu re diye te talaggimu te, “Kene ne sikeykew ka miggimu keddi.” Wey ke egkahi naa, “Ware katuenan nu.”
17 Te kene egkaluhey, egkeyimu e ne pinamulaan ka puwalas te Libanun. Piru egkataman, egkeyimu e man-e ne iling te puwalas ka pinamulaan.
18 Te sika ne aldew, ka kene egdineg, egpakarineg e te me lalag puun te baseen. Ne ka me butud ne kenad e egpakakita, egpakakite e. 19 Ne egkahale e ka egkengaayu-ayu wey ka me mapariralemen tenged te Magbebaye ne Manama, ka Matulus ne Manama te Israil. 20 Ne egkataman e seeye se egmadeeg-deeg te duma wey egkaawe e seeye se me talagbaley-baley. Ne eggimatayan seeye se migplanu te mareet. 21 Ne egpangaween degma seeye se egpuunan ne egpakasale ka me etew, wey seeye se egbalabag te me talewukum ne egbehey te eleg ne peggukum diye te gumawan te siyudad,[fn] wey seeye se egdelrel te etew ne miggimu te eleg ne ware migsuli te etew ne nakasale kandin.
22 Purisu ka Magbebaye ne Manama ne migluwas ki Abraham, migkahi te kabuhalan ni Hakub, “Kenad e sikandan egkeyilawan wey kenad e egkallalaban. 23 Ne emun ke egkakita ran e ka me anak ne igbehey ku kandan, eg-ileen ad nikandan ne Matulus ne Manama te Israil. Egtahuren ad wey igkaaldek ad nikandan. 24 Ne seeye se nallibeg, egpakasabut e te kamalehetan. Ne seeye se migsagsahukul, egkahale e ne egpanuluen.”
301 Migkahi ka Magbebaye ne Manama, “Mekeyid-u-hid-u ka keet-etawan te Israil ne migribildi keddi. Ka me planu ran supak te me planu ku wey migpakigsabut sikandan te me matig-Ihiptu ne ware ku ikeupii. Purisu natimulan ka sale dan. 2 Miggendiye sikandan te Ihiptu ne ware migpanginginse keddi. Iyan dan tuyu te miggendiye te Hari te Ihiptu ka egpabulig kandin wey eyew due egkaaputan dan. 3 Egpabulig perem sikandan te Hari te Ihiptu piru nasi de iya sikandan egkeyilawi wey egkabanseyi. 4 Su minsan due me upisyal te Hari diye te Suwan ne dapit te igkahibang ne balahan wey diye te Hanis ne dapit te igkakawanan be balabahan, 5 nasi de iya egkeyilawi ka langun ne migsalig kandin su kene ma egpakabulig kandan ka me etew rin.”
6 Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne impanengneng meyitenged te me asnu wey me kamil ne migpangipanew diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan ne diye te igkakawanan ne balabahan:
“Miggipanew ka me matig-Huda ne diye migbaye te mahirap ne egbayaan diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan. Ne due me liyun diye, wey me uled ne eggilu ne egkahat. Ne immandulanan dan ka me asnu wey me kamil te me karatuan ne igbehey ran diye te nasud ne kene egpakabulig kandan.7 Ware karuan te bulig te Ihiptu. Purisu egngaranan ku seini te ‘Salimbaweng ne migpeeneng-eneng de.’ ”
8 Insuhu a te Manama ne igsulat ke kamenu kareet ka hinimuwan te me etew eyew due kasulatan ne egpakamemalehet te ware egtamanan ne maddeet iya sikandan. 9 Su me ribildi sikandan ne me etew, me ubaten ne me anak, wey kene egkeupian ne egpanuluen te Magbebaye. 10 Ingkahiyan dan ka me prupita, “Kene key e nangeni ke nekey ka impanengneng te Manama kaniyu. Kene key e nangeni ke nekey ka eleg. Iyan niyu re inangen kanami ka egpakahale kanami minsan ubat. 11 Awe kew te egbayaan ney wey kene key balabahi nikaniyu. Kene key e nangeni meyitenged te Matulus ne Manama te Israil.”
12 Purisu migkahi ka Matulus ne Manama te Israil, “Ware kew miglinga-linga te ingkahi ku wey migsalig kew te kabulut wey te pegpanlimbung. 13 Sikan naa ka nakasale kew iya. Iyan egkeilingan te sale niyu ka gintaang te alad te siyudad ne matikang wey makepal ne batu ne iyan egpuunan ne sahuhune ne egkewugnak seini. 14 Egkalupet seini iling te kuren ne neulug wey warad iya nasame ne dakel-rakel ne eleg ne igsakug te baha diye te abu wey ke igsakug naa te weyig diye te limuranan te weyig.”
15 Ne migkahi pad man-e ka Magbebaye ne Manama, ka Matulus ne Manama te Israil, “Ke eglibed kew egsalig keddi, egkaluwas kew, egmalig-en, wey egmalinawen.” Piru migbalibad kew. 16 Nasi kew mule migkahi, “Kene key su egpallahuy key ne eg-untud te meiyal ne me kudde.” Malehet iya ne egpallahuy kew. Memeiyal kew iya piru memeiyal pad ka eglupug kaniyu. 17 Ne minsan sabeka re te me kuntere niyu ka egginaaldek kaniyu, egmakapallahuy ka sabeka ne libu ne me sundalu niyu. Ne emun ke lalimma ka egginaaldek kaniyu, egmakapallahuy kew langun, taman te egsabsabeka kew naan de ka egkasame iling te pes-ek te bendila diye te puntul te bubungan. 18 Purisu migtetahad ka Magbebaye ne egparani kew kandin eyew igpapitew rin e ka keyid-u rin kaniyu. Su matareng sikandin ne Manama wey due keupianan te langun ne egsalig kandin.
19 Sikaniyu se keet-etawan te Siyun[fn] ne mig-ugpe te Hirusalim, kene kew e egpakasinehew! Igkeyid-u kew iya te Magbebaye ne Manama ke egpabulig kew kandin. Ke egdinehen din ka pegpangananey niyu, egtabaken kew iya nikandin. 20 Minsan ke impaantus kew te Magbebaye ne talagpanulu niyu ne egpekeiling e te iyan niyud pegkeen tagse aldew ka peglungku wey masakit, piru kene kew e nikandin eg-inniyuhan, ke kene, egtangke e sikandin sikaniyu. 21 Ke egpakasuwey kew diye te igkakawanan wey ke igkahibang naa ne dalan, egkarineg niyu sikandin diye te keinniyuhan niyu ka egkahi, “Seini ikula niyu ne dalan.” 22 Ne eg-isipen niyud e ne malindit ka me diyus-diyus niyu ne impangakeban te me pelata wey bulawan. Igmandegpak niyud e seini iling te manggad ne nalangesaan wey egkahi kew, “Malindit kew e!” 23 Ne egpeuranan te Magbebaye ka beni ne impamula niyu eyew egtubu seini wey eyew dakel ka egkahaani niyu. Te sika kangkuwa ne timpu, igpakapalayud niyud diye te maluag ne panabtaban ka me mananap niyu. 24 Ne ka me baka wey me asnu ne eggamiten te egdaru, iyan e igpakasunggud ka meupiya. 25 Te aldew ne egpangimatayan e ka me kuntere niyu wey egguhusen e ka matikang ne me baley ran, duen e egtulayas ne me beuhan puun te tagse me labuntud wey tagse me matikang ne me bubungan. 26 Ne ka layag te bulan, egpekeiling e te layag te aldew, wey ka layag te aldew, egpekeiling e te layag te pitu ne aldew ne insaamul. Sika ka egkeyitabu te timpu ne egbukusan wey egbawian e te Magbebaye ne Manama ka napalian din ne keet-etawan din.
27 Pitew kew, egkakite e diye e mariyu ka Magbebaye ne Manama ne egginguma. Egkakita ka langet din iling te egkanlabkanlab ne hapuy wey dakel ne ebel. Ne egpakatutung ka lalag din iling te hapuy. 28 Ka peggeheyinawa rin, egpakarereet iling te baggiyu ne taman te lieg se karalem. Ne egpasiliyen din ka keet-etawan te me nasud eyew igdegpak e seeye se eggimu te mareet. Ne eg-uyanen sikandan iling te kudde ne egkakangan. 29 Piru sikaniyu se keet-etawan te Manama, ulahing kew iling te eggimuwen niyu te marusilem te pegsahakeen niyu. Gale-gale kew iling te me etew ne nangipanew ne egbales te dahing te pulendag taheed te eggendiye sikandan te bubungan te Magbebaye ne Manama, ka batu ne aputanan te Israil.
30 Ne igparineg te Magbebaye ka makaaldek-haldek ne laheng din. Igpapitew rin ka belad din ne andam e ne egdusa duma te mangune-kune ne langet, te egkanlabkanlab ne hapuy, te dakel ne uran, wey te uran ne apiyew. 31 Ne egkengaaldek amana ka me matig-Asirya te laheng te Magbebaye wey egpanlampesan din sikandan. 32 Ne ka tagse karereetan ne igpaneem-neem din kandan, egkarumaan e te peggale-gale pinaahi te egbalesen ne teggunggu wey salurey. Ka Magbebaye en iya ka egpakig-ehet te me matig-Asirya. 33 Intahahe e ka inged ne egtutungan te Hari te Asirya. Maluag seini wey maralem ne bitu, wey duen e inlimud ne igtemeg diye. Ne ka Magbebaye ka egpakapalukindab kayi pinaahi te peggeheyinawa rin iling te egkanlabkanlab ne asupri.
311 Mekeyid-u-hid-u seeye se miggendiye te Ihiptu eyew egpabulig. Migsalig sikandan te memeiyal ne me kudde diye te Ihiptu, te masulug ne karwahi, wey te seeye se migmangudde ne mannekal. Piru ware sikandan migsalig te Magbebaye ne iyan ka Matulus ne Manama te Israil, wey ware sikandan migpangananey kandin. 2 Matagseb ka Manama wey egpeuyan sikandin te karereetan. Ne eggimuwen din iya ke nekey ka ingkahi rin. Egpakig-ehet sikandin te nasud te maddeet ne me etew wey te seeye se migpangabang kandan. 3 Me etew re ka me matig-Ihiptu, kene ne Manama. Ne ka me kudde dan, kene ne panisingan. Ke egparuse e ka Magbebaye, egkareetan ka Ihiptu lagkes ka me nasud ne imbulihan din. Egpekeg-iling de sikandan ne egkengareetan.
4 Ne migkahi keddi ka Magbebaye ne Manama, “Iling a te egginihel ne liyun ne kene egkaaldek te egpanguleyi ne impabantey te egdawiyen din, ke kene, egpabulus de iya sikandin ka egdawi. Ne iling naa degma due, ware egpakapegnel keddi te eggendiye te bubungan ne Siyun eyew egpakiggira te me kuntere te Hirusalim. 5 Sikeddi se Amana ne Maresen ne Magbebaye ka egbantey te Hirusalim iling te bayaku ne eglayang-layang diye te ampew te salag din eyew egtamengan seini. Egpangabangan ku iya ka Hirusalim wey egluwasen.”
6 Ne migkahi ka Magbebaye, “He keet-etawan te Israil, nakasale kew wey migsupak keddi, piru libed kew e kuntee kayi te keddi. 7 Su egginguma ka timpu ne igpandegpak e te tagse sabeka kaniyu ka me pelata wey me bulawan ne me diyus-diyus ne impangimu niyu tenged te pegkamakasesale niyu. 8 Ne egpangimatayan ka me matig-Asirya piru kene ne me etew ka egpangimatey kandan. Ne egmakapallahuy sikandan puun te gira wey egkeuripen seeye se mannekal ne me lukes. 9 Ne egpakapallahuy ka Hari[fn] dan, wey egkeengkeran e te me upisyal ka bendila dan tenged te mangune-kune ne liyas dan.” Sika ka ingkahi te Magbebaye ne ka hapuy migkanlabkanlab diye te Hirusalim.
321 Ne due keureme Hari ne matareng ne eghari wey ka me upisyal rin, egmandu ne egdumaan te eleg ne peggukum. 2 Ka tagse sabeka kandan, egpangabang te me etew, iling te paandilunganan ke due makeseg ne kalamag wey baggiyu. Egpekeiling degma sikandan te beuhan diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan wey ke dakel naa ne batu ne egpakaralung puun te mangune-kune ne meinit. 3 Ne egpakakite e sikandan ke nekey ka malehet wey egpakarineg e te me lalag te Manama. 4 Ne seeye se me etew ne an-aneen, egpakaayad-ayad e egpakasuman-suman ke nekey ka eggimuwen. Ne seeye se me etew ne kene amana egkateu-teu ne eglalag, meupiye e ne egpamminehen ke eglalag. 5 Ka seeye se ware karuan te egmangimuwen, kenad e egleng-ahen, wey ka me limbungen, kenad e egtahuren. 6 Su ka ungel, keungelan de ka egmanlalahen wey maddeet ka egsumsumanen. Ne ka langun ne eggimuwen din wey egmanlalahen din, pegbaley-baley re te Magbebaye. Kene sikandin egpakeen te inggutasan wey kene egpeinum te nammaraan. 7 Mareet ka himu te akalen. Eggimuwen din ka minsan nekey re ne mareet eyew te pegdereet te me etew, minsan ka egkaayu-ayu ne ware neyimu ne seyyup. 8 Piru ka etew ne eleg ne egtahuren, eleg degma ne egtahuren ka me planu rin, wey sika iya layun ka eggimuwen din.
9 Pammineg kew te iglalag ku kaniyu me malitan ne ware pegkalaggew tenged te meupiya ne peg-ugpe niyu kuntee. 10 Te seup ne leg-un, egkelkelen kew e se me malitan ne ware igkalaggew tenged su kenad e egpamehas ka me paras, wey warad en iya egkapupu niyu. 11 Mig-ugpe kew ne ware igkabantali wey ware igkalaggew, piru egkelkelen kew e kuntee tenged te kaaldek. Luluung kew wey hehamit kew te saku. 12 Pandabiya niyu ka me kumeng niyu tenged te kalaggew su nareetan e ka meupiya ne me kamet wey ka mabehas-behas ne me parasan. 13 Kalagew kew tenged te tane ne imbehey ku kaniyu su egpanubuan e seini te me balunseri wey me hilamunen. Sinehew kew su egkengallundus e ka me baley niyu ne egmanggal-galaan niyu kuntee, wey egkataman e ka me kahalaan te siyudad niyu. 14 Su eg-engkeran e te me etew ka palasyu wey siyudad ne mahulub. Ne egkeyimu e ne warad eg-ugpe te ware egtamanan ka in-alad ne labuntud wey ka pantawanan. Ne iyan e egmamalpallahuy ka me leew ne asnu, wey diyad egmanabtab ka me karniru.
15 Egkeyitabu seini taman te igpeuyan e te Manama kayi te kanta ka Panisingan din puun te langit. Ne ka disirtu, egkeyimu e ne kamet ne egkeuyahan te me pinamula ne susuluhi amana. Ne ka susuluhi ne pinamula egkeyimu e ne iling te puwalas. 16 Ne diye te disirtu dengan, wey diye te me inged ne egkeuyahan te memeupiya ne pinamula, eg-ugpe e ka me etew ne egpekeikul ke nekey ka eleg wey katareng. 17 Ne iyan egpangkusan te katareng ka keupianan, wey pegsabeka te ware egtamanan. 18 Ne eg-ugpe ka keet-etawan te Manama ne malinawen, ware igkaaldek, wey eggimhimeley ne ware igkabantali. 19 Ne minsan pad ke egkengareetan e ka me puwalas tenged te mangune-kune ne peg-uran te apiyew wey egkapatag e ka siyudad, 20 egpanalanginan ded iya te Manama seeye se migmamula te minsan hendei. Ne igpakapalayud dan ka me mananap dan minsan hendei.
331 Mekeyid-u-hid-u kew se egmandereet wey egmangeakal. Ware kew pad nakaneem-neem ne indereetan kew wey in-akalan. Piru ke egpakapeeneng-eneng e ka pegpandereet niyu wey pegpangeakal niyu, sikaniyud e degma ka egdereetan wey eg-akalan.
2 He Magbebaye ne Manama, ikeyid-u key ubag nikeykew. Migtetahad key keykew. Sikeykew ubag perem ka keseg ney te tagse maselem wey kaluwasan ney te timpu te kasamuk. 3 Egmakapallahuy ka me etew ke egpakarineg te laheng nu. Egmemekegsuwey ka me nasud ke egsasindeg kad. 4 Ne eg-ahawen ka me kasangkapan dan ne warad e egkasame, iling te kamet ne egdalapakan te talangas.
5 Ka Magbebaye ne Manama ka labew te langun, sikandin iya ka mig-ugpe diye te kinaribabawan te langit. Eg-empeten din ka Hirusalim te eleg ne peggukum wey te katareng. 6 Egkeyimu sikandin ne malig-en ne pabunsuranan niyu. Egluwasen kew nikandin layun, wey egbehayan kew te katagseb wey katuenan. Ka pegtahud niyu te Magbebaye iyan karatuan niyu.
7 Pitew kew, egpangananey e ka mabbulut ne me sundalu niyu. Ne ka egpanuhuen ne egpahuhuren ne egpakiggusey te me kuntere niyu, egmakasinehew naan de tenged te pegkasuhey. 8 Ne warad e eetawen te me kelesadda, wey warad e egbaye diye. Warad natuman ka me kasabutan wey warad natahud ka me talagpamalehet. Ne warad e etew ne egtahud te duma rin. 9 Migmammare e ka tane wey warad pinamula ne egtubu. Nenaggangu e ka me kayu diye te Libanun, wey egpekeiling e te disirtu ka tane ne Siyarun. Ne nenapupu e ka me dewun te me kayu diye te Basan wey Karmil.
10 Ne migkahi ka Magbebaye, “Kuntee, egweil ad e. Igpapitew kud ka geem ku wey ka karesen ku. 11 Sikaniyu se me matig-Asirya, iyan egpangkusan te me planu niyu ka egpekeiling te lahami, wey ka peggeheyinawa niyu mismu ka egpekeiling te hapuy ne egpakapalukindab kayi. 12 Egkatutung kew egkatamtamani, iling duhiyen ne hilamunen ne mahaan egkasilabi. 13 Sikaniyu se me nasud ne diye te maddiyu wey maddani, pammineha niyu ke nekey ka inggimu ku, wey ilaa niyu ka karesen ku.”
14 Ne egpangelkelen tenged te liyas ka me makasesale diye te Hirusalim ne ware miglinga-linga te me panulu te Manama. Migkahi sikandan, “Egpekeiling ka Manama te migkanlabkanlab ne hapuy ne kene egkeebukan. Ne hentew-a kanta ka egpekeugpe duma te hapuy ne kene egkeebukan? Ware iya.” 15 Piru egkaluwas mule ka me etew ne matareng. Kene sikandan eg-uubat, kene egpaginansiya pinaahi te limbung, kene egdawat te seleppi ne igsagpeng te be-be, kene egpammineg te me etew ne egginalig kandan ne eg-apil te egpangimatey, wey kene sikandan egpatintal te me etew te peggimu te mareet. 16 Sika ne me etew ka egpakapariyu te karereetan. Eg-ugpe sikandan ne kene egkamenu diye te me matikang ne inged ne naringdingan te me batu, wey kene sikandan egkawaan te egkakeen wey weyig.
17 Me matig-Israil, egkakita niyu ka sabeka ne mabantug ne Hari ne egmandu diye te luluahi ne tane. 18 Ne egkasuman-suman niyu ka pegkaaldek niyu te me upisyal te Asirya ne migmangendini ka egpanlimud wey egpanlista te me buhis, wey egseel te me baley niyu. 19 Ne kene niyud egkakita seeye se me hambuhen ne me lapu ne kene egkasabut se linalahan. 20 Pitawa niyu ka Siyun, ka egsagsahakeenan ta ne siyudad te tagse leg-un. Ka sika ne siyudad ne iyan ka Hirusalim, ka siyudad ne warad igkaaldek te mahinged. Egpekeiling seini te balungbalung ne kene egkabarut se me pes-ek, wey kene egkabigtew se me lubid. 21 Ne egbantayan ki te Magbebaye pinaahi te geem din. Egpekeiling ka Hirusalim te inged ne due masulug ne malluag ne weyig ne ware egpakalapas ne me kuntere pinaahi te pegpamegsey wey ke peg-untud naa te balangey. 22 Su talaggukum ta ka Manama, talagbehey te balaud, wey Hari ta. Inluwas ki nikandin. 23 Kuntee naawaan ka Hirusalim te langun ne karesen din wey ware pabunsuran. Piru egginguma red ka timpu ne egpakaahew ka Hirusalim te masulug ne kasangkapan puun te me kuntere din, wey egkabaaran minsan ka me pungku. 24 Ne warad mahinged te Hirusalim ne taharaluwen, wey ka me sale dan egpasayluwen e te Manama.
341 Parani kew ka me nasud, wey pammineg kew. Hendini kew wey pamineha niyu ka eglalahen ku, sikaniyu se kayi te ampew te tane. 2 Nalanglangetan ka Magbebaye ne Manama te keet-etawan te langun ne me nasud, wey te langun ne sundalu ran. Purisu egguleen din sikandan langun. 3 Ne kene iglebeng seeye se me minatey, wey egngareg e seini. Ne diye te bubungan, egtulayas ka me langesa ran. 4 [xr]Ne egkalleney ka me bituen wey ka minsan nekey ne diye te aw-awangan, wey egkalulun ka langit iling te pepil. Egkengeulug ka me bituen iling te naggangu ne dewun te paras wey ke behas naa te iggira.
5 [xr]Ne emun ke egkatamtamanan e te Magbebaye ne Manama te egdereet ka diye te aw-awangan, egpamaneug e ka kampilan diye te Idum, ka inged te keet-etawan ne eglegparan din. 6 Ne ka kampilan te Magbebaye, egkeelin ne langesa wey tabe, iling te langesa wey tabe te me nati ne karniru wey me kambing ne igpanubad. Su egpanubad ka Magbebaye diye te siyudad te Busra wey masulug ka egpangimatayan din. 7 Mabbulut ka me pangulu ran iling te me leew ne baka, wey mannekal ka me lukes-lukes dan iling te me buyag e ne me baka, piru egpangimatayan ded degma sikandan. Ne egkeempet te langesa wey tabe ka tane dan. 8 Su egginguma ka timpu ne egsulian te Magbebaye ka me kuntere te Israil te neyimu ran, wey egbehayan din te keupianan ka keet-etawan din.
9 Ne egkeyimu e ne ispaltu ka me weyig diye te Idum, wey egkeyimu e ne asupri ka tane. Ne egkeyimu e ka intiru ne nasud te Idum ne ispaltu ne egkanlabkanlab. 10 [xr]Egkanlabkanlab seini aldew wey marusilem. Ne ka ebel kayi, eggendiye te dibabew te ware egtamanan. Te egkabuhalbuhal pad ka me etew, egkammare e ka tane te Idum wey kenad egbayaan te ware egtamanan. 11 Ne iyan e eg-ugpe diye ka me kulahu, me uwak, wey duma pad ne me mananap ne eg-ugpe te inged ne ware me etew. Eggimuwen e te Magbebaye ne mareet ne egpitawen wey ware tahu ka sike ne inged. 12 Ne egngaranan dan e seini te “Ware migharian.” Ne egkengaawe ka langun ne me pangulu. 13 Ne egpanubuan e te me duhiyen ne pinamula wey me hilamunen ka me baley ne immalig-en te eggimu eyew egkaaputan, wey diyad e egpangugpe ka me kulahu wey leew ne me asu. 14 Ne diyad e egmangugpe ka me mahintalunan ne me mananap. Ne egpangumew e ka mahintalunan ne kambing te me duma ran, wey diyad eggimeley ka me mananap ne marusilem de eglihawang. 15 Egsesalag e ka me kulahu diye, eg-atelug, eg-elen wey egpigse, wey egkupkup te me piyak dan. Egliblibulung degma diye ka me uwak ne nekeglunggun.
16 Pamitawa niyu ka libru te Magbebaye wey basaa niyu. Ware minsan sabeka te seini ne me mananap ne egkaawe, wey ware sabeka kandan ne ware paris tenged su ka Magbebaye ka migsuhu kayi. Ne ka Panisingan din ka miglibulung kandan. 17 Intahahe din e ka tane kandan wey sikandin iya ka migbaad-baad diye te me mananap. Sikandan e ka kamuney te tane wey diyad e sikandan eg-ugpe te ware egtamanan.
351 Eggale-gale ka inged ne ware mig-ugpe
wey egpamulak e ka me bulak diye te disirtu.
2 Ne eg-ulahing wey egpanguleyi te pegkahale ka mammara ne inged ne kene egkeugpaan,
Ne egpekeiling e seini kateles te me Bubungan te Libanun,
wey egpekeiling e keupiya te me kamet diye te Karmil wey diye te Siyarun.
Ne ka tagse sabeka, egpakakita te katelesan te Magbebaye ne Manama ta,
wey egpakakita te karesen wey geem din.
3 [xr]Purisu, lig-ena niyu ka me belad wey ka me buel ne warad keseg.
4 Kahii niyu seeye se migmahuye,
“Lig-ena niyu ka suman-suman niyu! Kene kew kaaldek!
Egginguma ka Manama eyew egluwas kaniyu wey egsuli te me kuntere niyu.”
5 [xr]Ne egpakakite e seeye se me butud,
wey egpakarineg e seeye se kene egdineg.
6 Ne egpekeumbetut e iling te usa seeye se me pungku,
wey egpakapanguleyi e te kahale ka me ummew.
Ne egtulayas ka me weyig diye te inged ne ware mig-ugpe,
wey egtulayas e degma ka me beuhan diye te disirtu.
7 Ne ka pantad ne iiniti, egkeyimu e ne linew,
wey ka mammara ne tane, egkeyimu e ne sebseb.
Ne ka me ugpaanan dengan te me leew ne asu ne iyan de egpanubu se me hilamunen, egpanubuan e te mallayat ne sedsed.
8 Ne duen e kelesadda diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan
wey egngaranan seini te “Matulus ne Kelesadda.”
Ware makasesale wey me ungel ne egpakabaye diye.
Ka seeye ne kelesadda para re te me etew
9 Ware me liyun wey ke minsan nekey naa ne mabbulut ne mananap ne egpakabaye diye.
Iyan de egpakabaye diye seeye se me etew
10 Seeye se inluwas te Magbebaye,
eglibed diye te Hirusalim[fn] ne egmangulahing.
Egkaawe e ka me peglungku dan wey pegkalaggew ran.
Ne egkahale e sikandan te ware egtamanan.
361 Te igkasapulu wey hep-at (14) ne leg-un te peghari ni Isikiyas diye te Huda, inlusuran te Hari te Asirya ne si Sinakirib ka langun ne siyudad te Huda ne in-alad te matikang wey makepal ne batu, wey naahew rin seini langun. 2 Ne taheed te diye te Lakis si Sinakirib ne Hari te Asirya, impeendiye din ka labew ne upisyal din duma te susuluhi ne sundalu diye te Hirusalim diye ki Isikiyas. Ne diyad sikandan mig-uugpe te weyig ne diye te dibabew te linew ne lenged te dalan ne peendiye te pi-pianan. 3 Ne iyan migsinug-ung kandan ka anak ni Hilkiyas ne si Iliyakim ne sinalihan te palasyu, si Sibna ne sikritari, wey si Huwas ne talagsulat ne anak ni Asap. 4 Ne ingkahiyan sikandan te labew ne upisyal, “Kahii niyu si Isikiyas te mig-inse ka mabantug ne Hari te Asirya, ‘Nekey bes ka amana nu salihi? 5 Kahiyen nu buwa ne egpanalu ka te pegbubunu te lalag de wey kene ne pinaahi te katuenan wey keseg te me sundalu nu? Hentew bes ka insalihan nu? Mania te migribildi ka keddi? 6 Migsalig ke buwa te Ihiptu ne iling de te laye ne tuked ne nabagbag ne egpakapali te belad te seeye se eggen-gen kayi? Iling due ka Hari te Ihiptu ke due egsalig kandin. 7 Piru ke egkahi kew se me upisyal te Huda te migsalig kew te Magbebaye ne Manama niyu, na, kene naa ne si Isikiyas ded ka migpahuhus te me simbaanan wey me altar te Magbebaye diye te me panubaran diye te bubungan? Ne ingkahiyan din ka nangugpe diye te Hirusalim wey diye te duma ne siyudad te Huda te diye de sikandan egsimba te halaran diye te Hirusalim.’ ”
8 Ne migpabulus migkahi ka labew ne upisyal, “Pakigsabut ka te ahalen ku ne iyan ka Hari te Asirya. Egbehayan ku sikeykew te daruwa ne libu (2,000) ne me kudde ke due etew nu ne daruwa ne libu (2,000) ne egmangudde kayi. 9 Egmenuwen nu naa te egsukul te seeye se minsan subla ne deisek se katungdanan ne suluhuanen te ahalen ku ke egsalig ke re te me karwahi wey me sundalu ne igbehey keykew te Ihiptu? 10 Timul pad due, ka Magbebaye ka migduma keddi te miggendini eyew te pegdereet te seini ne nasud. Ka Magbebaye ka migkahi keddi ne eglusuran ka seini ne nasud wey egdereetan.”
11 Ne ingkahiyan enni Ilyakim, Sibna, wey ni Huwas ka labew ne upisyal, “Iyan nu re ubag gamita ka Aramayik ne linalahan su egpakasabut key ma kayi. Kene de ne Hibruwanen su kema ke egpakarineg wey egkasabut ka me etew ne sika te matikang wey makepal ne batu ne alad te siyudad.”
12 Piru migtabak ka labew ne upisyal, “Insuhu a te ahalen ku ne igpanengneng seini te langun ne nangugpe te Hirusalim, kene ne diye de te kaniyu wey te Hari niyu. Egmanggutasan kew langun wey egkammaraan te timpu ne eglusuran ney e sikaniyu. Ne egmangeen kew e te tei niyu wey egmanginum e te ihi niyu.”
13 Ne migsasindeg ka labew ne upisyal wey migpanguleyi ne miglalag te Hibruwanen, “Pammineha niyu ka inlalag te maresen ne Hari te Asirya! 14 Kene kew paakal ki Isikiyas. Kene sikandin egpakaluwas kaniyu! 15 Kene kew patipu kandin ne egsalig te Magbebaye ne egkahi, ‘Egluwasen ki iya te Magbebaye. Kene egkaahew te Hari te Asirya ka seini ne siyudad.’
16 “Kene kew pammineg ki Isikiyas! Seini ka ingkahi te Hari te Asirya: Pakiggusey kew e keddi wey hural kew e! Ne egpakakeen kew e langun te behas te paras niyu wey iggira, wey egpekeinum te weyig te me belun niyu. 17 Ne egkataman, eg-angayen kud e sikaniyu wey eg-uyanen diye te tane ne iling ded te tane niyu ne masulug se pamulaan te paras wey trigu. 18 Bantey kew su kema ke eg-akalan kew ni Isikiyas te egkahi, ‘Egluwasen ki te Magbebaye.’ Duen naa me manama te minsan hendei ne nasud ne nakaluwas kandan puun te Hari te Asirya? 19 Hendei bes ka me manama te siyudad te Hamat, Arpad, wey Siparbaim? Naluwas naa te me manama ka siyudad ne Samarya puun te geem ku? 20 Hentew-a te me manama te sika ne me nasud ka nakaluwas te nasud dan puun keddi? Purisu, egmenuwen te Magbebaye te egluwas ka Hirusalim puun te geem ku?”
21 Piru migpeeneng-eneng de ka me etew su ingkahiyan ma sikandan ni Hari Isikiyas te kene egpatabaken. 22 Ne miggendiye ki Isikiyas si Iliyakim ne sinalihan te palasyu wey anak ni Hilkiyas, si Sibna ne sikritari, wey si Huwas ne talagsulat wey anak ni Asap. Ne impanggisi dan ka me kumbale dan tenged te peglungku wey innangenan dan si Isikiyas te impanlalag te labew ne upisyal.
()
371 Te pegkarineg ni Hari Isikiyas te guhuren, inggisi din e ka kumbale din wey migsaluub e sikandin te saku te pegpeila te peglungku, wey miggendiyad sikandin te timplu te Magbebaye ne Manama. 2 Ne impeendiye din ki prupita Isayas ne anak ni Amus si Ilyakim ne sinalihan te palasyu, wey si Sibna ne sikritari, wey ka igbuyag te me talagpanubad. Migsaluub sikandan langun te saku. 3 Seini ka lalag ne igpahuhud din diye ki prupita Isayas, “Aldew seini te peg-antus, pegdusa, wey pegkeyilew. Iling ki te malitan ne egpalelesut ne warad keseg. 4 Insuhu te Hari te Asirya ka labew ne upisyal rin te pegbaley-baley te manekal ne Manama. Ne kema ke narineg te Magbebaye ne Manama nu ka impanlalag te labew ne upisyal wey egdusaan sikandin tenged te impanlalag din. Purisu ampu ka para kanta te nenasame.”
5 Te nakapangguhud e ki Isayas seeye se me upisyal ne insuhu ni Hari Isikiyas, 6 migkahiyan e sikandan ni Isayas, “Kahii niyu ka ahalen niyu ne si Hari Isikiyas te seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manama, ‘Kene ka kaaldek tenged te narineg nu ne pegbaley-baley keddi te suluhuanen te Hari te Asirya. 7 Pammineg ka! Egparinehen ku ka Hari te Asirya te me guhuren ne iyan egpuunan ne eglibed e sikandin diye te nasud din mismu. Ne egpeyimatayan ku sikandin diye pinaahi te kampilan.’ ”
()
8 Te peglibed te labew ne upisyal diye te me sundalu rin, narineg din ne ka Hari te Asirya migligkat e puun te Lakis wey migbubunu diye te Libna, sikan naa ka migsinundul e sikandin diye. 9 Te pegkarineg ni Hari Sinakirib te migligkat e si Tirhaka ka matig-Itiyupiya ne Hari te Ihiptu eyew egbubunu kandin, migsuhu e sikandin te me suluhuanen ne egpahuhuren din ki Isikiyas ne migkahi, 10 “Kahii niyu ka Hari diye te Huda ne si Isikiyas, ‘Kene ka palimbung te manama ne insalihan nu ne migsaad ne kene egkaahew te Hari te Asirya ka Hirusalim. 11 Pammineg ka! Narineg nu ka immangimu te me Hari te Asirya diye te langun ne nasud. Indereetan dan iya seini. Ne migsuman-suman ke naa ne due egpakaluwas keykew? 12 Indereetan te kaap-apuan ku ka me siyudad te Gusan, Haran, wey Risip wey impangimatayan ka me etew ne migpuun te Idin ne nangugpe diye te Tilasar. Ne impangabangan naa sikandan te me manama ran? Ware iya! 13 Hendei bes e ka me Hari te Hamat, Arpad, Siparbaim, Hina wey Iba?’ ”
14 Te nekeimpus e si Isikiyas ka migbasa te sulat ne in-uyan te insuhu ne me suluhuanen, miggendiyad e sikandin te timplu te Magbebaye wey imbukelasan din e ka sulat diye te tangkaan te Magbebaye. 15 Ne mig-ampu sikandin ne migkahi, 16 “He Amana ne Maresen ne Magbebaye, ka Manama te Israil, ne migpinnuu due te matikang ne trunu nu ne ampew te kirubin. Sikeykew re ka Manama ne migmandu te langun ne migharian te kalibutan, wey sikeykew ka miggimu te langit wey tane. 17 He Magbebaye ne Manama, pammineg ka wey pitawa nu ke nekey e ka egkeyitabu kanami. Pammineha nu ka langun ne impanlalag ni Sinakirib te pegbaley-baley keykew te manekal ne Manama. 18 He Magbebaye, malehet ne masulug ka me nasud ne indereetan te me Hari te Asirya, 19 wey impanutung dan e ka me diyus-diyus dan tenged su kene ma ne mallehet seini ne manama, ke kene, batu re wey kayu ne inggimu te etew. Purisu, nenaddeetan iya seeye. 20 Ne kuntee, Magbebaye ne Manama ney, luwasa key puun te geem te Asirya eyew egpakanengneng ka langun ne migharian kayi te kalibutan ne sikeykew re iya ka Manama.”
()
21 Ne impahuhuran ni Isayas ne anak ni Amus si Isikiyas te migkahi, “Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama te Israil, ‘Narineg ku ka peg-ampu nu meyitenged ki Sinakirib ne Hari te Asirya.’ 22 Ne seini ka igpakalalag ku meyitenged kandin, ‘Sinakirib, inlemetan ka wey imbaley-baley ka te me etew ne nangugpe te siyudad te Hirusalim. Ne eglingi-lingi sikandan ka eglemet keykew ke egpallahuy kad. 23 Hentew bes ka inlemetan nu wey imbaley-baley nu? Hentew bes ka imbalbalukanan nu wey impaambuhan nu? Sikeddi iya se Matulus ne Manama te Israil! 24 Imbaley-baley a nikeykew pinaahi te me suluhuanen nu, wey migkahi ka, “Pinaahi te masulug ne karwahi ku, natakerehan ku ka me matikang ne bubungan, minsan ka mariyu ne inged te Libanun. Impanempug ku ka mallayat ne kayu ne me sidar wey ka subla ne meupiya ne me kayu ne sipris. Neumaan kud ka diriyui e ne me inged diye wey ka makepal ne me puwalas. 25 Migpakekali a te belun diye te lein ne me inged wey mig-inum a diye. Te pegbaye ku te me weyig te Ihiptu, neetiyan ka langun ne me weyig diye.” ’
26 “Sinakirib, pammineg ka. Implanu kud e sika puun pad dengan, wey impatuman kud e kuntee. Imbehayan ku sikeykew te katenged te pegguhus te me siyudad ne in-alad te matikang wey makepal ne batu. 27 Ne ka me etew ne nangugpe diye, egmagguye e, egkengaaldek wey egkengeyilew. Iling sikandan te me hilamunen diye te kamet, wey ke iling naa te me hilamunen diye te atep ne egkahangu te kene pad egtulin.
28 “Piru nanengnengan ku ka langun meyitenged keykew, ka impuunan nu, ka egpeendiyaan nu, wey ka langet nu keddi. 29 Tenged su nalangetan ke ma keddi wey narineg ku ka pegpaambug nu, egsanggaten ku ka irung nu wey egrindaan ku sikeykew, wey egganuyen ne igpalibed diye te impuunan nu.”
30 Ne ingkahiyan ni Isayas si Isikiyas, “Seini ka palinneu ne malehet ka ingkahi ku: Te seini ne leg-un wey te seup ne leg-un, egpakakeen kew e te me pinamula ne egpanubu de due, piru te igkatelu ne leg-un, egpakapamula kew e wey egpakahaani. Egpakapamula kew e degma te paras wey egpakakeen te me behas kayi. 31 Ne ka nenasame diye te Huda, egpekeiling te kayu ne egderalid e man-e wey egpamehas. 32 Su due egkasame ne egkeuyag ne me etew diye te Hirusalim wey diye te Bubungan ne Siyun,[fn] tenged su pegbuut iya te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne egkeyitabu sika.”
33 Seini ka ingkahi te Magbebaye meyitenged te Hari te Asirya, “Kene sikandin egpakaseled diye te siyudad te Hirusalim duma te me sundalu rin, wey kene sikandan egpakapane. Ka me sundalu ne due me kalasag, kene egpakaparani wey ke egpakatetamundu naa te tane palingut kayi. 34 Eglibed sikandin diye te imbaye din. Ne kenad sikandin egpakalibed te seini ne siyudad. Kahi te Magbebaye ne Manama. 35 Egpangabangan ku wey egluwasen ka seini ne siyudad para te keddi ne bantug wey tenged te saad ku ki Dabid ne suluhuanen ku.”
36 Ne miggendiye te kampu te matig-Asirya ka panalihan te Magbebaye wey impangimatayan din ka 185,000 ne me sundalu. Te peggimata te maselem te seeye se ware neyimatayi, nakita ran e ka me minatey. 37 Purisu, miggipanew e si Sinakirib wey mig-uli e diye te Ninibi, wey diye pad sikandin mig-uugpe. 38 Sabeka ne aldew, taheed te migsimba si Sinakirib diye te timplu te manama rin ne si Nisruk, inggimatayan e sikandin te daruwa te me anak din ne si Adramilik wey si Siharisir pinaahi te kampilan wey namallahuy e sikandan diye te Ararat. Ne si Isarhadun ne igkatatelu ne anak din ka migsubal kandin mighari.
381 Te seeye ne timpu, migderalu si Isikiyas wey egpatey e perem sikandin. Ne innendiyaan sikandin ni prupita Isayas ne anak ni Amus wey ingkahiyan, “Migkahi ka Magbebaye te upusi nud e himuwa ke nekey ka eggimuwen nu su kene kad e egkeulian te dalu nu, egpatey kad e.”
2 Te pegkarineg ni Isikiyas dutu, diyad e sikandin migtangke te alad ne batu, wey mig-ampu te Magbebaye ne migkahi, 3 “Sumsumana nu Magbebaye ne migmatinumanen a keykew te intiru ne pusung ku, wey inggimu ku ka meupiya diye te tangkaan nu.” Ne migpanaman-taman e migsinehew si Isikiyas.
4 Ne impanengneng te Magbebaye si Isayas, 5 “Libed ka diye ki Isikiyas wey kahii nu sikandin te migkahi a se Magbebaye ne Manama, ka Manama te kaapuan din ne si Dabid: narineg ku ka peg-ampu nu wey nakita ku ka me luwe nu. Egtimulan ku pad te sapulu wey lalimma (15) ne leg-un ka umul nu. 6 Egluwasen ku sikeykew wey ka seini ne siyudad puun te Hari te Asirya. Egpangabangan ku ka seini ne siyudad. 7 Seini ka palinneu ne egtumanen ku seini se saad ku: 8 Egpeisuesen ku ka alung te aldew te sapulu (10) ne ang-ang diye te haheran ne inggimu ni Ahas.” Ne natuman iya seeye.
9 Seini ka insulat ni Isikiyas ne Hari te Huda te neulian e sikandin te dalu rin:
10 Kahiyen ku ne egpatey ad se makeseg pad,
wey egpalunggehaat diye te inged te me gimukud ne egngaranan te Hadis.
11 Nakakahi a te kene kud e egkakita ka Magbebaye kayi te inged te me mannekal,
wey kena ad e egpakakita te me mahinged te kalibutan.
12 Mahaan e egkataman ka umul ku, iling te balungbalung te talagtameng te karniru ne eglulunen din ke eg-awe e sikandin te inged ne intaheeran din de te eg-upe.
Kahiyen ku ne egkatempug e ka umul ku iling te manggad ne intempug te talagpaneyi te ulesen.
Ne migtetahad a te maaldew wey marusilem ne egtempuhen nud ka umul ku.
13 Ne migsinehew a te intiru ne marusilem, iling te impangebkeb te liyun ka me tul-an ku.
Ne migtetahad a te maaldew wey marusilem ne egtempuhen nud ka umul ku.
14 Ne miglalag a ne egpekeiling e se laheng te kaluhey-luhey,
wey migdeg-uy a ne egpekeiling e se laheng te seleppati.
Ne egpangalap-halap naan de ka pegtengteng ku te egleleng-ag diye te langit.
He Magbebaye, bulihi a nikeykew puun te seini ne keyirapan.
15 Nekey naan e ka igpakalalag ku? Intabak a nikeykew wey sikeykew en iya ka migbawi keddi.
Kena a egpakalipereng tenged te keyirapan ne neula-ula ku.
16 Pinaahi te suhu nu Magbebaye ne Manama,
nabehayan te umul ka me etew, wey nakaangken a degma te umul.
Ne impalibed nu keddi ka meupiya ne peglelawa ku
wey intuhutan e pad nikeykew ne egkeuyag.
17 Malehet iya ne para te keupianan ku ka keyirapan ne nabayaan ku.
Tenged te geyinawa nu, inluwas a nikeykew te karereetan
wey impasaylu nu ka me sale ku.
18 Su kene egpasalamat keykew wey egdeyrey ka diye te inged te me minatey,[fn]
wey warad egpakapallateng te pegkamatinumanen nu.
19 Ka me mannekal re iya ka egpakareyrey keykew iling te inggimu ku kuntee.
Ne egpangguhuran te me amey ka me anak dan te pegkamatinumanen nu.
20 Egluwasen a iya nikeykew Magbebaye ne Manama.
Purisu, eg-ulahing key iya ne egbalesen te me instrumintu
due te timplu nu te intiru ne umul ney.
21 Ne ingkahiyan ni Isayas si Isikiyas, “Pakua nu ka me suluhuanen nu te indekdek ne iggira, eyew igpakepkep te buu nu, eyew egkeulian kad.” 22 Ne mig-inse si Isikiyas, “Nekey ka palinneu ne egpekeendiya ad man-e te timplu te Magbebaye?”
()
391 Te seeye ne timpu, migpeuyan te me sulat wey dasag diye ki Hari Isikiyas ka Hari te Babilunya ne si Mirudak-Baladan ne anak ni Baladan tenged su nakarineg sikandin te sikan pad neulii si Isikiyas ka migderalu. 2 Ne in-elit-elit ni Isikiyas ka seeye se me suluhuanen wey impapitew rin kandan ka langun ne diye te baley ne limuranan din te karatuan ne pelata, bulawan, me peemut, mahal ne lana, me panganiban din, wey ka duma pad ne me karatuan din. Warad iya nasame ne ware din ipakita kandan diye te baley rin wey ke diye naa te migharian din. 3 Ne miggendiye si prupita Isayas te ki Isikiyas wey mig-inse, “Hendei egpuun seini se me suluhuanen wey nekey-a ka inlalag dan keykew?”
Ne migtabak si Isikiyas, “Diye sikandan migpuun te diriyui ne nasud ne Babilunya.”
4 Ne mig-inse e man-e si Isayas, “Nekey ka nakita ran diye te palasyu nu?”
Ne migtabak si Isikiyas, “Nakita ran ka langun ne diye te palasyu ku. Warad iya minsan nekey ne ware dan nakita.”
5 Ne ingkahiyan ni Isayas si Isikiyas, “Pammineha nu seini se lalag te Amana ne Maresen ne Magbebaye, 6 ‘Egginguma ka timpu ne egkeuyan diye te Babilunya ka langun ne diye te palasyu nu, wey ka langun ne inlimud te kaap-apuan nu ne duen pad kuntee. Ne warad iya egkasame, kahi te Magbebaye. 7 Ne egkarakep ka duma te me kabuhalan nu, wey egkengeyimu sikandan ne suluhuanen diye te palasyu te Hari te Babilunya.’ ”
8 Migsuman-suman si Isikiyas ne due keupianan, wey ware karereetan ne egkeyitabu taheed te neuyag pad sikandin. Sikan naa ka migtabak sikandin, “Meupiya ka lalag te Magbebaye ne Manama ne ingguhud nu keddi.”
“Baggeta niyu ka keet-etawan ku! Liwanga niyu sikandan!
2 Paay-ayari niyu te eglalag ka keet-etawan te Hirusalim.
Kahii niyu sikandan te warad e gubut, wey impasaylu e ka me sale dan.
Su inlegparan kud sikandan patamtamani tenged te me sale dan.”
3 [xr][xr]Ne due migpanguleyi ne miggenendue,
“Andama niyu ka dalan diye te inged ne ware mig-ugpe para te Magbebaye.
Tul-ira niyu ka dalan ne diye te disirtu para te Manama ta.
4 Buneli niyu ka tagse bangalug,
wey pataha niyu ka langun ne labuntud wey me bubungan;
buneli niyu ka langun ne inged ne migmanleb-eng-leb-eng.
5 Egkataman, igpakite e ka katelesan te Magbebaye
wey egkakita seini te langun ne etew.
Ka Magbebaye iya ka miglalag kayi.”
6 [xr]Ne due migkahi keddi, “Wali ka.”
Ne mig-insa a, “Nekey-a ka igwali ku?”
Ne migkahi sikandin, “Iwali nu ne ka langun ne etew iling te hilamunen,
wey iling te me bulak diye te kamet, kene sikandan egkaluhey.
7 Egkahangu ka hilamunen wey egkengeulug ka me bulak
ke egpakalamahan seini te Magbebaye te meinit ne kalamag.
Malehet iya ne iling de te hilamunen ka etew.
8 Egkahangu ka hilamunen wey egkengeulug ka me bulak
piru egpalunggehaat te ware egtamanan ka lalag te Manama ta.”
9 Sikaniyu se talagpanengneng te meupiya ne panugtulen due te Siyun, ne iyan ka siyudad te Hirusalim,
takereg kew diye te puntul te bubungan wey ipanguleyi niyu ka meupiya ne panugtulen.
Ipataman-taman niyu seini ipanguleyi wey kene kew kaaldek.
Kahii niyu ka siyudad te Huda, “Eggingume e ka Manama niyu.”
10 [xr]Uya, egginguma ka Magbebaye ne Manama ne maresen,
wey eghari sikandin ne due geem.
Ne egginguma sikandin ne eg-uyan te unag wey dasag.
11 [xr]Egtangguwen din ka keet-etawan din
iling te pegtanggu te sabeka ne talagtameng te me karniru rin.
Egsapipiyen din ka dereisek ne karniru
wey egpaay-ayaran din te eg-inahak seeye se due me nati.
12 Hentew-a ka egpakatirew te weyig pinaahi te palad din
wey egpakaseked te langit pinaahi te pegdangew?
Hentew-a ka egpakatahu te kalibutan diye te sabeka ne tahuanan
wey ke egpakatimbang naa te me bubungan wey me labuntud?
13 [xr]Hentew-a ka egpakapanulu te Panisingan te Magbebaye ne Manama ke nekey ka eggimuwen din
wey ke egpakatambag naa kandin?
14 Hentew-a ka egpakatambag kandin
Hentew-a ka egpakapanulu kandin te katareng?
Hentew-a ka egpakapanulu kandin te katuenan
wey egpakapanulu kandin te salabutan?
15 Ka malehet, ka me nasud egpekeiling de te sabeka ne tihis te weyig puun te baldi
wey ke iling naa te alinepung diye te timbangan.
Eggenaten te Manama ka me isla ne egpekeiling de kaagkap te alinepung.
16 Ka me mananap diye te Libanun,
kene pad eleg ne igpanubad diye te kandin,
kene pad eleg ne igtemeg diye te altar ne tutunganan te igpanubad.
17 Kene de egpakaseked ka langun ne nasud ke igpeiling kandin. Egpekeiling de seini te ware me karuan.
18 [xr]Purisu hentew ka egpeilingan niyu te Manama?
Kene niyu igpakapapitew ka iling te ula-ula rin te sabeka ne larawan.
19 Iling naa sikandin te me diyus-diyus ne inggimu re te etew,
wey in-akeban te bulawan te talagdekdek te bulawan,
wey indayrayanan te pelata ne keddina? Kene sika egkaayun.
20 Kene degma egkaayun ne igpeiling sikandin te diyus-diyus ne kayu ne kene egkalepuk
ne impeyimu te etew ne egkaayu-ayu eyew iyan din ubag ighalad
su kene sikandin egpekeutel te pelata wey bulawan.
Mangngateu ne panday ka impeyimu rin eyew kene seini egkapeled.
21 Ware kew bes nakanengneng?
Ware bes migpangguhud kaniyu puun pad dengan?
Ware kew bes nakarineg ke immenu te Manama te eggimu ka kalibutan?
22 Inggimu seini te Manama ne migpinnuu te trunu rin diye te ampew te kalibutan,
wey egpekeiling de te palahe ka etew diye te diralem.
Ingkanat din ka langit iling te kurtina.
Intangen din seini iling te balungbalung eyew eg-ugpaan.
23 In-awe din ka katenged te me pangulu
24 Iling sikandan te pinamula ne iyam pad ipamula
Nahangu seini te inggiyup te Magbebaye,
wey miglayap e seini iling te ukaba.
25 Ne mig-inse ka matulus ne Manama, “Hentew ka egpeilingan niyu keddi?
Hentew bes ka miggimu te sika se me bituen?
Ka miggimu due iyan ka Manama.
Tenged te geem din, ware minsan sabeka te me bituen ne egkalaag.
27 Sikaniyu se keet-etawan te Israil ne me kabuhalan ni Hakub,
mania te migkahi kew te ware nakita te Magbebaye ne Manama ka me keyirapan niyu
wey imbalahad din ka me katenged niyu?
28 Ware kew bes nakataha wey ke nakarineg naa te ka Magbebaye ne ware egtamanan iyan miggimu te intiru ne kalibutan?
Kene sikandin egkabeley wey egmahuye,
wey ware egpekeugseb te suman-suman din.
29 Imbehayan din te keseg ka nenabbeley wey intimulan din te keseg seeye se magguye.
30 Ne egkengabbeley wey egmagguye minsan ka me bate pad
wey egkengapeled ka me kanakan.
31 Piru ka migsalig te Magbebaye ne Manama,
Egpekeiling sikandan te miglayang ne banug.
Egpamallahuy sikandan ne kene egkengabbeley,
wey egpangipanew sikandan ne kene egmagguye.
“Peeneng-eneng kew wey pammineg kew keddi se keet-etawan due te ilis te dahat!
Pakannekal kew wey parani kew keddi
Egliblibulung ki diye te hukumanan.
2 Kene naa ne sikeddi ka egbagget te etew puun te igsile eyew egtuman te matareng ne suhu ku?
Igpatalu ku kandin ka me nasud eyew egkaridiekan e ka me Hari dan.
Ne egpekeiling e sikandan te alinepung wey ukaba.
3 Impanalukunan din ka me kuntere din wey ware iya nakabalabag kandin.
Meiyal amana sikandin ne migpallahuy
iling te warad nakaragket te tane ka paa rin.
Hentew-a ka migtuhut te langun ne neyitabu puun pad dengan te an-anayan ne me kabuhalan?
Sikeddi ka Magbebaye ne duen e te bunsuranan pad
5 “Nakakita te inggimu ku seeye se me etew diye te me ilis te dahat.
Nenaaldek wey nangelkel seeye se me etew diye te diriyui ne me inged.
6 wey migpabulbulihey ka tagse sabeka wey migpabagbaggetey.
7 Ne imbagget te panday seeye se talagdekdek te bulawan
wey imbagget te talagpasinaw te diyus-diyus seeye se talaglansang.
Ne migkahi sikandan, ‘Meupiya ne pegpegket,’
wey inlansang dan ka diyus-diyus diye te tahuanan kayi eyew kene egkaweil.
8 “Piru in-alam ku sikeykew Israil, ne suluhuanen ku,
ka kabuhalan te alukuy ku ne si Abraham.
9 In-umew ku sikeykew wey in-angey
puun te diriyui ne baad te kalibutan
wey ingkahiyan ku sikeykew, ‘Suluhuanen ku sikeykew.’
In-alam ku sikeykew, wey kene ku egdeldelen.
10 Kene ka kaaldek su egduma a keykew!
Manama a nikeykew, purisu kene ka kalaggew.
Egbehayan ku sikeykew te keseg,
egbulihan, egpangabangan, wey egluwasen.
11 “Egkeyilawan wey egkalemetan ka langun ne migdumut keykew,
wey egpatey seeye se egpakig-ehet keykew.
12 Egpamitawen nu ka me kuntere nu
piru kene nud e sikandan egkakita;
egkengaawe ka langun ne kuntere nu.
13 Sikeddi ka Magbebaye ne Manama nu.
Eglig-enen ku sikeykew wey egkahiyan,
‘Kene ka kaaldek su egpangabangan ku sikeykew.’ ”
14 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
minsan iling ke re karakel wey kahuye te liwati
Sikeddi se Matulus ne Manama te Israil
15 Eggimuwen ku sikeykew ne egpekeiling te
mahalang wey iyam ne ngipen te karas ne igdiriek.
Egdieken nu wey eglupeten nu ka me bubungan
wey eggimuwen nu ne egpekeiling te ukaba ka me labuntud.
wey eglayap e sikandan diye te mariyu,
wey egtalagtahen sikandan te bagyu.
Piru egkahale kew su sikeddi ma ka Magbebaye niyu,
wey egdeyrayen a nikaniyu se Matulus ne Manama te Israil.
17 “Ne emun ke egpamitew te weyig seeye se egkengaayu-ayu wey seeye se egkengaware-ware, wey egmammare e se abelengan dan,
egbulihan ku iya sikandan ke ware egkakita ran.
Sikeddi ka Manama te Israil, kene ku iya eg-engkeran sikandan.
18 Ne egpatulayasen ku ka me weyig diye te me bubungan ne warad e me kayu,
wey me sebseb diye te me bangalug.
Ne eggipenuen ku te weyig ka disirtu,
egpalepawan ku te me weyig ka mammara ne tane.
19 Egpamula a te kayu ne sidar, akasya, mirtul, wey ulibu diye te mammara ne tane
wey egkeempet ka disirtu te kayu ne me sipris, platanu, wey ahuu.
20 Egkakita seini te me etew, egkanengnengan,
wey egkasabut ne sikeddi se Magbebaye,
ka matulus ne Manama te Israil iyan ka miggimu kayi.”
21 Ne migkahi ka Magbebaye te Israil,
“Sikaniyu se me diyus-diyus te me nasud,
nekun la iya sumbung kew diye te hukumanan
22 Hendini kew! Ipapitew niyu ne egpakategne kew.
Ne ipanengneng niyu ke nekey ka intagne niyu dengan
eyew egkanengnengan ney ke migpangguhud kew naa te malehet.
Ne panagne kew man-e ke nekey ka egkeyitabu.
23 Nangeni key ke nekey ka egginguma keureme,
eyew egpakanengneng key ne me manama kew bes iya.
Himu kew te egpakameupiya wey ke egpakarereet naa
eyew egkeinu-inu key wey egkaaldek.
24 Piru ka malehet, ware me karuan niyu wey ware iya egkeyimu niyu,
wey igkalindit ku iya seeye se migsimba kaniyu.
25 “Mig-alam a te etew ne egpuun diye te igkahibang ne balabahan.
Eglepew sikandin diye te igsile.
Egdawit sikandin te ngaran ku,
wey egdi-diekan din ka me Hari ne iling de te pegdiek-diek te talaggimu te kuren.
26 Hentew kaniyu ka migkahi dengan ne egkeyitabu seini
su eyew egpakakahi key te eleg sikandin?
Warad iya minsan sabeka kaniyu ne egpakapanengneng,
wey ware minsan sabeka ne nakarineg ne due inlalag niyu.
27 Sikeddiey se Magbebaye ka an-anayan ne migpanengneng ne duen e te dalan ka egbulig te Siyun![fn]
Sikeddi ka migpanengneng te sika ne meupiya ne guhuren diye te Hirusalim.
28 Ware minsan sabeka te me diyus-diyus ne migguhud kaniyu due.
Ware minsan sabeka kandan ne migtabak te me inse ku.
29 Ware iya karuan te langun ne diyus-diyus
Magguye sikandan wey ware geem.”
421 [xr][xr]Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Seini ka in-alam ku ne suluhuanen ku.
Inggeyinawaan ku sikandin wey ingkahale ku.
Igbehey ku kandin ka Panisingan ku,
wey eggimu sikandin te eleg ne peggukum diye te langun ne nasud.
2 Kene sikandin egbalbalukan wey ke eggemen-hemen naa eglalag
wey ke egparineg-dineg naa te laheng din diye te me kelesadda.
3 Kene din eggepuen ka nabegkul ne luwey,
wey kene din eg-ebukan ka sulu ne egpangalap-halap naan de se legleg.
Matinumanen sikandin ne egpatuman te eleg ne peggukum.
wey ke egkaawaan naa te kabagget
taman te egkeyimu rin e ka eleg ne peggukum kayi te ampew te tane.
Ne egtetahad ka me etew diye te me ilis te dahat te pegpanulu din.”
5 Sika ka ingkahi te Magbebaye ne miggimu te langit wey ka migbelat kayi.
Sikandin ka miggimu te kalibutan wey te langun ne mig-ugpe kayi.
Imbehayan din te umul wey geyinawa ka langun ne keet-etawan te kalibutan.
Ne ingkahiyan te Magbebaye ne Manama ka suluhuanen din,
6 “Sikeddiey ka Magbebaye ka mig-umew keykew
eyew igpapitew nu ka pegkamatareng ku.
Eglig-enen ku sikeykew[fn] wey egtamengan ku.
Ne eggimu a te kasabutan te langun ne etew pinaahi keykew,
wey eggimuwen ku sikeykew ne kalayag te me nasud.
7 Ne igpeyimelat nu ka mata te me butud
wey igpalihawang nu seeye se me pinirisu ne diye te marusilem.
kene ku iya igbehey ka katelesan ku diye te minsan hentew.
Kene ku egtuhutan ne egkareyrey degma ka ingkulit ne me larawan.
9 Ka impanengneng ku dengan, neyitabu e kuntee,
wey igpanengneng kud man-e kuntee ke nekey ka egkeyitabu
10 Ulahingi niyu te iyam ne me ulahingen ka Magbebaye;
eg-ulahing ka intiru ne kalibutan!
Deyraya niyu sikandin, sikaniyu se diye te dahat;
langun ne hinimuwan diye te dahat!
Ulahing kew sikaniyu se diye te maddiyu ne me ilis te dahat.
11 Sikaniyu se keet-etawan te me bariyu due te disirtu
wey sikaniyu se due te Kidar, deyraya niyu degma ka Manama.
Ne sikaniyu se keet-etawan te Sila, ulahing kew te kahale,
wey panguleyi kew diye te me puntul te me bubungan.
12 Ne sikaniyu se due te me ilis te dahat,
dayana niyu ka Magbebaye ne Manama
13 Ne eggipanew ka Magbebaye ne egpekeiling te mabbulut ne etew,
wey iling te egkalelehet ne egbubunu.
Egsagyawan sikandin wey egkuleyi.
Bubuluti sikandin ne egpakig-ehet te me kuntere din.
“Derengani e re ka migpeeneng-eneng
wey migpegnel te pegkeetew ku.
Piru kuntee, egsagman ad e, egpanguleyi a ne hendue te malitan ne eglesutan.
15 Egdereetan ku ka me bubungan wey ka me labuntud
wey egpahanguwen ku ka me hilamunen diye.
Eggimuwen ku ne mammara ne tane ka me weyig,
wey egpeetiyan ku ka me linew.
16 “Eg-inahaken ku ka me butud ne keet-etawan ku
peendiye te dalan ne ware dan pad nabayei.
Egmalayahen ku ka marusilem ne egbayaan dan
wey egpatahen ku ka migleb-eng-leb-eng ne egbayaan dan.
Eggimuwen ku iya seini wey kene ku iya sikandan eg-engkeran.
17 Piru egmakalibed wey egkeyilawan egkatamtamani seeye se migsalig te me diyus-diyus
wey migkahi diye te me larawan,
18 Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Pammineg kew ka kene egdineg!
Pitew kew ka kene egkita eyew egpakakita kew!
19 Malehet ne butud wey kene egdineg
ka Israil ne suluhuanen ku ne insuhu ku ne egpahuhuren.
Sikeddiey se Magbebaye ne Manama, migpakigsabut a kandin
21 Nahale ka Manama te pegpabantug din te balaud din
22 Piru impangahawan wey impanakawan ka keet-etawan din kuntee.
Neneulug sikandan langun diye te bitu ne ingkaliyan te me kuntere dan wey nenaprisu.
Impanakawan sikandan wey in-ahawan te me kasangkapan dan
wey warad iya nakapangabang kandan.
23 Hentew-a kaniyu ka egpammineg kayi?
Eglinga-linga kew naan e eg-ayad-ayad kayi kuntee?
24 Hentew-a ka migtuhut ne egpanakawan ka Israil
wey egpangahawan te kasangkapan?
Ware ta ikula ka igkeupii rin wey ware ta tumana ka me suhu din.
25 Purisu, impaneem-neem din kanta ka langet din
wey ka makaliyas-liyas ne gubut.
Iling te hapuy ka langet din ne migtutung kanta
piru ware ki red iya man e nakasabut.
Natutung kid piru ware ki miglinga-linga.
431 Piru kuntee he keet-etawan te Israil, seini ka ingkahi te Magbebaye ne miggimu kaniyu ne sabeka ne nasud,
“Kene kew kaaldek su egluwasen ku sikaniyu.
In-umew ku sikaniyu wey sikeddi ka kamuney kaniyu.
2 Ke eglapas kew te me weyig, egdumaan ku sikaniyu
Ke egbaye kew te hapuy, kene kew egkatutung;
wey kene kew egkasinalaban te legleg kayi.
3 Su sikeddi ka Magbebaye ne Manama niyu,
ka Matulus ne Manama te Israil ka migluwas kaniyu.
Igbehey ku diye te lein ne nasud ka Ihiptu,
Itiyupiya, wey Siba eyew igliwan kaniyu.
4 Pinalangge ku sikaniyu, imbantug, wey inggeyinawaan.
Sikan naa ka igbehey ku ka duma ne keet-etawan eyew re egkaluwas kew.
5 Kene kew kaaldek su egdumaan ku sikaniyu!
Eg-uyanen ku sikaniyu keet-etawan te Israil puun te igsile wey iglineb
wey eglibulungen ku sikaniyu langun.
6 Ne egbanasalan ku ka me nasud diye te igkahibang ne balabahan
wey diye te igkakawanan ne balabahan,
Egpeulien kud e ka keet-etawan ku puun te maddiyu ne inged te kalibutan.
7 Sikandan ka keet-etawan ku ne in-umew ku
ne inggimu ku ne sabeka ne nasud para te katelesan ku.”
“Pangumawa niyu ka keet-etawan
ne due mata piru kene egpakakita,
due talinga piru kene egpakarineg!
9 Palibulunga niyu ka keet-etawan te me nasud.
Hentew te me diyus-diyus dan ka egpakatagne ke nekey ka egginguma
wey egpakahuhud te egkeyitabu kuntee?
Parurumaa niyu sikandan te me talagpamalehet ke eleg ma ka eglalahen dan;
pepammineha niyu sikandan wey palalaha niyu ne malehet seini.
10 “Keet-etawan te Israil, sikaniyu ka me talagpamalehet ku
wey me suluhuanen ne in-alam ku
eyew egpekeila kew keddi wey egpalintutuu
wey egpakasabut ne sikeddi ka Manama.
Warad e manama ne nekewun-a wey ke egpakasinundul naa keddi.
11 “Sikeddi iya ka Magbebaye ne Manama,
wey warad lein ne manluluwas angin e keddi.
12 Sikeddiey ka migtagne te neneyitabu.
Impangabangan ku sikaniyu iling te ingguhud ku kaniyu.
Ne ware diyus-diyus ne nekeyimu te iling dutu.
Ne sikaniyu ka me talagpamalehet ku,”
13 “Puun pad dengan, sikeddiey en iya ka Manama.
Ware egpakapanalliya te geem ku,
wey ware egpakabalabag te eggimuwen ku.”
14 Seini ka ingkahi te Magbebaye ne talagluwas kaniyu, ka matulus ne Manama te Israil:
“Eyew egkaluwas kew, egpalusuran ku ka Babilunya
wey igpahuhus ku ka me gumawan te siyudad.
Ne ka pegpanguleyi te kahale te me matig-Kaldiya, egkeyimu e ne pegpandalawit.
15 Sikeddi ka Magbebaye, ka matulus ne Manama niyu.
Sikeddi ka miggimu te Israil, wey sikeddi ka Hari niyu.”
16 Sika ka ingkahi te Magbebaye ne Manama ne miggimu te bayaanan diye te dahat,
ka dalan ne diye te elat-elat te bubuyahen ne weyig,
17 ne iyan migdereet te me karwahi, me kudde,
me sundalu, wey me bahani te Ihiptu.
Ne warad iya sikandan nekeenew;
iling sikandan te sulu ne neebukan.
“Kene niyud e sumsumana seeye se miglihad
wey lingawi niyud e ka neyitabu e.
19 Pitew kew, eggimu a te iyam ne minsan nekey;
ne kuntee eglepew en iya seini wey egkakita niyud.
Eggimu a te dalan diye te inged ne ware mig-ugpe,
wey egpatulayasan ku degma ka disirtu.
20 Egtahuren a te me mahintalunan ne me mananap wey me manuk-manuk,
su egpatulayasen ku ma ka weyig diye te inged ne ware mig-ugpe wey diye te disirtu
eyew due egkeinum te in-alam ku ne keet-etawan.
21 Keet-etawan ku iya sikandan ne inggimu ku,
“Piru ware kew migpangananey keddi, he keet-etawan te Israil,
nasi kew re iya napeleyi keddi!
23 Wara a uyani nikaniyu te me karniru ne egtutungen ne igpanubad keddi
wey wara a tahura nikaniyu pinaahi te igmanubad niyu.
Ware ku ma perem sikaniyu buyui te subla-subla ne me halad wey ke subla-subla naa ne me meemut ne insinsu.
24 Wara a belii nikaniyu te insinsu
wey ke nabulung naa te kalambeg te immanubad niyu.
Piru nasi a mule pabehati nikaniyu te me sale niyu
wey nasamuk a te pegkamasinupaken niyu.
25 Piru sikeddi iya ka mig-awe te sale niyu.
Na puun su Manama a, kene kud en iya seini egsumsumanen pad.
26 “Egsumsumanen ta ka miglihad
wey pangatarengan kew eyew te pegpamalehet ne ware sale niyu.
27 Nakasale keddi ka me kabuybuyahan niyu
wey nakasale keddi ka me pangulu niyu.
28 Purisu impeyilawan ku ka me talagpanubad
wey egtuhutan ku ne egkareetan ka Israil, wey egkeyilawan.”
he kabuhalan ni Hakub ne suluhuanen ku,
keet-etawan te Israil ne in-alam ku.
2 Seini ka ingkahi te Magbebaye ne miggimu kaniyu,
ka egpekeiling te migpalelesut kaniyu wey migbulig kaniyu:
He me kabuhalan ni Hakub ne suluhuanen ku, wey Hisurun[fn] ne in-alam ku,
3 “Su egpaweyihan ku ka mammara ne tane
wey egparalanahan ku te weyig ka mammara ne me kamet.
Egpeuyan a te panisingan ku diye te me kabuhalan niyu
wey egpanalanginan ku ka me karumaan niyu.
4 Egmatubung sikandan iling te mallapung ne hilamunen ne migmanubu diye te egkaweyihan
wey ke me kayu naa diye te ilis te weyig.
‘Ka Magbebaye ne Manama ka kamuney keddi,’
ne egkahi ka duma, ‘Kabuhalan a ni Hakub.’
Ne due degma egsulat te ngaran te Magbebaye ne Manama diye te belad dan,
wey egsuman-suman sikandan ne keet-etawan sikandan te Israil.”
6 [xr]Seini ka ingkahi te Amana ne Maresen ne Magbebaye, ka Hari wey Manluluwas te Israil,
“Sikeddi ka bunsuranan wey ka katamanan,
wey warad lein ne manama angin e keddi.
7 Hentew-a ka eg-angken ne egpekeiling sikandin keddi?
Igpahuhud kandin ka langun ne neyitabu puun pad te peg-alam ku te karaan ne me etew,
wey igpahuhud kandin ke nekey ka egginguma ne egkeyitabu?
8 Kene kew kaaldek keet-etawan ku!
Ingguhud kud e kaniyu dengan ke nekey ka tuyu ku.
Ne sikaniyu ka me talagpamalehet ku
ne ware lein ne manama angin e keddi
ne egpakapangabang kaniyu, warad en iya.”
9 Ware karuan te seeye se langun ne egpangimu te diyus-diyus wey ware karuan te me diyus-diyus ne ingkahale dan. Me butud ka migsimba kandan wey ware kalintahaan. Sikan naa ka egkeyilawan iya sikandan. 10 Ungel ka etew ne egpangimu te larawan ne diyus-diyus ne kene egpakabulig. 11 Pammineg kew! Egkeyilawan ka langun ne migsimba te diyus-diyus su me etew re degma ka miggimu due. Palibulunga nu sikandan wey pasasindeha nu diye te hukumanan—egkengaaldek sikandan wey egkengeyilew.
12 Ka mannayab, egkuwa te putew wey eglalaben din seini diye te baha. Egdekdeken din seini egpatamtamani eyew eggimuwen ne lawa te diyus-diyus. Egpakahutas ka himu rin, egpakammara, wey egpakabeley.
13 Ne egsekeren degma te panday ka kayu, egbadlisan din wey egmarkaan. Eggimuwen din seini ne iling te etew. Egpaay-ayaran din seini te eggimu wey igtahu diye te baley. 14 Ne eyew due egkahamit din ne kayu, egpeled sikandin te sidar, wey ke eg-alam naa sikandin te uk ne kayu wey ke sipris naa diye te puwalas. Egpamula degma sikandin te ahuu wey iyan egpakapatulin kayi ka uran. 15 Ne igtemeg din ka tempug te kayu eyew egpekeyinarang sikandin wey egpekeyilutu te paan. Ne ka tempug te kayu, eggimuwen din ne diyus-diyus wey egpanimbuel sikandin ka egsimba. 16 Igtemeg din ka tempug te kayu wey egtutuug sikandin te ngalap diye te baha. Egkeenen din ka intuug din wey egkabulung sikandin. Ne egginarang sikandin wey egkahi, “Meupiya su migmeinit-init a ubag ka egtetengteng te hapuy.” 17 Ne ka subla te kayu eggimuwen din ne sabeka ne diyus-diyus. Egpanimbuel sikandin, egsimba, wey eg-ampu ne egkahi, “Luwasa a su manama ku sikeykew.”
18 Ka seini ne me etew ware nakanengneng wey nakasabut, su migpileng sikandan eyew kene egpakakita, wey inlekeban dan ka me suman-suman dan eyew kene sikandan egpakasabut. 19 Ware minsan sabeka ne nakasuman-suman, wey ke duen naa katuenan, wey ke nakanengneng naa eyew egkahi, “Intemeg ku ka tempug te kayu, eyew egginarangan ku, wey inggilutuan ku te paan wey intuuhan ku te ngalap ne ingkeen ku. Ne mani buwa te eggimuwen ku ne manama ka same te kayu? Egsimbe e bes naa te tempug te kayu?”
20 Iling de te migkeen sikandin te abu. Neyimalu sikandin te suman-suman din wey kene din egkaluwas ka pegkeetew rin wey ke egpakakahi naa te, “Kene ne malehet ne manama ka seini te kawanan ne belad ku.”
“Keet-etawan te Israil, sumsumana niyu ne suluhuanen ku sikaniyu.
Inggimu ku sikaniyu, wey kene ku iya eglingawan sikaniyu.
22 In-awe ku ka me sale niyu iling te kibel wey ke gapun naa ne inggiyup te kalamag.
Libed kew e kayi te keddi su sikeddi ka migluwas kaniyu.”
tenged te kein-inuwan ne inggimu te Magbebaye.
Panguleyi kew te kahale se kinariraleman te tane.
Ulahing kew se me bubungan wey sikaniyu se me kayu due te puwalas.
Su inluwas te Magbebaye ne Manama ka matig-Israil
wey egdayanen sikandin diye te Israil.
24 Seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manluluwas niyu,
ka egpekeiling te migpalelesut kaniyu,
“Sikeddi ka Magbebaye ne Manama ne miggimu te langun.
Sikeddi de iya ka miggimu te me langit, wey migtumpi te tane.
25 [xr]Inggimu ku ne ware karuan te me panagne te ubaten ne me prupita
wey impapitew ku ne me ungel ka egmahehane.
Inggimu ku ne kene ne meupiya ka me tambag te matagseb ne me etew
wey neyimu ne keungelan ka salabutan dan.
26 Sikeddi ka egtuhut ne egkeyitabu ka impanagne te suluhuanen ku
Ne migkahi a meyitenged te Hirusalim,
‘Egkeugpaan ded seini.’
‘Igpakapes-ek ded ig-abey wey igpakapasasindeg ded ka nagguhus.’
27 Ne emun egsuhu a ne egkeetiyan ka dahat,
28 [xr]Ne egkahiyan ku si Siru,
‘Sikeykew ka egtameng te keet-etawan ku,
wey himuwa nu ka langun ne igkeupii ku.
Suhu ka ne igpasasindeg man-e ka Hirusalim wey ka timplu.’ ”
451 Seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manama ki Siru, ka in-alam wey inlig-en din ka geem:
“Igpasakup ku keykew ka me nasud wey igpatalu ku keykew ka me Hari.
Eglukatan ku ka me gumawan te me siyudad dan eyew kenad seini egkalekeban.
2 Eggun-a a keykew wey egpatahen ku ka me bubungan.
Egguhusen ku ka me gumawan ne burunsi
3 Igpakita ku keykew ka dakel ne karatuan ne nekeeles diye te nekeeles ne inged,
eyew egkanengnengan nu ne sikeddi se Magbebaye ne Manama te Israil,
4 In-umew ku sikeykew eyew egbulihan nu ka Israil ne suluhuanen ku,
Imbantug ku sikeykew minsan ware ka nekeila keddi.
5 “Sikeddi de ka Magbebaye, warad lein;
warad lein ne Manama angin e keddi.
Egbehayan ku sikeykew te keseg ne ingkeilangan nu
6 Eggimuwen ku seini eyew egpakanengneng ka keet-etawan ne egpuun te igsile
peendiye te iglineb ne warad e lein ne Manama angin e keddi.
Sikeddi ka Magbebaye ne Manama wey warad lein.
7 Sikeddi ka miggimu te malayag wey te marusilem,
wey egpeuyan te keupianan wey te karereetan.
Sikeddi ka Magbebaye ne Manama ka miggimu te seini se langun.
8 Langit, panihis ka te me matareng iling te uran.
Kalibutan, dawata nu seini eyew egtubu ka kaluwasan
Sikeddi se Magbebaye ka miggimu kayi.”
9 [xr]Mekeyid-u-hid-u seeye se egpakig-apul te miggimu kandin su iling te langun ne etew,
tahuanan de ne neyimu puun te tane.
Egpakaapul naa ka tahuanan ne tane te talaggimu kandin?
Egkakahiyan din naa ka talaggimu te kuren,
10 Mekeyid-u-hid-u ka anak ne egkahi te amey wey iney rin,
“Mania te neetew e pad ne iling kayi?”
11 Seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manama,
ka matulus ne Manama te Israil wey ka miggimu kayi,
“Ware katenged niyu te peg-inse keddi meyitenged te me anak ku.
Kena a nikaniyu panulua ke nekey ka eggimuwen ku.
12 Sikeddi ka miggimu te kalibutan,
wey te me etew ne mig-ugpe kayi.
Sikeddi ka miggimu te langit wey te langun ne due te langit.
13 Sikeddi iya ka migbagget ki Siru te pegtuman te matareng ne katuyuan ku
wey eggimuwen ku ne eleg ka langun ne paahi rin.
Ne igpasasindeg din ded ka siyudad ku,
wey igpalihawang din ka keet-etawan ku ne naddakep wey neneuyan.
Eggimuwen din sika, kene ne tenged te seleppi, wey ke tenged naa te dasag. Sikeddi se Amana ne Maresen ne Magbebaye ka miglalag kayi.”
14 Ne ingkahiyan te Magbebaye ka me kabuhalan ni Israil,
“Egkaangken niyu ka karatuan te Ihiptu wey te Itiyupiya,
wey egkeuripen niyu ka mallangkew ne me lukes diye te Siba.
Egsinundul sikandan kaniyu ne due me keddina,
wey egpanimbuel sikandan diye te kaniyu,
wey egpeyid-u-hid-u ne egkahi,
‘Malehet ne migduma kaniyu ka Manama
15 He Manama wey Manluluwas te Israil,
malehet ne sikeykew ka Manama ne miggeeles te pegkeetew.
16 Egkeyilawan iya wey eglemetan ka langun ne migpangimu te me diyus-diyus.
17 Piru egluwasen nu Magbebaye ka Israil,
wey ka kaluwasan dan kene egkataman.
wey ke eglemetan naa te ware egtamanan.’ ”
18 Migkahi ka Magbebaye, ne Manama, ka miggimu te langit,
ka migtumpi te kalibutan wey ka mig-ayad-ayad kayi.
Ware din seini engkeri ne ware neimpusi,
ke kene impaay-ayaran din eyew eg-ugpaan.
Migkahi sikandin, “Sikeddi ka Magbebaye wey warad lein.”
19 Wara a miggeles-heles miglalag wey ke tuyu ku naa ne iggeles ka tumung ku.
Wara a migkahi te me kabuhalan ni Hakub,
‘Pamitawa a nikaniyu diye te me inged ne kene niyu egkitaan keddiey.’
Sikeddi ka Magbebaye ne Manama ne miglalag te kamalehetan,
wey impanengneng ku ka eleg.”
20 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Libulung kew wey parani kew keddi ka nenasame puun te me nasud.
Ware iya kalintahaan te seeye se egmanguyan-uyan te me diyus-diyus ne kayu
wey mig-ampu te me diyus-diyus ne kene egpakaluwas.
21 Mein-inseey kew wey ilalag niyu ka katarengan niyu.
Hentew-a ka migtagne dengan te neneyitabu?
Kene bes ne sikeddi se Magbebaye? Warad lein ne Manama ne matareng,
22 “Libed kew keddi eyew egkaluwas kew se keet-etawan te intiru ne kalibutan,
su sikeddi ka Manama wey warad lein.
23 [xr]Migpanaad a te pegkeetew ku
wey malehet ka impanlalag ku wey kene seini egkabalbalawan.
Ne egpanimbuel keddi ka langun
wey egpanaad ka tagse sabeka ne egmatinumanen e keddi.”
24 Ne egkahi ka keet-etawan,
ka egpuunan te langun ne katareng wey keseg.”
Egparani kandin ka langun ne nabbelu
25 Pinaahi te bulig te Magbebaye ne Manama,
egpanalu ka langun ne kabuhalan ni Israil wey egdeyrey kandin.
461 Ne egpakariralem ka me diyus-diyus te Babilunya ne ensi Bil wey Nibu.
Ne ka me larawan dan igdulan diye te asnu isip me dulan.
Mabehat seini te seeye se nenabbeley ne me mananap.
2 Nekeg-iling sikandan ne nakalangkeb
wey kene dan egkaluwas ka mig-uyan kandan.
Ne egpakalagkes de iya sikandan egkarakep.
3 Pammineg kew keddi se me kabuhalan ni Hakub,
wey sikaniyu se nenasame ne keet-etawan te Israil.
Intanggu ku sikaniyu puun pad te peglesut niyu.
4 Sikeddi ded ka egpabulus ne egtanggu kaniyu
minsan ke egkengabuyag kew e wey ke eg-ubanen kew e.
wey egtamengan ku iya sikaniyu.
Egbulihan ku sikaniyu wey egluwasen.
5 Hentew naa ka egpeilingan niyu keddi?
6 Ne migkuwa te bulawan wey pelata ka duma ne me etew.
Ne egsuul sikandan te mannayab eyew eggimuwen seini ne diyus-diyus.
Egkataman, eg-usengul e sikandan te diyus-diyus wey egsimba.
wey diye de iya seini egpakatetahu.
kene seini egtabak wey kene egpakaluwas kandan puun te keyirapan dan.
8 Sikaniyu se me makasesale, kene niyu kalingawi seini;
sumsumana niyu ke nekey ka inggimu ku.
9 Sumsumana niyu seeye se impangimu ku dengan,
su sikeddi de ka Manama wey warad lein.
Sikeddi de ka Manama wey ware egpekeiling.
10 Tapey kud impanengneng ke nekey a ka egginguma,
wey intagne kud e ke nekey a ka egkeyitabu.
wey eggimuwen ku ka langun ne igkeupii ku.
11 Eg-umew a te sabeka ne etew ne egpuun te igsile;
iling sikandin te bayaku ne egpandawi,
wey egtumanen din ka planu ku.
Ke nekey ka implanu ku egtumanen ku iya seini.
12 Pammineg kew keddi ka me makehal se me ulu,
sikaniyu se migsuman-suman ne kene iya egpakapanalu.
13 Te kene egkaluhey, egpepanaluwen kud e ka Hirusalim[fn]
wey egbantuhen kud e ka Israil.
471 [xr]Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Pamaneug ka wey pinnuu ka diye te tane,
he mengebay ne anak te Babilunya.
Pinnuu ka te tane ne warad trunu,
he malitan ne anak te Kaldiya.
Su kenad egkahi ka etew te meupiya ka
Awaa nu ka bunbun te ulaula nu
eyew egkawakisan ka bubun nu te peglapas nu te weyig.
3 Ne egkakita ka ne migpalawas wey egkeyilawan ka.
Egsulian ku sikeykew wey ware iya egsameen ku.”
4 Ka Manluluwas ta ne egngaranan te Amana ne Maresen ne Magbebaye,
iyan ka Matulus ne Manama te Israil.
5 Ne migkahi pad man-e ka Magbebaye,
“Babilunya, pinnuu ka diye te marusilem wey peeneng-eneng ka
he malitan ne anak te me matig-Kaldiya;
su kene kad e egngaranan te rayna te me migharian.
6 Nabelu a te keet-etawan ku sikan naa ka mig-inniyuhan ku sikandan,
wey in-awe kud ka kabantug dan.
piru ware nu sikandan ikeyid-u,
inleig-leig nu minsan ka me buyag e kandan.
Purisu ware nu sumsumana seini se inggimu nu
wey ke nekey naa ka egpangkusan nu.
8 [xr]Purisu, sikeykew se amana egkeupian te kahalaan, pammineha nu seini.
Migpinnuu ka ne ware igkabantali ne migkahi,
‘Warad iling keddi karesen wey kena a egkabalu
wey kena a egpatayan te me anak.’
9 Piru egtigkew egginguma seini se daruwa:
ka pegpatey te me anak wey ka pegkabalu.
Minsan masulug pad ka pamulingan nu
wey migsuladlad ka te geem te lambus nu.
10 “Egsalig ka amana te mareet ne batasan nu
su kahiyen nu ne ware nakakita keykew.
Ka katagseb nu wey katuenan nu iyan nakalaag keykew wey migkahi ka,
‘Sikeddi de iya—warad lein angin e keddi.’
11 Purisu egginguma keykew ka karereetan ne kene nu egkabalabahan,
Egginguma re due ka mareet ne ware nu sumsumana.
12 Ne uya, pabulus kad ka egpanpanlambus
wey egpampamulingan iling te inggimu nu puun pad te pegkabate nu.
wey ke egkengaaldek naa ka me kuntere nu.
13 Napelaan kad e te masulug ne me tambag keykew.
Pabulig ka te me etew nu ne mammituen
ne migtagne te tagse bulan ke nekey ka egkeyitabu keykew.
14 “Ka malehet, iling de sikandan te lahami ne mahaan de egkasilabi,
wey kene dan egkaluwas minsan ka pegkeetew ran puun te hapuy ne egkanlabkanlab.
Kene ne hapuy sika ne egginarangan de,
ke kene, hapuy sika ne egpakarereet.
15 Sika ka egkeyitabu te langun ne talagtambag,
ka insalihan nu puun te pegkabate nu.
Eggipanew ka tagse sabeka kandan te minsan hendei
481 Pammineg kew se me kabuhalan ni Hakub ne ingngaranan te Israil,
ne migpuun te me kabuhalan ni Huda.
Migsaad kew te ngaran te Magbebaye ne Manama,
ne Manama re te Israil ka Manama niyu.
Piru kene ne malehet sika wey ke eleg naa.
2 Su migpaambug kew ne mahinged kew te matulus ne siyudad,
wey migkahi ne migsalig kew te Manama te Israil
ne iyan ngaran se Amana ne Maresen ne Magbebaye.
3 Ne ingkahiyan te Magbebaye ka Israil,
“Ingkahi kud e dengan ke nekey ka egkeyitabu.
Te timpu ne ware mig-iman-iman, sahuhune ne inggimu kud.
4 Nakataha a ne makehal ka me ulu niyu;
iling kakehal te putew wey burunsi.
5 Innangen kud e dengan kaniyu ke nekey ka egkeyitabu
wey impanengneng kud e kaniyu ke nekey ka eggimuwen ku.
Su kema ke egkahi kew ne ka me diyus-diyus niyu ne kayu wey putew
6 “Narineg niyu ka impanagne ku wey nakita niyu iya seini,
piru ware niyu ilaa ne sikeddi ka miggimu kayi.
Puun kuntee, due iyam ne igpataha ku kaniyu ne ware ku pad inangen kaniyu
wey ware niyu pad nanengnengi.
wey ware niyu pad seini narineg dengan su eyew kene kew egpakakahi te,
‘Uya, nakanengneng key e due!’
8 “Ware niyu narineg seini dengan,
su nakanengneng a puun pad dengan ne ware kew migpamineg.
Nakanengneng a ne talag-akal kew
su puun pad te pegkabate niyu migribildi kew e.
9 “Piru egkapegnel ku ka langet ku
10 Pammineg kew, eg-aween ku ka mareet due te kaniyu pinaahi te peg-antus ne egpekeiling te egtutungen
piru ka egkasame kene egpekeiling te telek ne pelata.
11 Para keddi seini se eggimuwen ku,
su kena a egtuhut ne egkeyilawan a.
Ware lein ne egkabantug, ke kene sikeddi de.”
12 [xr]Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Pammineg kew keddi, sikaniyu se me matig-Israil ne in-alam ku.
Sikeddi ka Manama, ka bunsuranan wey ka katamanan.
13 Sikeddi iya ka migpabunsud te kalibutan
egtuman sikandan ke egsuhuen ku.
14 “Libulung kew langun wey pammineg kew.
Hentew ne diyus-diyus ka migtagne ne eglusuran te seeye se in-alam ku ka Babilunya
eyew te pegtuman te planu ku te seini ne nasud?
wey eglampus sikandin te eggimuwen din.
16 “Parani kew keddi wey pammineha niyu seini:
Puun pad te an-anayan wara a miggeeles kaniyu.
Ne duen a te neyitabu ka inlalag ku.”
Ne kuntee ka Magbebaye ne Manama wey ka Panisingan din iyan migpeuyan keddi.
17 Migkahi ka Magbebaye ne Manluluwas niyu, ka Matulus ne Manama te Israil,
ka migpanulu te egpakameupiya kaniyu
wey ka migpanulu te eleg ne dalan ne egbayaan niyu.
18 Ne emun perem ke migtuman kew te insuhu ku kaniyu,
egpekeiling perem te weyig ne egtulayas ka keupianan,
wey egpekeiling perem te me bunlud ka katareng.
19 Ne egpekeiling kasulug te pantad ka me anak niyu,
wey egpekeiling te egketuen ne me pinamula ne kene egkaseel ka kabuhalan niyu.
Ne kene perem sikandan egkareetan,
wey ke egkaawe naa puun te tangkaan ku.”
20 [xr]Awe kew e due te Babilunya.
Pamallahuy kew e puun te me matig-Babilunya!
Ipanengneng niyu te intiru ne kalibutan ne inluwas te Magbebaye ne Manama
ka me suluhuanen din ne iyan ka keet-etawan te Israil.
te timpu ne impanguluwan sikandan te Manama diye te disirtu
su migpatulayas ma sikandin te weyig puun te batu.
Impabekabeka rin ka batu wey migtulayas e ka weyig.
22 [xr]“Ware keupianan te me etew ne maddeet se egpangimuwen.” Kahi te Magbebaye ne Manama.
491 [xr]Pammineg kew keddi, sikaniyu se due te me ilis te dahat
wey sikaniyu se diye nangugpe te maddiyu ne me inged.
Te diye e pad te eanakan te iney ku, in-alam ad te Magbebaye ne Manama.
2 [xr]Inggimu rin ka me lalag ku ne mahalang iling te kampilan.
Impangabangan a nikandin pinaahi te geem din,
wey inggimu a nikandin ne egpekeiling te mahalang ne tunud ne intines
3 Ne ingkahiyan a nikandin,
“Suluhuanen ku sikeykew, Israil,
wey tenged keykew egkabantug a.”
“Ware karuan te trabahu ku! Nahamit ku ka keseg ku te ware karuan wey ware katuyuan.”
Piru minsan pad due, ka eleg ne peggukum diye de te Magbebaye ne Manama
wey sikandin ka egdasag keddi.
5 Ka Magbebaye ne Manama ka miggimu keddi diye te eanakan te iney ku
eyew egkeyimu ne suluhuanen din
wey egpalibed wey eglibulung te me matig-Israil diye te kandin.
Imbantug a te Magbebaye ne Manama,
wey sikandin ka migbehey keddi te keseg.
6 [xra][xrb]Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Sikeykew se suluhuanen ku, dakel pad ka himu ne igpeyimu ku keykew
du te pegpalibed te me matig-Israil ne impangabangan ku.
Eggimuwen ku sikeykew ne kalayag te kene ne me Hudiyu
eyew pinaahi keykew, egkaluwas ka intiru ne kalibutan.”
7 Ingkahiyan te Magbebaye ne Manluluwas, wey Matulus ne Manama te Israil
ka etew ne indeeg-deeg wey insamsamilian te me nasud, ne suluhuanen te me pangulu,
“Egkakita te me Hari wey me pangulu ke hentew kaa iya
ne egpanasindeg sikandan ka egtahud keykew ke egparani ka, wey egpanimbuel sikandan diye te tangkaan nu.
Egkeyitabu seini tenged keddi te Magbebaye ne Manama ne matinumanen
ne iyan ka Matulus ne Manama te Israil.
8 [xr]Seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manama,
“Egginguma ka eleg ne timpu ne egluwasen ku sikeykew;
egtabaken ku ka me peg-ampu nu, wey egbulihan ku sikeykew.
wey eggimu a te kasabutan duma te me etew pinaahi keykew,
eyew iglibed nu ka tane te Israil ne nareetan,
wey igtalad-talad nu seini diye te keet-etawan ku.
9 Ne egkahiyan nu ka me matig-Israil ne nenaprisu,
Ne egkahiyan nu degma seeye se diye te marusilem,
Egpekeiling sikandan te me karniru ku ne egpanabtab diye te ilis te dalan,
wey egkeyimu ne tabtabanan dan ka masalad e ne me bubungan.
10 [xr]Kene eggutasan sikandan,
Kene egkatutung sikandan te meinit ne kalamag
Su ka egtanud kandan egpanulu te eleg ne egbayaan
wey eg-uyan kandan diye te sebseb.
11 “Ne eggimuwen ku ne dalan ku ka me bubungan,
wey egpatikangen ku ka malluag ne me dalan.
12 Ne egginguma ka keet-etawan ku puun te mariyu;
puun te igkahibang ne balabahan wey puun te iglineb.
Ne egpuun ka duma te inged te Sinim ne dapit te igkakawanan ne balabahan.”
13 He langit wey tane, ulahing kew te kahale.
su egliwangen te Magbebaye ne Manama ka keet-etawan din ne mig-antus.
14 Piru migkahi ka keet-etawan te Hirusalim,[fn]
“In-engkeran key e te Magbebaye ne Manama,
wey inlingawan key e nikandin.”
“Egkalingawan naa te iney ka anak din ne egsusu pad?
Kene din naa igkeyid-u ka bate ne miglesut mismu kandin?
Ne minsan egkalingew sikandin,
piru kena a iya mule egkalingew kaniyu!
16 He Hirusalim insulat ku ka ngaran nu te palad ku.
ka nahuhus ne me alad ne batu te Hirusalim ne matikang wey makepal.
17 “Mahaan e egginguma ka egbalew-balew ne egpasasindeg keykew,
wey egpariyu ka migguhus keykew.
18 Langas-langas ka wey pitew ka;
Eggendini ka me kabuhalan nu eyew eglibulung kayi te keykew.
Ne kahi te Magbebaye, ‘Sikeddi se ware egpatayan,
ne ka me kabuhalan nu ka egpuunan ne egpakapeggasal kew
iling te mahal ne igdayan-dayan.’
19 “Nareetan ka wey warad mig-ugpe,
piru kuntee, eggulisek e man-e ka me etew te inged nu.
Ne egpakapariyu e seeye se migdereet keykew.
20 Ka keet-etawan ne neetew te timpu te peglungku nu, egkahi keykew,
‘Malig-et de amana seini ne inged para kanami.
Behayi key te maluag ne inged ne egkeugpaan ney.’
21 Ne egpekeinse ka te suman-suman nu,
‘Hentew buwa ka migpalelesut te seini ne me bate para keddiey?
Nenammatey man e ka me anak ku
wey impandakep e ka duma wey impanguyan diye te lein ne me nasud.
Ne sikan naa ka sabeka ku naan de te nahaat.
Purisu hendei buwa namuun seini ne me bate,
wey hentew buwa ka migpatulin kandan?’ ”
22 Seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manama, “Pammineg kew!
wey iglibed dan due te keykew ka keet-etawan nu
ne egpekeiling te me bate ne impanapipi wey impangutuk.
23 Egpamakey keykew ke me Hari wey me rayna te me nasud,
iling te me amey wey me iney ne egtanggu te me anak dan.
Eglangkeb sikandan diye te tane, diye te tangkaan nu,
wey egpariralem sikandan diye te tangkaan nu.[fn]
Seeye se migsalig keddi kene iya egkeyilawan.”
24 Egkaawi naan ded ka immangahew te me bahani?
Egkaluwas naan ded ka impandakep te me mabbulut ne me etew?
“Uya, egkaluwas ded ka impandakep te mabbulut ne me sundalu
wey egkaawi ded ka immangahew ran.
Tenged su egpakig-ehet a te seeye se egpakig-ehet keykew,
wey egluwasen ku ka keet-etawan nu.
26 Igpakeen ku te seeye se migdeeg-deeg keykew ka me lawa ran.
Ne egkengewubug sikandan te me langesa ran iling te binu.
Ne egpekeila ka langun ne keet-etawan ne sikeddi ka Magbebaye ne Manluluwas niyu,
ka Amana ne Maresen ne Manama ni Hakub.”
501 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Impaawe ku naa sikaniyu puun te Hirusalim,
iling te sabeka ne lukes ne mig-engked te igbeyi rin?
Imbelegye ku naa sikaniyu isip uripen
eyew egpakabayad a diye te neutangan ku?
Naddakep kew tenged te sale niyu
wey insamsamilian kew se me matig-Hirusalim
tenged te maddeet ne hinimuwan niyu.
2 “Mania te ware etew te pegginguma ku?
Mania te ware migtabak te pegpangumew ku?
Kene ne malepet ka me belad ku
Ware naa geem ku eyew te pegluwas kaniyu?
Egpakapeeti a te dahat wey te me weyig
su eyew egpatey ka me isda wey egkamewu.
3 Egkeyimu ku ne egpamarusilemen ka langit
iling te migsaluub te meitem te peglungku.”
4 Impanulu a te Magbebaye ne Manama ke nekey ka eglalahen ku
eyew egkateu a ne egbagget te nenabbeley.
Egpukawen a nikandin tagse maselem
eyew egpammineg te igpanulu din.
5 Inlalahan a te Magbebaye ne Manama
Wara a migribildi wey ke migpariyu naa kandin.
6 [xr]Intaya ku ka peka ku te seeye se egmanlampes
wey ka ulaula ku te seeye se egpamarut te sumpe ku.
Wara a migpanalliya te seeye se egpeyilew keddi
wey te seeye se egkulepa te ulaula ku.
7 Piru wara a neyilew tenged su imbulihan e ma te Magbebaye
Sikan naa ka egsasindeg a ne kene egkaweil iling te batu
su nakataha a ne kena a egkeyilawan.
ne egpanengneng ne matareng a.
Ke due egsumbung keddi wey egbayung,
egpegkiteey key diye te hukumanan!
9 Ka Magbebaye ne Manama iya ka migbulig keddi
purisu hentew ka egpakapamalehet ne nakasala a?
Egkareetan sikandan iling te manggad ne egketketen te me uled-uled.
10 Hentew-a ka migtahud te Magbebaye
wey migtuman te insuhu te suluhuanen din?
Ke miggipanew sikandin diye te marusilem ne ware malayag,
egsalig sikandin te ngaran te Magbebaye ne Manama.
11 Piru taham-taham kew se migplanu te mareet te duma;
sikaniyu red ka egsahap te me planu niyu!
Ka Magbebaye ne Manama ka egdusa kaniyu
wey egpatey kew iya te subla ne pegdusa.
511 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Pammineg kew se migpallateng te kaluwasan
Sumsumana niyu ka batu ne impuunan niyu
2 Sumsumana niyu ka kaap-apuan niyu ne si Abraham wey si Sara.
In-umew ku si Abraham ne sabsabeka piru impanalanginan ku sikandin
3 “Egliwangen ku iya ka Hirusalim[fn] wey ka langun ne inged kayi ne naddeetan.
Ne ka me inged ne ware mig-ugpe,
eggimuwen ku ne egpekeiling e te Idin, wey ka disirtu egpekeiling te pinamulaan ku.
Ne due pegkahale diye wey due me pegpasalamat, wey me peg-ulahing.
wey egkeyimu ne kalayag te keet-etawan ku ka katareng ku.
5 Mahaan e egginguma ka kaluwasan
wey te kene egkaluhey egpangabangan kud e sikaniyu,
wey egmanduan ku ka keet-etawan duma te geem ku.
Ne ka diye te me ilis te dahat, egtetahad keddi
Egkaawe ka langit iling te ebel,
wey egkaleddak ka kalibutan iling te manggad.
Egpatey ka langun ne nangugpe kayi iling te me ketiketi.
Piru ware egtamanan te kaluwasan ne igbehey ku kaniyu
wey kene egkataman ka katareng ku.
7 “Pammineg kew keddi, sikaniyu se nakanengneng te katareng
wey due geyinawa ne egtuman te me balaud ku.
Kene kew kaaldek te seeye se egpanampele
8 Su egpekeiling e sikandan te manggad ne egketketen te me uled-uled.
Piru ware egtamanan te katareng ku
wey ka kaluwasan te langun ne kabuhalan.”
9 Ne bulihi key e Magbebaye ne Manama.
Gamita nu ka geem nu te pegluwas kanami.
Bulihi key iling te inggimu nu dengan.
Sikeykew ma ka migtadtad te salimbaweng ne si Rahab.
10 Sikeykew ka migpeeti te dahat,
wey ka miggimu te dalan diye te elat-elat kayi
eyew egpakalapas ka inluwas nu.
11 Seeye se inluwas te Magbebaye,
eglibed diye te Hirusalim[fn] ne egmangulahing.
Egkaawe e ka me peglungku dan wey pegkalaggew ran.
Ne egkahale e sikandan te ware egtamanan.
Purisu, mania te egkaaldek kew te etew ne egkapatey red iling te hilamunen?
13 Nalingew kew te Magbebaye ne Manama ne iyan miggimu kaniyu,
ka miggimu te langit wey ka migtahu te pabunsuran te kalibutan.
Tenged naa te egkabelu sikandan kaniyu,
wey egkeupian ne eggimatey kaniyu?
Kene kew e egkareetan te pegkabelu dan.
14 Te kene egkaluhey, eglekaan e ka me pinirisu.
Kene sikandan egkapatey diye te imprisuwan kandan
wey kene egpekeendiye te lebenganan,
wey kene egkaware-ware ka pegkeen dan.
15 “Sikeddi ka Magbebaye ne Manama niyu,
ka migbuliyew te dahat eyew egsibu ka me bunlud.
Amana ne Maresen ne Magbebaye ka ngaran ku.
16 Impanulu ku sikaniyu ke nekey ka iglalag niyu,
wey impangabangan ku sikaniyu pinaahi te geem ku.
Intekul ku ka langit wey intahu ku ka pabunsuranan te kalibutan.
Ne ingkahiyan ku ka Hirusalim,
‘Keet-etawan ku sikaniyu.’ ”
17 He Hirusalim, himata kad iya wey sasindeg kad e!
Mig-inum ka te ubab ne imbehey te Magbebaye ne napenu te langet din.
In-amin nu seini inuma wey egpakatilistilis kad e.
18 Ne warad iya minsan sabeka te keet-etawan nu ne egpekeinahak keykew,
wey warad iya minsan sabeka kandan ne egpakakitkit keykew.
19 Neyitabu seini se daruwa keykew:
nareetan ka tane nu tenged te gira,
wey nabitil ka keet-etawan nu.
20 Ne nenallepu ka keet-etawan nu wey nenakabahed de diye te ilis te kelesadda
iling te usa ne migsahad te balatik.
Nakaneem-neem sikandan te langet te Magbebaye ne Manama
21 Purisu sikaniyu se mig-antus
wey egpakatilistilis minsan ware kew mig-inum te binu,
22 Seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manama ne miglapig kaniyu,
“Pammineg kew, in-awe kud e due te kaniyu ka ubab ne napenu te langet ku
ne iling te inumen ne egpekewubug.
Kene kud e sikaniyu egpaabayen egpeinuma kayi.
23 Ne igbehey kud seini te migpaantus kaniyu
wey ka migpalangkeb kaniyu eyew egdiekan dan.
Impeiling dan ka me peka niyu te tane
wey impeiling te kelesadda eyew egpakabaye sikandan.”
521 [xr]He Hirusalim,[fn] himata kad iya wey nekalnekal ka!
He Hirusalim, ka matulus ne siyudad,
isaluub nud ka mateles ne kumbale nu,
su kenad e egpakaseled ka kene ne me matig-Israil wey ka mallindit.
2 He Hirusalim, sasindeg ka puun te alinepung wey pinnuu ka te trunu nu.
Ne sikaniyu se naddakep ne keet-etawan te Hirusalim,
hekara niyu ka keddina te pegkeuripen due te lieg niyu.
3 Su seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manama, “Imbehey ku sikaniyu eyew igpeuripen ne ware bayad, purisu eglekaten ku degma sikaniyu ne ware bayad. 4 Miggendiye kew dengan te Ihiptu eyew diye eg-ugpe. Nataman, indeeg-deeg kew e te me matig-Asirya minsan ware egpuunan. 5 [xr]Ne kuntee, nekey naan e ka neyitabu kaniyu? In-uripen kew diye te Babilunya ne ware bayari wey inlemetan kew te seeye se migmandu kaniyu. Ne egtapek e sikandan te aldew ka egbaley-baley te ngaran ku. 6 Piru egginguma ka timpu ne egpekeila kew e keddi. Egkanengnengan niyud e ne sikeddi iya ka miglalag kaniyu te, seini e red.”
7 [xr]Tetelesi amana ne egtengtengan
ka talag-uyan te meupiya ne panugtulen ne miglampey te me bubungan
eyew te pegpangguhud te meupiya ne guhuren
ne iyan ka guhuren meyitenged te keupianan!
wey migkahi sikandin diye te Hirusalim,
Migmanguleyi ka me talagbantey
wey migmalegseey sikandan ka mig-ulahing te kahale
su nakita ran iya ka peglibed te Magbebaye ne Manama diye te Hirusalim.
9 Ulahing kew langun, sikaniyu se nahuhus ne me inged te Hirusalim,
su egliwangen e te Magbebaye ne Manama ka keet-etawan din;
10 Igpakita te Magbebaye ka matulus ne geem din diye te langun ne nasud;
egluwasen din ka keet-etawan din, wey egkakita seini te langun ne etew.
11 [xr]Sikaniyu se mig-uyan te me kasangkapan te timplu te Magbebaye ne Manama,
pangawe kew e due te Babilunya.
Kene kew samsam te in-isip ne malindit.
Pangawe kew e due te Babilunya
wey matulusa niyu ka pegkeetew niyu.
12 Piru kene kew e ana-ana wey kene kew e pamallahuy
su egpangabangan kew te Magbebaye.
Ka Manama te Israil ka eggun-a
“Pammineg kew! Eglampus ka suluhuanen ku.
Egkeila sikandin wey egmabantug.
14 Ne masulug ka egkeinu-inu kandin
su nareetan man e ka ulaula rin,
wey hendue te kenad ne ulaula te etew.
15 [xr]Egkeinu-inu e degma kandin ka me nasud.
tenged su due egkakita ran ne ware pad nahuhud dengan
wey due egkasabut dan ne ware pad narineg.”
531 [xr]Hentew-a ka egpalintutuu te eglalahen ney?
Hentew-a ka eg-iman-iman ne igpapitew te Magbebaye ne Manama ka geem din te seini ne paahi?
2 Igkeupii te Magbebaye ne Manama
ne egpekeiling ka suluhuanen din te malebud ne pinamula ne iyam pad migtubu,
wey egpekeiling te dalid diye te mammara ne tane.
Warad iya kateles din ne egpekeinniyat kanta te egdani-rani kandin.
3 Inlemetan sikandin wey insamsamilian te me etew.
Nakaneem-neem sikandin te peglungku wey peg-antus.
In-engkeran ta sikandin, inlemetan, wey in-isip ne ware karuan.
4 [xr]Piru sikandin ka nakababa te me masakit wey me peg-antus ne eleg perem kanta.
Ne migsuman-suman ki ne ka peg-antus din,
pegdusa te Manama kandin tenged te sale din mismu.
wey nahumian tenged te me sale ta.
Ka peggumi kandin iyan nakabehey kanta te meupiya ne peg-ugpe
wey neneulian ki pinaahi te me pali din.
6 [xr]Ne nekeiling ki langun te me karniru ne nallaag
wey iyan ta in-ikul ka dalan ne igkeupii ta.
Piru sikandin ka impaantus te Magbebaye ne Manama te dusa
7 [xr][xr]Inleig-leig sikandin wey impasakitan
piru migpeeneng-eneng de iya sikandin.
Ware lalahan din iling te kariniru ne eg-uyanen diye te gilanganan.
Egpeeneng-eneng de sikandin iling te karniru ne eg-alutan.
8 Inggukuman sikandin te kene ne eleg, wey inggimatayan.
Ne warad iya etew te seeye ne timpu ne nasasew te impangkusan din.
Inggimatayan sikandin tenged te me sale te keet-etawan din.
9 [xr]Minsan ware sikandin miggimu te mareet wey ware mig-uubat,
insabal sikandin iling te mareet ne etew
wey meyaman ka kamuney te insabalan kandin.
10 Piru igkeupii te Magbebaye seeye se peggumi kandin wey pegpasakit.
Su ke eggimuwen te Magbebaye ne Manama ka umul rin ne igpanubad
eyew egkabayaran ka me sale te me etew,
egkakita rin ded iya man e ka kabuhalan din
wey egpakaangken sikandin te malayat ne umul.
Ne pinaahi kandin egkatuman ka igkeupii te Magbebaye ne Manama.
11 Ke egkeimpusan e ka peg-antus din,
wey egkanengnengan din ne dakel ka egkeyimu te peg-antus din.
Matareng sikandin ne suluhuanen ku
wey sikandin ka eg-antus te dusa te masulug ne keet-etawan eyew egkeyimu sikandan ne matareng.
12 [xr]Purisu, igbehey ku kandin ka pegbantug ne para te etew
Seini ka unag din te pegpeyimatey rin iling te mareet ne etew.
Mig-antus sikandin para te masulug ne makasesale,
wey mig-ampu sikandin ne egpasayluwen te Manama.
541 [xr]Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Ulahing ka, malitan ne kene egpakaanak.
Panguleyi ka wey ulahing ka te kahale Hirusalim ne warad iya nakaheram ne eg-anak.
Tenged su minsan in-engkeran ka te iglukes nu,
masmasulug pad keureme ka me anak nu du te malitan ne ware engkeri te iglukes din.
2 Hiluahi nu ka balungbalung ne eg-ugpaan nu,
wey belata nu ka atep eyew egmaluag seini.
Kene nu malepeta, mallayata nu ka me lubid
3 Ne tenged te eggiluahan nu ma seini diye te igkakawanan wey diye te igkahibang,
egdelrelen te keet-etawan nu ka keet-etawan te me nasud,
wey eglibed eg-ugpe sikandan diye te neneengkeran ne me siyudad.
4 “Kene ka kaaldek su kene ka iya egkeyilawan.
Egkalingawan nud en iya ka pegkeyilew nu puun te pegkabate nu,
wey ka me pegdakesel keykew puun te pegkabalu nu.
5 Su sikeddi se miggimu keykew, egpekeiling ad e te iglukes nu,
wey iyan ku ngaran ka Amana ne Maresen ne Magbebaye.
Sikeddi se Matulus ne Manama te Israil iyan ka Manluluwas nu,
wey ingngaranan a te ‘Manama te intiru ne kalibutan.’
6 “Iling ka te bate ne malitan ne miglungku
Piru eg-umawen ku sikeykew ne eglibed kayi te keddi.
7 In-engkeran ku sikeykew te malepet ne timpu
piru tenged te dakel ne hid-u ku, egtugganulen ku red sikeykew.
8 Mig-inniyuhan ku sikeykew te malepet ne timpu,
Piru tenged te geyinawa ku ne kene egkataman,
Sikeddi se Magbebaye ne Manluluwas nu ka miglalag kayi.
9 “Para keddi, iling seini te timpu ni Nuwi
ne migsaad a ne kene kud e egpasipukan ka kalibutan.
Ne kuntee, egsaad a ne kena ad e egkabelu keykew
wey ke egdusaan ku naa sikeykew.
piru kene iya egkaawe ka geyinawa ku keykew ne kene egkabalbalawan
wey ka kasabutan ku te keupianan.
Sikeddi se Magbebaye ne due keyid-u ka migkahi kayi.”
11 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“He Hirusalim, mig-antus ka wey impatamtamanan te bagyu,
wey warad iya migliwang keykew.
Igpasasindeg ku red sikeykew ne iyan eggamiten ka meupiya ne batu
wey iyan pabunsuranan ka batu ne sapiru.
12 Ne igpasasindeg ku ka matikang ne baley nu
ne iyan eggamiten ka batu ne rubi.
Ne batu ne biril ka eggamiten ku para te gumawan nu
wey ka duma pad ne mahal ne batu para te alabat.
13 “Ne egpanuluen ku ka langun ne keet-etawan nu,
14 “Egpakalig-en keykew ka katareng,
wey egpakapariyu keykew te egdeeg-deeg.
wey egpakapariyu ka te egpakaliyas.
15 “Kene egpuun keddi ka eglusud keykew.
Egkareetan ka minsan hentew ne eglusud keykew.
16 “Pammineg ka! Sikeddi ka miggimu te me mannayab
ne talaggiyup te me baha wey talagsayab te panganiban.
Sikeddi degma ka miggimu te me sundalu ne egpandereet.
17 Ware panganiban ne egpekeyimatey keykew
wey egkatabak nu ka egbayung keykew.
Sika ka igsaad ku te me suluhuanen ku
wey sikeddi ka egpangabang kandan.
Sikeddi ka Magbebaye ne Manama ka miglalag kayi.”
551 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Sikaniyu se langun ne nammaraan,
hendini kew te weyig wey inum kew.
Sikaniyu se ware me seleppi, kuwa kew wey keen kew!
Parani kew, kuwa kew te binu wey gatas ne ware bayad.
2 Mania te eggastu kew te seleppi niyu te kene egpekeural kaniyu?
Pammineg kew ayad-ayad keddi wey egpakakeen kew te malehet ne egkakeen,
3 Pammineg kew wey parani kew keddi,
Ne eggimu a te ware egkatamanan ne kasabutan kaniyu,
wey egtumanen ku ka insaad ku ki Dabid.
4 Inggimu ku sikandin ne pangulu wey talagmandu te me nasud,
wey impapitew ku ka geem ku diye te me nasud pinaahi kandin.
5 Ne egpangumawen niyu ka me nasud ne ware niyu neileyi
wey ware degma nekeila kaniyu,
Su sikeddiey ka Magbebaye ne Manama niyu,
ka Matulus ne Manama te Israil, ka migbantug kaniyu.”
taheed te egkaparaniyan pad sikandin.
7 Peengkera niyud ka maddeet ne me etew te mareet ne hinimuwan dan
wey te mareet ne suman-suman dan.
Palibera niyud sikandan diye te Magbebaye ne Manama ta
su igkeyid-u rin ded sikandan wey egpasayluwen iya.
8 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Ka suman-suman ku, kene ne iling te suman-suman niyu,
wey ka me pamaahi ku, kene ne iling te me pamaahi niyu.
9 Ne iling te langit ne matikang puun te tane,
wey ka suman-suman ku du te paahi wey suman-suman niyu.
10 “Ka uran wey ka migkehal ne weyig ne egpuun te langit,
kenad e eglibed diye, ke kene, egpakaweyig e seini te tane
wey egpakapatubu te pinamula ne egpakabehey te beni te seeye se me talagbasuk
11 Ne iling ded degma ka lalag ku—
kene eglibed seini keddi ne ware egkeyimu.
Ka minsan nekey ne igkeupii ku ne egkeyitabu,
eglalahen ku re wey egkatuman iya.
12 “Me matig-Israil, me mahalew-galew kew ne egmangawe te Babilunya,
wey malinawen kew ne egmanlihawang te siyudad.
Ne ka me bubungan wey me labuntud, hendue te egkasabeka ne eg-ulahing te kahale,
wey egmegtagpi ka langun ne kayu.
13 Ne iyan e egtubu ka me kayu ne sipris wey ka me kayu ne mirtul
kenad ka me duhi wey ka me sapinit.
Ne egkeyimu e seini ne limlimuan ku te Magbebaye
wey palinneu seini ne kene iya egkataman.”
561 Ne seini ka ingkahi te Magbebaye ne Manama,
“Ipabulus niyu ka eleg ne peggukum
wey ka pegkamatareng niyu su egluwasen kud sikaniyu te kene egkaluhey
wey igpakapanengneng kud kaniyu ka katareng ku.
2 Due keupianan te seeye se etew ne migtuman layun te Aldew te Peggimeley wey ware migbaley-baley kayi.
Duen iya keupianan te seeye se ware miggimu te minsan nekey ne mareet.”
3 Ne ka me lapu ne mig-ikul te Magbebaye ne Manama,
kene sikandan eleg ne egkahi te kene sikandan iglagkes te keet-etawan te Magbebaye.
Ne ka me kinepun, kene eleg ne egkahi te iling sikandan te nahangu ne kayu.
4 Su seini ka ingkahi te Magbebaye,
“Ka me kinepun ne etew ne migtuman te me suhu ku meyitenged te Aldew te Peggimeley,
wey miggimu te egpakapahale keddi wey migtuman te kasabutan ku,
5 egtahu a te limlimuan para kandan diye te timplu ne egsulatan ku te me ngaran dan.
Meupiya pad seini ne egkapanunud du te masulug ne me anak,
tenged su kene ma seini egkaawe te ware egtamanan.
6 Egpanalanginan ku degma ka me lapu ne eg-ikul keddi, eggeyinawa wey egpamakey,
egtuman te kasabutan ku wey me suhu ku meyitenged te Aldew te Peggimeley.
7 [xr]Ne egdumeen ku sikandan diye te matulus ne bubungan ku
wey egpahaleen ku sikandan diye te timplu ku ne eg-am-ampuan.
Ne egdawaten ku ka me halad dan ne egtutungen wey ka igmanubad dan diye te altar ku
su ka baley ku, egngaranan te ‘baley ne ampuanan’.”
8 Ne migkahi pad man-e ka Magbebaye ne Manama, ka miglibulung te naddakep ne me matig-Israil,
“Eglibulungen ku pad man-e ka duma, eyew igpalemung e te seeye se nalibulung kud e.”
9 Ne ingkahiyan te Magbebaye ne Manama ka me nasud,
“Parani kew se langun ne nasud ne egpekeiling te mabbulut ne me mananap,
wey dereeti niyu ka keet-etawan te Israil.
10 Me butud ka me talagtameng kandan wey ware me katuenan.
Iling sikandan te me asu ne kene eggebu.
Egkeupian sikandan ne eggibat-hibat, egliplipereng,
11 Egpekeiling sikandan te me asu ne bel-is
Ware me katuenan dan ne me talagtameng te me karniru
wey iyan dan de inggimu ka igkeupii ran
wey iyan dan de impakannekalan ka egpakameupiya kandan.
‘Hendini kew, egkuwa ki te binu, wey egpataman-taman ki eg-iinum.
Kaaselem, eggimu ki te iling kayi wey egpalabawan ta ka inggimu ta kuntee.’ ”
571 Egpatey ka matareng ne me etew ne migpalintutuu te Manama
wey ware egpakasabut ke mania te egkeyitabu seini.
Ware egpakasuman-suman ne egpatey ka matareng ne etew eyew kene sikandan egpakaselerep te mareet kayi te ampew te tane.
2 Ke egpatey ka etew ne matareng, egpekeyimeley e sikandin
3 Piru parani kew, sikaniyu se egmekeiling te egpamulingan ne malitan,
egmekeilig te egmalibug-libug
4 Hentew-a ka imbaley-baley niyu?
Hentew-a ka impamiyeran niyu wey inyewyawan niyu?
Me makasesale kew wey me limbungen!
5 Insimba niyu ka me diyus-diyus niyu
pinaahi te pegpeyilabetey niyu diye te lebut te me kayu ne uk wey diye te me meilem ne me kayu.
Ne impanubad niyu pad ka me anak niyu diye te me bangalug,
6 Ka mallurung ne me batu diye te me bangalug iyan me diyus-diyus niyu.
Insimba niyu seini pinaahi te peghalad te egkakeen ne egpuun te egketuen ne pinamula wey te inumen.
Kahiyen niyu buwa ne nahala a te inggimu niyu?
te pegpangendiye niyu eyew te pegpanubad te me diyus-diyus niyu.
8 Intahu niyu pad man-e ka me palinneu te me diyus-diyus niyu
diye te liyu te gumawan te me baley niyu,
wey diye te sungkaleg te gumawan.
In-engkeran a nikaniyu wey inliwanan a nikaniyu te me diyus-diyus niyu.
Egpekeiling kew te malitan ne egpalibug-libug ne migpanginggat te minsan hentew naan de ne lukes
wey amane en iya egkahale ne eggulid kandan.
9 Migpanguyan kew te lana ne ighalad niyu te diyus-diyus ne si Muluk,
migpanaman kew migpamaluhu te peemut.
Ne migsuhu kew pad man-e te me etew ne egpamitew te me diyus-diyus
diye te mariyu ne inged eyew egsimbeen niyu.
10 Nabeley-beley kew e ka egpamitew te lein ne me diyus-diyus,
piru ware kew iya migpeeneng-eneng.
purisu ware kew iya migmahuye.
11 Hentew bes ne me diyus-diyus ka ingkaliyasi niyu amana,
ne iyan egpuunan ne nekeuubat kew keddi
Migpeeneng-eneng e re te malayat ne timpu,
sikan naa ka ware kew e migtahud keddi.
12 Impapitew niyu ka pegkeetew niyu ne ubag kun me matareng kew en iya,
piru igpanengneng ku ka malehet ne egkeilingan te me hinimuwan niyu
wey kene seini egpakabulig kaniyu.
13 Ke diye kew te malised ne egkeula-ula,
eleg-eleg kew pangumew te me diyus-diyus niyu.
minsan senge-hiyup de te kalamag.
egpekeugpe te tane ne imbehey ku kaniyu
wey egsimba keddi diye te matulus ne bubungan ku.
Awaa niyu ka minsan nekey ne egpakabalabag te dalan te keet-etawan ku.
15 “Sikeddi ka labew wey ka matulus ne Manama,
Diya a mig-ugpe te matikang wey matulus ne inged
piru eg-ugpa a degma duma te me mapariralemen
wey te seeye se mig-inniyug te me sale dan
16 Kena ad egpakig-ehet
wey ke egkabelu naa te ware egtamanan
egpatey ka langun ne etew ne inggimu ku.
17 Tenged te pegkahalammamen wey te mareet ne hinimuwan te me matig-Israil,
inlegparan ku sikandan wey mig-inniyuhan.
Piru migpabulus ded sikandan ka migsamsamili keddi
wey miggimu te igkengeupii ran.
18 “Nakita ku ka me hinimuwan dan,
piru egbawian ku red iya man-e sikandan.
Egpanuluen ku sikandan te egbayaan dan
Ne egliwangen ku seeye se miglungku.
19 Ne sikeddiey e ka egpuunan te pegdeyrey ran.
Ne minsan ke diye sikandan te mariyu wey ke diye naa te marani,
egbawian ku iya sikandan wey egbehayan te keupianan.
20 Piru ka me maddeet ne etew egpekeiling te dahat ne egbubunlud de due,
Ne egpekeuyan seini te me lapek
21 Ware iya keupianan te maddeet ne me etew.”
581 Ne migkahi e man-e ka Magbebaye ne Manama,
“Panguleyi kew panaman-taman iling keemen te trumpita.
Ipanengneng niyu te keet-etawan ku ne me kabuhalan ni Hakub
ka seyyup dan wey ka me sale dan.
2 Piru layun sikandan migsabeka te pegsimba,
wey migkahi sikandan te egkeupian ne egnengneng te me paahi ku.
Migmalalahey sikandan ne ubag kun keet-etawan ne meupiya se hinimuwan.
Migbuyu sikandan te eleg ne peggukum
wey nahale sikandan ne egparani keddi.”
“Migpuasa key, piru ware nu seini kitaa.
Migpariralem key, piru ware nu seini sahipaa.”
“Ka malehet, migpuasa kew ne iyan niyu re insuman-suman ka igkeupii niyu
wey indeeg-deeg niyu ka me trabahanti niyu.
4 Migpuasa kew iya piru migpaap-apuley kew, migme-eg-ehetey,
Ke iling due ka pegpuasa niyu,
kene ku egpamminehen ka me peg-ampu niyu.
Sikan bes ka malehet ne pegpariralem?
Eleg naa ka peg-u-unduk niyu iling te hilamunen
wey ka pegbebelat niyu te me saku
wey ka peggibat niyu diye te abu?
ne sika ne pegpuasa ka igkeupii ku?
6 “Kene, ka igkeupii ku ne pegpuasa:
iyan ka pegpalihawang te seeye se impehes uripena,
ka peg-awe te mabehat ne binabaan te me trabahanti,
ka pegbehey te kaligwangan te immandeeg-deeg,
wey ka peg-awe te keddina ne nakabaku te me etew.
7 Behayi niyu te egkakeen seeye se egmanggutasan.
Peugpaa niyu diye te baley seeye se egkengaayu-ayu ne ware egkeugpaan.
Pakumbalei niyu seeye se ware igsaluub,
wey bulihi niyu ka me karumaan niyu ne ware egkeyimu.
8 “Ke eggimuwen niyu sika, eglayag kew
iling te aldew ne sahuhune egsile;
egbawian ku ka pali niyu wey mahaan de egkeulii.
Eggun-a a kaniyu se Matareng ne Manama niyu
wey egbantayan ku ka keinniyuhan nu.
9 Ke egpangumew kew keddi, egtabaken ku sikaniyu, ‘Seini e red.’
“Ke egpeeneng-eneng kew e ka egdeeg-deeg, egpamayung, wey eglalag te mareet,
10 wey ke egpakeenen niyud ka miggutasan
wey ke egbehayan niyud naa ka egkengaware-ware te egkeilangan dan,
eglayag kew diye te marusilem.
Ka marusilem kaniyu, egpekeiling e kalayag te meudtu.
11 Eg-inahaken ku sikaniyu layun.
Egbehayan ku sikaniyu te ingkeilangan niyu
ke diye kew te mammara ne inged.
wey egpekeiling kew e te pinamulaan ne dakel se weyig,
wey te sebseb ne kene egkeetiyan.
12 Ne egpamebaley kew te me mateles diye te me siyudad niyu ne newugnak dengan.
Ne egngaranan kew te me etew, ‘Talag-ayad-ayad te me alabat te me siyudad.’ wey “Tigpameupiya man-e te eg-ugpaan ne me baley.”
13 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Tumana niyu ka Aldew te Peggimeley.
Kene kew himu te minsan nekey te sika ne aldew para re te kahalaan niyu.
Keilangan ne eg-isipen niyu ne mahal ka sika ne aldew wey tahura niyu seini;
kene kew himu te igkeupii niyu, wey kene kew lalag te minsan nekey re.
14 Puun due, egkakita niyu ka malehet ne kahale kayi te keddi.
Egbantuhen ku sikaniyu te intiru ne kalibutan
wey dakel ka egkahaani niyu diye te tane ne napanunud te kaapuan niyu ne si Hakub.
Sikeddi ka Magbebaye ne Manama ka miglalag kayi.”
Kene ne malepet ka belad te Magbebaye ne Manama ne kene egpakaluwas kaniyu,
wey kene ne tuliyen sikandin ne kene egpakarineg te pegpangananey niyu.
2 Ka me sale niyu ka egpuunan ne nakapariyu kew te Manama,
ne egpekeiling e te miggeles sikandin kaniyu.
Purisu kene din egpamminehen ka me peg-ampu niyu.
3 Mangngimatey kew, me ubaten, wey maddeet ne egmanlelalag.
4 Ware kew migsuman-suman te eleg ne peggukum
wey egpamayung kew re due te duma niyu.
5 Ipakapeiling kew te me atelug te dulepu
su egpakarereet ma ka me hinimuwan niyu iling te eggilu.
Ka minsan hentew ne eg-abeleng te atelug te dulepu, egpatey iya
wey ke egkapese ka atelug, duen e man-e lein ne uled ne eglihawang.
Igpakapeiling kew man-e te me kalawe-lawe ne egbebaley te egkabugtus ke egsamsamen de.
6 Ne iling te baley te kalawe-lawe ne kene egkeyimu ne manggad,
ware degma egkeyimu niyu ne egpakabunbun te maddeet ne hinimuwan niyu.
7 Maahet kew ne eggimu te mareet,
wey eggimu kew te karereetan minsan hendei kew egbaye.
8 Ware niyu nanengnengi ke hendei egkakita ka keupianan
wey ware katareng te langun ne inggimu niyu.
Nawingi ka dalan ne in-ikul niyu,
wey ka minsan hentew ne eg-ikul kayi,
kene degma egpakaneem-neem te keupianan.
9 Ne migkahi ka keet-etawan,
“Nakataha kid kuntee ke mania te ware ki luwasa te Manama puun te seeye se migdeeg-deeg kanta.
Migpallateng ki te malayag piru marusilem ka migginguma,
sikan naa ka delem ka miggipanawan ta,
10 wey nekeiling kid e te eggipanew ne butud
ne egpakapanamsam naan de te alabat.
Ne egpakarugsu ki minsan meudtu
iling te miggipanew ki te marusilem.
piru ware egkeyimu ta iling te me minatey.
11 Iyan tad e ugpe se egsinehew ne egpekeiling kid e te usu ne egginihel
wey ke seleppati naa ne egkahi iling te eglungku.
Migtetahad ki te eleg ne peggukum
12 Masulug e amana ka sale ta diye te Manama,
Nabatasan tad e ka eggimu te seyyup
wey kene ki egpekeeles ne nakanengneng ki iya kayi.
13 Migribildi ki wey mig-apul ki te Magbebaye
Inlupihan ta ka duma, wey migpariyu ki te Manama.
Ka makasesale ne pusung ta ka egpuunan te me suman-suman ta
wey me lalag ne egpakalimbung.
14 Insamsamilian ta ka eleg ne peggukum wey migpariyu ki te katareng.
Warad e egkakita ne kamalehetan minsan hendei,
15 Warad e egkasalihan,
wey sapul due egsupak te mareet,
sikandin de iya man-e eggimuwan te mareet.”
Ne miglungku ka Manama te nakita rin
16 [xr]Neinu-inu sikandin te nakita rin
ne ware migbulig te seeye se indeeg-deeg,
purisu inggamit din ka geem din eyew te pegbulig kandan.
17 [xr]Insaluub din ka katareng isip dingding te kumeng,
wey ingkekalu din ka kaluwasan isip putew ne hilmit.
Ne insaluub din ka pegsuli wey ka langet isip kumbale.
18 Egsulian din ka me kuntere din sumale te hinimuwan dan.
Igkabelu din iya ka me kuntere din.
Egsulian din degma minsan ka diye te me ilis te dahat.
19 Ne igkaaldek sikandin wey ka katelesan din diye te iglineb wey diye te igsile.
Egginguma sikandin iling te migduu ne weyig
ne inggiyup te kalamag te Magbebaye.
20 Ne migkahiyan te Magbebaye ka keet-etawan din,
“Sikaniyu se kabuhalan ni Hakub, egginguma te Hirusalim[fn] ka Manluluwas niyu,
wey egluwasen din ka mig-inniyug te me sale dan.
21 “Seini ka kasabutan ku kaniyu: Kene iya egkaawe ka Panisingan ku ne due te kaniyu wey ka me lalag ne impalalag ku kaniyu. Ne kene egkaawe ka sika ne lalag diye te me anak niyu wey diye te me kabuhalan dan puun kuntee taman te ware egtamanan.”
601 Enew ka, he Hirusalim, layag ka su miggingume e ka kalayag nu
wey migsilaan kad te katelesan te Magbebaye ne Manama.
2 Egmarusilem ka me nasud te kalibutan
piru egsilaan ka te Magbebaye,
wey egkakita due te keykew ka katelesan din.
3 Ne egparani te layag nu ka me nasud,
egkeeyaman te kasil-ew nu ka me Hari dan.
4 Langas-langas ka wey tengteng ka.
Egliblibulung e sikandan langun
Eggingume e ka me anak nu ne me lukes ne egpuun diye te mariyu
wey due egpanapipi te me anak nu ne me malitan.
5 Egkahale ka iya ke egkakita nu seini.
su ka karatuan te me nasud wey te dahat,
6 Egkeempet ka tane nu te kamil
ne egpamuun te Midiyan wey te Ipa.
Egginguma ka me matig-Siyiba ne due egpanguyanen ne me bulawan,
wey egdeyrayen dan ka Magbebaye.
7 Ne eg-uyanen due te keykew te me matig-Kidar wey te me matig-Nibayut
egkarawat seini isip igpanubad diye te altar ne tutunganan te igpanubad te Magbebaye
wey te sika ne paahi, igpakapabantug ku ka timplu ku.
8 Nekey-a sika se miglayang iling te gapun,
wey iling te me seleppati ne egpeendiye te me ugpaan dan?
9 Me etew sika ne egmanlibulung te derakel ne barku ne egpuun diye te me ilis te dahat
ne in-unturan te keet-etawan te Manama
ne eg-uli diye te me ugpaan dan.
Mig-uyan sikandan te me bulawan wey me pelata
eyew te pegbantug te Magbebaye nu,
ka Matulus ne Manama te Israil tenged su imbantug ke ma nikandin.
“Egpaay-ayaran te me lapu ka me matikang wey makepal ne alad ne batu te siyudad,
wey egpamakey e ka me Hari keykew.
Minsan indusaan ku sikeykew tenged te langet ku
piru eglapihan ku red sikeykew su egkeyimenawan e man ded keykew.
11 [xr]Ne kenad e eglekeban ka gumawan nu te aldew wey marusilem
su eyew egpanguyanen te me etew due te keykew ka me karatuan te me nasud
ne egdumaan te me Hari ne egluyud.
12 Ne egkengareetan iya ka me nasud
wey me migharian ne kene egpamakey keykew.
13 “Ne egpekeendiyad e te keykew ka me mahal ne kayu te Libanun
ne iyan ka me sipris, platanu, wey maribuhuk,
eyew igdayan-dayan te timplu ku
wey egmateles e ka inged ne diekanan ku.
14 [xr]Ne eggendiye te keykew seeye se kabuhalan te migdeeg-deeg keykew
wey egpanimbuel diye te tangkaan nu.
Egpanimbuel degma diye te paa nu seeye se langun ne miglemet keykew,
wey egngaranan ka nikandan te ‘Siyudad te Magbebaye ne Manama’,
wey ke ‘Hirusalim,[fn] ka Siyudad te Matulus ne Manama te Israil.’
15 “Minsan in-engkeran ka wey indumutan wey ware migbaye-baye dengan keykew,
eggimuwen ku red sikeykew ne talahuren te ware egtamanan
wey inged ne igkahale te langun ne kabuhalan.
16 Egkaahew nu ka me karatuan te me nasud wey te me Hari dan.
Ne egkanengnengan nu ne sikeddi ka Magbebaye ne Manama
ne iyan ka Manluluwas nu, ka Maresen ne Manama ni Hakub.
17 “Egliwanan ku te bulawan ka burunsi,
wey egliwanan ku te pelata ka putew.
Egliwanan ku te burunsi ka kayu,
wey egliwanan ku te putew ka batu.
Ne egmatarengen kud seeye se me alahen ne migdeeg-deeg keykew,
wey eg-uyan e sikandan te keupianan.
18 Ne warad e egkarineg ne gubut due te tane nu
wey karereetan diye te inged nu.
Ne eglingut keykew ka kaluwasan ne egpekeiling te matikang wey makepal ne batu ne alad te siyudad,
wey egdeyrey keddi seeye se langun ne egseled te gumawan nu.
19 [xr]“Kene kad egkeilangan te layag te aldew wey te bulan.
Ka Magbebaye e ka egkeyimu ne layag nu te ware egtamanan
wey ka Manama ka egkeyimu ne katelesan nu.
20 Kenad eglineb ka aldew wey ka bulan.
Su sikeddiey e ka layag nu te ware egtamanan,
21 Egmatareng ka langun ne keet-etawan nu,
wey sikandan e ka egpakakamuney te tane te Israil te ware egtamanan.
Inggimu ku sikandan iling te pinamula ne impamula ku eyew egkabantug a.
22 Ka pamilya ne pila-pila re se anak, egkeyimu ne linibu ne me etew,
wey ka subla ne deisek ne punduk te me etew, egkeyimu ne maresen ne nasud.
Eggimuwen ku sika egdagdahawi te eleg ne timpu.
Sikeddi ka Magbebaye ne Manama.”
611 [xr][xr]Kayi te keddi ka Panisingan te Magbebaye ne Manama
su in-alam a nikandin ne egwali te meupiya ne panugtulen diye te egkengaayu-ayu.
Impeuyan a nikandin eyew te pegliwang te miglungku,
wey eyew te pegpalihawang te naprisu.
2 [xr]Impeuyan a nikandin eyew te pegpanengneng ne miggingume e ka timpu
ne eglapihan e te Magbebaye ka keet-etawan din,
wey egsulian din ka me kuntere dan.
Impeuyan a iya nikandin eyew te pegliwang te seeye se miglungku,
3 lakes seeye se diye te Hirusalim.[fn]
Impeuyan a nikandin eyew te pegbehey kandan te kahale, kene ne kalaggew,
te ulahingen te pegdeyrey, kene ne peglungku.
Eggimuwen sikandan langun ne matareng te Magbebaye,
eglig-enen din sikandan iling te ahuu ne impamula rin.
Ne egkareyrey ka Manama tenged te inggimu rin.
4 Igpasasindeg dan ded ig-abey ka me siyudad dan ne nahuhus te naluhey e ne timpu.
5 Me keet-etawan te Manama, egkeyimu niyud ne suluhuanen ka me lapu.
Sikandan ka egsunggud te me mananap niyu, ka egdaru,
wey ka egtanggu te me parasan niyu.
6 Ne egngaranan kew te me talagpanubad te Magbebaye,
wey me talagpamakey te Manama ta.
Ne egkaangken niyu ka karatuan te me nasud,
7 Egkeyilawan kew perem,
piru egkalupi e nasi te kararuwa ka panalangin ne egkarawat niyu.
Egpakarawat kew iya te daruwa ne lupi ne katubung diye te tane niyu
wey egpakaneem-neem kew te ware egtamanan ne kahale.
8 “Sikeddi se Magbebaye ne Manama,
egkahala a te eleg ne peggukum.
egdasahan ku ka keet-etawan ku,
wey eggimu a te ware katamanan ne kasabutan kandan.
9 Egkeila ka me kabuhalan dan te me nasud.
Ka langun ne egpakakita kandan,
egpakataha ne sikandan ka keet-etawan ne impanalanginan ku.”
10 [xr]Igkahale ku iya ka Magbebaye ne Manama ku
su insaluuban a nikandin te kaluwasan wey katareng.
Egpekeiling a te egpangasawa ne migsesalakey te mateles,
wey te egpangasaween ne migsaluub te me alahas.
11 Su iling te tane ne egpatubu te beni
wey te pinamulaan ne egpatulin te impamula,
ka Magbebaye degma egpapitew te geem din te pegluwas,
purisu egdeyrayen sikandin te langun ne nasud.
621 Para te keupianan te Hirusalim,[fn]
kena a egsanggel taman te egkaluwas seini.
Ka kapanaluwan kayi egpekeiling te layag te sulu.
2 He Hirusalim, egkakita te me nasud ka katareng nu,
egkakita te me Hari ka katelesan nu.
Ne egbehayan ka te Manama te iyam ne ngaran.
3 Ne egmateles ka iling te mahal ne kuruna te Hari
ne inggen-genan te Magbebaye ne Manama.
4 Kene kad e egngaranan te “In-engkeran ne siyudad,”
wey ke “Inged ne ware mahinged”,
ke kene, egngaranan kad e te “Siyudad ne ingkahale te Manama”
wey ke “Eg-asaween naa te Manama”,
tenged su nahale ka Magbebaye ne Manama keykew
wey iling te asawa nu sikandin.
5 Ka miggimu keykew, egpangasawa keykew,
iling te kanakan ne eg-asawa te mengebay.
iling ne egkahale ka kanakan te eg-asaween din.
6 He Hirusalim, migtahu a te me talagbantey due te me alad nu.
Ne aldew wey marusilem, kene iya sikandan egpeeneng-eneng ka eg-ampu.
Sikaniyu se migpangananey te Magbebaye ne Manama, kene kew iya sanggel ka eg-ampu.
7 Kene kew peeneng-eneng ka eghangyu kandin ne igpasasindeg din ded ig-abey ka Hirusalim
wey egkareyrey man-e seini te kalibutan.
8 Migsaad ka Magbebaye ne eggimuwen din seini pinaahi te geem din.
Migkahi sikandin, “Kene kud en iya igpakeen te me kuntere nu ka me trigu nu,
wey kene kud e igpeinum te me lapu ka binu ne inlaslasayan nu himuwa.
9 Ne seeye se migpamula wey miggaani te triggu,
egpakasusuba wey egpakakeen kayi,
Ne seeye se miggendiye te timplu ku eyew eghalad,
egpekeinum te binu ne inggimu ran puun te behas te paras dan.”
10 Keet-etawan te Hirusalim, lihawang kew te siyudad niyu.
Andama niyu ka dalan para te duma niyu ne egbaye diye.
Iparibabew niyu ka bendila eyew egkakita te langun ne nasud.
Migpeuyan ka Magbebaye te seini ne lalag para te intiru ne kalibutan,
“Kahii nu ka mig-ugpe te Israil te eggingume e ka Manluluwas dan
wey eg-uyan sikandin te unag wey dasag.
12 Egngaranan e sikandan te, ‘Matulus ne keet-etawan’
wey ‘Inluwas te Magbebaye ne Manama’.
Ne ka Hirusalim egngaranan te, ‘Impamitew ne Siyudad’,
wey ‘Siyudad ne kenad eg-engkeran’.”
631 [xr]Hentew-a sika se egginguma ne egpuun te Busra ne sakup te Idum ne migkukumbale te malalab?
Hentew-a sika se migsaluub te kumbale te Hari ne miggipanew ne dakel se geem?
Sikandin ka Magbebaye ne Manama ne migpanengneng te kapanaluwan te keet-etawan din,
2 Mania te malalab ka kumbale din
iling te kumbale te etew ne talagdiek te behas te paras?
3 [xra][xrb]Ne migtabak ka Magbebaye, “Indiekan ku ka me nasud
iling te behas te paras tenged te langet ku.
Ne impanlagsikan ka kumbale ku te langesa ran,
sikan naa ka neelin ne langesa.
4 Su miggingume e ka timpu ne egsulian ku ka me kuntere ku
wey ka aldew ne egluwasen ku ka keet-etawan ku.
5 [xr]Neinu-inu a te pegkakita ku ne ware egbulig keddi.
Purisu sikeddiey e ka migluwas te keet-etawan ku pinaahi te geem ku.
Ka langet ku ka nakamanekal keddi ne migpanalu a.
6 Tenged te belu ku, intamtamanan ku di-dieki ka keet-etawan,
taman te nenakabahed de sikandan iling te nenewubug.
Imparalanag ku ka langesa ran diye te tane.”
7 Igpangguhud ku ka geyinawa te Magbebaye ne kene egkabalbalawan.
Egdeyrayen ku sikandin tenged te inggimu rin kanta.
Masulug ka meupiya ne inggimu rin te keet-etawan te Israil tenged te keyid-u rin wey geyinawa rin.
8 Migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Malehet iya ne keet-etawan ku sikandan,
me anak ku sikandan ne kene eg-akal keddi.”
9 Te langun ne peg-antus dan, mig-antus degma sikandin,
wey inluwas din sikandan pinaahi te panalihan ne diye te tangkaan din.
Tenged te geyinawa wey keyid-u rin,
wey intanggu rin sikandan te aldew wey marusilem.
10 Piru migribildi sikandan te Magbebaye
wey nasundug e ka matulus ne Panisingan din.
Sikan naa, neyimu e ne kuntere dan ka Manama
11 Nataman, nakasuman-suman sikandan te miglihad ne me timpu,
ka timpu ni Muwisis ne suluhuanen te Magbebaye.
Mig-inse sikandan, “Hendeid bes e ka Magbebaye ne migpalapas kanta diye te dahat
duma ki Muwisis ne pangulu ta, ka egpekeiling te talagtameng te karniru?
Hendeid naa ka migpeuyan te matulus ne Panisingan diye ki Muwisis?
12 [xr]Hendeid e ka Magbebaye ne migbehey ki Muwisis te geem,
wey ka migbaad te dahat diye te tangkaan ta eyew egkeila sikandin te ware egtamanan?
13 Hendeid e ka migpangulu kanta te peglapas te dahat?
Nekeiling ki te me kudde ne diye migbaye te disirtu,
14 Imbehayan ki te Panisingan te Magbebaye te kalinaw
iling te me baka ne intuyuk patupang diye napu ne dakel se egkatabtab.
Iling degma ka peg-inahak te Magbebaye kanta eyew egkabantug sikandin.”
15 Pantawa key nikeykew puun due te langit,
ka matulus wey mateles ne ugpaan nu.
Hendeid naan e ka meupiya ne igkeupii nu ne eggimuwen para kanami
wey ka geem nu ne impakita nu dengan kanami?
Hendeid e ka geyinawa nu wey ka keyid-u nu?
16 Su sikeykew ka Amey ney minsan ware key neileyi te apu ney
Malehet iya ne Amey ney sikeykew, Magbebaye,
ka Manluluwas ney puun pad dengan.
17 Magbebaye, mania te intuhut nu ne egpakasupak key te me pamaahi nu?
Mania te impakehal nu ka me pusung ney
ne iyan egpuunan ne naawe ka pegtahud ney keykew?
Balbalawi nu red ubag ka suman-suman nu wey bulihi key.
Keet-etawan key pad iya nikeykew.
18 Malepet de ne timpu ne iyan ne nakakamuney ka matulus ne keet-etawan nu te timplu,
piru indereetan seini te me kuntere ney.
19 Nekeiling key e te me etew ne ware nu iya mandui
wey hendue te kene key nikeykew ne keet-etawan.
641 Magbebaye ne Manama, lukati nu ka langit wey pamaneug ka
eyew egkawelwel ka me bubungan te peglepew nu.
2 Hendini ka ne egpekeiling te hapuy ne egpakasilab te naggngu ne me kayu
eyew egpekeile e keykew ka me nasud ne kuntere nu
3 Te timpu ne miggimu ka te kein-inuwan ne ware ney im-imana,
migpamaneug ka wey nawelwel ka me bubungan tenged te kaaldek.
4 [xr]Puun pad dengan, ware de due nakarineg wey ke nakakita naa te duma ne Manama ne iling keykew,
su sikeykew re ka Manama ne egbulig te seeye se migsalig keykew.
5 Egdawaten nu seeye se egkahale ne eggimu te matareng,
wey ka eg-ikul te me pamaahi nu.
tenged su migpabulus key ma ka migsupak te me pamaahi nu.
Egkaayun naan pad ne egkaluwas key?
6 Nekeiling key langun te etew ne malindit
wey nekeiling ka me meupiya ne hinimuwan ney te malindit ne kumbale.
Nekeiling key te dewun ne egkahangu,
wey nekeiling te kalamag ka mareet ne hinimuwan ney ne nakapalayap kanami.
7 Warad iya minsan sabeka kanami ne migparani
wey migpakannekal ne miggen-gen keykew.
Sika ka egpuunan ne mig-inniyuhan key nikeykew
wey imbalahad ne egkengabaku tenged te me sale ney.
Sikeykew ka talaggimu te kuren,
9 Magbebaye, kene nu re ubag pasubleyi ka langet nu kanami,
wey lingawi nud e ka me sale ney;
pitawa key wey sumsumana nu ne keet-etawan key pad iya nikeykew.
10 Ka matulus ne me siyudad nu lagkes ka Hirusalim
11 Nasilaban ka matulus wey meupiya ne timplu ney—ka timplu ne insimbaan keykew te me kaap-apuan ney.
Nenareetan ka langun ne kasangkapan ne ingkeeyami ney.
12 Ne kene key naan pad iya man e egbulihan nikeykew, Magbebaye ne Manama?
Egpeeneng-eneng ke bes naan de iya wey egdusaan key nikeykew te mangune-kune?
651 [xr]Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Natulituan a te seeye se ware migpamitew keddi,
wey migpakita a te seeye se migbalahad keddiey.
Migkahiyan ku seeye se me nasud ne ware mig-umew keddi, ‘Seini e red, seini e red!’
2 [xr]Aldew-aldew a ka egpangumew te me masinupaken,
ne ware mig-ikul te meupiya ne dalan
wey nasi mig-ikul te igkeupii ran.
3 Impeyibelu a nikandan,
wey impakita-kita ran iya ne ware sikandan migsanggel ka migsimba te diyus-diyus
pinaahi te peghalad diye te me pinamulaan
wey pegtutung te insinsu diye te me altar ne inggimu ran.
4 Ke marusilem, egpaminnuu sikandan diye te me lebeng wey diye te nenekeeles ne me inged
eyew egsimba te me diyus-diyus wey egpanginginse te me gimukud.
Ne egkeen sikandan te ngalap ne babuy
wey due sabew te ngalap ne in-isip ne malindit diye te me kendiru ran.
‘Pariyu ka—kene ka parani keddi su matulus a amana.’
Ka seini ne me etew ka egpuunan ne egkalangetan a.
Ne egpekeiling ka langet ku kandan te hapuy ne egkanlabkanlab te senge-kaaldew.
6 “Pammineg kew! Seinid e te tangkaan ku ka insulat ku ne iggukum ku kandan.
Kena a egpeeneng-eneng—egsulian ku iya sikandan
7 tenged te me sale dan wey tenged te me sale te me kaap-apuan dan su migtututung ma sikandan te insinsu
ne inhalad dan te me diyus-diyus dan diye te me bubungan,
wey imbaley-baley a nikandan diye te me labuntud.
Sika ka ingkahi te Magbebaye ne Manama.
“Ware egdereet te senge-pungpung ne behas te paras su egpuunan seini te binu.
Kene ku egdereetan ka langun ne keet-etawan ku;
egluwasen ku seeye se migpamakey keddi.
9 Egsama a te duma ne kabuhalan ni Israil.
Igpaangken ku te kabuhalan ni Huda seini se me bubungan.
Egkaangken seini te in-alam ku ne keet-etawan
10 [xr]Ne ka napu te Siyarun, egkeyimu e ne panabtaban te me ayam,
wey ka bangalug ne egngaranan te Akur, egkeyimu e ne bulukuanan te me baka.
Iyan egpakakamuney dutu ka keet-etawan ne migpamitew keddi.
11 “Piru egdusaan ku sikaniyu se mig-engked keddi,
wey sikaniyu se nalingew te matulus ne bubungan ku,
wey sikaniyu se mighalad te egkakeen wey binu
diye ki Gad wey Mini, ka me diyus-diyus te Belig wey Meupiya se Kulis.
12 Implanu kud ka egpangkusan niyu,
ne eg-aminen kew iya te eggimatey.
Su ware kew migtabak te peg-umew ku kaniyu
wey ke migpammineg naa te peglalag ku kaniyu.
Iyan niyu nasi in-umalag te eggimu ka nanengnengan niyu ne igkeepes ku.”
13 Purisu migkahi a se Magbebaye ne Manama,
“Egpakakeen mule wey egpekeinum ka me suluhuanen ku
piru egmanggutasan kew wey egkammaraan.
Egkengahale sikandan piru egkeyilawan kew.
14 Egkahale ne egmangulahing ka me suluhuanen ku,
piru egmaninehew kew tenged te kalagew niyu
duma te mangune-kune ne kahubut te suman-suman.
15 Ne ka me ngaran niyu egpekeiling te dilus diye te in-alam ku,
wey sikeddiey iya se Magbebaye ne Manama, ka eggimatey kaniyu.
Piru egbehayan ku te iyam ne ngaran ka me suluhuanen ku.
16 Ne seeye se diye te inged te Israil ne egkeupian te panalangin,
egpangananey e keddi te egkasalihan ne Manama ran.
Seeye se egsaad, egpahunlibet e pinaahi te ngaran ku te matinumanen ne Manama.
Su eglingawan kud e seeye se miglihad e ne keyirapan, wey kene kud seeye egsumsumanen.”
17 [xr]Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama,
“Pammineg kew, eggimu a te iyam ne langit wey tane.
Ne ka neneyitabu e, kenad e egkatanuran pad.
18 Purisu gale-gale kew amana te ware egtamanan tenged te inggimu ku.
Su eggimuwen ku ka Hirusalim ne inged te kahale,
wey egkahale-gale ka keet-etawan.
19 [xr]Egkahala a tenged te Hirusalim wey te keet-etawan kayi.
Ne warad e egkarineg ne egsinehew wey egpangananey puun te sika ne siyudad.
20 Ware egpatey diye ne egsusu pad
wey ware egpatey ne bate-bate pad.
Ka egpatey ne sabeke e ne gatus (100) se kabuyahi, eg-isipen ne bate-bate pad.
Ne ka egpatey ne kene de egpekeuma te sabeka ne gatus (100) se kabuyahi, eg-isipen ne indilus.
21 Te sika ne timpu, egmambebaley ka keet-etawan ku
wey egkakeen dan iya ka me behas.
22 Kenad ne lein ka egpekeugpe te me baley ran
wey ke lein naa ka egpakakeen te me pinamula ran.
Egmalayat ka umul te keet-etawan ku iling kaluhey te pegkeuyag te kayu.
Egkengaaley iya sikandan te seeye se inlaslasayan dan te egtrabahu.
23 Ne kene egkaluhat sikandan,
wey kene egpakasalerep te karereetan ka me anak dan.
Su keet-etawan ma sikandan ne impanalanginan ku,
24 Te kene pad sikandan egpakapangananey
wey ke taheed te egpangananey pad sikandan,
25 [xr]Ne egpegdumeen e te egpalayud ka mabbulut ne me singgalung wey me karniru.
Ne egkeen e te lahami ka me liyun iling te me baka.
Ne alinepung e ka egkeenen te me uled,
wey kenad seini egpangilabet wey ke egpasakit naa diye te matulus ne bubungan ku.
Sikeddi ka Magbebaye ne Manama ka miglalag kayi.”
661 [xra][xrb][xr]Seini ka ingkahi te Magbebaye,
“Ka langit ka pinnuuwanan ku te egmandu, wey ka tane ka diekanan ku.
Nekey ne klasi ne baley ka eggimuwen niyu para keddi?
Mamenu ne inged ka egpeyimelayan niyu keddi?
2 Sikeddi ka miggimu te minsan nekey diye te langit wey te tane,
purisu keddiey iya seini se langun.
Egkahala a te seeye se mapariralemen wey seeye se mig-inniyug te sale, wey seeye se egkaaldek keddi wey egtuman.
3 “Ne miggimu ka keet-etawan te igkeupii ran.
Impeg-iling dan de ka peggimatey te baka eyew igpanubad wey ka pegpanubad te etew;
ka pegpanubad te nati ne karniru wey ka peggepu te lieg te asu;
ka peghalad te egkakeen wey ke langesa naa te babuy;
ka peghalad te insinsu wey ka peg-ampu diye te me diyus-diyus.
Inggimu ran ka minsan nekey naan de ne igkeupii ran wey nakapahale kandan ka me halad ne igkalindit ku.
4 Egpeuyanan ku degma sikandan te me keyirapan ne igkaaldek dan.
Su ware sikandan migtabak te peg-umew ku kandan
wey ke migpammineg naa te peglalag ku kandan.
Iyan dan nasi in-umalag te eggimu ka nanengnengan dan ne igkeepes ku.”
5 Sikaniyu se mapahetpet ne migtuman wey migtahud te Magbebaye,
pammineha niyu ka lalag din ne miggenendue,
“Tenged su mig-ikul kew keddi,
egdumutan kew e te me duma niyu,
Eglemetan kew nikandan te egkahi,
‘Hu, meupiya perem ke due meupiya ne eggimuwen te Magbebaye due te kaniyu,
eyew egkakita ney ka kahale niyu!’
Piru sikandan iya ka egkeyilawan.
6 Pammineha niyu ka kahulub diye te siyudad wey diye te timplu.
Laheng sika te Magbebaye ne Manama ne egsuli te me kuntere din.
7 [xr]“Egpekeiling ka siyudad te Hirusalim te malitan
ne mig-anak te kene pad sikandin egpalelesut.
Te ware pad sikandin baletiki, miglesutan e sikandin te lukes ne bate.
8 Duen naan e nakarineg wey nakakita te iling due?
Sahuhune naa ne egkeyimu ka sabeka ne siyudad wey ke nasud naa te sabeka re ne aldew?
Mahaan de baletiki ka Hirusalim,[fn] wey miglesut e ka keet-etawan din.
9 Egtuhutan ku ne igkaberes ka me etew ne igkeupii ku,
wey egsihuruwen ku ne eglesut sikandan.
Egtumanen ku ka planu ku ne egbuhalen ku ka Israil.
Sikeddi se Manama ka miglalag kayi.”
10 Sikaniyu langun se miggeyinawa te Hirusalim
11 eyew egkabehayan kew te dakel ne panalangin din,
iling te bate ne egkabulung-bulung
ke egsusu te iney rin ne egpakaliwang kandin.
“Pitew kew, egbehayan ku ka Hirusalim te dakel ne panalangin
egpanguyanen ka me karatuan te me nasud diye te kandin.
Egtangguwen kew iling te bate ne egsapipiyen, egpasusuwen, wey eggibeen.
13 Egliwangen ku sikaniyu diye te Hirusalim
iling te iney ne egliwang te me anak din.
14 Ke egkakita niyud seini, egkahale kew iya,
wey egmanekal kew iling te pinamula ne eglambeg.
Igpakita te Magbebaye ka geem din diye te me suluhuanen din,
piru langet ka impakita rin diye te me kuntere din.”
15 Egginguma ka Magbebaye ne egdumaan te hapuy,
wey egpekeiling te balisusu ka me karwahi rin.
Igpaneem-neem din ka langet din diye te me kuntere din,
wey egdusaan din sikandan te hapuy ne egkanlabkanlab.
16 Su egdusaan ma te Magbebaye ka langun ne makasesale kayi te ampew te tane pinaahi te hapuy wey kampilan,
wey masulug ka egkeyimatayan din.
17 Migkahi ka Magbebaye ne Manama, “Egpatey seeye se migmatulus wey miglinis te pegkeetew ran wey mig-ikul te pangulu ran eyew egsimba te me diyus-diyus dan diye te pinamulaan. Egpatey sikandan taheed te egkeen sikandan te babuy, ambew, wey te duma pad ne ngalap ne in-isip ne malindit. 18 Nakanengneng a te hinimuwan dan wey suman-suman dan. Purisu eggenduen a wey eglibulungen ku ka me tribu wey langun ne linahan te langun ne nasud wey egkakita ran ka geem ku. 19 Ne egpapitew a te palinneu kandan. Ne seeye se egkasame, igpeuyan ku diye te me nasud te Tarsis, te Put, te Lud, te Tubal wey diye te Haban, wey diye te me ilis te dahat ne ware pad narineg ka kabantug ku wey karesen ku. Ne diye te sika ne me nasud, igpanengneng dan ka kabantug ku. 20 Ne igpalibed dan ded kayi te Hirusalim ka langun ne duma ran ne me matig-Israil ne nakasuwey-suwey diye te lein ne me nasud isip igdasag dan keddi te Magbebaye. Ne eg-untud sikandan te me kudde, me karwahi, me kerumata, me mula,[fn] me kamil, wey egmangendiye sikandan te bubungan ku ne matulus, ne iyan ka Hirusalim. Iling sikandan te me matig-Israil ne eghalad te egkakeen ne intahu te malinis ne tahuanan. 21 Ne ka duma kandan, eggimuwen ku ne me talagpanubad wey me Libita. Sikeddi ka Magbebaye ne Manama ka miglalag kayi.”
22 [xr]Ne migkahi pad man-e ka Magbebaye ne Manama,
“Ware katamanan te iyam ne langit wey tane ne eggimuwen ku,
wey ka kabuhalan niyu kene degma egkataman,
wey kene kew iya egkalingawan.
23 Egsimba keddi ka langun ne keet-etawan te tagse pegsile te iyam ne bulan
wey te tagse Aldew te Peggimeley.
Sikeddi se Magbebaye ne Manama ka miglalag kayi.
24 [xr]“Te peglihawang dan te Hirusalim, egkakita ran ne nammatey e ka me etew ne migribildi keddi. Ne ka me liwati ne egkeen kandan kene egpatey, wey ka hapuy ne egpakatutung kandan kene egkeebukan. Ne igkaligsem sikandan te langun ne keet-etawan.”
1:1 Ka seini ne Amus kene ne iyan seeye se prupita, ke kene, suled sikandin ni Hari Amasiyas, ne amey ni Usiyas.
1:8 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
3:16 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
4:3 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
5:1 Te seini ne sinulat, impeiling ni Isayas ka Israil te parasan wey ipeiling din ka Manama te kamuney te sika ne parasan. Purisu Manama ka ingkahi rin kayi ne alukuy rin.
5:30 Ka igpasabut te “karusileman” iyan se me etew ne mig-ikul te me pamaahi ran wey ware mig-ikul te me pegpanulu te Magbebaye ne Manama. Kene sikandan egpakakita te Magbebaye ne Manama wey mig-antus sikandan, wey ware migmatubung.
6:2 Ka sirapim, sabeka ne inggimu diye te langit ne amana ne masil-ew ne hendue te egkanlabkanlab.
7:3 Iyan igpasabut te ngaran ne Sir-Hasub te Hibruwanen se: eglibed ka pila-pila.
7:11 Te Hibruwanen: Siyul.
7:14 Iyan igpasabut te Imanwil se, “Duma ta ka Manama.”
8:1 Iyan igpasabut kayi te Hibruwanen se: mahaan e egginguma ka eg-ahew, wey meiyal ka eggambis.
8:3 Te Hibruwanen: miggulid te malitan ne prupita.
8:6 Te Hibruwanen: Insamsamilian ka weyig ne Silu ne mapahanlad ne egtulayas.
8:6 Diye te duma ne sinulat, ‘naaldek’ sengekakuwa ‘impangelkel’.
8:8 Te Hibruwanen: Imanwil.
9:12 Te Hibruwanen: ingkayew rin pad ka belad din.
10:12 Te Hibruwanen: Siyun. (Sakup te Hirusalim ka Bubungan ne Siyun).
10:23 Ka pegsabut te duma ne mig-iskuyla te Bibliya, iyan igpasabut te Hibruwanen se: Egdereetan ka intiru ne kalibutan.
10:28 Ingngaranan degma te ‘Ay’ ka lungsud te Ayat.
11:1 Iyan insulat diye te Hibruwanen si Hisi ne amey ni Dabid.
12:6 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
13:21 Ka ustrits egpekeiling te bayaku wey subla seini ne dakel—malayat ka lieg wey ka me paa kayi, wey kene seini egpakalayang.
14:9 Te Hibruwanen: Siyul.
14:32 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
15:2 Ka pegpatabulug wey ka pegpanumpe palinneu te peglungku wey pegkalaggew.
16:1 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
16:14 Te Hibruwanen: Ka tatelu ne leg-un, egpekeiling te me leg-un te seeye se talag-inaldew.
17:10 Te Hibruwanen: Batu ne aputanan niyu.
18:2 Luwey ka eggamiten te me matig-Itiyupiya ne eggimuwen ne me balangey.
18:7 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
19:18 Te Hibruwanen: eglalag te linalahan te Kanaan.
21:16 Te Hibruwanen: Ka sabeka ne leg-un, egpekeiling te me leg-un te seeye se talag-inaldew.
23:5 Te Hibruwanen: Egkasakitan amana.
25:6 Sakup te Hirusalim ka Bubungan ne Siyun.
28:16 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
29:8 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
29:21 Te timpu dengan ni Isayas, diye te gumawan te siyudad ka husayanan te me kasu.
30:19 Ka Siyun wey Hirusalim, sabeka re ne inged.
31:9 Te Hibruwanen: batu.
35:10 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
37:32 Sakup te Hirusalim ka Bubungan ne Siyun.
38:18 Te Hibruwanen: Siyul.
41:27 Ka Siyun wey Hirusalim, sabeka re ne inged.
42:6 Te Hibruwanen: eggen-genan ku ka belad nu.
44:2 Ka ngaran ne ‘Hisurun,’ gennal seini ni Israil ne inggamit diye te Bibliya te me Hibruwanen.
46:13 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
49:14 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
49:23 Te Hibruwanen: egdilaan ka alinepung diye te paa nu.
51:3 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
51:11 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
52:1 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
59:20 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
60:14 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
61:3 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
62:1 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
66:8 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.
66:20 Sabeka seini ne ayam ne anak te lukes ne asnu wey beyan ne kudde.
1:1a 2Har 15:1‑7; 2Kru 26:1‑23
1:1b 2Har 15:32‑38; 2Kru 27:1‑9
1:1c 2Har 16:1‑20; 2Kru 28:1‑27
1:1d 2Har 18:1–20:21; 2Kru 29:1–32:33
5:1 Mat 21:33; Mar 12:1; Luk 20:9
6:9 Mat 13:14‑15; Mar 4:12; Luk 8:10; Huw 12:40; Him 28:26‑27
10:5 Isa 14:24‑27; Nah 1:1–3:19; Sup 2:13‑15
13:1 Isa 47:1‑15; Hir 50:1–51:64
13:10 Isi 32:7; Mat 24:29; Mar 13:24‑25; Luk 21:25; Imp 6:12‑13; 8:12
14:24 Isa 10:5‑34; Nah 1:1–3:19; Sup 2:13‑15
14:29 Hir 47:1‑7; Isi 25:15‑17; Huwil 3:4‑8; Amu 1:6‑8; Sup 2:4‑7; Sak 9:5‑7
15:1 Isa 25:10‑12; Hir 48:1‑47; Isi 25:8‑11; Amu 2:1‑3; Sup 2:8‑11
17:1 Hir 49:23‑27; Amu 1:3‑5; Sak 9:1
19:1 Hir 46:2‑26; Isi 29:1–32:32
23:1 Isi 26:1–28:19; Huwil 3:4‑8; Amu 1:9‑10; Sak 9:1‑4; Mat 11:21‑22; Luk 10:13‑14
25:10 Isa 15:1–16:14; Hir 48:1‑47; Isi 25:8‑11; Amu 2:1‑3; Sup 2:8‑11
27:1 Hub 41:1; Sal 74:14; 104:26
28:16 Rum 9:33; 10:11; 1Pid 2:6
34:4 Mat 24:29; Mar 13:25; Luk 21:26; Imp 6:13‑14
34:5 Isa 63:1‑6; Hir 49:7‑22; Isi 25:12‑14; 35:1‑15; Amu 1:11‑12; Ubd 1‑14; Mal 1:2‑5
40:3 Mat 3:3; Mar 1:3; Huw 1:23
40:6 San 1:10‑11; 1Pid 1:24‑25
42:1 Mat 3:17; 17:5; Mar 1:11; Luk 3:22; 9:35
44:6 Isa 48:12; Imp 1:17; 22:13
47:1 Isa 13:1–14:23; Hir 50:1; 51:64
48:12 Isa 44:6; Imp 1:17; 22:13
49:6a Isa 42:6; Luk 2:32; Him 26:23
52:7 Nah 1:15; Him 10:36; Rum 10:15; Ipi 6:15
56:7 Mat 21:13; Mar 11:17; Luk 19:46
63:1 Isa 34:5‑17; Hir 49:7‑22; Isi 25:12‑14; 35:1‑15; Amu 1:11‑12; Ubd 1‑14; Mal 1:2‑5
65:17 Isa 66:22; 2Pid 3:13; Imp 21:1
This page last updated: 28-Dec-2019
This draft is copyright SUMALCA © 2009-2017
