Matigsalug Manobo Bible

Ka igkarangeb ne baseen te

Krunikas

Igpewun-a

Ka Ikarangeb ne Krunikas sumpul te An-anayan ne Krunikas. Nasulat kayi ka pegmandu ni Hari Sulumun, ka pegribildi te me tribu ne diye te igkahibang ne balabahan ki Rihubuwam ne anak ni Hari Sulumun. Ka seeye ne pegribildi impanguluwan ni Hirubuwam. Nasulat man-e kayi ka meyitenged te migharian te Huda wey ka pegkatalu te keet-etawan te Hirusalim te 586 te ware pad neetew si Kristu.

Ka nenasulat te seini ne baseen

1 Ka peghari ni Sulumun \ior 1:1‑9:31\ior*

2 a. Ka an-anayan ne me leg-un \ior 1:1‑17\ior*

2 b. Ka pegpasasindeg te timplu \ior 2:1‑7:10\ior*

2 c. Ka katammanan ne me leg-un \ior 7:11‑9:31\ior*

1 Ka pegribildi te me tribu te igkakawanan ne balabahan \ior 10:1‑19\ior*

1 Ka me Hari te Huda \ior 11:1‑36:12\ior*

1 Ka pegkatalu te keet-etawan te Hirusalim \ior 36:13‑23\ior*

Ka pegbuyu ni Sulumun te katagseb

()

1Migmalig-en ka pegmandu ni Sulumun ne anak ni Dabid te migharian din su indumaan ma sikandin te Magbebaye ne Manama rin, wey inggimu sikandin ne subla ne maresen.

Ne impeumew ni Sulumun ka langun ne me matig-Israil, ka me kumandir te linibu wey ginatus ne me sundalu, ka me talewukum, ka langun ne pangulu te Israil, wey ka langun ne pangulu te pamilya. Ne induma ni Sulumun sikandan langun diye te me panubaran diye te Gibyun su diye ma ka Balungbalung ne Temuwanan ne inggimu ni Muwisis ne suluhuanen te Manama; ka Balungbalung ne inggimu diye te disirtu. [xr]Te seeye ne timpu, diyad e nakatahu te balungbalung ne in-andam ni Dabid diye te Hirusalim ka Tahuanan te Kasabutan te Manama su tapey rin e seini halina puun te Kiryat-Hiyarim. [xr]Piru ka burunsi ne altar ne inggimu ni Bisalil ne anak ni Uri wey apu ni Hur, diye ded te Gibyun diye te tangkaan te Matulus ne Balungbalung te Magbebaye. Purisu, miglibulung diye ensi Sulumun eyew eg-inse te Magbebaye. Ne migpamaneyik si Sulumun diye te altar ne burunsi ne diye te tangkaan te Magbebaye ne diye te Balungbalung ne Temuwanan, wey migpanubad sikandin te egtutungen ne sabeka ne libu (1,000) ne me ayam.

Te seeye ne marusilem, migpakita ka Manama ki Sulumun wey migkahi, “Buyu ka ke nekey ka igkeupii nu wey igbehey ku keykew.”

Ne migtabak si Sulumun, “Impapitew nu te geyinawa nu ne kene egkabalbalawan ka amey ku ne si Dabid, wey impahari a nikeykew subal kandin. Ne kuntee, he Magbebaye ne Manama, tumana nu ka insaad nu te amey ku su impahari e ma nikeykew te keet-etawan ne iling kasulug te pantad. 10 Behayi a nikeykew te katagseb wey katuenan eyew egkamanduan ku seini ne keet-etawan. Su hentew e naan de iya ka egmandu te keet-etawan nu ne susuluhi?”

11 Ne migtabak ka Manama ki Sulumun, “Tenged te migbuyu ka te katagseb wey katuenan eyew egkamanduan nu ka keet-etawan ku ne impaharian ku keykew wey kene ne karatuan, kabantug, wey ke kamatayen naa te me kuntere nu wey ke malayat naa ne umul, 12 igbehey ku keykew ka imbuyu nu ne katagseb wey katuenan. Ne kene ne sikan de, egbehayan ku pad man-e sikeykew te karatuan wey kabantug ne ware naangken te me Hari ne nekewun-a keykew, wey kene man-e egkaangken te egpakasinundul keykew.”

Ka kabantug wey karatuan ni Sulumun

()

13 Nataman, mig-awe e si Sulumun puun te bubungan ne panubaran diye te Gibyun, wey mig-uli e sikandin diye te Hirusalim su diye ma sikandin mig-ugpe te peghari din te Israil. 14 [xr]Ne nakalimud si Sulumun te sabeka ne libu wey hep-at ne gatus (1,400) ne karwahi wey sapulu wey daruwa ne libu (12,000) ne kudde.[fn] Impanahu din ka duma diye te me siyudad ne tahuanan te me karwahi rin wey ka duma diye te Hirusalim. 15 Te timpu ne iyan mighari si Sulumun te Israil, egpekeiling naan de te me batu ka me bulawan wey ka pelata diye te Hirusalim tenged te kasulug kayi. Ne ka me kayu degma ne sidar, egpekeiling naan de te me kayu ne sikumuru ne diye te lenlen te me bubungan te Huda[fn] tenged te kasulug kayi. 16 [xr]Egpuun te Ihiptu wey Kui ka me kudde ni Sulumun. Impameli sika te eleg ne kentiddad te me suluhuanen din ne talagbebeli. 17 Te seeye ne timpu ka karwahi ne egpuun te Ihiptu, tighen-em ne gatus (600) ne pelata ka kentiddad te tagse sabeka. Ne 150 ne pelata ka kentiddad te tagse sabeka te me kudde. Ne igpamelegye dan naa degma seeye diye te me Hari te me matig-Hiti wey me matig-Sirya.

Ka pegpangandam te pegpasasindeg te timplu

()

2Ne migsuhu si Sulumun ne igpasasindeg ka timplu eyew egkabantug ka Magbebaye ne Manama, wey ka palasyu ne eg-ugpaan din. Ne mig-alam si Sulumun te pitu ne pulu ne libu (70,000) ne me etew ne talaglaglag te me kasangkapan, wey walu ne pulu ne libu (80,000) ne me talagperi te me batu diye te bubungan, wey tatelu ne libu wey hen-em ne gatus (3,600) ne me talagmandu te me trabahanti.

Ne migpeuyan si Sulumun te sulat diye ki Hiram ne Hari te Tiru: “Peuyani a te me kayu ne sidar iling te pegpeuyan nu te me sidar ki Dabid ne amey ku te pegpasasindeg din te palasyu rin. Ne kuntee, egpasasindeg a te timplu eyew egkabantug ka Magbebaye ku. Ne ighalad ku seini kandin eyew diye key e egtutung te me meemut ne insinsu, wey diye key e eg-uyan te ighalad ne paan te aldew-aldew. Ne diye key e man-e egpanubad te egtutungen ne igpanubad tagse maselem wey marusilem, te me Aldew te Peggimeley, te me sahakeen te iyam ne bulan, wey te duma pad ne me aldew te pegsahakeen ne intahahe te Magbebaye ne Manama ney. Migsuhu ka Magbebaye ne seini ka eggimuwen te me matig-Israil te ware egtamanan. Dakel amana ka timplu ne igpasasindeg ku, su subla ma ne maresen ka Manama ney du te langun ne me manama. [xr]Piru hentew naa ka egpakapasasindeg te timplu para te Magbebaye? Ne minsan ka langit ne titikangi kene ma ne eleg ne eg-ugpaan din. Ne hentew e naan de iya degma se egpasasindeg te timplu para kandin, angin e ke tutunganan de te insinsu diye te tangkaan din. Sikan naa, peuyani a te etew ne mangngateu ne eggimu te me kasangkapan puun te bulawan, pelata, burunsi, putew wey mangngateu ne egpangabel te bula-bula ne malugtem, malalab, wey meilem. Keilangan ne mangngateu sikandin ne egkulit, wey egtrabahu sikandin duma te me mangngateu ne etew ne matig-Huda wey matig-Hirusalim, ne tapey e alama te amey ku ne si Dabid. Peuyani a man-e te me kayu ne sidar, sipris wey algum puun te Libanun, su nakanengneng a ne mangngateu ka me suluhuanen nu ne egpameled te kayu. Ne egsuhuen ku ka me suluhuanen ku eyew egbulig te me suluhuanen nu ne eg-andam te masulug ne kayu para te timplu ne igpasasindeg ku su tetelesi ma seini wey luluahi. 10 Egbayaran ku ka me suluhuanen nu ne egpameled te me kayu te sabeka ne gatus ne libu (100,000) ne saku ne harina, sabeka ne gatus ne libu (100,000) ne saku ne trigu, sabeka ne gatus wey sapulu ne libu (110,000) ne gelun ne binu, wey sabeka ne gatus wey sapulu ne libu ne gatus (110,000) ne gelun ne lana te ulibu.”

11 Ne seini ka tabak ni Hiram ne Hari te Tiru te sulat ni Sulumun: “Tenged te geyinawa te Magbebaye te keet-etawan din, impahari ka nikandin kandan.” 12 Ne migkahi pad man-e si Hiram, “Egdayanen ka Magbebaye, ka Manama te Israil, ne miggimu te langit wey tane! Imbehayan din si Hari Dabid te matagseb ne anak wey napenu te katuenan wey salabutan, ne egpasasindeg te timplu para te Magbebaye, wey te palasyu ne eg-ugpaan din.

13 Egpeenduenen ku si Huram-Abi[fn] ka mangngateu wey matagseb ne trabahanti. 14 Kabuhalan ni Dan ka iney rin wey matig-Tiru ka amey rin. Mangngateu sikandin ne egpangimu te kasangkapan ne egpuun te bulawan, pelata, burunsi, putew, batu wey kayu, wey te peggimu te mahal ne hinabel ne malugtem, meilem, wey malalab. Mangngateu man-e sikandin ne egpangulit te minsan nekey ne igpeyimu nu kandin. Ne egtrabahu sikandin duma te trabahanti nu wey te me trabahanti ne tapey e alama te amey nu ne si Dabid. 15 Purisu, talahuren ne Sulumun, ipeuyan nu te me suluhuanen nu ka ingkahi nu ne trigu, sibada, lana te ulibu, wey binu, 16 su egpameled key te me kayu diye te Libanun sumale te egkeilanganen nu. Ne iglawang ney re seini diye te dahat taman te Hupa, wey sikaniyud e ka eg-uyan kayi diye te Hirusalim.”

Ka pegbunsud te pegpasasindeg te timplu

()

17 Ne impasinsus ni Sulumun ka langun ne lapu te Israil iling te inggimu te amey rin ne si Dabid wey nanengnengan din ne 153,600 sikandan langun. 18 Ne pitu ne pulu ne libu (70,000) kandan ka me talaglaglag te me kasangkapan te pegbebaley wey ka walu ne pulu ne libu (80,000) kandan ka me talagperi te me batu diye te bubungan, wey ka tatelu ne libu wey hen-em ne gatus (3,600) kandan ka me talagmandu te me trabahanti.

3[xr]Nataman, imbunsuran e ni Sulumun ka pegpasasindeg te timplu te Magbebaye ne Manama diye te Hirusalim, diye te Bubungan ne Muriya, ka bubungan ne migpakita ka Magbebaye ki Dabid ne amey rin. Diye din seini ipasasindeg te natahuan te diekanan ni Arawuna[fn] ne Hibusihanen, sumale te ingkahi kandin ni Dabid. Migbunsud sikandin migpasasindeg te timplu te igkarangeb ne aldew te igkarangeb ne bulan, te igkeep-at ne leg-un te peghari din. Ne ka kalayat te pabunsuran te timplu te Manama daruwa ne pulu wey pitu (27) ne mitrus wey ka kaluag siyam ne mitrus. Inseked seini pinaahi te tapey ne sekeranan. Ne siyam ne mitrus ka kaluag te likansu diye te katangkaan te timplu iling kaluag te timplu. Ne tatelu ne pulu (30) ne pala-pala degma ka katikang kayi. Ne impulitan din ka seled kayi te neelin ne bulawan. Ne ka diye te seled te timplu impaalabatan din te kayu ne sipris wey impapulitan din te neelin ne bulawan wey ingkulitan seini te me palmira wey me keddina. Ne imparayan-dayanan din seini te mahal ne batu wey te bulawan ne egpuun pad te Parbaim. Ne impapulitan din te bulawan ka intiru ne timpluka me lilliyungan, me sungkaleg te lekeb, me alabat, wey ka me gumawan. Ne impakulitan din te me kirubin[fn] ka me alabat.

[xr]Ne inggimu rin ka Amana ne Matulus ne Sinabeng ne siyam ne mitrus ka katikang wey siyam ne mitrus ka kaluag. Impapulitan din seini te neelin ne bulawan ne daruwa ne pulu wey sabeka ne libu (21,000) ne kilu. Me bulawan degma ka me lansang ne inggamit ne tigliware te kilu ka kabehat. Impapulitan din degma te bulawan ka me alabat te sinabeng diye te dibabew.

10 [xr]Ne ka diye te Amana ne Matulus ne Sinabeng, impeyimuwan din te daruwa ne kirubin wey impapulitan din seini te bulawan. 11 Ne ka kalayat te daruwa ne pakpak te kirubin ne nabekal, siyam ne mitrus. Ne ka tagse pulipusan te pakpak nekeuma diye te alabat, 12 wey nekegtupu ka me pakpak diye te elat, wey subla te daruwa ne mitrus ka tagse pakpak. 13 Impasasindeg ka me kirubin wey diye impatangke te likansu te timplu. 14 [xr]Ne ka kurtina ne in-elet diye te Amana ne Matulus ne Sinabeng, inggimu puun te linu ne meilem, malugtem, wey malalab-lalab, wey inteyian seini te larawan te me kirubin.

Ka daruwa ne sungkaleg ne burunsi

()

15 Ne migpeyimu man-e si Sulumun te daruwa ne sungkaleg diye te tangkaan te timplu ne subla te sabeka ne pulu wey lalimma (15) ne mitrus ka kalayat. Ne ka tagse sungkaleg due ulu-ulu ne subla te daruwa ne mitrus ka kalayat. 16 Ne migpeyimu man-e si Sulumun te me keddina ne egpekeiling te me balieg wey insanggat din seini diye te me pupul te me sungkaleg. Migpeyimu man-e sikandin te sabeka ne gatus (100) ne me prutas ne egngaranan te granada puun te burunsi wey impamitin din seini diye te me keddina. 17 Ne impasasindeg din ka me sungkaleg diye te tangkaan te timplu, ka sabeka diye te igkakawanan ne balabahan, wey ka sabeka diye te igkahibang ne balabahan. Ne ka diye te igkakawanan ne balabahan, ingngaranan te Hakin, ne ka diye te igkahibang ne balabahan, ingngaranan te Buas.

Ka me kasangkapan te timplu

()

4[xr]Ne migpeyimu si Sulumun te altar ne burunsi ne siyam ne mitrus ka kalayat wey siyam degma ne mitrus ka kaluag wey hep-at wey tenge ne mitrus ka katikang. Ne migpeyimu man-e sikandin te bubuyahen ne pelenggana ne burunsi ne egtahuan te weyig ne egngaranan te Dahat. Subla te hep-at ne mitrus ka kaluag wey subla te daruwa ne mitrus ka katikang, wey subla te sapulu wey tatelu (13) ne mitrus ka kalibusen. Ne diye te diddiralem te bibig te pelenggana, inlingutan dayan-dayani te daruwa ne dangdang te egpekeiling te me turu ne baka ne impareket. Me daruwa ne pulu (20) ne baka ka impareket te tagse mitrus. Impapinnuu ka bubuyahen ne pelenggana ne burunsi diye te peka te sapulu wey daruwa (12) ne immangimu ne baka ne immeg-inniyug: tatelu ka nakatangke diye te igkakawanan ne balabahan, tatelu ka nakatangke diye te igkahibang ne balabahan, tatelu ka nakatangke diye te iglineb, wey tatelu ka nakatangke diye te igsile. Sengerangew ka kakepal te bibig te limuranan te weyig ne iling te bibig te ubag ne nekeiling te bulak ne liryu ne migpamukadkad. Egkatahuan seini te me sapulu wey walu ne libu (18,000) ne gelun ne weyig. [xr]Ne migpeyimu man-e si Sulumun te sapulu (10) ne pelenggana ne lu-luanan te igmanubad ne egtutungen. Impanahu din ka lalimma diye te igkakawanan ne balabahan wey ka lalimma diye te igkahibang ne balabahan. Ne ka weyig diye te bubuyahen ne pelenggana iyan igpanlu-lu te me talagpanubad.

[xr]Ne migpeyimu si Sulumun te sapulu (10) ne bulawan ne tahuanan te sulu sumale te implanu. Ne intahu seini diye te timplu: lalimma ka diye te igkakawanan, wey lalimma degma ka diye te igkahibang. [xr]Migpeyimu pad man-e sikandin te sapulu (10) ne lamisa wey intahu seini diye te timplu, lalimma ka diye te igkakawanan ne balabahan wey lalimma degma ka diye te igkahibang ne balabahan. Ne migpeyimu pad man-e sikandin te sabeka ne gatus (100) ne yahung ne bulawan.

Ne inlamaan din ka timplu te maluag para te me talagpanubad wey duen pad man-e malmaluag ne lama diye te lihawangan. Ne in-alad din ka me lama wey impeyimuwan din te me gumawan ne impamulitan te burunsi. 10 Ne intahu din ka bubuyahen ne pelenggana ne egngaranan te Dahat diye te marani te elat-elat te igkakawanan ne balabahan wey dapit te igsile ne pikungan te timplu.

11 Miggimu degma si Huram-Abi te kuren, me pala, wey me yahung ne eggamiten te pegpabesik.

Neimpusan ded iya ni Huram-Abi ka langun ne impeyimu ni Sulumun te timplu te Manama. Seini ka immangimu rin:12 ka daruwa ne sungkaleg; ka daruwa ne pupul te me sungkaleg ne egpekeiling te yahung; ka daruwa ne inlubid ne keddina ne indayan-dayan diye te pupul te me sungkaleg; 13 ka hep-at ne gatus (400) ne me prutas ne egngaranan te granada ne burunsi ne impamitin te daruwa ne dangdang diye te inlubid ne keddina ne intahu diye te pupul te me sungkaleg; 14 ka me peunturan wey ka me pelenggana ne igmapinnuu; 15 ka tahuanan te weyig ne egngaranan te Dahat wey ka sapulu wey daruwa (12) ne larawan te turu ne baka ne egpeunturan kayi; 16 ka me kuren ne inggimu puun te tane, ka me pala, wey ka derakel ne tinidur.

Impasinawan ka langun ne kasangkapan ne burunsi ne impeyimu ni Hari Sulumun ki Huram para te timplu te Magbebaye ne Manama.

17 Diye seini ipeyimu te Hari te napu te Hurdan ne himuwanan te kuren ne tane diye te eletanan te Sukut wey Sirida. 18 Masulug amana ka burunsi ne inggamit ni Sulumun, sikan naa ka ware iya nanengnengi ke pila ne kilu ka nahamit langun.

19 Ne migpeyimu man-e si Sulumun te seini ne me kasangkapan para te timplu te Manama: ka bulawan ne altar ne eg-unturan te egtutungen; ka me lamisa ne eg-unturan te paan ne ighalad diye te tangkaan te Manama; 20 ka me tahuanan te sulu ne neelin ne bulawan wey ka me sulu kayi ne iyan igteng-ew diye te Amana ne Matulus ne Sinabeng sumale te implanu; 21 ka indayan-dayan ne neneelin ne bulawan ne me bulak, me sulu, wey me sipit; 22 ka igmanempug te pebilu te sulu, ka me pelenggana, ka me tahuanan te insinsu, ka me tahuanan te baha ne neneelin ne bulawan. Ka me gumawan te Amana ne Matulus ne Sinabeng, wey ka me gumawan diye te lama te timplu ne impamulitan te bulawan.

5[xr]Ne neimpusan ded iya ni Sulumun ka pegpasasindeg te timplu te Magbebaye ne Manama. Ne impanines e ni Sulumun diye te sinabeng ne tinesanan diye te timplu te Manama ka me kasangkapan ne inhalad te amey rin ne si Dabid ne iyan ka pelata, ka bulawan, wey ka duma pad ne me kasangkapan.

Ka peg-uyan te Tahuanan te Kasabutan diye te timplu

()

[xr]Ne impeumew ni Hari Sulumun diye te Hirusalim ka me pangulu te me matig-Israil, ka me pangulu te kabuhalan, wey ka me pangulu te me pamilya eyew eg-uyan te Tahuanan te Kasabutan te Magbebaye ne Manama puun te Siyudad ni Dabid ne iyan ka Hirusalim.[fn] Purisu, nanlibulung e sikandan langun diye te tangkaan ni Hari Sulumun, te timpu te Sahakeen te me Balungbalung te igkapitu ne bulan. Te nalibulung e ka me pangulu te me matig-Israil, intitiang e te me talagpanubad wey te me Libita ka Tahuanan te Kasabutan, wey in-uuyan dan e diye te timplu. Ne in-uuyan dan degma ka Balungbalung ne Temuwanan wey ka matulus ne me kasangkapan te timplu. Ne si Hari Sulumun wey ka langun ne kabuhalan ni Israil ne miglibulung diye te tangkaan te Tahuanan te Kasabutan, migpanubad te susuluhi amana ne karniru wey me baka ne kenad e egkaseel. Ne in-uyan e te me talagpanubad ka Tahuanan te Kasabutan te Magbebaye diye te ledled te matulus ne baley, diye te Amana ne Matulus ne Sinabeng te timplu. Ne intahu dan e seini diye te diralem te nekegtupu ne impabekal ne me pakpak te daruwa ne kirubin. Impabekal ka me pakpak te daruwa ne kirubin, sikan naa ka natel-eban kayi ka Tahuanan te Kasabutan lagkes ka me yayunganan. Mallayat ka me yayunganan wey nakatimpa seini te Amana ne Matulus ne Sinabeng. Piru kene de iya man-e seini egkiteen diye te lihawangan. Ne diye ded iya seini taman kuntee. 10 [xr]Ware lein ne tahu te Tahuanan te Kasabutan angin e te daruwa ne malumpayag ne me batu ne intahu ni Muwisis te diye sikandin te bubungan ne Sinay[fn] ka inged ne miggimu ka Magbebaye te kasabutan te me matig-Israil te peglihawang dan te Ihiptu.

Ka kabantug te Magbebaye

11 Pegkapenga dutu, nanlihawang e ka me talagpanubad puun te Matulus ne Sinabeng. Ne miglinis te pegkeetew ran ka langun ne me talagpanubad ne diye, minsan ke timpu ran te pegpamakey wey se kene. 12 Ne ka me Libita ne me mangngulahing ne si Asap, si Himan, si Hidutun, wey ka me anak dan wey ka me karumaan dan, migmanasindeg diye te lenged te altar dapit te igsile. Migsaluub sikandan te mahal ne hinabel wey migparahing te me putew ne basalan, te me alpa, wey te me lira. Ne migparahing degma te igbales ne me trumpita ka sabeka ne gatus wey daruwa ne pulu (120) ne me talagpanubad. 13 [xr][xr]Ne iyan katungdanan te me talagparahing te trumpita wey te me mangngulahing, ka pegsabeka te pegdayan wey pegpasalamat diye te Magbebaye. Ne mig-ulahing e sikandan ne imbalesan te me trumpita, te putew ne basalan, wey te duma pad ne instrumintu ne eggamiten te pegdayan. Ne seini ka ulahingen dan:

Meupiya ka Magbebaye;

kene egkabalbalawan ka geyinawa rin.”

Ne due gapun ne mig-empet te timplu te Magbebaye.14 Purisu, warad nakapabulus ka himu te me talagpanubad diye te timplu tenged te gapun, su napenu ma te katelesan te Magbebaye ka timplu rin.

Ka pegpakiglalag ni Sulumun te keet-etawan

()

6Ne mig-ampu si Sulumun,

He Magbebaye ne Manama, migkahi ka ne duen ka mig-ugpe te makepal ne gapun.[fn]

Piru inggimuwan ku sikeykew te tetelesi ne timplu

ne eg-ugpaan nu te ware egtamanan.”

Ne taheed te migmanasindeg ka me etew te Israil, migtangke si Hari Sulumun kandan wey impanalanginan din e sikandan. [xr]Migkahi sikandin, “Egdayanen ka Magbebaye, ka Manama te Israil ne migtuman te insaad din te amey ku ne si Dabid. Migkahi sikandin dengan, Puun te timpu ne impalihawang ku ka keet-etawan ku puun te Ihiptu, ware siyudad ne in-alam ku puun te tane te me matig-Israil ne egpasasindehan ku te timplu eyew egkabantug a, wey ke mig-alam e naa te etew ne egkeyimu ne pangulu te keet-etawan ku ne me matig-Israil. Piru in-alam ku ka Hirusalim ne egpasasindehan te timplu ku, wey in-alam ku si Dabid eyew egpangulu te keet-etawan ku ne me matig-Israil.’

Ne migpabulus si Sulumun ka migkahi, “Amana egkeupian ka amey ku ne si Dabid ne egpasasindeg te timplu eyew te pegbantug te Magbebaye, ka Manama te Israil. Piru ingkahiyan sikandin te Magbebaye, ‘Meupiya te egkeup-upian ka ne egpasasindeg te timplu eyew te pegbantug te ngaran ku. Piru kene ne sikeykew ka egpasasindeg te timplu, ke kene ka anak nu ne lukes ka egpakapasasindeg kayi eyew egkabantug a.’

10 Ne intuman iya te Magbebaye ka insaad din su neyimu e ma ne Hari te Israil subal te amey ku ne si Dabid, sumale te insaad te Magbebaye. Ne kuntee napasasindeg ku iya ka timplu eyew te pegbantug te Magbebaye, ka Manama te Israil. 11 Ne intahu ku kayi ka Tahuanan te Kasabutan te Magbebaye ne inggimu rin duma te me matig-Israil.”

Ka peg-ampu ni Sulumun

()

12 Ne diye te tangkaan te me matig-Israil, migsasindeg si Sulumun diye te tangkaan te altar te Magbebaye wey ingkayew rin ka me belad din. 13 Te ware pad seini neyitabu, migpeyimu si Hari Sulumun te burunsi ne inlantawan ne subla te daruwa ne mitrus ka kalayat wey ka kaluag, wey subla te sabeka ne mitrus ka katikang. Diye din seini ipasasindeg te taliware te lama te timplu. Migsasindeg si Sulumun te inlantawan wey nataman, migpanimbuel e sikandin diye te tangkaan te keet-etawan te Israil ne ingkayew ka me belad din. 14 Mig-ampu sikandin, “He Magbebaye, ne Manama te Israil, ware manama ne iling keykew diye te langit wey ke kayi naa te tane. Intuman nu ka kasabutan nu wey impapitew nu te geyinawa nu ne kene egkabalbalawan diye te me suluhuanen nu ne migpamakey keykew te intiru ne pusung dan. 15 Intuman nu ka insaad nu te suluhuanen nu ne si Dabid ne amey ku. Intuman nu kuntee ne aldew ka sika ne lalag nu. 16 [xr]Ne kuntee, Magbebaye, ne Manama te Israil, tumana nu ka insaad nu te suluhuanen nu ne si Dabid ne amey ku. Migkahi ka, ‘Kene egkataman ka kabuhalan nu ne eghari te Israil ke egmatinumanen sikandan te me suhu ku iling te inggimu nu.’ 17 Purisu kuntee, he Magbebaye, ne Manama te Israil, tumana nu ka insaad nu te suluhuanen nu ne si Dabid.

18 [xr]Piru eg-ugpe ke naa Manama kayi te tane duma te me etew? Ne minsan ka langit ne titikangi kene ma ne eleg ne eg-ugpaan nu, iyan naan pa iya seini se timplu ne impasasindeg ku! 19 Piru pammineha nu ubag seini se peg-ampu te suluhuanen nu wey ka pegpeyid-u-hid-u rin, he Manama ku. Pammineha nu ka pegpangumew wey peg-ampu te suluhuanen nu 20 [xr]wey tamengi nu ubag te aldew wey marusilem seini se timplu, ka baley ne ingkahi nu ne egkabantug ka ngaran nu. Pammineha nu ubag ka peg-ampu te suluhuanen nu kayi te timplu. 21 Pammineha nu ubag ka pegpeyid-u-hid-u ku te suluhuanen nu wey te keet-etawan nu ne me matig-Israil ke eg-ampu key ne egtangke kayi te timplu. Pammineha key nikeykew puun te langit ne ugpaan nu wey pasayluwa key te me sale ney.

22 Ke egbayungan ka sabeka ne etew ne nakasale te duma rin, wey eggendini sikandin te altar ne kayi te timplu eyew egpahunlibet ne ware sale din, 23 pammineha nu sikandin puun te langit wey hukumi nu sikandan se daruwaka migbayung wey ka imbayungan. Legpari nu ka nakasale tenged te mareet ne neyimu rin, wey panengneng nu ne ware sale seeye se ware neyimu ne mareet.

24 Ne emun ke egkatalu ka keet-etawan nu ne me matig-Israil te me kuntere dan tenged te nakasale sikandan keykew, wey eglibed sikandan keykew, wey eg-ampu wey egpeyid-u-hid-u keykew kayi te timplu, 25 pammineha nu sikandan due te langit. Pasayluwa nu ka me sale dan, wey ipalibed nu sikandan diye te tane ne imbehey nu kandan wey te me kaap-apuan dan.

26 Ne emun ke kene nu egpeuranen tenged te nakasale keykew ka keet-etawan nu, wey ke eg-ampu sikandan wey eg-ileen ka nikandan kayi te timplu, wey eg-inniyug te sale dan tenged su impaantus nu sikandan, 27 pammineha nu sikandan due te langit wey pasayluwa nu ka me suluhuanen nu, ka keet-etawan nu ne me matig-Israil. Panulua nu sikandan te eleg ne dalan ne egbayaan dan, wey peurani nu ka tane ne imbehey nu kandan isip karatuan ne inggaat.

28 Ke due bitil te inged dan wey ke duen naa karereetan ne egginguma kandan, ke egkaddeetan naa se me pinamula, ke duen naa me talangas wey me uled-uled naa ne egkeen te me pinamula, wey ke duen naa me kuntere ne eglusud te me siyudad dan, wey ke duen naa maddeet wey ke dalu naa ne egginguma kandan, 29 ke eg-ampu wey ke egpeyid-u-hid-u sikandan keykew, pammineha nu sikandan. Ke in-ila ran ne tenged te sale dan ne migginguma ka me keyirapan wey kalaggew, wey ingkayew ran ka me belad dan ne migtangke kayi te timplu, 30 pammineha nu sikandan due te langit ne ugpaan nu. Pasayluwa nu sikandan, wey ibehey nu kandan ka eleg te kandan ne hinimuwan, su nakanengneng ka te pusung dan. Sikeykew re iya ka nakanengneng te pusung te langun ne etew. 31 Ne egkaaldek e sikandan keykew wey eg-ikul e sikandan keykew te intiru ne umul ran taheed te eg-ugpe sikandan te tane ne imbehey nu te me kaap-apuan ney.

32 Ke due kene ne matig-Israil ne mig-ugpe diye te mariyu ne inged ne egpakarineg te kabantug nu, wey te karesen nu, wey eggendini sikandan eyew egsimba keykew, wey eg-ampu ne egtangke te seini ne timplu, 33 pammineha nu sikandan due te langit ne ugpaan nu. Ibehey nu ka langun ne egbuyuen dan keykew, eyew ka langun ne etew te kalibutan egpekeila wey egkaaldek keykew iling te keet-etawan nu ne me matig-Israil. Ne egpakanengneng sikandan ne impasasindeg ku seini ne timplu eyew egkabantug ka.

34 Ke eggendiye te bunuanan ka keet-etawan nu sumale te suhu nu, wey eg-ampu sikandan ne egtangke kayi te siyudad ne in-alam nu, wey kayi te timplu ne impasasindeg ku para keykew, 35 pammineha nu due te langit ka peg-ampu dan wey pegpeyid-u-hid-u ran wey pangabangi nu sikandan.

36 Ke egpakasale sikandan keykew su ware ma etew ne kene egpakasale, ne tenged te kabelu nu kandan igbehey nu sikandan diye te me kuntere dan wey egpanguyanen sikandan diye te mariyu ne inged, wey ke marani naan de ne inged; 37 ne emun egpakamaan-maan e sikandan diye te inged ne in-uyanan kandan, wey eg-inniyug te sale dan wey egpeyid-u-hid-u sikandan keykew wey egkahi, ‘Nakasale keynekeyimu key te seyyup wey mareet.’ 38 Ke eg-inniyug sikandan te me sale dan ne egpuun te pusung dan diye te inged ne in-uyanan kandan wey eg-ampu sikandan ne egtangke te inged dan ne imbehey nu te me kaap-apuan dan wey te siyudad ne in-alam nu, wey te timplu ne impasasindeg ku para keykew, 39 pammineha nu ka peg-ampu dan wey ka pegpeyid-u-hid-u ran due te langit ne ugpaan nu wey pangabangi nu sikandan. Pasayluwa nu ka keet-etawan nu ne nakasale keykew.

40 Ne kuntee, He Manama ku, linglingaa nu ubag wey pammineha nu ka me peg-ampu ney keykew kayi te seini ne timplu.

41 [xr]Ne kuntee, Magbebaye, hendini kad te timplu nu,

ka inged ne himelayanan nu,

ne natahuan te Tahuanan te Kasabutan ne palinneu te geem nu.

Egkaheram perem te me talagpanubad nu ka pegluwas nu kandan,

wey egkahale ka matinumanen ne keet-etawan nu.

42 He Magbebaye ne Manama,

kene nu samsamilii ka in-alam nu ne Hari.[fn]

Sumsumana nu ka kene egkabalbalawan ne geyinawa nu ki Dabid ne suluhuanen nu.”

Ka peghalad te timplu

()

7[xr]Te pegkapenga ni Sulumun te mig-ampu, due hapuy ne migginguma puun te langit ne iyan nakatutung te egtutungen ne igmanubad wey te duma pad ne me halad, wey napenu ka timplu te katelesan te Magbebaye ne Manama. Ne tenged te napenu ka timplu te katelesan te Magbebaye, kenad egpakaseled ka me talagpanubad diye. [xr]Te pegkakita te langun ne matig-Israil te hapuy ne migpuun te langit wey te katelesan te Magbebaye diye te ampew te timplu, miglangkeb e sikandan diye te tane wey indayan wey impasalamatan dan ka Magbebaye tenged te keupiya wey te geyinawa rin ne kene egkabalbalawan.

Ne ka Hari wey ka langun ne keet-etawan, migpanubad te me mananap diye te Magbebaye. Migpanubad si Hari Sulumun te daruwa ne pulu wey daruwa ne libu (22,000) ne baka wey sabeka ne gatus wey daruwa ne pulu ne libu (120,000) ne karniru isip igpanubad ne egtutungen. Te seeye ne paahi, inhalad te Hari wey te langun ne matig-Israil ka timplu te Manama. Ne ka me talagpanubad, migmanasindeg diye te inteil ne egsasindehan dan, lagkes ka me Libita ne migmanggehen-gen te instrumintu ne eggamiten te pegdayan; ka me instrumintu ne impangimu dengan ni Hari Dabid eyew egparahingen te pegpasalamat te Magbebaye ne egkahi, “Kene egkabalbalawan ka geyinawa nu Manama te ware egtamanan.” Diye te egkatangkaan te me Libita ka me talagpanubad ne migparahing te me trumpita ran taheed te migsasindeg ka langun ne matig-Israil.

Ne inhalad ni Sulumun ka elat-elat ne baad te lama ne egkatangkaan te timplu te Magbebaye. Diye din tutunga ka immanubad wey ka tabe te impanubad para te keupianan su ka burunsi ne altar ne inggimu rin, kene man e eleg ne egtahuan te igpanubad ne egtutungen, te halad ne egkakeen, wey tabe.

Te seeye ne timpu, migsahakeen te pitu ne aldew si Sulumun wey ka langun ne matig-Israil. Masulug amana ka me etew ne miglibulung puun de iya te Libu-Hamat taman diye te bangalug te Ihiptu dapit te igkakawanan ne balabahan. Ne te igkawalu ne aldew, miglibulung sikandan eyew te pegsimba, su migsahakeen ma sikandan te peghalad dan te altar te pitu ne aldew, wey te pitu ne aldew ne Sahakeen te me Leeb. 10 Te igkararuwa ne pulu wey tatelu (23) ne aldew te igkapitu ne bulan, impeuli e ni Sulumun ka me etew. Nahale-gale sikandan langun tenged te keupiya te Magbebaye ki Dabid, ki Sulumun, wey te keet-etawan din ne me matig-Israil.

Ka pegpakita te Manama ki Sulumun

11 Neimpusan ded iya ni Sulumun ka pegpasasindeg te timplu te Magbebaye wey ka palasyu rin. Neyimu rin ka langun ne implanu rin te timplu wey te palasyu. 12 Te sabeka ne marusilem, migpakita ka Magbebaye kandin wey migkahi, “Narineg ku ka peg-ampu nu wey in-alam ku seini ne inged isip timplu ne panubaran. 13 Ne emun kene ku egpeuranen, wey ke igpakeen ku naa te me talangas ka me pinamula niyu, wey ke egpeuyanan ku naa te karereetan ka keet-etawan ku, 14 wey egkataman, egpariralem e sikandan te pegkeetew ran, eg-ampu ne egpepangabang keddi, wey eg-inniyug te sale dan, egpamminehen ku sikandan puun te langit wey egpasayluwen ku sikandan te sale dan, wey egpanalanginan ku ka tane dan. 15 Eglinglingeen ku wey egtabaken ku seeye se egmangampu kayi te seini ne inged. 16 Tenged te in-alam ku wey immatulus ku seini ne timplu eyew te pegpabantug te ngaran ku te ware egtamanan, egbantayan ku layun seini wey egtangguwen. 17 Ne sikeykew, ke egmatinumanen ka keddi iling te amey nu ne si Dabid, wey eggimuwen nu ka langun ne imbanasal ku keykew, wey egtumanen nu ka me tulumanen wey ka me suhu ku, 18 egpepabulusen ku egpaharia ka me kabuhalan nu te ware egtamanan. Seini degma ka insaad ku te amey nu ne si Dabid te pegkahi ku, ‘Kene egkaawe ka kabuhalan nu ne eghari kayi te Israil.’ 19 Piru ke eg-inniyug kew keddi wey egsupak kew te me balaud wey me suhu ne imbehey ku kaniyu, wey egpamakey wey egsimba kew te me diyus-diyus, 20 egpaaween ku sikaniyu puun te tane ne imbehey ku kaniyu wey egbalaharen kud seini se timplu ne immatulus ku eyew te pegpabantug te ngaran ku. Ne eggimuwen ku seini ne eglelemetan wey egtampeleen te langun ne keet-etawan.

21 Ne minsan ke mabantug seini ne timplu piru ka langun ne eglihad kayi egkeinu-inu wey egkahi, ‘Mani-a te in-engkeran te Magbebaye seini ne tane wey seini se timplu?’

22 Ne egtabak ka duma, ‘Neyitabu seini kandan su in-engkeran dan ma ka Magbebaye, ne Manama te kaap-apuan dan ne mig-angey kandan puun te Ihiptu. Ne migpamakey sikandan wey migsimba te duma ne me manama. Ne tenged due, impeuyanan sikandan te Magbebaye te karereetan.’ ”

Ka neneyimu ni Hari Sulumun

()

8Ne migginguma te daruwa ne pulu (20) ne leg-un ka pegpasasindeg ni Sulumun te timplu wey te palasyu rin. Nataman, impasasindeg din e man-e ka me lungsud ne imbehey kandin ni Hiram ne Hari te Tiru, wey impeugpaan din te me matig-Israil.

Ne miglusuran ni Sulumun ka lungsud te Hamat-Suba wey naahew rin seini. In-abey rin degma impasasindeg ka Tadmur ne diye te disirtu wey impasasindeg din degma diye te Hamat ka langun ne siyudad ne egtinesan te me kasangkapan. Inlig-enan din man-e ka dibabew wey diralem ne baad te lungsud te Bit-Hurun. In-alad din seini te matikang wey makepal ne batu, wey impanahuan din te me gumawan wey me pagul. Impasasindeg din degma ka Baalat wey duma pad ne me siyudad ne tinesanan te me kasangkapan din, me karwahi rin, wey ugpaanan te me kudde din. Ne impasasindeg degma ni Sulumun ka langun ne implanu rin ne eggimuwen diye te Hirusalim, diye te Libanun, wey diye te langun ne inged ne sakup te migharian din. 7-8 Duen pad keet-etawan ne kene ne me matig-Israil ne nasame diye te Israil. Sikandan ka me kabuhalan te me Hitihanen, me Amunihanen, me Pirisihanen, me Hibihanen, wey me Hibusihanen, ne ware naamin te egpangimatey te me matig-Israil te peg-ahew ran te inged ne Kanaan. Impanguripen sikandan ni Sulumun wey impehes patrabahuwa taman kuntee. Piru ware pehesa patrabahuwa ni Sulumun ka me matig-Israil, ke kene, inggimu rin mule sikandan ne me sundalu, me upisyal te me sundalu, talag-uyan te karwahi, wey egmangudde. 10 Due daruwa ne gatus wey lalimma ne pulu (250) kandan ne inggimu ni Sulumun ne me upisyal ne iyan egpangulu te me himu rin.

11 In-uyan ni Sulumun ka asawa rin ne anak te Hari te Ihiptu puun te Siyudad ni Dabid peendiye te palasyu ne impeyimu rin para te asawa rin. Su migkahi sikandin, “Kene ne meupiya ne eg-ugpe ka asawa ku diye te palasyu ni Dabid ne Hari te Israil su matulus ne inged ka intahuan te Tahuanan te Kasabutan te Magbebaye ne Manama.”

12 Ne migpanubad si Sulumun te egmanutungen diye te Magbebaye diye te altar ne impeyimu rin diye te tangkaan te likansu te timplu. 13 [xra][xrb][xrc]Migpanubad sikandin tagse aldew sumale te insuhu ni Muwisis. Migpanubad sikandin te Aldew te Peggimeley, Sahakeen te Iyam ne Bulan, wey te tatelu ne sahakeen tagse leg-un ne iyan ka Sahakeen te Paan ne Ware Patulin, ka Sahakeen te me Pegsawit, wey ka Sahakeen te me Leeb. 14 Ne in-ikul ni Sulumun ka impanulu te amey rin ne si Dabidimpunduk-punduk din ka me talagpanubad eyew eggimu te me himu ran. Ne ka me Libita iyan egpangulu te me etew te pegdayan wey te pegbulig te me talagpanubad ne eggimu te aldew-aldew ne himu ran. Ne impunduk din man-e ka me talagbantey te gumawan te timplu eyew egbantey te tagse gumawan sumale te insuhu ni Dabid ne suluhuanen te Manama. 15 Intuman dan wey ni Sulumun ka langun ne insuhu ni Hari Dabid meyitenged te me talagpanubad wey te me Libita, wey te me tinesanan.

16 Natuman ka langun ne impeyimu ni Sulumun para te timplu, puun te pegpasasindeg te pabunsuranan taman te neimpusan e seini. Purisu, neimpusan ka timplu te Magbebaye.

17 Ne miggendiye si Sulumun te Isiyun-Gibir wey te Ilat ne marani te ilis te Malalab ne Dahat te tane te Idum. 18 Ne impeuyanan ni Hiram te me barku si Sulumun ne imparumaan te me mangngateu ne me trabahanti rin te me barku. Ne nangendiye sikandan te Upir duma te me suluhuanen ni Sulumun wey in-angey ran diye ka me sapulu wey hen-em ne libu (16,000) ne kilu ne bulawan, wey in-uyan dan seini diye ki Hari Sulumun.

Miggendiye ki Sulumun ka rayna te Siba

()

9[xr]Te pegkarineg te rayna te Siba te kabantug ni Sulumun, miggendiyad e sikandin te Hirusalim eyew eg-el-elehan si Sulumun pinaahi te malised ne me inse. Indumaan ka rayna te masulug ne me suluhuanen, wey mig-uyan sikandan te me kamil ne indulanan te me peemut, bulawan, wey te me mahal ne batu. Te pegginguma ran, in-inse din e ki Sulumun ka langun ne inse ne diye te suman-suman din. Ne intabak seini langun ni Sulumun wey warad iya kene igpakapasabut ni Sulumun. Te natirew e te rayna te Siba ka katuenan ni Sulumun, wey te nakita rin ka palasyu ne impasasindeg ni Sulumun, nana-naayan sikandin. Nana-naayan degma sikandin te pegkakita rin te pegkeen ne diye te lamisa te Hari, ka pegkateil te me upisyal rin, ka pegpamakey te me suluhuanen din kandin wey te me talagsendad te binu, wey te pegkukumbale dan, wey te egtutungen ne igpanubad ne impanubad ni Sulumun diye te timplu te Magbebaye ne Manama.

Ne migkahi sikandin diye te Hari, “Malehet bes iya ka narineg ku ne guhuren diye te nasud ku meyitenged te neyimu nu wey te katagseb nu. Piru wara a migpalintutuu te seeye ne guhuren taman te pegginguma ku kayi wey te pegkakita ku te seini se langun. Ka malehet, mariyu-diyu bes de ka guhuren ne narineg ku meyitenged te katagseb nu, su amana bes pad ne dakel ka katagseb nu du te narineg ku. Meupiya ka keet-etawan nu! Meupiya ka me suluhuanen nu ne migpamakey keykew su layun sikandan egpakarineg te katagseb nu! Egdayanen ka Magbebaye ne Manama nu ne nahale te peggimu keykew ne Hari eyew eghari para kandin. Tenged te inggeyinawaan te Manama nu ka Israil, wey igkeupii rin ne kene egkaawe ka seini ne nasud, inggimu ka nikandin ne Hari dan eyew eggimu te eleg ne peggukum wey te katareng.”

Ne imbehayan din te me hep-at ne libu (4,000) ne kilu ne bulawan ka Hari wey te masulug amana ne peemut, wey mahal ne me batu. Ware egpekeiling te kasulug te peemut ne imbehey te rayna te Siba ki Sulumun.

10 Timul pad kayi, ka me trabahanti ni Hari Hiram wey ni Sulumun ne mig-uyan te me bulawan puun te Upir, mig-uyan degma te me kayu ne almug wey te me mahal ne batu. 11 Ne impeyimu ni Hari Sulumun ka me kayu ne haheran te timplu te Magbebaye, te palasyu rin, wey ka duma impeyimu rin ne lira wey me alpa ne para te me talagparahing. Ware iling kayi ne egkakita dengan diye te Huda.

12 Ne imbehey degma ni Hari Sulumun ka langun ne imbuyu te rayna te Siba. Masulug pad ka imbehey ni Sulumun du te imbehey te rayna. Purisu, mig-uli e sikandin diye te nasud din duma te me suluhuanen din.

Ka karatuan ni Sulumun

()

13 Tagse leg-un, egpakarawat si Sulumun te me daruwa ne pulu wey tatelu ne libu (23,000) ne kilu ne bulawan, 14 ware pad labet te egpanguyanen te me nigusyanti. Ne mig-uyan degma ka langun ne me Hari te Arabya wey ka me gubirnadur te Israil diye ki Sulumun te me bulawan wey pelata. 15 Migpeyimu si Sulumun te daruwa ne gatus (200) ne derakel ne kalasag puun te impandekdek ne bulawan. Me pitu ne kilu ka kabehat te tagse sabeka ne kalasag. 16 Migpeyimu man-e sikandin te tatelu ne gatus (300) ne kalasag puun te impandekdek ne bulawan ne me tigtatelu ne kilu se kabehat. Impatahu din seini diye te baley ne ingngaranan te Baley te Puwalas te Libanun.

17 Ne migpeyimu ka Hari te dakel ne trunu ne egpuun te panayew te ilipanti, wey impapulitan din seini te neelin ne bulawan. 18 Due hen-em ne ang-ang peendiye te trunu rin, wey due diekanan din ne bulawan. Ne due unturanan te belad te tagse kilid te trunu wey due larawan te liyun ne impasasindeg diye te tagse kilid kayi. 19 Due degma me larawan te liyun diye te kilid te tagse ang-ang. Sapulu wey daruwa (12) langun ka larawan te liyun ne diye te hen-em ne ang-ang. Warad iya iling kayi ne trunu te minsan hendei ne migharian.

20 Ne inggimu puun te bulawan ka langun ne inumanan ni Sulumun, wey neelin degma ne bulawan ka langun ne kasangkapan diye te baley ne ingngaranan te Baley te Puwalas te Libanun. Ka pelata te seeye ne timpu, egkabalahad de. 21 Ne due man-e me barku rin ne eg-unturan te me suluhuanen ni Hiram, ne layun eggendiye te Tarsis. Egdunggu seini kasabeka te tagse tatelu ne leg-un ne egdulanan te me bulawan, pelata, panayew te ilipanti, me aliwas, wey me pabu.

22 Purisu neyimu si Sulumun ne subla ne meyaman wey neyimu ne subla ne matagseb te langun ne Hari te kalibutan. 23 Ne egkabagget ne egpakigkita kandin ka langun ne Hari eyew te pegpammineg te katagseb ne imbehey te Manama kandin. 24 Ne tagse leg-un, due egpakigkita kandin ne eg-uyan te me dasag ne me kasangkapan ne inggimu te pelata wey bulawan, me kumbale, me mira, me peemut, me kudde, wey me mula.

25 [xr]Ne due hep-at ne libu (4,000) ne me kulungan ni Sulumun ne para te me kudde din wey te me karwahi rin. Due man-e sapulu wey daruwa ne libu (12,000) ne me kudde[fn] ne intahu din te me siyudad ne tahuanan te karwahi, wey diye te Hirusalim ne mig-ugpaan din. 26 [xr]Ne migmandu sikandin te langun ne Hari puun te Weyig ne Iyupratis taman te tane te me Pilistihanen wey te eletanan te Ihiptu. 27 Te timpu ne iyan mighari si Sulumun te Israil, egpekeiling naan de te me batu ka pelata diye te Hirusalim tenged te kasulug kayi. Ne ka me kayu degma ne sidar, egpekeiling naan de te me kayu ne sikumuru ne diye te lenlen te me bubungan te Huda[fn] tenged te kasulug kayi. 28 [xr]Ka me kudde ni Sulumun imbeli rin puun te Ihiptu wey puun te duma ne nasud.

Ka malepet ne guhuren te peghari ni Sulumun

()

29 Ka duma pad ne guhuren meyitenged te peghari ni Sulumun puun te an-anayan taman te katamanan, nasulat diye te Sinulat ni prupita Natan, wey diye te Impanagne ni Ahiyas ne matig-Silu, wey diye te Immakita ki Idu ne migpangguhud degma meyitenged te peghari ni Hirubuwam ne anak ni Nibat. 30 Diye si Sulumun mig-ugpe te Hirusalim te peghari din te intiru ne Israil te hep-at ne pulu (40) ne leg-un. 31 Ne migpatey sikandin wey diye isabal te insabalan te me kaap-apuan din, diye te Siyudad ni Dabid ne amey rin. Ne si Rihubuwam ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Nabaad ka migharian

()

10Miggendiye si Rihubuwam te Sikim su diye ma miglibulung ka langun ne etew te Israil eyew eggimuwen sikandin ne Hari. Te pegkarineg dutu ni Hirubuwam ne anak ni Nibat, mig-uli e sikandin diye te Israil su diye ma sikandin nekeugpe te Ihiptu te pegpallahuy rin ki Hari Sulumun. Ne impeumew e si Hirubuwam te me matig-Israil. Ne migparumeey e sikandan peendiye ki Rihubuwam wey migkahi, Impangasngas key te amey nu patrabahuwa. Ne kuntee ke egpaag-agkapan nu re seini, wey kene key amana nikeykew egpatrabahuwen, egpamakey key keykew.”

Ne ingkahiyan ni Hari Rihubuwam sikandan, “Libed kew kayi te igkatelu ne aldew.” Purisu, migmanguli e ka keet-etawan.

Ne migpatambag si Hari Rihubuwam te me buyag ne talagtambag dengan te amey rin ne si Sulumun te neuyag pad sikandin. Migkahi sikandin, “Nekey ka igkatambag niyu ne igtabak ku te seeye ne keet-etawan?”

Ne migtabak sikandan, “Ke egpapitew ka te keupiya nu kandan, eg-upianan nu sikandan te eglalag, wey igbehey nu kandan ka imbuyu dan, egkeyimu ne me suluhuanen nu sikandan te ware egtamanan.”

Piru ware palintutuuwa ni Rihubuwam ka tambag te me buyag wey nasi migpatambag te me bate-bate ne iling din te idad ne neyimu ne me talagtambag din. Mig-inse sikandin kandan, “Nekey ka igkatambag niyu ne igtabak ku te me etew ne egkeupian ne egpaagkapan ku ka impatrabahu te amey ku kandan?”

10 Ne migtabak ka me bate-bate, “Seini itabak nu te keet-etawan ne migkahi keykew te impangasngas sikandan te amey nu te trabahu, wey mighangyu keykew ne kene nud sikandan igpangasngas te trabahu, ‘Suble e pad te amey ku.’[fn] 11 Ke impangasngas kew te amey ku te trabahu, igpangasngas ku pad iya man-e sikaniyu. Ke indusaan kew te amey ku te maheteng de ne lampes, egdusaan ku sikaniyu te lampes ne egpakamaperes te laplap niyu.”

12 Purisu te pegginguma te tatelu ne aldew, si Hirubuwam wey ka me etew, miglibed e diye ki Rihubuwam sumale te ingkahi rin kandan. 13 Piru mareet ka inlalag ni Rihubuwam te keet-etawan, wey inggubabe din ka intambag kandin te me buyag. 14 Iyan nasi inlalag ni Hari Rihubuwam ka intambag kandin te me bate-bate ne migkahi, “Ke impangasngas kew te amey ku, igpangasngas ku pad iya man-e sikaniyu. Ke indusaan kew te amey ku te maheteng de ne lampes, egdusaan ku sikaniyu te lampes ne egpakamaperes te laplap niyu.” 15 Ware pammineha te Hari ka keet-etawan te imbuyu dan su igkeupii ma te Manama seini eyew egkatuman ka impalalag din ki prupita Ahiyas ne matig-Silu meyitenged ki Hirubuwam ne anak ni Nibat.

16 [xr]Te nanengnengan te me matig-Israil ne ware pammineha te Hari ka imbuyu dan, ingkahiyan dan e ka Hari,

Ware labet ney keykew, kabuhalan ni Dabid!

Nekey naa se egkapanunud ney te kabuhalan ni Hisi?

Balahad kad e te migharian nu!

Apas kew e me matig-Israil, egmanguli kid e diye te me ugpaan[fn] ta!”

Purisu, migmanguli e ka me matig-Israil.17 Piru migpabulus mighari si Rihubuwam te me matig-Israil ne diye nangugpe te me siyudad te Huda.

18 Ne impeendiye ni Hari Rihubuwam diye te me matig-Israil si Aduram, ka impatameng din te impangasngas din te trabahu, piru imbatu sikandin te me matig-Israil taman te napatey. Te pegkarineg ni Rihubuwam dutu, mig-iyal-iyal e sikandin mig-untud te karwahi rin wey miggendiyad e te Hirusalim. 19 Purisu, minsan kuntee egsupak ded ka me matig-Israil te me kabuhalan ni Dabid.

Ka pegsapad ni prupita Simayass ki Rihubuwam

()

11Pegginguma ni Rihubuwam diye te Hirusalim, inlibulung din e ka me kabuhalan ni Huda wey ni Binhamin. Nakalibulung sikandin te 180,000 ne me bahani eyew egbubunu te me matig-Israil wey eggawi te migharian din. Piru impanengneng te Magbebaye ne Manama si Simayass ne suluhuanen te Manama, Kahii nu si Rihubuwam ne anak ni Sulumun, ne Hari te Huda, wey ka langun ne kabuhalan ni Huda wey ni Binhamin, te migkahi a se Magbebaye, ‘Kene kew bubunu te me karumaan niyu wey uli kew e. Neyitabu seini langun su igkeupii ku seini.’ ” Purisu, migpalintutuu sikandan te Magbebaye wey warad miglusud ki Hirubuwam.

Ka peg-alad ni Rihubuwam te me siyudad

Diye mig-ugpe si Rihubuwam te Hirusalim wey migpasasindeg sikandin te me siyudad eyew egmalig-en ka Huda. Impasasindeg din ka Bitlihim, ka Itam, ka Tikuwa, ka Bitsur, ka Suku, ka Adulam, ka Gat, ka Marisa, ka Sip, ka Aduraim, ka Lakis, ka Asika, 10 ka Sura, ka Ayalun, wey ka Hibrun. Sika ka me siyudad te Huda wey te Binhamin ne in-alad te matikang wey makepal ne batu. 11 Inlig-enan din seeye se alad ne matikang, wey makepal ne batu wey impanahuan din te me kumandir. Ne imbehayan din sikandan te egkeenen, mentika te ulibu, wey binu. 12 Insangkap din degma te me kalasag wey me deldeg ka seini ne me siyudad eyew egmalig-en pad seini. Purisu, nahen-genan din ka Huda wey ka Binhamin.

Ka peggendiye te Huda te me talagpanubad wey me Libita

13 Ne ka me talagpanubad wey ka me Libita ne mig-ugpe diye te nalein-lein ne inged te Israil miggendiye ki Rihubuwam. 14 In-engkeran te me Libita ka tane dan wey karatuan dan wey miggendiye sikandan te Huda wey te Hirusalim tenged su ingkenaan man e sikandan ni Hirubuwam wey te me anak din ne egpamakey te Magbebaye isip me talagpanubad. 15 [xr]Ne mig-alam si Hirubuwam te me talagpanubad din eyew egpamakey diye te me panubaran diye te me bubungan wey egpangulu te pegsimba te kambing ne me diyus-diyus wey te baka ne me diyus-diyus ne impeyimu rin. 16 Ne ka me matig-Israil ne migpuun te duma ne tribu te Israil ne egkeupian ne egpabulus egpamakey te Magbebaye, ka Manama te Israil, migsundul te Libita diye te Hirusalim eyew egpanubad diye te Magbebaye, ka Manama te kaap-apuan dan. 17 Nakalig-en sikandan te migharian te Huda wey nakabulig te peghari ni Rihubuwam ne anak ni Sulumun te tatelu ne leg-un su intuman dan ma ka Manama, iling te me timpu te peghari ni Dabid wey ni Sulumun.

Ka pamilya ni Rihubuwam

18 Ne mig-asawa si Rihubuwam ki Mahalat ne anak ni Hirimut. Ka amey ni Hirimut iyan si Dabid wey ka iney rin iyan si Abihail ne anak ni Ilyab ne anak ni Hisi. 19 Ne mig-anak si Mahalat te me lukes ne si Hiyus, si Simariyas wey si Saham. 20 Nataman, mig-asawe e man-e si Rihubuwam ki Maaka ne anak ni Absalum. Ne nakaanak sikandin ki Abiyas, ki Itay, ki Sisa, wey ki Silumit. 21 Inggeyinawaan ni Rihubuwam si Maaka ne anak ni Absalum du te langun ne me asawa rin. Due sapulu wey walu (18) ne asawa rin wey hen-em ne pulu (60) ne me duwey rin. Ne daruwa ne pulu wey walu (28) ka anak din ne me lukes wey hen-em ne pulu (60) ka anak din ne malitan. 22 Ne in-alam ni Rihubuwam si Abiyas ne anak dan ki Maaka isip labew te me anak din su igkeupii rin ne sikandin ka egkeyimu ne Hari. 23 Mig-ay-ayaran ni Rihubuwam te egpamehey te me katungdanan ka me anak din wey intalagtag din sikandan diye te me siyudad te Huda wey te Binhamin ne in-alad te matikang wey makepal ne batu. Impamehayan din sikandan te langun ne ingkeilangan dan, wey impamitawan din sikandan te me malitan ne igmaasawa kandan.

Inlusuran te me Ihiptuhanen ka matig-Huda

()

12Te migmalig-en e ka peghari ni Rihubuwam, wey migmaresen e sikandin, warad e sikandin migpalintutuu te balaud te Magbebaye ne Manama. Ne iling ded degma ka inggimu te me matig-Israil. Te igkalalimma ne leg-un te peghari ni Rihubuwam, inlusuran e ni Sisak ne Hari te Ihiptu ka Hirusalim tenged te warad sikandan migmatinumanen te Magbebaye. Miglusud si Sisak ne due sabeka ne libu wey daruwa ne gatus (1,200) ne karwahi, hen-em ne pulu ne libu (60,000) ne me sundalu ne migmangudde, wey me sundalu ne kene egkaseel tenged te kasulug ne egpuun te Ihiptu, te Libya, te Sukut, wey te Itiyupiya. Ne naahew ran ka me siyudad ne in-alad te matikang wey makepal ne batu diye te Huda, wey migpabulus sikandan ka miglusud diye te Hirusalim.

Ne miggendiye si prupita Simayass ki Rihubuwam wey te me pangulu te Huda ne miglibulung diye te Hirusalim ka migpallahuy ki Sisak wey migkahi kandan, “Seini ka ingkahi te Magbebaye, ‘Imbalahad a nikaniyu purisu egbalaharen ku degma sikaniyu diye ki Sisak.’ ”

Ne migpariralem ka me pangulu te Israil wey ka Hari te pegkeetew ran wey migkahi, “Matareng iya ka Magbebaye.”

Te pegkakita te Magbebaye ne migpariralem sikandan te pegkeetew ran, impanengneng din e si Simayass, “Tenged te migpariralem sikandan te pegkeetew ran, kene ku red egdereetan sikandan. Ke kene egluwasen ku sikandan. Kene ku red igpasalerep kandan ka langet ku te Hirusalim pinaahi ki Sisak. Piru igpeuripen ku pad sikandan kandin eyew egpakanengneng sikandan ne meupiya ka egpamakey keddi du te egpamakey te me Hari te duma ne me nasud.”

[xr]Purisu, inlusuran iya ni Sisak ka Hirusalim. Impanguwa rin ka me karatuan diye te timplu te Magbebaye wey te palasyu te Hari. Impanguwa rin ka langun, lagkes ka me kalasag ne bulawan ne impeyimu ni Sulumun. 10 Purisu, migpeyimu e man-e si Hari Rihubuwam te kalasag ne burunsi eyew igliwan te me kalasag, wey imbehey rin seini te me upisyal te me talagtameng te gumawan te palasyu. 11 Ne tagse eggendiye ka Hari te timplu te Magbebaye, egduma kandin ka me talagtameng ne eg-uyan te kalasag wey iglibed dan ded ka kalasag diye te malig-en ne tinesanan kayi. 12 Tenged te pegpariralem ni Rihubuwam te pegkeetew rin, naawe ka langet te Magbebaye kandin, wey ware sikandin dereeti. Ne migmatubung e man-e ka Huda.

13 Purisu, migpabulus ka peghari ni Rihubuwam te Hirusalim. Hep-at ne pulu wey sabeka (41) ka idad din te migbunsud sikandin mighari. Mighari sikandin te sapulu wey pitu (17) ne leg-un diye te Hirusalim, ka siyudad ne in-alam te Magbebaye puun te langun ne tribu te Israil ne iyan ka inged ne diye egsimbaa ka Magbebaye. Si Naama ne Amunihanen ka iney ni Rihubuwam. 14 Mareet ka hinimuwan ni Rihubuwam su ware ma sikandin migpangananey te Magbebaye te intiru ne pusung din.

15 Ka langun ne neyimu ni Rihubuwam puun te an-anayan taman te katamanan wey ka listaan te pamilya rin nasulat diye te Sinulat ni prupita Simayass wey ni prupita Idu. Te timpu te peghari ni Rihubuwam, layun de sikandan egpabunbunuey ki Hirubuwam. 16 Te napatey e si Rihubuwam, insabal sikandin diye te sabalanan te me kaap-apuan din te Siyudad ni Dabid. Ne si Abiyas e ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka pegbubunu ni Abiyas ki Hirubuwam

()

13Te igkasapulu wey walu (18) ne leg-un te peghari ni Hirubuwam, migbunsud e mighari si Abiyas te Huda. Mighari sikandin te tatelu ne leg-un diye te Hirusalim. Si Maaka[fn] ne anak ni Uryil ne matig-Gibiya ka iney rin.

Ne migpabunuey si Abiyas wey si Hirubuwam.

Miglusud si Abiyas duma te hep-at ne gatus ne libu (400,000) ne me bahani ne amana nabasbas, ne mig-andam degma si Hirubuwam te walu ne gatus ne libu (800,000) ne me bahani ne amana degma nabasbas.

Te pegginguma te me sundalu te Huda diye te kabubunganan te Ipraim, migsasindeg si Abiyas diye te puntul te Bubungan ne Simiraim, wey migbalbalukan ne migkahi, “Pammineg ka keddi, he Hirubuwam wey sikaniyu se langun ne me matig-Israil! Ware kew bes nakanengneng te ka Magbebaye ne iyan ka Manama te Israil ka miggimu te ware egtamanan ne kasabutan,[fn] ne si Dabid de wey ka kabuhalan din ka eghari te intiru ne Israil te ware egtamanan? Ne sikeykew Hirubuwam ne anak ni Nibat, migsukul ka te ahalen nu ne si Sulumun ne anak ni Dabid. Miglibulung keykew ka me umbeg ne me etew ne ware migtahud ki Rihubuwam ne anak ni Sulumun. Bate-bate pad si Rihubuwam te seeye ne timpu wey ware pad hanew te langun-langun, wey kene pad egpakasukul kaniyu. Ne kuntee, egsukul kew te migharian te Magbebaye ne impanguluwan te kabuhalan ni Dabid tenged te masulug ka sundalu niyu, wey in-uyan niyu ka me diyus-diyus ne nati te baka ne bulawan ne impeyimu ni Hirubuwam. Immandelrel niyu ka me kabuhalan ni Aarun wey ka me Libita ne me talagpanubad te Magbebaye, wey mig-alam kew te me talagpanubad iling te inggimu te duma ne nasud. Due te kaniyu, egkaayun ne egkeyimu ne talagpanubad te me diyus-diyus ka minsan hentew ne egmatulus te pegkeetew rin ne eg-uyan te turu ne baka wey pitu ne buuk ne turu ne karniru.

10 Piru para kanami, ka Magbebaye iyan ka Manama ney, wey kene ney egsupaken sikandin. Ne ka me kabuhalan de ni Aarun ne me talagpanubad ka migpamakey te Magbebaye, wey ka me Libita re ka migbulig kandan. 11 Maselem wey marusilem egpanubad sikandan diye te Magbebaye te egtutungen ne igpanubad wey te meemut ne insinsu. Intahu dan ka paan diye te lamisa ne in-isip ne malinis. Ne tagse marusilem, egpareketan dan ka me sulu ne diye te tahuanan ne bulawan. Intuman ney ka suhu te Magbebaye ney piru in-engkeran niyu mule sikandin. 12 Ne kuntee pitew kew, migduma ka Manama kanami isip pangulu ney. Andam e ne egparahing ka me talagpanubad te me trumpita eyew egbubunu kaniyu. Sikaniyu se me matig-Israil, kene kew bubunu te Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan niyu, su kene kew egpanalu.”

13 Taheed te miglalag pad si Abiyas, migsuhu e si Hirubuwam te me sundalu rin ne eglingkus te me sundalu ni Abiyas eyew egpasampayan sikandan te eglusud.

14 Te peglilingey te me sundalu te matig-Huda, nakita ran e ka me kuntere diye te keinniyuhan dan, wey ka duma diye te katangkaan dan. Purisu migpabulig sikandan te Magbebaye. Ne imparahing e te me talagpanubad ka me trumpita ran. 15 Ne migpanguleyi te meemen ka me matig-Huda. Te pegpanguleyi dan, intalu te Manama si Hirubuwam wey ka langun ne matig-Israil. Impanalukunan ni Abiyas wey te me sundalu te matig-Huda si Hirubuwam wey ka langun ne matig-Israil. 16 Namallahuy ka me matig-Israil, wey imparereetan[fn] sikandan te Manama te me matig-Huda. 17 Natalu iya natamtamani ni Abiyas wey te me sundalu rin ka me matig-Israil. Nekeyimatey sikandan te lalimma ne gatus ne libu (500,000) ne me bahani ne me matig-Israil ne amana nabasbas. 18 Purisu, natalu te me matig-Huda ka me matig-Israil te seeye ne timpu su migsalig ma sikandan te Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan.

19 Intalukunan ni Abiyas si Hirubuwam wey naahew rin ka me siyudad te Bitil, Hishana, wey Iprun lagkes ka me lungsud ne nakalingut kayi. 20 Warad nakalibed ka kabantug ni Hirubuwam isip maresen ne Hari te timpu ni Abiyas, wey indusaan sikandin te Magbebaye wey migpatey e sikandin.

21 Ne migmalig-en ka peghari ni Abiyas. Nakaasawa sikandin te sapulu wey hep-at (14) wey nakaanak sikandin te daruwa ne pulu wey daruwa (22) ne me lukes wey sapulu wey hen-em (16) ne me malitan. 22 Ka duma pad ne guhuren meyitenged te peghari ni Abiyas lagkes ka me lalag din, wey ka me hinimuwan din, nasulat diye te Sinulat ni prupita Idu.

Ka peghari ni Asa te Huda

14Ne migpatey e si Abiyas wey insabal diye te Siyudad ni Dabid. Ne si Asa ne anak din ka migsubal kandin mighari, wey ware samuk te Huda te sapulu (10) ne leg-un. Inggimu ni Asa ka eleg wey igkeupii te Magbebaye ne Manama rin. Impangawe din ka me altar te diyus-diyus wey ka me panubaran diye te me bubungan. Impanlupet din man-e ka eglimlimuan ne me batu wey impameled din ka me sungkaleg ne larawan te diyus-diyus ne si Asira. Ne insuhu ni Asa ka keet-etawan te Huda ne egpangananey sikandan te Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan, wey te pegtuman te balaud din, wey te suhu din. Impahuhus din degma ka me panubaran diye te me bubungan wey ka me altar ne tutunganan te me insinsu diye te langun ne siyudad te Huda. Sikan naa ka ware samuk te migharian te peghari din. Te timpu te ware samuk, nakapasasindeg sikandin te me siyudad te Huda ne in-alad te matikang wey makepal ne batu. Ware gubut te seeye ne leg-un su imbehayan ma sikandin te keupianan te Magbebaye. Ne ingkahiyan din ka me matig-Huda, “Eg-alaren ta te batu ka seini ne me siyudad, wey egpalingutan ta te me matikang ne baley, wey egpamaggulan ta ka me gumawan. Kanta red seini se tane su mig-ikul ki ma te Magbebaye ta wey imbehayan ki nikandin te keupianan minsan hendei ne inged.” Sikan naa ka napasasindeg dan ka me siyudad wey migmatubung sikandan. Ne due tatelu ne gatus ne libu (300,000) ne etew ni Asa ne me matig-Huda ne naatul te derakel ne me kalasag wey me deldeg. Due degma daruwa ne gatus wey walu ne pulu ne libu (280,000) ne me etew rin ne me matig-Binhamin ne miggehen-gen te dereisek ne kalasag, wey me talagpane. Mabbulut sikandan ne me bahani.

Ka pegbubunu te matig-Itiyupiya

Nataman, inlusuran sikandan ni Sira ne matig-Itiyupiya[fn] duma te libu-libu ne me sundalu wey tatelu ne gatus (300) ne me karwahi. Ne nekeuma sikandan diye te inged te Marisa. 10 Ne insinug-ung sikandan enni Asa eyew egbubunu kandan. Migpangandam sikandan eyew egbubunu diye te napu te Sipata te Marisa. 11 Ne mig-ampu si Asa te Magbebaye, ne Manama rin. Migkahi sikandin, “He Magbebaye, warad lein ne egpakabulig te etew ne luyeg ne egkuntere te mannekal ne etew, ke kene sikeykew re. Bulihi key Magbebaye, ne Manama ney, su migsuladlad key ma keykew. Ne miggendini key eyew egbubunu te seini se susuluhi ne sundalu pinaahi te ngaran nu. He Magbebaye, sikeykew ka Manama ney, kene nu tuhuti ne egkatalu ka te etew.”

12 Sikan naa ka natalu te Magbebaye ka me matig-Itiyupiya diye te tangkaan ni Asa wey te me sundalu te me matig-Huda. Ne namallahuy e ka me matig-Itiyupiya, 13 wey intalukunan sikandan ni Asa wey te me sundalu rin taman te Girar. Nahule sikandan langun su in-amin ma sikandan pangimatayi te Magbebaye wey te me sundalu rin. Ne masulug amana ka neuyan te me sundalu te Huda ne naahew ran. 14 Impanlusuran dan ka langun ne me bariyu ne marani te Girar su ingginaaldek ma te Magbebaye ka me mahinged te seeye ne me bariyu wey masulug ka naahew ran su masulug ma ka me karatuan te seeye ne me inged. 15 Inlusuran dan man-e ka me balungbalung te me talagbantey te me ayam, wey impanuyuk dan ka susuluhi ne me karniru wey ka me kamil. Nataman, miglibed e sikandan diye te Hirusalim.

Ka lalag ni Asariyas

15Ne miglene ka Panisingan te Manama ki Asariyas ne anak ni Udid. Ne miggendiye sikandin ki Hari Asa eyew egtemu kandin wey migkahi, “Pammineg ka Hari Asa wey sikaniyu se langun ne matig-Huda wey matig-Binhamin. Ke eg-ugpe kew duma te Magbebaye ne Manama, eg-ugpe degma sikandin duma kaniyu. Ke egpangananey kew kandin, egbulihan kew nikandin. Piru ke eg-engkeran niyu sikandin, eg-engkeran kew degma nikandin. Naluhey ne timpu ne ware migpamakey te malehet ne Manama ka me matig-Israil, ware talagpanubad ne egpanulu kandan, wey ware balaud ne eg-ikulen dan. Piru te nasumpitan e sikandan, miglibed e sikandan te Magbebaye ne Manama te Israil. Migpangananey sikandan kandin wey narineg din sikandan. Te seeye ne timpu, kene ne meupiya ne eggiphipanew, su due kasamuk te keet-etawan ne nangugpe te nakalingut ne me inged. Egmeeg-ehetey ka me nasud wey ka me siyudad tenged su insamuk ma sikandan te Manama pinaahi te langun-langun de iya ne kalised. Piru bulut-bulut kew wey nekal-nekal kew su eg-unahan kew te egpangimuwen niyu.”

Te pegkarineg ni Asa te seeye ne me lalag wey te pegpanagne ni Asariyas ne anak ni Udid, nabagget[fn] sikandin. Impangawe din ka makaalat-halat ne me diyus-diyus te intiru ne tane te Huda wey te Binhamin, wey lagkes ka diye te me lungsud ne naahew rin puun te bubungan te Ipraim. In-ay-ayaran din ka altar te Magbebaye ne egkatangkaan te likansu te timplu te Magbebaye.[fn]

Impalibulung din ka langun ne matig-Huda wey ka me matig-Binhamin wey ka me matig-Ipraim, me matig-Manasis, wey me matig-Simyun ne miglemung kandan. Su masulug ma ka me matig-Israil ne migpangalaglag diye te Huda te nakita ran ne migduma kandin ka Magbebaye ne Manama rin. 10 Miglibulung sikandan diye te Hirusalim te igkatatelu ne bulan te igkasapulu wey lalimma (15) ne leg-un te peghari ni Asa. 11 Te seeye ne aldew migpanubad sikandan diye te Magbebaye te pitu ne gatus (700) ne baka wey pitu ne libu (7,000) ne karniru puun te naahew ran te pegbubunu. 12 Ne miggimu sikandan te kasabutan ne egpangananey te Magbebaye, ne Manama te me kaap-apuan dan te intiru ne pusung dan wey te gimukud dan. 13 Ne migpahunlibet pad man-e sikandan ne eggimatayan ka langun ne kene egpangananey te Magbebaye, ka Manama te Israil, bate ma wey se buyag, lukes ma wey se malitan. 14 Migpahunlibet sikandan diye te Magbebaye duma te pegpanagyawan, pegkuleyi, pegparahing te me trumpita, wey te me sungey te karniru. 15 Nahale ka langun ne matig-Huda te pegpahunlibet dan su puun ma te pusung dan ka pegpahunlibet dan. Migpangananey sikandan te Magbebaye te intiru ne pusung dan, wey narineg din sikandan. Ne ware ipasamuk sikandan te Magbebaye te me kuntere dan ne nakalingut kandan.

16 Ne impaawe ni Hari Asa ka apu din mismu ne si Maaka te pegkarayna, su migpasasindeg ma sikandin te me diyus-diyus ne sungkaleg ne si Asira. Impepameled ni Asa, impepangguley ka me diyus-diyus ne sungkaleg, wey impasilaban din e seini diye te Napu te Kidrun. 17 Minsan ke ware naamin naawe ka me panubaran diye te me bubungan te Israil, matinumanen amana si Asa te Magbebaye te intiru ne umul rin. 18 Ne in-uyan din ka matulus ne kasangkapan ne inggimu rin wey te amey rin diye te timplu te Manama lagkes ka me pelata, bulawan, wey duma pad ne kasangkapan. 19 Ne ware gubut ne neyitabu taman te igkatatelu ne pulu wey lalimma (35) ne leg-un te peghari ni Asa.

Ka peglusud te Israil te Huda

()

16Te igkatatelu ne pulu wey hen-em (36) ne leg-un te peghari ni Asa, inlusuran ni Baasa ne Hari te Israil ka Huda. In-alad ni Baasa te matikang wey makepal ne batu ka siyudad te Rama eyew ware minsan hentew ne egpakalihawang wey egpakaseled diye te inged ni Asa ne Hari te Huda. Seeye naa ka ingkuwa ni Asa ka me pelata wey ka me bulawan puun te sinabeng ne tinesanan te timplu te Magbebaye ne Manama wey te palasyu rin, wey impeuyan din seini diye ki Bin-Hadad ne Hari te Sirya ne diye mig-ugpe te Damasku. Impanahaan din si Bin-Hadad te migkahi, Eggimu ki te kasabutan ne egpalapihey ki, iling te inggimu te me amey ta. Ne kua nu naa ka impeuyan ku keykew ne pelata wey bulawan. Ne tempuha nud naa ka peglapig nu ki Baasa ne Hari te Israil eyew eg-awe e sikandin te tane ku.”

Ne mig-uyun si Bin-Hadad ki Hari Asa, wey migpeuyan sikandin te me pangulu te sundalu rin ne eglusud te me siyudad te Israil, wey naahew ran ka Iyun, ka Dan, ka Abil-Mayim, wey ka langun ne me siyudad ne tinesanan diye te Naptali. Te pegkarineg dutu ni Baasa, migsanggel e sikandin ka eg-alad te Rama wey in-engkeran din e ka himu. Ne insuhu ni Hari Asa ka me lukes te Huda ne egpanguen ka me batu wey me geed ne inggamit ni Baasa diye te Rama. Ne inggamit e degma seeye ni Asa eyew eggimuwen ne matikang, wey makepal ne alad te Giba wey Mispa.

Si prupita Hanani

Te seeye ne timpu miggendiye si prupita Hanani ki Hari Asa diye te Huda wey ingkahiyan din sikandin, “Tenged te migsuladlad ka te Hari te Sirya wey ware diye te Magbebaye nu, egpakapallahuy e nasi puun keykew ka me sundalu te Hari te Sirya.[fn] Ware ke bes nakasuman-suman ke nekey ka natamanan te me matig-Itiyupiya wey matig-Libya ne susuluhi ne me sundalu, me karwahi wey te migmangudde? Tenged te pegsuladlad nu te Magbebaye, impatalu rin sikandan kaniyu. Egpipitew ka Magbebaye te intiru ne kalibutan eyew egbehey te keseg te seeye se mapahetpet ne egsalig kandin. Keungelan ka inggimu nu, puun kuntee masulug e ka eglusud keykew.” 10 Ne nabelu-belu si Asa te prupita, tenged dutu impaprisu rin sikandin. Te seeye ded ne timpu, imbaybayaran din patamtamani ka duma ne keet-etawan din.

Ka katammanan te peghari ni Asa

()

11 Ne ka neneyimu ni Asa puun te an-anayan taman te katamanan, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Huda wey te Israil. 12 Ne te igkatatelu ne pulu wey siyam (39) ne leg-un te peghari ni Asa, duen e dalu te paa rin, wey miglahetlet seini. Piru minsan ke duen e dalu rin, ware ded iya man-e sikandin migpangananey te Manama su diye mule te me talagbawi. 13 Ne migpatey[fn] si Asa te igkeep-at ne pulu wey sabeka (41) ne leg-un te peghari din. 14 Diye sikandin isabal te sulung ne sabalanan ne impeyimu rin mismu eyew egsabalan kandin diye te Siyudad ni Dabid. Diye isabal sikandin te neempet te me peemut wey migduruluk ka me etew eyew egbantug kandin.

Neyimu si Hihusapat ne Hari

17Si Hihusapat ne anak ni Asa ka migsubal kandin mighari wey inlig-en din ka peghari din eyew egpakasukul te Israil. Intahuan din te me sundalu ka langun ne me siyudad te Huda ne in-alad te matikang wey makepal ne batu wey migtahu sikandin te me kampu te sundalu te intiru ne Huda, wey te me siyudad te Ipraim ne naahew te amey rin ne si Asa. Migduma ka Magbebaye ne Manama ki Hihusapat su te an-anayan ne leg-un te peghari din, in-ikul rin ma ka inggimu ni Dabid ne kaapuan din. Ware migpangananey sikandin te me Baal, ke kene diye de te Manama te kaapuan din. Intuman din ka me suhu te Manama, wey ware sikandin mig-ikul te egbatasanen te me matig-Israil. Purisu, inlig-en te Magbebaye ka migharian din. Ne migdasahan sikandin te langun ne matig-Huda sikan naa ka naratu sikandin wey amana sikandin tahura. Maahet-ahet sikandin ne migpamakey te Magbebaye wey impangawe din man-e ka me panubaran diye te me bubungan wey ka me sungkaleg ne larawan ni Asira diye te Huda.

Te igkatelu ne leg-un te peghari din, impeyipanew rin ka me upisyal rin ne si Bin-Hail, si Ubadiyas, si Sakariyas, si Nitanil wey si Mikiyas eyew egpanulu te Balaud te Manama diye te me siyudad te Huda. Duma ran ka me Libita ne si Simayas, si Nitaniyas, si Sibadiyas, si Asahil, si Simiramut, si Diyunatan, si Aduniyas, si Tubiyas, wey Tubaduniyas wey ka me talagpanubad ne si Ilisama wey si Hihuram. In-uyan dan ka Baseen te me Balaud te Magbebaye wey impanulu dan seini diye te keet-etawan te langun ne me siyudad te Huda.

Ka kabantug ni Hihusapat

10 Ne naaldek te Magbebaye ne Manama ka langun ne me migharian ne nakalingut te Huda, sikan naa ka ware egbubunu ki Hihusapat. 11 Ne mig-uyan ka duma ne me Pilistihanen te dasag ne pelata diye ki Hihusapat. Ne mig-uyan degma ka me matig-Arabya te pitu ne libu wey pitu ne gatus (7,700) ne me turu ne karniru wey pitu ne libu wey pitu ne gatus (7,700) ne me turu ne kambing. 12 Ne migmabantug e amana si Hihusapat. Migpasasindeg sikandin diye Huda te me malig-en ne me baley ne me matikang wey me siyudad ne tinesanan. 13 Dakel ka nenakatines diye te me tinesanan ne diye siyudad te Huda.

Due degma mangngateu wey mabbulut ne me bahani rin diye te Hirusalim.14 Ka me sundalu rin nalista sumale te tagse me kabuhalan dan ne impunduk-punduk te tigsenge-libu (1,000). Ne si Adnak ka pangulu te tatelu ne gatus ne libu (300,000) ne mabbulut ne me bahani; 15 ne ka seup kandin iyan si Diyuhanan ne due sakup ne daruwa ne gatus wey walu ne pulu ne libu (280,000) ne me sundalu; 16 ne ka seup kandin iyan si Amasiyas ne anak ni Sikri ne due sakup ne daruwa ne gatus ne libu (200,000) ne me bahani. Maahet-ahet sikandin ne mig-uney-uney ne migpamakey te Magbebaye. 17 Ne seini ka me pangulu puun te me pamilya ne kabuhalan ni Binhamin: si Iliyada ka sabeka ne bahani ne due sakup ne daruwa ne gatus ne libu (200,000) ne me sundalu ne naatul te me piet wey me kalasag. 18 Si Hihusabad ne due nabbasbas ne me sundalu ne sabeka ne gatus wey walu ne pulu ne libu (180,000) ne naatul te me panganiban te pegbubunu. 19 Migpamakey sikandan langun diye ki Hari Hihusapat. Ne duen pad man-e intahu te Hari ne me sundalu diye te me siyudad te Huda ne in-alad te matikang wey makepal ne batu.

Si prupita Mikiyas wey si Hari Ahab

()

18Naratu si Hihusapat wey amana tahura sikandin. Migpakigsabeka sikandin ki Hari Ahab pinaahi te pegpaasaweey te me anak dan. Te peglihad te pila ne leg-un, miggendiye si Hihusapat ki Ahab diye te Samarya. Ne miggilang si Ahab te masulug ne karniru wey baka eyew te pegtahud ki Hihusapat. Ne ingginalig ni Ahab si Hihusapat ne eglusuran dan ka Ramut-Gilyad. Mig-inse si Ahab ki Hihusapat, “Menu, egkarumaan e red nikeykew ka eglusud diye te Ramut-Gilyad?”

Ne migtabak si Hihusapat, “Nasabeka kid e wey ka keet-etawan ta, purisu egdumaan ku sikeykew ka egbubunu.”Ne migkahi pad ma-e si Hihusapat ki Ahab, “Piru eg-inse ki pad te Magbebaye ne Manama ke nekey ka iglalag din.”

Purisu, impeumew ni Ahab ka me prupita ne hep-at ne gatus (400) wey mig-insaan din sikandan, “Egpakabubunu key naa diye te Ramut-Gilyad wey ke kene?”

Ne migtabak sikandan, “Bubunu kew su egpepanaluwen kew te Manama.”

Piru mig-inse si Hihusapat, “Warad duma ne prupita te Magbebaye ne egkeinsaan ta kayi?”

Ne migtabak ka Hari te Israil, “Duen pad, si Mikiyas ne anak ni Imla. Piru egkeepes a kandin su egkeelin de ne mareet ka igtagne din keddi; ware meupiya.”

Migtabak si Hihusapat, “Kene ka lalag te iling due.”

Purisu, impeumew ni Ahab ka sabeka ne upisyal wey ingkahiyan, “Angaya nu si Mikiyas ne anak ni Imla.”

Te seeye ne timpu, migsaluub ka daruwa ne Hari te kumbale dan te pegkahari. Migpinnuu sikandan diye te me trunu ran ne diye te diekanan ne diye te gumawan te Samarya. Ne migpanagne diye te tangkaan dan ka me prupita. 10 Ne si Sidikiyas ka sabeka ne prupita ne anak ni Kinaana, miggimu te sungey-sungey ne putew. Migkahi sikandin, “Seini ka ingkahi te Magbebaye: ‘Egpekeiling kew te baka ne putew se me sungey ne eglusud te me matig-Sirya wey egkaamin niyu sikandan.’ ” 11 Seeye ded degma ka ingkahi te duma ne me prupita. Migkahi sikandan, “Lusuri niyu ka Ramut-Gilyad wey egpanalu kew, su igbehey seini kaniyu te Magbebaye.”

12 Seeye naa ka migkahiyan si Mikiyas te seeye se insuhu ne egpahuhuren, “Nenekeg-iling ka langun ne ingkahi te me prupita ne egpakareeg ka Hari, sikan naa, keilangan ne sikan ded degma ka igkahi nu.” 13 Piru migkahi si Mikiyas, “Egpahunlibet a te neuyag ne Magbebaye ne Manama ku te iyan ku re iglalag ka igpalalag din keddi.”

14 Te pegginguma ni Mikiyas diye te Hari, mig-insaan sikandin te Hari, “Mikiyas, eglusuran ney naa ka Ramut-Gilyad wey ke kene?”

Ne migtabak sikandin, “Lusuri niyu wey egpanalu kew su igbehey seini kaniyu.”

15 Piru migkahi si Ahab kandin, “Kapapila kud e sikeykew pepahunlibeta ne sikan de se malehet ilalag nu te ngaran te Magbebaye.” 16 [xr]Ne migtabak si Mikiyas, “Nakita ku ka langun ne matig-Israil ne nenekegsuwey diye te me bubungan iling te karniru ne ware talagtameng, wey migkahi ka Magbebaye, ‘Ware me ahalen dan, purisu peulia nu sikandan ne due keupianan.’ ”

17 Ne migkahi si Hari Ahab ki Hihusapat, “Ingkahiyan kud sikeykew ne kene ne meupiya ka iglalag din keddi; neelin de iya ne mareet.”

18 Migpabulus migkahi si Mikiyas, “Pammineha niyu ka lalag te Magbebaye. Nakita ku ka Magbebaye ne migpinnuu te trunu rin, wey migsasindeg ka langun ne panalihan te langit diye te igkakawanan ne belad din wey diye te igkahibang din. 19 Ne migkahi ka Magbebaye, ‘Hentew ka eglimbung ki Ahab ne Hari te Israil ne eglusud te Ramut-Gilyad eyew egpatey sikandin diye?’ Ware nekeg-iling ka tabak te me panalihan. 20 Nataman, due panisingan ne migsasindeg diye te tangkaan te Magbebaye wey migkahi, ‘Sikeddiey ka eglimbung kandin.’ Mig-inse ka Magbebaye, ‘Egmenuwen nu naa te eglimbung?’ 21 Ne migtabak sikandin, ‘Eggendiya a wey egpeuubaten ku ka me prupita ni Ahab.’ Ne migkahi ka Magbebaye, ‘Hendiye kad wey himuwa nu sika wey egkeubatan nu sikandin.’ ”

22 Ne migkahi si Mikiyas, “Seeye ka neyitabu. Impeuyanan te Magbebaye seini se me prupita nu te panisingan ne egpeuubaten keykew. Igkeupii te Magbebaye ne egkareetan ka.”

23 Ne migparani ki Mikiyas si Sidikiyas ne anak ni Kinaana wey intagpi din ka beneng ni Mikiyas wey migkahi, “Hendei bes mule migbaye ka Panisingan te Magbebaye ne mig-engked keddi eyew eglalag keykew?”

24 Ne migtabak si Mikiyas, “Egkanengnengan nu sika ke eggeles kad diye te sinabeng.”

25 Ne migsuhu si Hari Ahab, “Uyana niyu sikandin wey ipalibed niyu diye ki Amun ne gubirnadur te siyudad wey diye ki Huwas ne anak ku. 26 Kahii niyu sikandan te igpaprisu ku ka seini ne etew wey egbehayan de te deisek ne paan wey deisek ne weyig taman te egpekeuli a puun te pegbubunu ne kene egkamenu.”

27 Ne migkahi si Mikiyas, “Ke egpakalibed ka ne kene egkamenu, kene naa ne malehet ne impalalag keddi te Manama seini se langun.” Ne migkahi sikandin diye te me etew, “Tantanuri niyu ka inlalag ku.”

Ka pegpatey ni Ahab

()

28 Purisu, miglusud diye te Ramut-Gilyad si Ahab ne Hari te Israil wey si Hihusapat ne Hari te Huda. 29 Ne migkahi si Ahab diye ki Hihusapat, “Kena a egpeila ne Hari a ka egbubunu. Ne saluub ka mule te igkukumbale te pegkahari.” Purisu, migbubunu sikandin ne kene egkeilaan ne Hari.

30 Ne insuhu te Hari te Sirya ka me kumandir te me talag-uyan te me karwahi ne kene egpabunuen te minsan hentew angin e te Hari te Israil. 31 Te pegkakita te me kumandir te me talag-uyan te me karwahi ki Hihusapat, kahiyen dan ne sikandin ka te Israil, purisu indugpu dan sikandin eyew egbunuen. Ne migpangananey si Hihusapat te Magbebaye. Ne impepariyu te Magbebaye seeye se egdugpu kandin. 32 Te nakamaan-maan e seeye se me kumandir te me talag-uyan te me karwahi te kene bes ne sikandin ka Hari te Israil migsanggel e sikandan ka eglupug kandin. 33 Te sasangan pad ka gira, due etew ne egpanalasew re due egpamane wey nasuhat ka Hari te Israil. Diye sikandin nasuhat te temuayan te igdingding te lawa ne insaluub din. Purisu, migkahi sikandin diye te talag-uyan te karwahi rin, “Ipariyu a nikeykew su napalian a.” 34 Ne migmasumpit pad ka gira te seeye ne aldew, wey nakasesandig naan de si Hari Ahab diye te karwahi rin ne nakatangke diye me matig-Sirya taman te maapun. Ne migpatey e sikandin te peglineb te aldew.

Ka peg-ehet te prupita ki Hihusapat

19Nekeuli si Hihusapat te baley rin diye te Hirusalim ne ware namenu. Ne insinug-ung sikandin ni prupita Hihu ne anak ni Hanani wey migkahiyan, “Mania te migbulihan nu wey inggeyinawaan nu ka miggimu te mareet wey ingkalangeti te Magbebaye ne Manama? Nabelu ka Magbebaye keykew. Piru duen ded meupiya ne neyimu nu su impangguhus nu ma ka me sungkaleg ne larawan te diyus-diyus ne si Asira, wey migpakannekal ka migpangananey te Manama.”

Ka neneyimu ni Hihusapat

Diye mig-ugpe si Hihusapat te Hirusalim, piru impamayaan din ka Birsiba taman diye te bubungan te Ipraim wey impalibed din ka keet-etawan diye te Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan. Due in-alam din ne me talewukum te langun ne tane wey diye te me siyudad te Huda ne in-alad te matikang wey makepal ne batu. Impanpanayan din sikandan te miggenendue, “Sumsumana niyu ay-ayari te kene kew pad eggukum su ka peggukum niyu kene ne para te etew, ke kene, para te Manama, wey egduma sikandin te peggukum niyu. Purisu, kaaldeki niyu ka Magbebaye wey tanud-tanud kew te himu niyu su kene sikandin egkeupian ne egbaliyungen niyu ka eleg ne peggukum wey ke duen naa eglapihan niyu wey ke egdawat kew naa te sagpeng te be-be.”

Ne mig-alam degma si Hihusapat te me Libita diye te Hirusalim, me talagpanubad wey me pangulu te pamilya te me matig-Israil eyew iyan eggusey te nakasupak te Balaud te Magbebaye wey te me apulanan. Diye sikandan mig-ugpe te Hirusalim. Seini ka insuhu kandan: “Keilangan ne egpamakey kew te Magbebaye te intiru ne pusung niyu ne due pegkaaldek, wey pegkamatinumanen. 10 Ke due kasu ne igpewusey kaniyu te me karumaan niyu ne mig-ugpe diye te me siyudad dankasu meyitenged te peggimatey, pegsupak te balaud wey ke me suhu naa wey ke me tulumanenkeilangan ne egpanpanayan niyu sikandan ne kene eggimu te mareet diye te tangkaan te Manama su eyew kene sikandan egpakasalerep te langet din, wey sikaniyu degma. Sika himuwa niyu eyew kene kew egpakasale. 11 Emun ke due eggusayen niyu ne nakasupak te Balaud te Magbebaye ne kene niyu egkewusey, si Amariyas ne Labew ne Talagpanubad ka eggusey due. Ne emun due eggusayen niyu ne meyitenged te Hari ne kene niyu egkewusey, si Sibadiyas ne anak ni Ismail ne pangulu te me kabuhalan ni Huda ka eggusey due. Ne egbulig kaniyu ka me Libita isip me upisyalis niyu. Pakannekal kew ne eggimu te me katungdanan niyu, wey egdumaan te Magbebaye ka eggimu te meupiya.”

Impepanalu te Magbebaye si Hihusapat

20Nataman, inlusuran si Hihusapat te me Muwabihanen, me Amunihanen wey te duma ne me Miyunihanen. Due me etew ne miggendiye ki Hihusapat wey migkahi, “Amana ne masulug ka me sundalu ne eglusud keykew ne egpuun te inged ne Idum diye te talipag te Namatey ne Dahat. Diyad e sikandan te Asasuntamar.” (Lein ne ngaran te In-Gidi ka Asasuntamar.) Ne naaldek si Hihusapat wey migpangananey sikandin te Magbebaye. Ne migsuhu sikandin ne kene egkeen ka langun ne etew te intiru ne Huda. Ne miglibulung diye te Hirusalim ka keet-etawan ne egpuun te langun ne me siyudad te Huda eyew egpangananey te Magbebaye.

Ne migsasindeg si Hihusapat diye te tangkaan te keet-etawan te Huda wey te Hirusalim diye te tangkaan te iyam ne lama te timplu te Magbebaye. Ne migkahi sikandin, “He Magbebaye, ne Manama te kaap-apuan ney, Manama ka ne diye te langit. Sikeykew ka migmandu te langun ne migharian te kalibutan. Maresen ka amana wey ware egpakasukul keykew. [xr]He Manama ney, impaawe nu ka nangugpe te seini ne inged eyew iyan e egpakakamuney ka keet-etawan nu ne me matig-Israil. Ka seini ne inged, imbehey nu te me kabuhalan ni Abraham ne alukuy nu wey kandan e te ware egtamanan. Mig-ugpe e sikandan kayi wey impasasindehan e te timplu eyew te pegbantug te ngaran nu. Ne migkahi sikandan, Ke due egginguma kanami ne karereetan, gira, peggukum, pegpeyimmimatayey wey ke gutas naa, eggendini key re te seini ne timplu su kayi ma ka katelesan nu. Egpangananey key keykew te timpu te egkeyirapan key wey egtabaken key nikeykew, wey egpangabangan.’

10 [xr]Ne kuntee nakita nu ka me matig-Amun, ka me matig-Muwab, wey ka me mahinged te Bubungan ne Siir ne ware nu palusuri te me matig-Israil te pegpuun dan pad te Ihiptu; ka me etew ne inliharan dan de wey ware dan pangimatayi. 11 Piru kuntee, iyan dan de igbales ka eglusud eyew egkadelrel key te tane ne imbehey nu kanami isip karatuan ne inggaat para kanami. 12 He Manama ney, kene nu bes sikandan eglegparan? Ware igpakasukul ney te susuluhi ne me sundalu ne eglusud kanami. Ware key nakanengneng ke nekey ka eggimuwen ney, piru egsalig key keykew.”

13 Taheed te migsasindeg ka langun ne lukes te Huda duma te dereisek ne me bate, te me asawa ran wey te me anak dan, 14 in-umaan te Panisingan te Magbebaye si Hahasil ne migsasindeg duma kandan. Si Hahasil anak ni Sakariyas. Si Sakariyas anak ni Binaya. Si Binaya anak ni Hiil. Ne si Hiil anak ni Mataniya ne Libita ne kabuhalan ni Asap. 15 [xr]Ne migkahi sikandin, “Pammineg kew se nangugpe te Huda wey te Hirusalim wey sikeykew degma Hari Hihusapat. Seini ka inlalag te Magbebaye kaniyu, ‘Kene kew kaaldek wey ke kaawei naa te kabagget tenged te susuluhi ne me sundalu, su ka Manama ka egbubunu, kene ne sikaniyu. 16 Kaaselem, tupangi niyu sikandan te eglusud. Egkakita niyu sikandan ne egtakereg te Sis diye te ilis te napu dapit te igsile te disirtu te Hiruwil. 17 [xr]Kenad ne sikaniyu pad ka egbubunu kandan. Andama niyu ka pegkeetew niyu wey pitawa niyu ka eggimuwen te Magbebaye ne egpangabang kaniyu. Kene kew kaawei te kabagget, me matig-Huda wey me matig-Hirusalim. Hendiyei niyu sikandan kaaselem wey egdumaan kew te Magbebaye.’ ”

18 Ne miglangkeb diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama si Hihusapat wey ka langun ne matig-Huda wey me matig-Hirusalim eyew te pegdayan kandin. 19 Ne migsasindeg ka me Libita ne egpuun te kabuhalan ni Kuhat wey ni Kura eyew egdayan te heemeni ne laheng diye te Magbebaye, ka Manama te Israil.

20 Te maselem-selem pad, miggendiyad e ensi Hihusapat te disirtu diye te Tikuwa. Taheed te nangipanew sikandan, migsanggel si Hihusapat wey migkahi, “Pammineha a nikaniyu, me matig-Huda wey me matig-Hirusalim! Palintutuu kew te Magbebaye, ne Manama niyu, wey egkalig-en kew. Palintutuu kew te me prupita rin wey egpanalu kew.” 21 Pegkapenga rin te eglalag te me etew, mig-alam e sikandin te me mangngulahing ne eggun-a kandan ne eg-ulahing te pegdayan te Magbebaye tenged te matulus ne katelesan din. Ne seini ka in-ulahing dan, “Egpasalamatan ta ka Magbebaye tenged te geyinawa rin ne kene egkabalbalawan.”

22 Te migbunsud e sikandan ka mig-ulahing te pegdayan, impeg-uney e te Magbebaye ka me sundalu te me matig-Muwab, me matig-Amun, wey me mahinged te Bubungan ne Siir ne eglusud perem te Huda, sikan naa ka nahule sikandan. 23 Inlusuran te me sundalu te matig-Amun wey te matig-Muwab ka me mahinged te Bubungan ne Siir wey naamin dan sikandan te eggimatey. Te naamin dan e sikandan te eggimatey, sikandan e degma ka migpeyimmimatayey. 24 Te pegginguma te me sundalu te Huda diye te puntul te bubungan diye te disirtu, napantew ran ka nammatey ne me kuntere ne nenekeyibat de te tane. Ne ware sabeka ne nakapallahuy.

25 Purisu, miggendiye ensi Hihusapat eyew egpanguwa te susuluhi ne me kasangkapan, egkengakeen, igsaluub wey duma pad ne mahal ne kasangkapan wey nakita ran ne susuluhi ka me ayam dan. Migtatelu ne aldew sikandan ka eglaglag tenged te kasulug te me kasangkapan. 26 Te igkeep-at e ne aldew, miglibulung sikandan diye te napu ne egngaranan te Biraka wey migdayan sikandan te Magbebaye diye. Seeye ka egpuunan ne ingngaranan seeye te napu te Biraka[fn] taman kuntee. 27 Ne mig-uli e sikandan langun diye te Hirusalim ne impanguluwan ni Hihusapat. Nahale-gale amana sikandan su impepanalu ma sikandan te Magbebaye te me kuntere dan. 28 Te pegginguma ran diye te Hirusalim, migleus e sikandan diye te timplu te Magbebaye wey migparahing sikandan te me alpa, lira wey me trumpita. 29 Naaldek ka langun ne nakalingut ne migharian te pegkarineg dan te pegpakig-ehet te Magbebaye te me kuntere te Israil. 30 Purisu due keupianan te migharian ni Hihusapat su ware ma ipasamuk sikandan te Magbebaye te me kuntere dan.

Ka katammanan ne peghari ni Hihusapat

()

31 Sika ka guhuren te peghari ni Hihusapat te Huda. Migbunsud sikandin mighari te tatelu ne pulu wey lalimma (35) ka idad din. Mighari sikandin diye te Hirusalim te daruwa ne pulu wey lalimma (25) ne leg-un. Si Asuba ne anak ni Silhi ka iney rin. 32 In-ikul ni Hihusapat ka inggimu te Amey rin ne si Asa, inggimu rin ka meupiya diye te tangkaan te Magbebaye. 33 Piru ware naawe ka me panubaran diye te me bubungan, wey kene ne mapahetpet ka me etew te pegpamakey ran te Manama te kaap-apuan dan.

34 Ka duma pad ne guhuren te peghari ni Hihusapat, puun te an-anayan taman te katammanan, nasulat diye te Sinulat ni Hihu ne anak ni Hanani ne nalagkes diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Israil.

35 Te katammanan, migpakigsabeka si Hihusapat ne Hari te Huda ki Ahasiyas ne Hari te Israil ne mareet se hinimuwan. 36 Migpasabutey sikandan ne egpangimu te me barku ne igpeendiye te Tarsis, wey diye dan seini himuwa te Isiyun-Gibir. 37 Ne ingkahiyan si Hihusapat ni prupita Ilisir ne anak ni Dudabahu ne matig-Marisa, “Tenged te migpakigsabeka ke ma ki Ahasiyas, egguhusen te Magbebaye ka impangimu niyu ne me barku.” Purisu, nenagguhus iya ka me barku wey kenad e egpekeendiye te Tarsis.

21Ne migpatey si Hihusapat wey insabal diye te insabalan te me kaap-apuan din diye te Siyudad ni Dabid. Ne si Hihuram e ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka peghari ni Hihuram te Huda

()

Ka me suled ni Hihuram iyan si Asariyas, si Hihil, si Sakariyas, si Asariyas, si Mikail, wey si Sipatiyas. Me anak sikandan langun ni Hihusapat ne Hari te Huda. Impandasahan sikandan ni Hihusapat te masulug ne pelata wey bulawan, mahal ne me kasangkapan, wey te me siyudad te Huda ne in-alad te matikang wey makepal ne batu. Piru si Hihuram ka imbeheyan din te migharian su sikandin ma ka panganey. Te migmalig-en e ka peghari ni Hihuram diye te migharian te amey rin, impeyimatayan din e ka langun ne me suled din, lagkes ka duma ne me upisyal te Israil.

Tatelu ne pulu wey daruwa (32) ka idad ni Hihuram te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te walu ne leg-un. In-ikul rin ka mareet ne me hinimuwan te me Hari te Israil, iling te inggimu te me kabuhalan ni Ahab, tenged su nakaasawa ma sikandin te anak ni Ahab. Mareet ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama. [xr]Piru ware dereeti te Magbebaye ka Huda tenged te kasabutan din ki Dabid ne egpabulus eghari[fn] ka me kabuhalan din te ware egtamanan.

[xr]Te timpu te peghari ni Hihuram diye te Huda, migsupak kandin ka me matig-Idum wey mig-alam e te lein ne Hari dan. Ne miggendiye si Hihuram te inged ne Idum duma te me upisyal rin wey te langun ne kumandir te talag-uyan te me karwahi rin. Inlingutan sikandan te me matig-Idum, piru impangimatayan din wey te me sundalu rin ka me matig-Idum te pegkamarusilem. 10 Taman kuntee migsupak ded te Huda ka me matig-Idum. Te seeye ded ne timpu, migsupak e degma te Huda ka Libna su in-engkeran ma ni Hihuram ka Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan. 11 Ne miggimu man-e si Hihuram te me panubaran diye te me bubungan te Huda ne iyan migpuunan ne migsimbe e te me diyus-diyus ka me matig-Hirusalim wey ka me matig-Huda wey nakapariyu e te Manama.

12 Ne impeuyanan ni prupita Ilyas si Hihuram te sulat ne miggenendue, “Seini ka ingkahi te Magbebaye, ka Manama te kaapuan nu ne si Dabid, ‘Ware nu ikula ka inggimu te amey nu ne si Hihusapat wey te apu nu ne si Asa ne Hari te Huda. 13 Ne iyan nu nasi in-ikul ka inggimu te me Hari te Israil ne iyan migpuunan ne migsimbe e te me diyus-diyus ka me matig-Huda wey me matig-Hirusalim, iling te inggimu te pamilya ni Ahab. Impangimatayan nu man-e ka me suled nu ne meupiya pad keykew. 14 Purisu, egdusaan te Magbebaye ka keet-etawan nu, me anak nu, me asawa nu, wey egdereetan din ka langun ne karatuan nu. Subla ne masumpit ka dusa ne egkasalerep niyu. 15 Egkabaybayaran ka te subla ne kasakit te getek nu te tagse aldew ne iyan egpuunan ne eglihawang ka bituka nu.’ ”

16 Ne imbanasalan te Magbebaye ka me Pilistihanen wey me matig-Arabya ne mig-ugpe te marani te me Itiyupiya eyew egkabelu ki Hihuram. 17 Ne inlusuran dan ka Huda, wey impanguwa ran e ka me karatuan te palasyu te Hari, lagkes ka me asawa rin wey ka me anak din ne me lukes. Si Ahasiyas de ne kinaariyan ne anak din ka ware neuyan.

18 Pegkapenga dutu, impasalerep te Magbebaye si Hihuram te dalu te getek ne kene egkeulian. 19 Peglihad te daruwa ne leg-un, miglihawang ka bituka rin tenged te dalu wey migpatey sikandin ne amana nabaybayari. Ware migduruluk ka keet-etawan din te pegbantug kandin iling te inggimu ran te me kaap-apuan din.

20 Tatelu ne pulu wey daruwa (32) ka idad ni Hihuram te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te walu ne leg-un. Ne migpatey sikandin ne warad iya miglungku. Ne diye dan ded sikandin isabal te Siyudad ni Dabid, piru kene ne diye te me sabalanan te me Hari.

Ka peghari ni Ahasiyas te Huda

()

22Si Ahasiyas ne kinahariyan ne anak ni Hihuram iyan inggimu te me matig-Hirusalim ne Hari dan. Su ka duma ne me anak ni Hihuram, impangimatayan ma te me matig-Arabya te peglusud dan te Huda. Purisu, mighari te Huda si Ahasiyas ne anak ni Hihuram. Daruwa ne pulu wey daruwa (22) ka idad ni Ahasiyas te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te sabeka ne leg-un. Si Ataliya ne apu ni Umri ka iney rin. Mig-ikul red sikandin te me hinimuwan te pamilya ni Ahab su impanulu ma sikandin te iney rin te peggimu te mareet. Mareet ka hinimuwan ni Ahasiyas diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama iling te me hinimuwan te pamilya ni Ahab. Su te pegpatey te amey rin, iyan neyimu ne me talagtambag din ka me karumaan ni Ahab ne iyan egpuunan ne migsahap sikandin. In-ikul rin ka intambag dan kandin wey migduma sikandin ki Huram ne anak ni Ahab ne Hari te Israil eyew egbubunu ki Hasail ne Hari te Sirya[fn] diye te Ramut-Gilyad ne diye napalii si Huram. Purisu, miglibed e sikandin diye te Hisril eyew egpeuli te pali din. Ne miggendiye te Hisril ka Hari te Huda ne si Ahasiyas ne anak ni Hihuram eyew egleuy kandin.

Ka peggendiye ni Ahasiyas ki Huram ka egpuunan ne migsahap sikandin.

Te pegginguma ni Ahasiyas diye te Hisril, migduma sikandin ki Huram eyew te pegsinug-ung ki Hihu ne anak ni Nimsi, ne in-alam te Magbebaye ne egdereet te pamilya ni Ahab.Ne taheed te pegdereet ni Hihu te pamilya ni Ahab, due nakita rin ne me upisyal te Huda wey me anak te me karumaan ni Ahasiyas ne migduma ki Ahasiyas. Ne impangimatayan din degma sikandan amina. Ne impamitew te me sakup ni Hihu si Ahasiyas, wey nakita ran sikandin ne miggeles diye te siyudad te Samarya. In-uyan dan sikandin diye ki Hihu wey inggimatayan. Insabal ran si Ahasiyas tenged te pegtahud dan ki Hihusapat. Migkahi sikandan, “Apu sikandin ni Hihusapat, ka etew ne migpangananey te Magbebaye te intiru ne pusung din.” Ne ware iya minsan sabeka ne sakup te pamilya ni Ahasiyas ne eleg ne eghari.

10 Te pegkanengneng te iney ni Ahasiyas ne si Ataliya te napatey e ka anak din, inggule din e ka langun ne pamilya te Hari te Huda. 11 Piru intakew mule ni Hihusaba ne malitan ne anak te Hari, si Huwas ne anak ni Ahasiyas, puun te duma pad ne anak te Hari ne egpangimatayan. Ne inggeles e ni Hihusaba si Huwas diye te sinabeng te timplu duma te suluhuanen ne talagtanggu kandin, purisu ware sikandin nakalagkes ni Ataliya te eggimatey. Atebey ni Ahasiyas si Hihusaba wey me anak sikandan ni Hari Huram. Ne si Hihusaba asawa ni Hihuyada ne talagpanubad. 12 Ne inggeles dan si Huwas taman te hen-em ne leg-un diye te timplu te Manama, taheed te si Ataliya ka migmandu isip rayna te intiru ne Huda.

Ka peggimu ni Hihuyada ki Huwas ne Hari te Huda

()

23Te igkapitu ne leg-un ne peggeles ki Huwas ne anak ni Asariyas, miglehet-lehet si Hihuyada ne egpakigsabut te lalimma ne me kumandir te ginatus ne me sundalu ne ensi: Asariyas ne anak ni Hiruham, Ismail ne anak ni Diyuhanan, Asariyas ne anak ni Ubid, Maasiyas ne anak ni Adayas, wey si Ilisapat ne anak ni Sikri. Ka seini se lalimma ne me kumandir, miggeles-heles miggendiye te langun ne me siyudad te Huda wey ingginggaat dan ka me Libita, wey ka me pangulu te me pamilya ne eggendiye te Hirusalim.

[xr]Ne miglibulung sikandan langun diye te timplu te Manama, wey miggimu sikandan te kasabutan duma ki Huwas, ka bate pad ne Hari. Ne migkahiyan sikandan ni Hihuyada, “Seinid e ka timpu ne eghari e ka anak te Hari su migsaad ka Magbebaye ne Manama ne layun eghari ka kabuhalan ni Dabid. Ne seini naa himuwa niyu: Ke eggendini ka me talagpanubad wey me Libita, te Aldew te Peggimeley eyew eggimu te me himu ran, baara niyu sikandan te tatelu ne punduk. Ka sabeka ne punduk ka egbantey te gumawan, ka igkarangeb ne punduk ka egbantey diye te palasyu te Hari, wey ka igkatelu ne punduk ka egbantey diye te gumawan ne egngaranan te Pabunsuranan. Ne eglibulung ka langun ne etew diye te lama te timplu te Magbebaye. Ware duma ne egpakaseled te timplu te Magbebaye angin e te seeye se me talagpanubad wey me Libita ne eggimu te me himu te sika ne timpu su in-isip ma sikandan ne malinis. Piru ka duma ne etew keilangan ne egtuman te suhu te Magbebaye. Keilangan ne egbantayan te me Libita ka Hari, wey keilangan ne layun andam ka me panganiban dan. Ne ka minsan hentew ne egseled ne kene ne talagpanubad wey ke Libita naa, keilangan ne eggimatayan. Ne egdumdumaan dan ka Hari minsan hendei sikandin eggendiye.”

Ne intuman te me Libita wey me matig-Huda ka langun ne imbanasal ni Hihuyada ne talagpanubad. Ne inlibulung dan e ka me etew ran ne eggimu te eggimuwen te Aldew te Peggimeley wey ka langun ne due katenged te sika ne aldew. Su ware ma peulia ni Hihuyada ka imbaad-baad ne me Libita. Ne impamehey e ni Hihuyada te me upisyal te ginatus ne me sundalu ka me deldeg wey me kalasag ne ki Hari Dabid dengan ne intines diye te timplu te Manama. 10 Ne impasasindeg din e ka langun ne etew ne nakaandam se me panganiban eyew te pegbantey te Hari. Migmanasindeg sikandan puun te igkakawanan ne balabahan taman te igkahibang ne balabahan ne miglingut te timplu wey altar. 11 Ne impalihawang e ni Hihuyada wey te me anak din si Huwas ne anak te Hari. Ne in-itisan din e te lana ka ulu rin wey ingkurunaan wey imbehayan din e degma te insulat ne me balaud te pegkahari wey impanengneng dan e ne Hari. Ne migpanguleyi e ka me etew ka egbantug te Hari.

12 Te pegkarineg ni Ataliya te kahulub te me etew ne migpamallahuy wey migmanguleyi te pegdayan te Hari, miggendiye sikandin te timplu te Magbebaye. 13 Te pegginguma rin diye, nakita rin e ka Hari ne migsasindeg diye te lenged te sungkaleg ne egsasindehan te me Hari ne diye te gumawan te timplu. Ne nakita rin ne inlingutan ka Hari te me kumandir wey te me talagparahing te trumpita. Ne miggale-gale wey migparahing te me trumpita ka keet-etawan te intiru ne Huda. Ne ka me mangngulahing ne migparahing te me instrumintu ran, iyan migpangulu te keet-etawan te peggale-gale. Te pegkakita ni Ataliya dutu, inggisi din e ka insaluub din wey migpanguleyi sikandin ne migkahi, “Me akalen! me akalen!”

14 Ne insuhu ni Hihuyada ne talagpanubad ka me pangulu te me sundalu te migkahi, “Ipalihawang niyu si Ataliya te timplu wey uyana niyu diye te me sundalu ne migbantey diye te lihawangan. Himatayi niyu sikandin diye wey kene ne kayi te seled te timplu te Magbebaye. Ne ilagkes niyu te eggimatey ka minsan hentew ne egpangabang kandin.”

15 Purisu indakep dan e si Ataliya wey in-uyan e diye te gumawan ne egbayaan te me kudde ne egseled te lama te palasyu te Hari, wey diye dan himatayi sikandin.

Ka me kasabutan ne inggimu ni Hihuyada

()

16 Ne miggimu si Hihuyada te kasabutan duma te keet-etawan wey te Hari ne egpamakey sikandan te Magbebaye ne Manama isip me keet-etawan din. 17 Ne miggendiye te timplu ni Baal ka langun ne etew wey ingguhus dan e seini. Inlupet dan ka me altar, ka me larawan din, wey inggimatayan dan ka talagpanubad ni Baal ne si Matan diye te tangkaan te me altar. 18 Ne impiyal e ni Hihuyada te me talagpanubad wey me Libita ka timplu te Magbebaye ne Manama. Ne eggimuwen dan ka me katungdanan dan ne inteil kandan dengan ni Dabid, wey egmanubad sikandan te igmanubad ne egtutungen diye te Magbebaye ne Manama sumale te nasulat te Balaud ni Muwisis. Ne sikandan degma ka impiyalan te peg-ulahing wey peggale-gale. 19 Ne migtahu man-e sikandin te talagbantey te gumawan te timplu te Magbebaye eyew kene egpakaseled seeye se in-isip ne malindit.

20 Ne inlibulung din ka langun ne pangulu te ginatus ne me sundalu, ka me talahuren ne me etew, ka me pangulu te keet-etawan wey ka langun ne keet-etawan te Huda. Ne indulung dan e ka Hari puun te timplu taman te palasyu. Diye sikandan migbaye te gumawan ne diye te igkahibang ne balabahan. Ne impapinnuu ran e ka Hari te trunu rin. 21 Purisu miggale-gale ka langun ne keet-etawan te Huda su warad ma samuk te siyudad te neyimatayan e si Ataliya.

Ka peghari ni Huwas te Huda

()

24Pitu pad ka idad ni Huwas te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin te Hirusalim te hep-at ne pulu (40) ne leg-un. Si Sibiya ne matig-Birsiba ka iney rin. Meupiya ka hinimuwan ni Huwas diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama te neuyag pad si Hihuyada ne talagpanubad. Ne impaasawaan ni Hihuyada te daruwa si Huwas wey nakaanak sikandan te me lukes wey me malitan.

Te ware naluhey, nakasuman-suman si Huwas ne eg-ay-ayaran din ka timplu te Magbebaye. Impeumew rin ka me talagpanubad wey ka me Libita wey ingkahiyan din sikandan, “Hendiye kew te me siyudad te Huda wey pangua niyu ka buhis ne igbehey te me matig-Israil tagse leg-un eyew egkaay-ayaran ta ka timplu te Manama ta. Na hendiye kew e wey keiyal kew.” Piru ware sikandan miglinga-linga te insuhu din. [xr]Purisu, impeumew te Hari si Hihuyada ka Labew ne Talagpanubad wey mig-insaan din, “Mania te ware nu ipakuwa te me Libita ka buhis te me mahinged te Huda wey te Hirusalim? Nasabutan e dengan ni Muwisis ne suluhuanen te Manama wey te langun ne kabuhalan ni Israil ne egkuen seini para te Balungbalung ne Temuwanan.”

Su inseleran dengan te me anak ni Ataliya ne mareet ne malitan ka timplu te Manama wey inggamit dan te pegpamakey te me larawan ni Baal ka me kasangkapan ne inhalad diye te timplu.

Purisu, migbanasal si Hari Huwas ne eggimu te kaban ne egtahuan te seleppi wey igtahu seini diye te lihawangan te gumawan te timplu te Magbebaye. Ne impanengneng dan ka langun ne mig-ugpe te Huda wey te Hirusalim ne keilangan ne eg-uyan sikandan te buhis para te Magbebaye ne imbuyu ni Muwisis te me matig-Israil te diye pad sikandan te disirtu. 10 Nahale-gale ka langun ne me upisyal wey ka me etew wey in-uyan dan ka me buhis dan wey in-ulug dan seini diye te kaban taman te napenu seini. 11 Ke egkapenu e ka kaban, eg-uyanen e seini te me Libita diye te me upisyal te Hari. Ne egkuen e te sikritari te Hari wey te me upisyal te Labew ne Talagpanubad ka seleppi puun te kaban. Ne iglibed dan ded ka kaban diye te gumawan te timplu. Sika ka eggimuwen dan te tagse aldew wey dakel ka nalimud dan ne seleppi.

12 Ne imbehey te Hari wey ni Hihuyada ka seleppi diye te me etew ne immamiyalan te trabahu, ne iyan mig-akat te me talagperi te batu wey te me panday ne eg-ayad-ayad te timplu te Magbebaye. Mig-akat man-e sikandan te eggimu te me kasangkapan ne egpuun te putew wey te burunsi. 13 Migpakannekal ka me trabahanti ne egtrabahu, purisu meiyal ka peg-ayad-ayad. Impasasindeg dan ilibed ka timplu te Manama ne iling ded te tapey wey inlig-enan dan pad seini. 14 Te neimpusan dan e ka trabahu, imbehey ran ded ka nasame ne seleppi diye te Hari wey ki Hihuyada. Inggamit dan seeye ne seleppi te pegpeyimu te me kasangkapan para te timplu te Magbebaye, me kasangkapan te pegsimba, te pegtutung te igpanubad, wey te me yahung, me tahuanan ne bulawan wey pelata. Ne aldew-aldew ka pegtutung te igmanubad diye te timplu te Magbebaye taman te neuyag pad si Hihuyada.

15 Ne buyag e amana si Hihuyada wey migpatey sikandin te sabeka ne gatus wey tatelu ne pulu (130) ka idad din. 16 Ne insabal ran sikandin diye te insabalan te me Hari te Siyudad ni Dabid su meupiya ma ka neyimu rin te Israil, te Manama, wey te timplu rin.

17 Te migpatey e si Hihuyada, miggendiye ki Hari Huwas ka me upisyal te Huda wey migpanimbuel sikandan diye te tangkaan din. Ne migpammineg ka Hari te me tambag dan. 18 Ne mig-engkeran dan e ka timplu te Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan, wey migsimba sikandan te sungkaleg ne larawan ni Asira wey te duma pad ne me larawan. Ne nalangetan ka Manama te me matig-Huda wey te me matig-Hirusalim tenged te mareet ne inggimu ran. 19 Ne minsan iling due ka inggimu ran, migpeuyan ded ka Magbebaye te me prupita eyew egpakalibed sikandan kandin. Impanpanayan sikandan te me prupita te mareet ne inggimu ran piru ware sikandan migpammineg kandan.

20 [xr]Ne in-umaan te Panisingan te Manama si Sakariyas ne anak ni Hihuyada ne talagpanubad. Migsasindeg sikandin diye te tangkaan te me etew wey migkahi, “Eg-inse ka Magbebaye te mania te insupak niyu ka me suhu din? Puun due, kene kew egmatubung. Tenged su in-engkeran niyu ka Manama, in-engkeran kew e degma nikandin.” 21 Ne migplanu sikandan te mareet ki Sakariyas. Ne migsuhu si Hari Huwas ne egbatuwen sikandin taman te egpatey diye te lama te timplu te Magbebaye. 22 Nalingawan ni Hari Huwas ka keupiya te amey ni Sakariyas kandin, purisu impeyimatayan din si Sakariyas. Te egpatey e si Sakariyas, migkahi sikandin, “Egkakita perem te Magbebaye seini wey egsulian kew nikandin.”

23 Te pegbunsud te iyam ne leg-un, inlusuran si Huwas te me sundalu te matig-Sirya. Inlusuran dan ka Huda wey ka Hirusalim wey impangimatayan dan ka me pangulu. Ne impanguyan dan diye te Hari te Damasku ka nenaahew ran. 24 Ne minsan deisek de ka me sundalu te me matig-Sirya, imbulihan sikandan te Magbebaye ne egkatalu ran ka susuluhi ne sundalu te Huda. Su in-engkeran dan ma ka Magbebaye, ka Manama te kaap-apuan dan. Purisu inlegparan si Huwas pinaahi te me sundalu te Sirya. 25 Ne in-engkeran te me sundalu ne me matig-Sirya si Huwas ne tahapali e. Piru nasi migplanu kandin te mareet ka me upisyal rin tenged te pegpeyimatey rin te anak ni Hihuyada ne talagpanubad. Purisu, inggimatayan dan si Huwas diye te hibatanan din. Insabal ran sikandin diye te Siyudad ni Dabid piru kene ne diye te sabalanan te me Hari. 26 Seini ka me etew ne migplanu te mareet ki Huwas: si Sabad ne anak ni Simit ne malitan ne Amunihanen, wey si Hihusabad ne anak ni Simrit ne malitan ne Muwabihanen.

27 Ka me guhuren meyitenged te me anak ni Huwas, te me tagne kandin, wey te peg-ayad-ayad te timplu te Manama, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari. Ne si Amasiyas ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka peghari ni Amasiyas te Huda

()

25Daruwa ne pulu wey lalimma (25) ka idad ni Amasiyas te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te daruwa ne pulu wey siyam (29) ne leg-un. Si Hihu-Adan ne matig-Hirusalim ka iney rin. Meupiya ka hinimuwan ni Amasiyas diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama, piru ware amana nasabeka ka geyinawa rin te peg-ikul te Magbebaye.

Te migmaresen e ka peghari din, impeyimatayan din e ka me upisyal rin ne miggimatey te amey rin ne Hari. [xr]Piru ware din ilagkes te egpangimatey ka me anak dan. Su nasulat ka suhu te Magbebaye diye te libru ni Muwisis, ne migkahi, “Keilangan ne kene eggimatayan ka amey tenged te sale te anak din, wey keilangan ne kene degma eggimatayan ka anak tenged te sale te amey rin. Egpatey re ka etew tenged te sale din mismu.”

Ne inlibulung ni Amasiyas ka keet-etawan te Huda wey Binhamin. Impunduk din sikandan sumale te kabuhalan dan wey impanahuan te me pangulu te pamilya ne egmandu te tigsabeka ne gatus (100) wey tigsabeka ne libu (1,000) ne me sundalu. Ne inseel rin ka me sundalu rin ne daruwa ne pulu (20) se idad wey subla, ne migginguma sikandan te tatelu ne gatus ne libu (300,000). In-alam sikandan ne me sundalu, nenabbasbas ne egbubunu, wey mangngateu sikandan langun ne eggamit te deldeg wey te kalasag. Ne migsuul pad man-e sikandin te sabeka ne gatus ne libu (100,000) ne mabbulut ne bahani ne egpuun te Israil. Insuulan din sikandan te tatelu ne libu wey lalimma ne gatus (3, 500)[fn] ne kilu te pelata.

Piru due sabeka ne prupita te Manama ne miggendiye te kandin wey migkahi, “Mahal ne Hari, kene kad duruma te egsuulan nu ne me sundalu te Israil su kenad egpangabang kandan ka Magbebaye, wey te minsan hentew te me matig-Ipraim. Piru ke egparumeen niyu red sikandan te pegbubunu, egkatalu kew iya te me kuntere niyu minsan pad mangngateu kew ne egbubunu su due geem te Manama te pegbulig wey ke pegtalu naa.”

Ne mig-inse si Amasiyas te prupita, “Menuwen ku naan e ka tatelu ne libu wey lalimma ne gatus (3, 500) ne kilu te pelata ne imbayad ku te me sundalu te Israil?”

Ne migtabak ka prupita, “Egpakabehey ka Magbebaye te subla pad te imbayad nu.”10 Ne impeuli e ni Amasiyas ka me sundalu ne matig-Israil.[fn] Ne nabelu sikandan te Huda wey mig-uli sikandan ne migpangebel-ebel se langet.

11 Piru migmabulut si Amasiyas wey indumaan din ka keet-etawan din diye te napu ne egngaranan te Asin wey impangimatayan dan ka sapulu ne libu (10,000) ne sundalu ne matig-Siir. 12 Ne nakarakep pad man-e sikandan te sapulu ne libu (10,000), wey in-uyan dan diye te dalayap wey in-uulug dan e wey nammatey sikandan ne naggepuan te me tul-an.

13 Ne ka me sundalu te Israil ne impeuli ni Amasiyas, miglusud te me siyudad te Huda puun te Samarya taman te Bit-Hurun. Nekeyimatey sikandan te tatelu ne libu (3,000) ne me etew wey nakaahew te masulug ne me kasangkapan.

Ka pegsimba ni Amasiyas te me diyus-diyus

14 Te peg-uli e ni Amasiyas puun te pegbubunu te matig-Idum, impanguyan din ka me diyus-diyus te matig-Siir wey inggimu rin ne me diyus-diyus din, insimba rin wey impanubaran. 15 Purisu, nabelu ka Magbebaye ki Amasiyas wey migpeuyan sikandin te prupita eyew egpakahiyen, “Mania te migsimba ka te seini ne me diyus-diyus ne ware nakaluwas te keet-etawan din puun keykew?”

16 Te sasangan pad ne eglalag ka prupita, migtabak e ka Hari, “Mania te egtambag ka keddi? Talagtambag ku bes sikeykew? Peeneng-eneng kad ke kene ka egkeupian ne egpatey.”

Piru wey e migpeeneng-eneng ka prupita ke nalalag din pad seini: “Nakanengneng a ne egdereetan ka iya te Manama su migsimba ka te me diyus-diyus, wey ware ka migpammineg te tambag ku.”

17 Ne migpanginginse si Amasiyas ne Hari te Huda te me talagtambag din. Nataman, impanahaan din e si Huwas ne Hari te Israil ne anak ni Huwakas ne anak ni Hihu te migkahi, “Hendini ka su egpabunbunuey ki.” 18 Ne migtabak si Huwas ne Hari te Israil pinaahi te seini ne pangguhuren, “Due sapinit diye te Libanun ne migkahi diye te kayu ne sidar, ‘Ipaasawa nu mule ka anak nu ne malitan te anak ku.’ Piru due miglihad ne mahintalunan ne mananap wey indi-diekan din e ka sapinit. 19 Migpaambug kad ubag Amasiyas su natalu nu ma ka me matig-Idum. Uugpe kad mule te baley nu. Mania te egpamitew ka te gubut ne iyan egpakarereet keykew wey te keet-etawan te Huda?”

20 Piru ware migpammineg si Amasiyas ki Huwas ne Hari te Israil su igkeupii te Manama ne egkareetan sikandin te me kuntere din tenged te pegpangananey rin te me diyus-diyus te me matig-Idum. 21 Purisu inlusuran ni Huwas si Amasiyas wey migpabunbunuey sikandan diye te Bit-Simis ne sakup te Huda. 22 Ne natalu te Israil ka Huda wey migpamallahuy e ka me sundalu te Huda wey migpanguli e diye te me ugpaan dan. 23 Ne narakep ni Hari Huwas si Hari Amasiyas diye te Bit-Simis wey in-uyan din e diye te Hirusalim. Ne impangguhus e ni Huwas ka matikang wey makepal ne batu ne alad te Hirusalim; puun te Gumawan ni Ipraim taman te Gumawan te Pikungan ne me sabeka ne gatus wey walu ne pulu (180) ne mitrus se kariyuan puun te Gumawan ni Ipraim. 24 Ne impanguwa rin e ka langun ne bulawan, pelata wey me kasangkapan ne nakita rin diye te timplu te Manama ne imbantayan dengan ni Ubid-Idum. Impanguwa rin degma ka me karatuan te Hari ne diye te palasyu lagkes ka nenaddakep ne me etew wey impanguyan din e diye te Samarya.

25 Neuyag pad si Amasiyas ne anak ni Huwas ne Hari te Huda te sapulu wey lalimma (15) ne leg-un puun te pegpatey ni Hari Huwas ne anak ni Huwakas ne Hari te Israil. 26 Ne ka duma pad ne guhuren meyitenged te peghari ni Amasiyas puun te an-anayan taman te katamanan, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Huda wey te Israil. 27 Ne puun te peg-inniyug ni Amasiyas te Magbebaye, due me etew te Hirusalim ne migplanu ne eggimatey kandin. Purisu migpallahuy sikandin puun te Hirusalim peendiye te siyudad te Lakis. Piru impatalukunan sikandin te me kuntere din wey impeyimatayan diye. 28 Ne indulan dan e te kudde ka lawa rin wey in-uyan diye te Hirusalim wey inlebeng dan e sikandin diye te inlebengan te me kaap-apuan din diye te Siyudad ni Dabid.

Ka peghari ni Usiyas te Huda

()

26Ne ka insubal te langun ne keet-etawan ki Amasiyas isip Hari iyan ka anak din ne si Usiyas, ne sapulu wey hen-em pad (16) ka idad. Te timpu te peghari din, imbalbalawan din wey inggawi din ka lungsud te Ilut wey impasakup din te Huda. Inggimu rin seeye te migpatey e ka amey rin.

Sapulu wey hen-em (16) ka idad ni Usiyas te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin te Hirusalim te lalimma ne pulu wey daruwa (52) ne leg-un. Si Hikuliyas ne matig-Hirusalim ka iney rin. Meupiya ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama iling te inggimu te amey rin ne si Amasiyas. Migpangananey sikandin te Manama te timpu ni Sakariyas. Si Sakariyas ka migpanulu kandin ne egkaaldek te Manama. Ne immatubung sikandin te Magbebaye su migmatinumanen ma sikandin te Manama.

Inlusuran ni Usiyas ka me Pilistihanen wey impangguhus din ka me matikang wey makepal ne alad ne batu te Gat, te Habni wey te Asdud. Ne migpasasindeg sikandin te iyam ne me siyudad diye te me inged ne sakup te Asdud wey te inged ne sakup ded te Pilistiya. Imbulihan sikandin te Manama te pegbubunu din te me Pilistihanen, me Miyunihanen, wey te me matig-Arabya ne mig-ugpe te Gur-Baal. Migbayad kandin te buhis ka me Amunihanen wey nekeempet ka kabantug din taman diye te eletanan te Ihiptu su migmaresen ma sikandin.

Ne migpasasindeg te me matikang ne baley si Usiyas diye te Hirusalim diye te Gumawan te Pikungan, diye te Gumawan te Napu, wey diye te Tupuanan te Alad wey in-alad din seeye te matikang wey makepal ne batu. 10 Migpasasindeg man-e sikandin te me matikang ne baley diye te inged ne ware mig-ugpe wey migpeyimu sikandin te me belun diye te lenlen te me bubungan te Huda[fn] su masulug ma ka ayam din diye wey diye te napu. Ne due me sakup din ne impatanggu te kamet din wey te pinamulaan din te paras diye te me bubungan wey te napu su amana ma sikandin egkeupian ne egbasuk.

11 Ne due degma me sundalu ni Usiyas ne nenabbasbas ne egbubunu ne impunduk-punduk din. Inteil sikandan ni Hiil ne sikritari wey ni Maasiyas ne upisyal. Ne si Hiil wey Maasiyas nasakup ni Hananiyas ne upisyal te Hari. 12 Ka me pangulu te me kabuhalan ne me mabbulut ne me bahani, migginguma te daruwa ne libu wey hen-em ne gatus (2, 600) langun. 13 Ne due sakup dan ne 307,500 ne nenabbasbas ne egbubunu ne me bahani. Andam sikandan ne egbulig te Hari ke due me kuntere din. 14 Ne impamehayan sikandan ni Usiyas te me kalasag, me deldeg, me kalu ne putew, me putew ne igdingding te kumeng, me piet wey me batu ne para te lambuyug. 15 Migpeyimu si Usiyas te mekina diye te mangngateu ne trabahanti rin ne iyan eggamiten te egpabesut te me tunud wey egdegpak te me batu puun te matikang ne me baley wey te me pikungan te me alad. Migmabantug sikandin minsan hendei su amana sikandin bulihi te Magbebaye wey neyimu sikandin ne malig-en amana.

16 Piru te dereseni e si Usiyas, migpaambug e sikandin. Ne sika ka nakarereet kandin. Kenad e ne matinumanen sikandin te Magbebaye, ne Manama rin. Migseled sikandin diye te timplu te Magbebaye wey sikandin e ka migtutung te insinsu diye te altar. 17 Ne migsinundul kandin si Asariyas ne Labew ne Talagpanubad duma te walu ne pulu (80) ne mabbulut ne me talagpanubad te Magbebaye. 18 [xr]Ne insaparan dan sikandin. Migkahi sikandan, “Usiyas, ware katenged nu ne egtutung te insinsu para te Magbebaye. Talagpanubad de ne kabuhalan ni Aarun ka egkaayun ne eggimu rue. Sikandan ka in-alam ne egtutung te insinsu. Lihawang ka te timplu su nakasale ka te Magbebaye ne Manama wey kene kad e nikandin egbantuhen.”

19 Ne nabelu-belu amana si Usiyas te me talagpanubad. Ne taheed te migsasindeg sikandin diye te dangdang te altar ne egtutungan te insinsu wey diye te tangkaan te me talagpanubad ne diye te timplu te Magbebaye ne migmambibitbit te me tahuanan te insinsu, intubuan e te ibung ka buked din. 20 Te pegkakita ni Asariyas wey te me duma rin ne me talagpanubad ne due migtubu ne ibung diye te buked ni Usiyas, in-iyal-iyal ran e sikandin ipalihawang. Ne mig-iyal-iyal en iya degma si Usiyas miglihawang su indusaan man e sikandin te Magbebaye.

21 Ne warad neulii ka ibung ni Hari Usiyas taman te migpatey sikandin. Ne impasuwey e sikandin ipeugpe wey warad tuhuti ne egseled te timplu. Purisu si Hutam e ne anak din ka impiyalan din te palasyu rin wey ka migpangulu te keet-etawan te Huda.

22 Ne ka duma pad ne guhuren meyitenged te peghari ni Usiyas puun te an-anayan taman te katamanan, nasulat diye te baseen ni prupita Isayas ne anak ni Amus. 23 [xr]Ne migpatey e si Usiyas wey ware dan sikandin isabal diye te sabalanan te me Hari su in-ibung ma sikandin. Ne si Hutam e ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka peghari ni Hutam te Huda

()

27Daruwa ne pulu wey lalimma (25) ka idad ni Hutam te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te sapulu wey hen-em (16) ne leg-un. Si Hirusa ne anak ni Saduk ka iney rin. Meupiya ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama iling te hinimuwan te amey rin ne si Usiyas. Piru ware mule sikandin mig-uney-uney migseled te timplu. Ne ka keet-etawan migpabulus ded miggimu te mareet.

Ne si Hutam ka migpeyimu te Gumawan diye te Igkahibang ne Balabahan te timplu te Magbebaye wey dakel man-e ka imbalbalawan din ne matikang wey makepal ne alad ne batu diye te labuntud te Upil. Ne migpasasindeg man-e sikandin te me lungsud diye te me bubungan te Huda, wey malig-en ne me aputanan wey matikang ne me baley diye te puwalas. Ne migbubunu si Hutam te me Amunihanen wey natalu rin sikandan. Te seeye ne leg-un, migbehey ka me Amunihanen te 3,400 ne kilu ne pelata, lalimma ne pulu ne libu (50,000) ne saku ne trigu wey lalimma ne pulu ne libu (50,000) ne saku ne sibada. Inggimu ran seeye te tatelu ne leg-un. Purisu, migmaresen si Hutam su migmatinumanen ma sikandin layun te Magbebaye, ne Manama rin. Ne ka duma pad ne guhuren meyitenged te peghari ni Hutam lagkes ka pegbubunu din wey ka langun ne neyimu rin, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Israil wey te Huda. Daruwa ne pulu wey lalimma (25) ka idad din te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te sapulu wey hen-em (16) ne leg-un. Ne nataman migpatey e si Hutam wey diye sikandin isabal te Siyudad ni Dabid. Ne si Ahas e ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka peghari ni Ahas te Huda

()

28Daruwa ne pulu (20) ka idad ni Ahas te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin te Hirusalim te sapulu wey hen-em (16) ne leg-un. Mareet ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama, kene ne iling te hinimuwan te kaapuan din ne si Dabid. Mig-ikul sikandin te maddeet ne hinimuwan te me Hari te Israil wey miggimu sikandin te me larawan ni Baal. Migtutung sikandin te insinsu diye te napu te Bin-Hinum wey intutung din ka anak din isip igpanubad. In-ikul rin ka maddeet ne hinimuwan te keet-etawan ne impandelrel te Magbebaye te ware pad ka me matig-Israil. Ne migpanubad sikandin wey migtutung te insinsu diye te me panubaran diye te me bubungan, wey diye te me labuntud wey diye te me lebut te kayu ne malapung.

Ka pegpabunuey te Sirya wey Israil

()

[xr]Purisu, impatalu te Magbebaye sikandin te Hari te Sirya[fn] wey narakep ka masulug ne keet-etawan din diye te Damasku. Ne impatalu man-e sikandin te me sundalu te Hari te Israil ne nakahule te keet-etawan din. Su si Pika ne Hari te Israil ne anak ni Rimala, nakapatey te sabeka ne gatus wey daruwa ne pulu ne libu (120,000) ne mabbulut ne sundalu te matig-Huda te sabeka re ne aldew. Neyitabu te me matig-Huda seeye su in-engkeran dan ma ka Magbebaye, ka Manama te me kabuybuhayan dan. Ne si Sikri ne bahani te Israil, nakapatey ki Maasiyas ne anak ni Hari Ahas, ki Askiram ne impiyalan te palasyu, wey ki Ilkana ne talagbulig te Hari. Nakarakep ka me matig-Israil te daruwa ne gatus ne libu (200,000) ne karumaan dan pad iya ne me malitan wey me bate. Masulug man-e ka naahew ran wey impanguyan dan diye te Samarya.

Piru due prupita te Magbebaye ne egngaranan ki Ubid ne diye mig-ugpe te siyudad te Samarya. Insinug-ung din ka me sundalu te Samarya wey migkahiyan din, “Imbehey kaniyu te Magbebaye, ne Manama niyu ka Huda tenged te nabelu sikandin kandan. Piru impangimatayan niyu sikandan te ware pegkeyid-u, wey nanengnengan sika te Manama diye te langit. 10 Ne kuntee, igkeupii niyu pad ne eg-uripenen niyu ka me lukes wey me malitan ne egpuun te Huda wey te Hirusalim? Kahiyen niyu buwa ne ware kew nakasale te Magbebaye? 11 Ne pammineg kew keddi! Ilibed niyu ka karumaan niyu ne indakep niyu su mig-ebel-ebel e ka langet te Magbebaye kaniyu.”

12 Ne due me pangulu te Israil ne si Asariyas ne anak ni Diyuhanan, si Birikiyas ne anak ni Misilimut, si Hihiskiya ne anak ni Salum wey si Amasa ne anak ni Hadlay ne migsapad degma te seeye se migmambubunu. 13 Ne migkahi sikandan, “Kene niyu uyana ka nandakep niyu kayi! Igkeupii niyu buwa ne egkatimulan ka sale ta diye te Magbebaye? Dakel e amana ka sale ta wey mig-ebel-ebel e ka langet te Magbebaye te Israil.” 14 Purisu, in-engkeran e te me sundalu ne naatul te me panganiban ka nandakep dan wey ka naahew ran diye te tangkaan te me pangulu wey te langun ne keet-etawan. 15 Ne migparani seeye se hep-at ne pangulu diye te impandakep wey impamehayan dan te igsaluub seeye se migpalawas puun te kasangkapan dan ne naahew te me sundalu. Imbehayan dan sikandan te igsaluub, sandal, egkakeen, egkeinum, wey imbawian dan ka me pali dan. Impeuntud dan te me asnu ka me mahuye wey impalibed diye te me lungsud dan diye te Hiriku, ka siyudad te me kayu ne palmira. Ne miglibed e seeye se me pangulu diye te Samarya.

16-17 Te seeye ne timpu, migpepangabang si Hari Ahas te Hari te Asirya su inlusuran e man-e te me matig-Idum ka Huda wey natalu iya ka Huda, wey impandakep ka duma ne mahinged diye. 18 Te seeye ded ne timpu, inlusuran degma te me Pilistihanen ka me lungsud ne diye te lenlen te me bubungan te Huda[fn] wey ka diye te igkakawanan ne balabahan. Naahew ran ka Bit-Simis, Ayalun, Gidirut, Suku, Timna wey Gimsu lagkes ka me bariyu ne nakalingut diye. 19 Impatalu te Magbebaye ka Huda su intuhutan ma ni Hari Ahas ka keet-etawan din ne eggimu te sale wey warad iya migtuman te Magbebaye. 20 Purisu te pegginguma ni Tiglatpilisir ne Hari te Asirya, nasi din mule baybayari si Ahas. 21 Seeye naa ka migpanguwa si Ahas te me karatuan ne diye te timplu te Magbebaye, diye te palasyu, wey diye te me baley te me upisyal wey imbehey rin seini diye te Hari te Asirya. Piru ware seini nakabulig kandin.

Ka sale ni Ahas

22 Ne neulat de iya ne ware migmatinumanen si Ahas te Magbebaye te neyirapan e sikandin. 23 Migpanubad sikandin diye te me diyus-diyus te Damasku ne nakatalu kandin. Su migkahi sikandin, “Migbulihan te seini ne me manama ka Hari te Sirya. Purisu, egpanubad a te seini ne me manama eyew egbulihan a nikandan.” Piru seeye ka nakarereet kandin wey te Israil. 24 Ne impanguwa ni Ahas ka me kasangkapan te timplu te Manama wey impanlupet din seini. Inlekeban din ka timplu wey migpasasindeg sikandin te me altar diye te tagse pikungan diye te Hirusalim. 25 Ne migpasasindeg man-e sikandin te me panubaran diye te me bubungan te langun ne lungsud te Huda eyew diye egpanubad te me diyus-diyus. Purisu nalangetan kandin ka Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan.

26 Ne ka duma pad ne guhuren meyitenged te peghari ni Ahas wey te me hinimuwan din puun te an-anayan taman te katamanan, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Huda wey Israil. 27 [xr]Ne migpatey si Ahas wey diye sikandin isabal te siyudad te Hirusalim, piru kene ne diye te sulung ne sabalanan te me Hari te Israil. Ne si Isikiyas e ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka peglinis te timplu

()

29Daruwa ne pulu wey lalimma (25) ka idad ni Isikiyas te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te daruwa ne pulu wey siyam (29) ne leg-un. Si Abiha ne anak ni Sakariyas ka iney rin. Meupiya ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama iling te hinimuwan te kaapuan din ne si Dabid.

Te an-anayan ne bulan te an-anayan ne leg-un te peghari din, impalukatan din e man-e ka timplu te Magbebaye wey impaay-ayaran din seini. Inlibulung din ka me talagpanubad wey ka me Libita diye te lama te timplu ne diye dapit te igsile. Ne migkahiyan din sikandan, “Pammineg kew keddi, me Libita! Linisi niyu ka pegkeetew niyu wey ka timplu te Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan niyu. Awaa niyu ka langun ne malindit diye te timplu. Su warad migmatinumanen ka me kaapuan ta. Mareet ka hinimuwan dan diye te tangkaan te Magbebaye wey in-engkeran dan sikandin. In-engkeran dan ka timplu te Magbebaye wey mig-inniyuhan dan sikandin. Impanlekeban dan ka me gumawan diye te likansu te timplu wey impangebukan dan ka me sulu. Warad e sikandan migtutung te insinsu wey ke migpanubad naa te igpanubad ne egtutungen diye te matulus ne inged te Manama te Israil. Purisu, nalangetan ka Magbebaye te keet-etawan te Huda wey te Hirusalim. Ne indusaan din sikandan te amana ne makaliyasliyas, egpakataneng, wey egpakabenga-benga te me etew. Nanengnengan niyud seini amana. Tenged kayi, migpangimatayan ka me kaapuan ta wey impandakep ka me anak ta, wey ka me asawa ta.

10 Ne kuntee, eggimu a te kasabutan te Magbebaye, ka Manama te Israil eyew egkaawe ka migpangebel-ebel ne langet din kanta. 11 Me anak ku, kene kew e lengkay-lengkay, in-alam kew te Magbebaye eyew egsasindeg diye te tangkaan din, eyew egpamakey, eyew egkeyimu ne suluhuanen din, wey eyew te pegtutung te insinsu para kandin.”

12-14 Seini ka me Libita ne migbunsud e migtrabahu te sikan de:

Si Mahat ne anak ni Amasiyas wey si Huwil ne anak ni Asariyas ne egpuun te kabuhalan ni Kuhat.

Si Kis ne anak ni Abdi wey si Asariyas ne anak ni Hahalalil ne egpuun te kabuhalan ni Mirari.

Si Huwas ne anak ni Sima wey si Idin ne anak ni Huwas ne egpuun te kabuhalan ni Hirsun.

Si Simri wey si Hihuwil ne egpuun te kabuhalan ni Ilisapan.

Si Sakariyas wey si Mataniyas ne egpuun te kabuhalan ni Asap.

Si Hihuwil wey si Simii ne egpuun te kabuhalan ni Himan.

Si Simayas wey si Usil ne egpuun te kabuhalan ni Hidutun.

15 Inlibulung dan ka me duma ran ne Libita wey immatulus dan ka pegkeetew ran. Ne miggendiye sikandan te timplu eyew te peglinis kayi. Intuman dan ka suhu te Hari sumale te lalag te Magbebaye. 16 Ne migseled e te timplu ka me talagpanubad eyew te peglinis kayi. Impalihawang dan diye te lama ka me kasangkapan ne malindit ne nakita ran diye te seled. Ne impanguwa seeye te me Libita wey in-uyan diye te Napu te Kidrun.

17 Ne migbunsud sikandan migpanlinis te timplu te an-anayan ne aldew te an-anayan ne bulan. Ne te igkawalu ne aldew, neumaan dan e ka likansu te timplu. Te lein e man-e ne walu ne aldew, nalinisan dan e ka timplu. Purisu neimpusan dan ka langun ne himu te igkasapulu wey hen-em (16) ne aldew te seeye ded ne bulan.

18 Ne miggendiye sikandan ki Hari Isikiyas wey migkahi, “Nalinisan ney e ka intiru ne timplu te Magbebaye, ka altar ne tutunganan te igpanubad wey ka langun ne me kasangkapan kayi, ka lamisa ne eg-unturan te paan ne igpanubad wey ka langun ne me kasangkapan. 19 Nalinisan ney e man-e wey naandam e ka langun ne kasangkapan ne indegpak ni Hari Ahas te me timpu ne warad sikandin migmatinumanen te Manama. Diyad e seini kuntee te tangkaan te altar te Magbebaye wey egkaayun e ne eggamiten.”

20 Ne migselem-selem mig-enew si Hari Isikiyas wey inlibulung din ka me upisyal te siyudad, wey miggendiye sikandan te timplu te Magbebaye. 21 Ne migmanguyan sikandan te pitu ne turu ne me baka, pitu ne turu ne me karniru, pitu ne nati ne karniru, wey pitu ne turu ne kambing ne igpanubad eyew te peglinis te migharian, te timplu, wey te Huda. Ne insuhu ni Hari Isikiyas ka me talagpanubad ne kabuhalan ni Aarun ne igpanubad seeye diye te altar te Magbebaye. 22 Purisu inggimatayan te me talagpanubad ka me turu ne baka wey insawig dan ka langesa kayi diye te altar. Ne inggimatayan dan e man-e ka me turu ne karniru wey insawig dan e man-e ka langesa kayi diye te altar. Ne inggimatayan dan e man-e ka me nati ne karniru wey insawig dan e man-e ka langesa kayi diye te altar. 23 Ne ka me turu ne kambing ne igpanubad eyew te peglinis te sale, in-uyan dan diye te Hari wey diye te me etew, wey intel-eb dan ka me belad dan kayi. 24 Ne inggimatayan te me talagpanubad ka me kambing wey in-ule dan ka langesa kayi diye te altar eyew igpalangesa eyew te peglinis te sale te langun ne matig-Israil. Su migsuhu ma ka Hari ne para te langun ne matig-Israil seeye se egtutungen ne igpanubad wey ka igpanubad ne para te sale.

25 Ne inteil ni Isikiyas ka me Libita diye te timplu te Magbebaye ne mig-uyan te me putew ne basalan, alpa, wey me lira. Intuman din ka langun ne suhu te Magbebaye ne imbehey dengan ki Hari Dabid pinaahi ki Gad ne etew te Manama wey ki prupita Natan. 26 Ne migsasindeg ka me Libita ne mig-uyan te me instrumintu ni Hari Dabid dengan wey ka me talagpanubad ne mig-uyan te me trumpita. 27 Ne migsuhu si Isikiyas ne egtutungen e diye te altar ka igmanubad. Te egbunsuran e ka pegtutung, imbunsuran e degma ka peg-ulahing para te Magbebaye wey imparahing ka me trumpita, wey duma pad ne me instrumintu ni Dabid ne Hari dengan te Israil. 28 Migsimba ka langun ne keet-etawan wey mig-ulahing ka me mangngulahing, wey migparahing ka me talagparahing te trumpita. Migpabulus ka peg-ulahing wey ka pegparahing te trumpita taman te neimpusan e ka pegtutung te igpanubad. 29 Te neimpusan e ka pegtutung te igmanubad, migpanimbuel e si Hari Isikiyas wey ka langun ne duma rin wey migsimba te Magbebaye. 30 Ne insuhu ni Hari Isikiyas wey te me upisyal rin ka me Libita ne eg-ulahing te pegdayan te Magbebaye pinaahi te ulahingen ne insulat ni Hari Dabid wey ni Asap ne etew te Manama. Mig-ulahing sikandan te pegdayan ne nahale, migpanimbuel, wey migsimba.

31 Ne migkahi si Isikiyas, “Kuntee te inhalad niyud ma ka pegkeetew niyu diye te Magbebaye, hendini kew wey uyan kew te igmanubad niyu wey te ighalad para te pegpasalamat diye te timplu te Magbebaye.” Purisu migpanguyan ka keet-etawan te igmanubad wey te igpanubad para te pegpasalamat wey mig-uyan degma te igpanubad ne egtutungen seeye se langun ne egkeupian ne egpanubad.

32 Ka langun ne igmanubad ne egtutungen ne in-uyan te keet-etawan, migginguma te pitu ne pulu (70) ka turu ne baka, sabeka ne gatus (100) ka turu ne karniru, wey daruwa ne gatus (200) ka nati ne karniru. Ne ka sika langun, igmanubad ne egtutungen para te Magbebaye. 33 Ne mig-uyan man-e sikandan te duma ne igmanubad ne hen-em ne gatus (600) ne turu ne baka wey tatelu ne libu (3,000) ne karniru wey kambing. 34 Piru deisek de ka me talagpanubad ne eggilang te me ayam ne igpanubad ne egtutungen, purisu migbulig e ka me karumaan dan ne me Libita taman te neimpusan dan ka himu, wey taman te nakalinis e ka duma ne me talagpanubad te pegkeetew ran. Su matinumanen pad ne eglinis ka me Libita te pegkeetew ran du te me talagpanubad. 35 Ne gawas te susuluhi ne igmanubad ne egtutungen, duen pad man-e tabe te me ayam ne indasag para te keupianan, wey me halad ne inumen duma te igmanubad ne egtutungen.

Purisu, nakalibed ka pegpamakey ran te Magbebaye diye te timplu.36 Ne si Isikiyas wey ka keet-etawan, nahale-gale tenged su imbulihan sikandan te Manama ne mahaan egkeimpusi ka himu.

Ka pegpangandam te pegsahakeen

30Ne impanengneng ni Hari Isikiyas ka intiru ne Israil wey Huda, wey insulatan din degma ka me kabuhalan ni Ipraim wey ni Manasis ne keilangan ne eggendiye sikandan te timplu te Magbebaye ne Manama diye te Hirusalim eyew egsahakeen te Sahakeen te Peglihad te Panalihan te Magbebaye, ne Manama te Israil. [xr]Su ka Hari wey ka me upisyal rin, wey ka langun ne keet-etawan te Hirusalim, nekeg-uyun ne egsahakeen te Sahakeen te Peglihad te Panalihan te igkarangeb ne bulan. Su ware ma nekeyimu sikandan te Sahakeen te Peglihad te Panalihan te an-anayan ne bulan ne iyan ka timpu te pegsahakeen, tenged su ware pad nakalinis ka me talagpanubad te pegkeetew ran, wey ware pad nalibulung ka keet-etawan te Hirusalim. Ne ingkeupii te Hari wey te langun ne keet-etawan ka seeye ne planu. Purisu, impanengneng dan ka intiru ne Israil, puun te Birsiba peendiye te Dan, ne keilangan ne eggendiye sikandan te Hirusalim eyew eggimu te Sahakeen te Peglihad te Panalihan te Magbebaye, ka Manama te Israil. Te miglihad ne me sahakeen, pila-pila re ka migmanambung, piru kahi te balaud ne keilangan ne egtambung ka langun. Ne impandulung te me talagdulung diye te intiru ne Israil wey te Huda ka me sulat ne egpuun te Hari wey te me upisyal rin. Seini ka tahu te sulat: “Sikaniyu se me matig-Israil ne nakapallahuy puun te me Hari te Asirya, libed kew e te Magbebaye, ne Manama ni Abraham, ni Isaak wey ni Hakub,[fn] eyew eglibed sikandin kaniyu. Kene niyu ilingi ka me kaap-apuan niyu wey ka me suled niyu ne ware migmatinumanen te Magbebaye ne Manama ran, sikan naa ka imparereetan din sikandan sumale te nakita niyu kuntee. Kene niyu pakehala ka me ulu niyu iling te me kabuybuyahan niyu, peiluk-iluk kew te Magbebaye. Hendiye kew te timplu te Magbebaye ne immatulus din te ware egtamanan. Pamakey kew kandin eyew egkaawe ka migpangebel-ebel ne langet din kaniyu. Su ke eglibed kew te Magbebaye, ka karumaan niyu wey ka me anak niyu ne naddakep, igkeyid-u te nakarakep kandan wey igpalibed sikandan te seini ne tane. Su hiid-uwen wey hiimenawen sikandin wey kene sikandin eg-engked kaniyu ke eglibed kew kandin.”

10 Purisu immangendiyaan te me talagdulung te sulat ka me siyudad te intiru ne Ipraim wey Manasis taman te Sabulun piru migngingisiyan de iya sikandan wey miglelemetan. 11 Piru duen ded me etew ne egpuun te Asir, Manasis wey Sabulun ne migpariralem te pegkeetew ran ne migmangendiye te Hirusalim. 12 Ne insabeka te Manama ka langun ne matig-Huda pinaahi te pegtuman te suhu ni Hari Isikiyas wey te me upisyal rin. Ka seeye ne suhu, egpuun ded te Magbebaye.

Ka pegsahakeen

13 Purisu te igkarangeb ne bulan, masulug ne me etew ka migmangendiye te Hirusalim eyew te peggimu te Sahakeen te Paan ne Ware Patulin. 14 Ne migbunsud sikandan pinaahi te pegpangawe te me altar te me diyus-diyus diye te Hirusalim lagkes seeye se me altar ne tutunganan te insinsu, wey immandegpak dan diye te Napu te Kidrun. 15 Te igkasapulu wey hep-at (14) ne aldew te igkarangeb ne bulan, immanggilang e mule te keet-etawan ka me nati ne karniru ne para te Sahakeen te Peglihad te Panalihan wey neneyilew e ka me talagpanubad wey ka me Libita. Sikan naa ka nakalinis sikandan te pegkeetew ran wey egkaayun e sikandan ne egpanubad te egtutungen ne igpanubad diye te timplu. 16 Ne migsasindeg sikandan diye te egsasasindehan dan sumale te balaud ni Muwisis ne suluhuanen te Manama. Ne insawig te me talagpanubad diye te altar ka langesa ne indulung te me Libita. 17 Tenged te masulug ka me etew ne ware nakalinis te pegkeetew ran, ka me Libite e ka miggilang te me karniru ne para te Sahakeen te Peglihad te Panalihan para te seeye se ware nakalinis te pegkeetew eyew egkeyimu sikandan ne malinis. Ne inlinisan te me Libita ka me nati ne karniru para te Magbebaye. 18 Ne masulug ka miggendiye ne me matig-Ipraim, me matig-Manasis, me matig-Isakar wey me matig-Sabulun ne ware nakalinis te pegkeetew ran. Piru nakakeen ded sikandan te impanubad ne para te Sahakeen te Peglihad te Panalihan minsan ke supak te balaud, su mig-ampu ma si Hari Isikiyas para kandan. Migkahi sikandin, “Magbebaye, pasaylua nu ka tagse sabeka ne etew 19 ne nakasakat ne egpangananey te intiru ne pusung dan keykew te Manama te me kabuybuyahan dan minsan pad ke kene ne malinis sikandan sumale te balaud te timplu.” 20 Ne narineg te Magbebaye si Isikiyas wey impasaylu[fn] rin sikandan. 21 Migsahakeen te Paan ne Ware Patulin te pitu ne aldew ka me matig-Israil ne diye te Hirusalim, duma te dakel ne kahale. Tagse aldew, migdayan te Magbebaye ka me Libita wey ka me talagpanubad. Egkahale-gale sikandan ka egmangulahing diye te Magbebaye duma te meemen amana ne me instrumintu. 22 Ne indayan ni Hari Isikiyas ka me Libita tenged te impakita ran ne katuenan te pegpamakey te Magbebaye. Purisu, migpabulus ka pegsahakeen te pitu ne aldew. Migpanubad sikandan te me dasag para te keupianan wey migpasalamat sikandan diye te Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan.

Insumpulan ka pegsahakeen

23 Ne nekegsabut ka keet-etawan ne egsumpulan dan ka sahakeen te lein pad ne pitu ne aldew. Purisu migsahakeen sikandan te lein pad man-e ne pitu ne aldew ne nahale-gale. 24 Ne si Isikiyas ne Hari te Huda, migbehey diye te keet-etawan te sabeka ne libu (1,000) ne turu ne baka wey pitu ne libu (7,000) ne karniru wey kambing. Ne migbehey degma ka me upisyal te sabeka ne libu (1,000) ne turu ne baka wey sapulu ne libu (10,000) ne karniru wey kambing. Ne masulug pad ka me talagpanubad ne miglinis te pegkeetew ran. 25 Miggale-gale ka langun ne keet-etawan te Huda wey ka me talagpanubad, me Libita, wey ka langun ne egpuun te Israil, wey ka me lapu ne egpuun te Israil wey te Huda. 26 Purisu, due kahalaan diye te Hirusalim, su te timpu te anak ni Dabid ne si Sulumun ne Hari te Israil, ware ma neyitabu ne iling dutu. 27 Ne migsasindeg ka me talagpanubad wey me Libita eyew egpanalangin te keet-etawan. Ne narineg sikandan te Manama, su ka peg-ampu dan nekeuma ma te langit, ka matulus ne ugpaan din.

Ka me himu ni Isikiyas

31Te neimpusan e ka sahakeen, miggendiyad e te me siyudad te Huda ka me matig-Israil ne mig-apil te sahakeen. Ne impanlupet dan e ka matulus ne me batu wey impanempug dan ka me sungkaleg ne larawan ni Asira. Impangguhus dan ka me panubaran diye te me bubungan wey ka me altar te intiru ne Huda, te Binhamin, te Ipraim, wey te Manasis. Te neimpusan dan e te egdereet ka langun, mig-uli e sikandan diye te me siyudad dan, diye te tane dan.

Ne impapunduk-punduk ni Hari Isikiyas ka me talagpanubad wey ka me Libita sumale te me himu ran. Ne iyan himu te me talagpanubad wey te me Libita ka egpanubad te egtutungen, egpanubad para te keupianan diye te Magbebaye ne Manama, egpamakey te timplu te Magbebaye, egpasalamat wey egdayan. [xr]Migbehey man-e si Hari Isikiyas te duma ne me ayam din para igpanubad ne egtutungen: ka igpanubad ne egtutungen te maselem wey te marusilem, te Aldew te Peggimeley, te Sahakeen te Pegbunsud te Iyam ne me Bulan, wey te duma pad ne in-alam ne me sahakeen, sumale te nasulat te Balaud te Magbebaye.

[xr]Ne insuhu din man-e ka matig-Israil ne igbehey ka baad te me talagpanubad wey te me Libita puun te impanubad eyew ware lein ne eggimuwen dan ke kene ka pegtuman naan de te Balaud te Magbebaye. Te ingkapanengneng e seini diye te me etew, nahale-gale ne migbehey ka me matig-Israil te langun ne igkasapulu dan lagkes ka tetelesi te trigu ran, te binu, te lana, te teneb wey duma pad ne egkahaani ran diye te kamet. Imbehey ran ka langun ne igkasapulu te langun ne mig-uma te pinamula ran. Ne ka me matig-Israil ne miggalin diye te me siyudad te Huda, wey ka matig-Huda, migbehey degma te igkasapulu te me baka ran, te me karniru, te me kasangkapan ne inhalad dan wey imbehey diye te Magbebaye ne Manama ran, wey inlimud dan seini. Migbunsud sikandan miglilimud te ikatatelu ne bulan wey neimpusan dan te eglimud te igkapitu ne bulan. Te nakita ni Isikiyas wey te me upisyal rin ka nalimud ne me halad, indeyrey ran e ka Magbebaye wey impanalanginan dan ka keet-etawan din ne me matig-Israil. Ne mig-insaan e ni Hari Isikiyas ka me talagpanubad wey ka me Libita meyitenged te nalimud ne me halad. 10 Ne migtabak si Asariyas ka Labew ne Talagpanubad ne kabuhalan ni Saduk ne miggenendue, “Dakel ka egkakeen ney puun te migbunsud e mig-uyan ka me etew te me halad dan diye te timplu te Magbebaye su impanalanginan te Magbebaye ka keet-etawan din. Ne dakel pad ka nasame te imbehey ran.”

11 Ne migsuhu si Hari Isikiyas ne ig-andam ka me sinabeng diye te timplu te Magbebaye, wey in-andam dan e seini. 12 Ne matinumanen ka me etew ne mig-uyan te me halad, te me igkasapulu, wey te me dasag dan para te timplu. Ne iyan impabantey te sika langun si Kunaniyas ne Libita wey ka talagbulig kandin iyan si Simii ne suled din. 13 Ne migbulig degma kandan isip talagbantey si Hihiil, si Asasiyas, si Nahat, si Asahil, si Hirimut, si Husabad, si Iliil, si Ismakiyas, si Mahat, wey si Binaya. In-alam sikandan ni Hari Isikiyas, wey ni Asariyas, ka upisyal ne impiyalan te timplu te Manama.

14 Ne si Kuri ne anak ni Imna ne Libita ne talagtameng te gumawan te timplu ne diye te igsile, iyan impiyalan te me dasag ne inhalad diye te Manama, wey te pegbaad-baad kayi. 15 Ne ka matinumanen ne migbulig kandin iyan si Idin, si Miniyamin, si Hiswa, si Simayas, si Amariyas, wey si Sikiniyas. Migmangendiye sikandan te me lungsud ne in-ugpaan te me talagpanubad, wey imbaad-baad dan kandan ka me dasag sumale te punduk dan wey katungdanan, te bate-bate pad wey te me buyag e. 16 Imbaaran dan degma ka mig-idad te tatelu ne leg-un wey subla, ne nalista te listaan te me kabuhalan ne egseled te timplu te Magbebaye eyew eggimu te inaldew-aldew ne himu ran sumale te katungdanan dan wey te punduk dan. 17 Impamehayan dan degma ka me talagpanubad ne nalista te me pangulu te kabuhalan wey ka me Libita ne mig-idad te daruwa ne pulu (20) wey subla sumale te katungdanan dan wey te punduk dan. 18 Impamehayan degma ka me pamilya te me talagpanubad: ka me asawa ran, me anak dan wey ka dereisek pad ne anak dan ne nalista te listaan te me kabuhalan su matinumanen ma sikandan ne miglinis te pegkeetew ran. 19 Ne due me etew ne impiyalan ne egpandulung te me baad te me talagpanubad ne kabuhalan ni Aarun ne diye mig-ugpe te me kamet ne nakalingut te siyudad dan, wey impamehayan dan degma ka langun ne Libita ne nalista.

20 Seeye ka inggimu ni Hari Isikiyas te intiru ne Huda. Inggimu rin ka meupiya wey eleg wey migmatinumanen sikandin diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama rin. 21 Neyimu rin ka langun ne eggimuwen din te timplu te Manama wey neikul rin ka Balaud, su migsalig ma sikandin te Manama te intiru ne pusung din.

Ka peglusud te matig-Asirya te Huda

(, ; Isa 36:1‑22; 37:8‑3 37:8‑38)

32Te neimpusan e ni Isikiyas ka meupiya ne inggimu rin, inlusuran te Hari te Asirya ne si Sinakirib ka Huda. Impalingutan din te me sundalu rin ka me siyudad ne in-alad te matikang wey makepal ne batu su migsuman-suman sikandin ne egkaahew rin seini. Te nakasahinda si Isikiyas ne eglusuran ni Sinakirib ka Hirusalim, migpanginginse e sikandin te me upisyal rin wey te me bahani rin meyitenged te planu rin ne egsubungen ka me sebseb diye te lihawangan te siyudad. Ne nabennalan sikandan kandin. Purisu migpeumew sikandan te masulug ne etew wey impasubung dan e kandan ka me sebseb wey me beuhan ne migtulayas diye te elat-elat te seeye ne tane. Ne migkahi sikandan, “Kene ne meupiya ne egkakita te Hari te Asirya ka dakel ne weyig ke egmangingume e sikandan.” Ne migpakannekal si Isikiyas ka mig-ayad-ayad te nareetan ne alad te siyudad ne batu ne matikang wey makepal. Migpasasindeg sikandin te me matikang ne baley ne pantawanan te me talagtameng wey impaakeban din pad man-e ka alad, wey inlig-en din ka Milu[fn] ne diye te Siyudad ni Dabid. Migpeyimu man-e sikandin te masulug ne me panganiban wey me kalasag. Ne mig-alam sikandin te me upisyal te me sundalu ne egpangulu te keet-etawan, wey impalibulung din diye te plasa ne diye te gumawan te siyudad. Ne imbagget din ka me etew te migkahi, Pakannekal kew wey pakabbulut kew. Kene kew kaaldek wey ke kaliyasi naa te Hari te Asirya wey te masulug ne me sundalu rin su due migduma kanta ne madmaresen pad kandin. Karesen de te etew ka insalihan din piru iyan ta mule duma ka Magbebaye ne Manama ta. Egbulig sikandin kanta wey egbubunu sikandin para kanta.” Nabagget ka me etew te inlalag ni Isikiyas ne Hari te Huda.

Ne taheed te inlingutan ni Sinakirib ne Hari te Asirya wey te me sundalu rin ka Lakis, migsuhu e sikandin te me upisyal rin peendiye te Hirusalim eyew egpakahiyan si Isikiyas ne Hari te Huda wey ka keet-etawan te Huda diye te Hirusalim: 10 Seini ka ingkahi ni Sinakirib ne Hari te Asirya, ‘Nekey bes ka amana niyu salihi? Mania te eg-uugpe kew pad due te nalingutan ney man e ka Hirusalim? 11 In-ubatan kew re ni Isikiyas ne egluwasen kew te Magbebaye ne Manama niyu puun te Hari te Asirya eyew egkapatey kew te gutas wey egkammaraan.’ 12 Ne keilangan ne egkanengnengan niyu ne sikandin ded ka migpangawe te me panubaran diye te me bubungan wey migsuhu te keet-etawan te Huda wey te Hirusalim ne sabeka re ne altar ka egsimbaan niyu wey ka egtutungan niyu te igmanubad niyu. 13 Nanengnengan niyu ka inggimu ku wey ka inggimu te kaap-apuan ku te keet-etawan te duma ne me nasud. Duen naa me manama ne nakaluwas kandan puun te geem ku? 14 Hentew-a te me manama te me nasud ne indereetan te me kaap-apuan ku ka nakaluwas te keet-etawan din? Egkaulwas kew naa mule Manama niyu? 15 Purisu, kene kew palimbung wey ke paakal naa ki Isikiyas. Kene kew palintutuu kandin su ware manama te me nasud wey ke migharian naa ne nakaluwas te keet-etawan din puun keddi wey ke me kaap-apuan ku naa. Purisu kene kew degma egkaluwas te Manama niyu.”

16 Ne masulug pad ka impanlalag ne mareet te me suluhuanen ni Sinakirib meyitenged te Magbebaye ne Manama te Israil wey te suluhuanen din ne si Isikiyas. 17 Ne migsusulat si Sinakirib eyew te pegdeeg-deeg te Magbebaye ne Manama te Israil. Seini ka sulat din: “Ware nakaluwas ka me manama te duma ne me nasud te keet-etawan din puun keddi, purisu kene degma egpakaluwas ka Manama ni Isikiyas te keet-etawan din.” 18 Ne impatamtamanan seeye ilalag te me upisyal ni Sinakirib te Hibruwanen ne linalahan eyew egkengaaldek wey egkengaliyasan ka me mahinged te Hirusalim ne diye te matikang wey makepal ne alad ne batu, wey eyew mahaan dan de egkaahew ka siyudad. 19 Ne mareet ka immanlalag dan te Manama te Hirusalim wey in-iling dan de te me manama te keet-etawan te kalibutan ne inggimu re te etew.

20 Tenged dutu, mig-ampu te Manama diye te langit si Hari Isikiyas, wey si prupita Isayas ne anak ni Amus. 21 Ne migsuhu ka Magbebaye te panalihan ne migdereet te me sundalu, me kumandir, wey me upisyal te kampu te Hari te Asirya. Purisu, mig-uli si Hari Sinakirib ne neyilew-hilew. Te sabeka ne aldew te pegseled din diye te baley te manama rin, indugsuan sikandin te duma ne me anak din te kampilan.

22 Seeye ne paahi ka pegluwas te Magbebaye ki Isikiyas wey te keet-etawan te Hirusalim puun ki Sinakirib ne Hari te Asirya wey puun te duma ne me nasud.[fn] Purisu warad samuk dan. 23 Ne masulug ka me etew ne migmanguyan te me dasag diye te Hirusalim para te Magbebaye, wey in-uyanan dan degma si Isikiyas te memateles ne me kalasag. Puun dutu intahud amana si Isikiyas te langun ne nasud ne nakalingut kandin.

Ka pegderalu ni Isikiyas

(, ; Isa 38:1‑3; 39:1‑ 39:1‑8)

24 Te seeye ne timpu, migderalu si Isikiyas wey egpatey e perem sikandin. Ne mig-ampu sikandin te Magbebaye wey intabak sikandin wey imbehayan te tuus ne egkeulian ded sikandin. 25 Piru ware migpasalamat sikandin te keupiya te Magbebaye su migpaambug e sikandin. Purisu, nalangetan ka Magbebaye kandin wey te keet-etawan te Huda wey te Hirusalim. 26 Piru migbuyu sikandin te pasaylu wey migpariralem lagkes ka keet-etawan te Hirusalim. Purisu, ware nakasalerep sikandan te langet te Manama taman te duen pad si Isikiyas.

Ka me karatuan ni Isikiyas

27 Naratu amana si Isikiyas wey nabantug. Ne migpeyimu sikandin te me tinesanan ne para te pelata, bulawan, me mahal ne me batu, me leggu, me kalasag wey para te langun ne klasi te mahal ne me kasangkapan. 28 Migpeyimu man-e sikandin te tinesanan ne para te trigu, binu, wey lana. Migpeyimu man-e sikandin te derakel ne kulungan ne para te langun ne baka wey para te me karniru. 29 Migpeyimu sikandin te me siyudad ne eg-ugpaan din, wey masulug ka karniru rin wey baka, su imparatu ma amana sikandin te Manama.

30 Si Isikiyas ded ka migpasubung te diraya te sebseb ne Gihun, wey diyad ipabaye te dapit te iglineb te Siyudad ni Dabid. Ne neyimu ni Isikiyas ka langun ne eggimuwen din. 31 Piru te peggendiye te me sinalihan te Hari te Babilunya eyew egleuy kandin wey eyew eg-inse meyitenged te kein-inuwan ne neyitabu diye te Huda, imbalahad sikandin te Manama eyew te peg-eleg-eleg kandin, wey eyew te pegnengneng te langun ne diye te pusung din.

Ka katamanan te peghari ni Isikiyas

()

32 Ka duma pad ne guhuren meyitenged te peghari ni Isikiyas wey ka meupiya ne neyimu rin, nasulat diye te Sulatanan te Impakita te Manama ki prupita Isayas ne anak ni Amus, wey diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Huda wey te Israil. 33 Ne migpatey e si Isikiyas wey insabal diye te ampew te insabalan ded te me kabuhalan ni Dabid. Ne amana bantuha sikandin te keet-etawan te Huda wey te Hirusalim te pegpatey rin. Ne si Manasis e ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka peghari ni Manasis te Huda

()

33Sapulu wey daruwa (12) ka idad ni Manasis te neyimu sikandin ne Hari. Ne mighari sikandin diye te Hirusalim te lalimma ne pulu wey lalimma (55) ne leg-un. [xr]Mareet ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama iling te hinimuwan te keet-etawan ne impandeldel te Manama te ware pad ka me matig-Israil. Su impasasindeg din iabey ka me panubaran diye te me bubungan ne impandereetan te amey rin ne si Isikiyas. Migpeyimu man-e sikandin te me altar ne para ki Baal wey te me sungkaleg ne larawan ni Asira. Ne migsimba degma sikandin wey migpamakey te langun ne eglayag diye te langit. [xr]Migpasasindeg pad man-e sikandin te me altar diye te timplu te Magbebaye, ka inged ne migkahi ka Magbebaye, “Kayi re egkabantug te Hirusalim ka ngaran ku te ware egtamanan.” Ne diye te daruwa ne lama te timplu te Magbebaye, migpeyimu sikandin te me altar te langun ne eglayag diye te langit. Ne minsan ka me anak din, intutung din diye te napu te Bin-Hinum isip igpanubad. Migpalintutuu man-e sikandin te manenagne, tumanuren, tahalambusen, timbusawen, wey te egmahehane. Mareet ne subla ka inggimu rin diye te tangkaan te Magbebaye wey nabelu ka Magbebaye kandin.

[xr]Ne ka impeyimu rin ne larawan, intahu din diye te timplu te Manama, ka timplu ne diye kahii te Magbebaye si Dabid wey ka anak din ne si Sulumun, “Egbantuhen a te ware egtamanan kayi te seini ne timplu wey te Hirusalim, ka inged ne in-alam ku puun te langun ne inged te Israil. Kene ku egpaaween ka me matig-Israil te seini ne tane ne imbehey ku te me kaap-apuan dan ke egtumanen dan ka langun ne me balaud ku, wey ka me tulumanen wey ka me suhu ne impanengneng ku kandan ki Muwisis.” Piru newuluan ni Manasis ka keet-etawan te Huda wey te Hirusalim ne eggimu te mareet, wey ka mareet ne inggimu ran labew pad ne mareet du te inggimu te me nasud ne indereetan te Magbebaye te ware pad ka me matig-Israil.

10 Insaparan te Magbebaye si Manasis wey ka keet-etawan piru ware sikandan migpammineg kandin. 11 Purisu impalusuran sikandan te Magbebaye te me pangulu te me sundalu te Asirya. Indakep dan si Manasis, insanggat ka irung, imbaku te keddina ne burunsi, wey in-uyan diye te Babilunya. 12 Te timpu ne neyirapan e sikandin, migpeyid-u-hid-u sikandin te Magbebaye ne Manama rin wey amana rin ipariralem ka pegkeetew rin diye te Magbebaye te kaap-apuan din. 13 Mig-ampu sikandin wey narineg te Manama ka pegpeyid-u-hid-u rin. Purisu, impalibed sikandin te Magbebaye diye te Hirusalim wey te migharian din. Ne nanengnengan din ne ka Magbebaye iyan ka Manama.

14 Puun dutu, impeyimu e man-e ni Manasis ka matikang wey makepal ne alad ne batu ne diye te lihawangan te Siyudad ni Dabidpuun te iglineb ne baad te napu te Gihun, peendiye te gumawan ne egngaranan te Gumawan te Isda, wey nakalingut te bubungan te Upil ka impeyimuwan din te matmatikang ne alad. Ne impanahuan din te me kumandir ka langun ne me siyudad te Huda ne in-alad te matikang wey makepal ne batu. 15 Impangawe din diye te timplu te Magbebaye ka me diyus-diyus te duma ne nasud wey ka me larawan. Impangawe din man-e ka impangimu rin ne me altar diye te bubungan ne natahuan te timplu te Magbebaye wey ka diye te Hirusalim, wey imparegpak din diye te lihawangan te siyudad. 16 Impaay-ayaran din ka altar te Magbebaye wey migpanubad sikandin te igpanubad para te keupianan wey te igpanubad te pegpasalamat. Ne imbanasalan din ka me matig-Huda ne egpamakey te Magbebaye ne Manama te Israil. 17 Migpanubad ded ka me etew diye te me panubaran diye te me bubungan, piru iyan dan e impanubaran ka Magbebaye ne Manama ran.

18 Ka duma pad ne guhuren meyitenged te peghari ni Manasis, ka pegpeyid-u-hid-u rin te Manama, wey ka immanlalag te me prupita diye te kandin pinaahi te ngaran te Magbebaye, ka Manama te Israil, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Israil. 19 Ne ka peg-ampu din, ka pegtabak te Manama te pegpeyid-u-hid-u rin, ka langun ne sale din, ka pegsupak din te Manama, ka langun inggimu rin ne me panubaran diye te me bubungan ne para te me diyus-diyus, ka me sungkaleg ne larawan ni Asira, wey ka me larawan ne immangimu rin te ware pad sikandin migpariralem te pegkeetew rin diye te Manama, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me prupita. 20 Ne migpatey e sikandin wey diye isabal te palasyu rin. Ne si Amun ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka peghari ni Amun te Huda

()

21 Daruwa ne pulu wey daruwa (22) ka idad ni Amun te neyimu sikandin ne Hari. Ne mighari sikandin diye te Hirusalim te daruwa ne leg-un. 22 Mareet ka hinimuwan ni Amun diye te tangkaan te Magbebaye iling te hinimuwan te amey rin ne si Manasis. Migpanubad sikandin wey migpamakey te me diyus-diyus ne impeyimu ni Manasis dengan. 23 Piru ware mule sikandin migpariralem te pegkeetew rin diye te Magbebaye iling te amey rin, ke kene, layun nasi sikandin miggimu te mareet.

24 Ne migplanu te mareet ki Amun ka me upisyal rin wey inggimatayan dan sikandin diye te palasyu rin. 25 Piru impangimatayan te keet-etawan te Huda ka langun ne miggimatey ki Hari Amun. Ne si Husiyas e ne anak din ka impasubal ran kandin paharia.

Ka peghari ni Husiyas te Huda

()

34[xr]Walu pad ka idad ni Husiyas te migbunsud sikandin mighari. Ne mighari sikandin te Hirusalim te tatelu ne pulu wey sabeka (31) ne leg-un. Meupiya ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama, wey mig-ikul sikandin te inggimu te kaapuan din ne si Dabid, wey eleg layun ka eggimuwen din.

Te igkawalu e ne leg-un te peghari din, migbunsud e sikandin migpangananey te Manama te kaap-apuan din ne si Dabid minsan ke bate pad sikandin. Ne te igkasapulu wey daruwa (12) ne leg-un te peghari din, migbunsud e sikandin ka migdereet te me panubaran diye te me bubungan, te me sungkaleg ne larawan ni Asira, te me diyus-diyus, wey te me larawan diye te Huda wey te Hirusalim. [xr]Ne imparereetan din man-e ka me altar ni Baal wey ka me altar ne tutunganan te insinsu ne in-ampew dutu. Impalupet din ka me sungkaleg ne larawan ni Asira, ka me diyus-diyus, wey ka me larawan, wey insawed din seini diye te insabalan te me etew ne migpanubad kandan. [xr]Impanutung din degma ka me tul-an te me talagpanubad ne migpamakey te me diyus-diyus, diye te me altar dan. Seini ne paahi ka peglinis din te Huda wey te Hirusalim. Inggimu rin degma ka iling kayi diye te me lungsud te Manasis, te Ipraim, te Simyun taman te Naptali, wey te nallundus ne me lungsud ne nakalingut kayi. Impandereetan din ka me altar diye te intiru ne Huda, lagkes ka me sungkaleg ne larawan ni Asira, wey impanlupet din ka me diyus-diyus wey ka langun ne me altar ne tutunganan te insinsu. Pegkeimpus dutu, miglibed e sikandin diye te Hirusalim.

Te igkasapulu wey walu (18) ne leg-un te peghari ni Husiyas, te naawe din e ka me diyus-diyus wey nalinisan din e ka timplu, insuhu din si Sapan ne anak ni Asaliya, si Maasiyas ne gubirnadur, wey si Huwas ne anak ni Huwakas ne sikritari eyew eg-ayad-ayad te timplu te Magbebaye ne Manama rin. Nangendiye sikandan ki Hilkiyas ka Labew ne Talagpanubad eyew igdulung ka seleppi ne in-uyan te me etew diye te timplu te Manama. Nalimud te me Libita ne talagbantey te gumawan te timplu ka seini ne seleppi, puun te me matig-Manasis, me matig-Ipraim, me matig-Huda, me matig-Binhamin, me matig-Hirusalim, wey puun te langun ne nasame ne me etew te Israil. 10 Ne imbehey ran ka seleppi diye te me etew ne impiyalan ne egpangulu te eg-ayad-ayad te timplu te Magbebaye. Ne imbayad dan e seeye te me trabahanti ne mig-ayad-ayad wey migbalew-balew te timplu. 11 Imbehey ran degma ka duma ne seleppi diye te me panday wey diye te me talagbebaley eyew igbeli te impansapsapan ne me batu wey kayu ne eggamiten te peg-ayad-ayad te timplu ne nahuhus ne imbahalad de te me Hari te Huda ne nekewun-a ki Husiyas. 12-13 Mig-ayad-ayad ka me trabahanti te trabahu ran. Imbantayan sikandan ni Hahat wey ni Ubadiyas ne me kabuhalan ni Mirari, ni Sakariyas wey Misulam ne me kabuhalan ni Kuhat. Ne iyan migbantey te me trabahanti ne miggimu te nalein-lein ne trabahu ka me Libita ne meupiya ne egparahing te me instrumintu. Ne ka ingkabulig te duma iyan ka pegsikritari, pegmandu, wey ka pegtameng te gumawan te timplu.

14 Te sasangan sikandan ne egpalihawang te seleppi diye te tinesanan te timplu, nakita ni Hilkiyas ne talagpanubad ka baseen te Balaud ne imbehey te Magbebaye pinaahi ki Muwisis. 15 Ne ingguhuran din e si Sapan ne sikritari te Hari te migkahi, “Nakita ku ka baseen te Balaud diye te timplu te Magbebaye.” Ne imbehey rin e seeye diye ki Sapan. 16 Ne in-uyan e degma ni Sapan diye te Hari ka baseen te Balaud wey ingguhuran din e ka Hari te migkahi, “Inggimu ney ka langun ne insuhu nu kanami. 17 Impalihawang ney ka langun ne seleppi diye te timplu te Magbebaye wey imbehey ney diye te me etew ne impiyalan ne egpangulu te peg-ayad-ayad te timplu wey te me trabahanti.” 18 Ne migpabulus migpangguhud si Sapan ne miggenendue, “Due baseen ne imbehey keddi ni Hilkiyas ne talagpanubad.” Ne imbasa ni Sapan ka baseen diye te tangkaan te Hari.

19 Te narineg ni Hari Husiyas ka nasulat te Balaud, imbindas din ka insaluub din. 20 Ne imbanasalan te Hari si Hilkiyas, si Ahikam ne anak ni Sapan, si Abdun ne anak ni Mikayas, si Sapan ne sikritari, wey si Asayas ne suluhuanen din te migkahi, 21 Hipanew kew wey panginginse kew te Magbebaye para keddi wey te nenasame ne keet-etawan te Israil wey Huda meyitenged te me lalag ne nasulat te baseen ne nakita niyu. Nabelu-belu ka Magbebaye kanta su ware tumana te me kaap-apuan ta ka me lalag din; ware dan himuwa ka langun ne nasulat te seini ne baseen.”

22 Purisu miggendiye si Hilkiyas wey ka me duma rin te ki Hulda, ka malitan ne prupita ne mig-ugpe diye te igkarangeb ne distritu te Hirusalim. Si Hulda asawa ni Salum ne anak ni Tukhat ne anak ni Hasra. Si Salum ka talagbantey dengan te me manggad diye te timplu wey ke me manggad naa te Hari. Ne ingguhuran dan e si Hulda te tuyu dan. 23-24 Ne ingkahiyan sikandan ni Hulda, “Guhuri niyu ka etew ne migpeendini kaniyu te seini ka ingkahi te Magbebaye, ka Manama te Israil, ‘Egdereetan ku ka seini ne inged wey ka nangugpe kayi. Igpaneem-neem ku kandan ka langun ne dilus ne nasulat diye te baseen ne imbasa diye te tangkaan te Hari te Huda. 25 Su in-engkeran e ma nikandan wey migpanubad e sikandan diye te me diyus-diyus. Nalangetan a tenged te immangimu ran. Purisu igpaneem-neem ku te seini ne inged ka langet ku ne mangune-kune wey ware egpakabalabag keddi.’ 26 Piru pangguhuri niyu ka Hari te Huda ne migpeendini kaniyu eyew te pegpanginginse te Magbebaye te seini ka inlalag te Magbebaye, ka Manama te Israil meyitenged te me lalag ne narineg din: 27 Puun su nekegsendit ke ma wey migpariralem ka te pegkeetew nu kayi te tangkaan ku te pegkarineg nu te pegbebantak ku te seini ne inged wey te nangugpe kayi, wey inggisi nu ka insaluub nu tenged te pegkalaggew nu, wey migsinehew ka kayi te tangkaan ku, egpamminehen ku ka peg-ampu nu. 28 Purisu, taheed te neuyag ke pad, kene ku igpeyinguma ka mareet ne ingkahi ku meyitenged te seini ne inged; kene nu egkakita ka karereetan ne igpeuyan ku te seini ne inged, wey egpatey ka ne malinawen duma te me kaap-apuan nu.’ ” Ne ingguhuran dan e ka Hari te tabak ni Hulda.

29 Ne impeumew ni Hari Husiyas ka langun ne igbuyag te Huda wey te Hirusalim. 30 Ne miggendiye sikandan te timplu te Magbebaye duma te langun ne keet-etawan te Huda wey te Hirusalim, mabantug ma wey se lerew lagkes ka me talagpanubad wey ka me Libita. Ne diye te timplu, imbasa ni Husiyas diye te tangkaan dan ka langun ne nasulat te baseen te kasabutan te Manama ne nakita diye te timplu te Magbebaye. 31 Ne migsasindeg si Hari Husiyas diye te sasindehanan te Hari, wey migpahunlibet sikandin ne egtumanen din te intiru ne pusung din wey gimukud din ka me suhu te Magbebaye, me tulumanen, wey me balaud din ne nasulat diye te baseen. 32 Impepahunlibet din degma ka keet-etawan te Hirusalim wey te Binhamin ne egtumanen dan ka kasabutan te Manama. Purisu, intuman dan ka kasabutan te Manama, ka Manama te me kaap-apuan dan. 33 Ne impaawe ni Husiyas ka langun ne mallindit ne me diyus-diyus te intiru ne Israil, wey impepamakey ka me etew te Magbebaye ne Manama ran. Ne taman te katammanan te umul rin, in-ikul te keet-etawan ka Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan.

Ka pegsahakeen te Peglihad te Panalihan

()

35Ne migpasahakeen si Husiyas te Peglihad te Panalihan para te Magbebaye ne Manama diye te Hirusalim. Ne ka me nati ne karniru ne para te sahakeen, inggilang dan e te igkasapulu wey hep-at (14) ne aldew te an-anayan ne bulan. Ne imbehayan ni Husiyas ka me talagpanubad te eggimuwen dan wey imbagget din sikandan te pegpamakey ran diye te timplu te Magbebaye. Ne ka me Libita ne me talagpanulu te Israil ne inlein din eyew egpamakey te Magbebaye, ingkahiyan din, “Itahu niyud ka matulus ne Tahuanan te Kasabutan diye te timplu ne impasasindeg ni Hari Sulumun ne anak ni Dabid. Kenad keilangan ne egtitiangen niyu pad seini. Ne pamakaya niyu ka Magbebaye wey bulihi niyu ka keet-etawan din ne me matig-Israil. [xr]Himuwa niyu ka me himu niyu diye te timplu sumale te me pangulu te kabuhalan niyu. Ikula niyu ke nekey ka nasulat ne me suhu ni Dabid ne Hari te Israil wey te anak din ne si Sulumun. Sasindeg kew diye te timplu sumale te me pangulu te kabuhalan niyu, wey bulihi niyu ka me pamilya ne insalig kaniyu ne egpanubad. Gilanga niyu ka nati ne karniru ne para te Sahakeen te Peglihad te Panalihan wey linisi niyu ka pegkeetew niyu, wey pangandam kew te pegbulig te duma niyu ne me matig-Israil sumale te insuhu te Magbebaye kaniyu pinaahi ki Muwisis.”

Ne migbehey si Husiyas te me ayam din ne tatelu ne pulu ne libu (30,000) ne me karniru wey kambing, wey tatelu ne libu (3,000) ne me baka eyew igpepanubad te me etew te Sahakeen te Peglihad te Panalihan. Ne migbehey degma ka me upisyal rin diye te me etew, diye te me talagpanubad, wey diye te me Libita. Ne migbehey degma ka immamiyalan te timplu ne si Hilkiyas, si Sakariyas, wey si Hihil diye te duma ran ne me talagpanubad, te daruwa ne libu wey hen-em ne gatus (2,600) ne me karniru wey me kambing, wey tatelu ne gatus (300) ne me baka eyew igmanubad para te sahakeen. Ne ka me pangulu te me Libita ne si Kunaniyas, wey ka me suled din ne si Simayas, si Natanil, si Hasabiya, si Hiil, wey si Husabad, migbehey degma diye te duma ran ne me Libita te lalimma ne libu (5,000) ne me karniru wey me kambing, wey lalimma ne gatus (500) ne me baka eyew igmanubad para te sahakeen.

10 Ne naandam e ka langun wey diyad e degma te timplu ka me talagpanubad wey me Libita, diye te egpasasindehan kandan sumale te suhu te Hari. 11 Ne inggilang e te me Libita ka immanubad ne me karniru wey ka me kambing. Ne ka langesa te immanggilang, imbehey ran diye te me talagpanubad. Ne insawig te me talagpanubad diye te altar ka langesa taheed ne migluluwit pad ka me Libita te me ayam. 12 Ne in-atul ran ibehey diye te tagse me pangulu te kabuhalan te me etew ka igmanubad ne egtutungen eyew igpanubad diye te Magbebaye, sumale te nasulat te libru ni Muwisis. Seeye ded degma ka inggimu ran te me baka. 13 [xr]Ne intuug dan ka me ayam ne para te sahakeen sumale te nasulat te suhu, wey ingge-ge dan ka matulus ne igpanubad diye te me kuren, wey diye te kale. In-atul ran seeye ipamehey diye te me etew. 14 Nataman, in-andam e te me Libita ka pegkeen dan wey ka para te me talagpanubad, tenged su narusileman ma ne migmanubad te egtutungen wey te me tabe te ayam ka me talagpanubad ne kabuhalan ni Aarun. 15 [xr]Ne ka me talagparahing te instrumintu ne me kabuhalan ni Asap diyad e te egpasasindehan kandan diye te timplu, sumale te me balaud ne imbehey kandan ni Dabid, ni Asap, ni Himan, wey ni Hidutun ne prupita te Hari. Warad mig-awe ka me talagbantey te gumawan te timplu su in-andaman man e sikandan te egkakeen te me karumaan dan ne me Libita.

16 Purisu, neimpusan te seeye ne aldew ka pegsahakeen te Peglihad te Panalihan wey ka pegpanubad te egtutungen diye te altar te Magbebaye sumale te suhu ni Hari Husiyas. 17 [xr]Ne miggale-gale ka me matig-Israil ne migtambung te Sahakeen te Peglihad te Panalihan wey te Sahakeen te Paan ne Ware Patulin te pitu ne aldew. 18 Puun te timpu ni prupita Samwil ware de due iling dutu ne Sahakeen te Peglihad te Panalihan. Ware de due sabeka ne Hari te Israil ne nekeyimu te inggimu ni Hari Husiyas wey te me talagpanubad, te me Libita, te langun ne nangugpe te Hirusalim, wey te keet-etawan te Huda wey te Israil. 19 Piru neyimu seeye se Sahakeen te Peglihad te Panalihan te igkasapulu wey walu (18) ne leg-un te peghari ni Husiyas.

Ka katamanan ne peghari ni Husiyas

()

20 Te neimpusan e ni Husiyas te egbalew-balew ka timplu, inlusuran e ni Niku ne Hari te Ihiptu ka Karkimis ne diye te Weyig ne Iyupratis. Ne miggendiye si Hari Husiyas duma te me sundalu rin eyew te pegbubunu ki Niku. 21 Piru migsuhu si Niku te suluhuanen diye ki Husiyas ne migkahi te, “Kene ka ambag-ambag pakig-ehet keddi Hari te Huda. Kene ne sikeykew ka kuntere ku, ke kene ka nasud ne migpakig-ehet keddi. Egparagdahawen a te Manama te egbubunu. Migduma sikandin keddi, purisu kene niyu sikandin supaka su kema ke eggimatayan kew nikandin.” 22 Piru ware miglibed si Husiyas wey nasi migsaluub te lein ne kumbale eyew ware egpekeila kandin. Ware sikandin migpammineg te lalag te Manama ne impalalag ki Niku su nasi miggendiye sikandin te napu te Miggidu eyew egbubunu.

23 Ne napane si Hari Husiyas wey migkahi sikandin te me suluhuanen din, “Ipariyu a nikaniyu su dakel ka pali ku.” 24 Purisu, impepamaneug dan sikandin diye te karwahi rin wey impeuntud te sabeka ne karwahi wey in-uyan diye te Hirusalim. Ne migpatey sikandin diye wey insabal diye te sulung ne insbalan ded te me kaap-apuan din. Miglungku ka langun ne keet-etawan te Huda wey te Hirusalim te pegpatey rin.

25 Ne migsulat si prupita Hirimiyas te ulahingen te peglungku para ki Husiyas, wey eg-ulahingen pad seini te langun ne mangngulahing ne lukes wey malitan taman kuntee te pegsuman-suman kandin. Ka seeye ne ulahingen te peglungku, neyimu e ne tulumanen te Israil wey nasulat diye te Baseen te Peglungku.

26 Ka duma pad ne me guhuren meyitenged te peghari ni Husiyas wey ka pegkamatinumanen din te peggimu te langun ne nasulat te Balaud te Magbebaye, 27 puun te an-anayan taman te katamanan, nasulat diye te Baseen te me Hari te Israil wey te Huda.

Ka peghari ni Huwakas te Huda

()

36Ne si Huwakas e ne anak ni Husiyas ka in-alam te me etew ne igsubal kandin isip Hari diye te Hirusalim. Daruwa ne pulu wey tatelu (23) ka idad din te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te tatelu re ne bulan. Ne impaawe sikandin te trunu rin ni Niku ne Hari te Ihiptu wey immultaan ka me matig-Huda te tatelu ne libu wey hep-at ne gatus (3,400) ne kilu ne pelata wey tatelu ne pulu wey hep-at (34) ne kilu ne bulawan. [xr]Ne in-uyan ni Niku si Huwakas diye te Ihiptu. Ne si Iliyakim e ne suled ni Huwakas ka impahari din diye te Huda wey te Hirusalim. Ne ka ngaran ni Ilyakim inliwanan ni Niku te Huwakim.

Ka peghari ni Huwakim te Huda

()

[xr]Daruwa ne pulu wey lalimma (25) ka idad ni Huwakim te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te sapulu wey sabeka (11) ne leg-un. Mareet ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama rin. [xr]Nataman, inlusuran sikandin ni Nibukadnisar ne Hari te Babilunya, wey imbaku sikandin te keddina. Ne in-uyan e sikandin diye te Babilunya. In-uyan degma ni Nibukadnisar diye te Babilunya ka duma ne me kasangkapan te timplu te Magbebaye wey intahu diye te palasyu rin.

Ka duma pad ne guhuren te peghari ni Huwakim wey ka mallindit ne immangimu rin, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Israil wey te Huda. Ne si Huwakin e ne anak din ka migsubal kandin mighari.

Ka peghari ni Huwakin te Huda

()

Sapulu wey walu (18) ka idad ni Huwakin te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te tatelu re ne bulan wey sapulu (10) ne aldew. Mareet ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye. 10 [xra][xrb]Te an-anayan ne bulan te seeye ne leg-un, impaangey ni Nibukadnisar sikandin wey impeendiye te Babilunya lagkes ka mahal ne me kasangkapan te timplu te Magbebaye. Ne ka suled din ne si Sidikiyas, iyan e impahari ni Nibukadnisar te Huda wey te Hirusalim.

Ka peghari ni Sidikiyas te Huda

(Hir 52:1‑3a)

11 [xr]Daruwa ne pulu wey sabeka (21) ka idad ni Sidikiyas te neyimu sikandin ne Hari, wey mighari sikandin diye te Hirusalim te sapulu wey sabeka (11) ne leg-un. 12 Ne mareet ka hinimuwan din diye te tangkaan te Magbebaye ne Manama rin. Ware sikandin migpariralem ki prupita Hirimiyas ne miglalag te lalag te Manama. 13 [xr]Migribildi man-e sikandin ki Hari Nibukadnisar minsan ke migpahunlibet sikandin te ngaran te Manama ne egmatinumanen ki Nibukadnisar. Makehal ka ulu ni Sidikiya wey ware iya sikandin miglibed te Magbebaye, ka Manama te Israil. 14 Ne suble e degma ne mareet ka langun ne pangulu te me talagpanubad wey ka keet-etawan te Huda. Mig-ikul sikandan te mallindit ne hinimuwan te lein ne me nasud wey inlinditan dan ka timplu ne immatulus te Magbebaye diye te Hirusalim.

15 Layun egpaney-paney kandan ka Magbebaye, ka Manama te me kaap-apuan dan pinaahi te me insuhu din ne egpahuhuren din su egkeyid-u ma sikandin kandan wey te timplu rin. 16 Piru inlelemetan dan de iya ka immanuhu ne egpahuhuren te Manama, ware dan linglingaa ka me lalag din, wey inderali-dian dan de ka me prupita rin. Purisu nalangetan kandan ka Magbebaye wey ware nakapegnel te langet din. 17 [xr]Purisu impalusuran te Magbebaye sikandan te me matig-Babilunya. Impeyimatayan din e te ware pegkeyid-u ka me kanakan diye te timplu lagkes ka me mengebay ne ware pad neyilabeti, wey ka me buyag-buyag e minsan seeye se me buyag e amana. Imbehey sikandan langun te Manama ki Nibukadnisar. 18 Ne ka langun ne kasangkapan te timplu te Manama, dakel ma wey se deisek, ka me karatuan te timplu, ka karatuan te Hari wey ka karatuan te me upisyal rin, impanguyan langun ni Nibukadnisar diye te Babilunya. 19 [xr]Ne insilaban dan ka timplu te Manama wey impandereetan dan ka matikang wey makepal ne alad ne batu te Hirusalim. Impanilaban dan degma ka intiru ne palasyu wey impandereetan dan ka mahal ne me kasangkapan diye. 20 Ne naddakep ni Hari Nibukadnisar ka langun ne ware migpatey wey nanguyan din e diye te Babilunya, wey inggimu rin sikandan ne me uripen din wey te me kabuhalan din taman te natalu e te migharian te Pirsya ka Babilunya. 21 [xr]Purisu, natuman ka lalag te Magbebaye pinaahi ki prupita Hirimiyas ne egkeyimu ne ware eetawen te Huda wey egkeengkeran seini te pitu (70) ne pulu ne leg-un.

Ka pegpeuli ni Sirus te me matig-Huda

(Isra 1:1‑4)

22 Ne te an-anayan ne leg-un te peghari ni Sirus te Pirsya, intuman te Magbebaye ka lalag din pinaahi ki Hirimiyas. Impuwasan te Magbebaye ka suman-suman ni Sirus eyew egpakasulat te sabeka ne pegpataha te intiru ne migharian din.

23 [xr]Seini ka insulat ni Hari Sirus te Pirsya: “Ka Magbebaye ne iyan ka Manama ne diye te langit, ka migbehey keddi te langun ne migharian kayi te kalibutan. In-alam a nikandin ne egbalew-balew egpasasindeg te timplu para kandin diye te Hirusalim ne sakup te Huda. Sikaniyu se langun ne keet-etawan te Manama, egkaayun e ne egpakalibed diye te tane niyu. Ne egdumaan kew te Magbebaye ne Manama.”

Footnotes

1:14 wey ke egmangudde naa.

1:15 Te Hibruwanen: Sipila.

2:13 Te Hibruwanen: Iyan igpasabut te Huram seAmey ku”.

3:1 Diye te Hibruwanen wey te duma ne sinulat, ‘Urnan’.

3:7 Ka kirubin, larawan te panalihan ne inggimu re te etew, wey egpekeiling seini te mananap ne due pakpak.

5:2 Te Hibruwanen: Siyun. Sabeka seini te me ngaran te Hirusalim.

5:10 Sinay: Hurib.

6:1 Te Hibruwanen: Makepal ne delem.

6:42 Si Sulumun ka egkahiyen kayi ne Hari.

9:25 wey ke egmangudde naa.

9:27 Te Hibruwanen: Sipila.

10:10 Te Hibruwanen: makepal pad ka tindiriisek ku du te liwaraan te amey ku.

10:16 Te Hibruwanen: diye te me balungbalung.

13:2 Te duma ne sinulat, ‘Mikayas’.

13:5 Te Hibruwanen: Kasabutan te asin.

13:16 Te Hibruwanen: Imbehey.

14:9 Te Hibruwanen: Kusihanen.

15:8 Te Hibruwanen: nakanekal-nekal.

15:8 Te Hibruwanen: likansu te Magbebaye ne Manama.

16:7 egpakapallahuy e nasi puun keykew ka me sundalu te Hari te Siryaiyan igpasabut sekene nud e egkatalu pad ka me sundalu te Hari te Sirya.

16:13 Te Hibruwanen: miggibat sikandin duma te me amey rin.

20:26 Te Hibruwanen ne linalahan, ‘Panalanginka igpasabut te lalag ne ‘Biraka’.

21:7 Te Hibruwanen: egbehey te sulu.

22:5 Te Hibruwanen: Aram ka lein ne ngaran te Sirya.

25:6 Te Hibruwanen: 100 ne talint.

25:10 Te Hibruwanen: Ipraim.

26:10 Te Hibruwanen: Sipila.

28:5 Te Hibruwanen: Aram.

28:18 Te Hibruwanen: Sipila.

30:6 Te Hibruwanen: Israil.

30:20 Te Hibruwanen: imbawian.

32:5 Kene amana ne klaru ka igpasabut kayi, piru kahiyen te duma neimbunel ne taneka igpasabut.

32:22 Te Hibruwanen: wey puun te belad te langun.

Cross References

1:4 2Sam 6:1‑17; 1Kru 13:5‑14; 15:25–16:1

1:5 Iks 38:1‑7

1:14 1Har 4:26

1:16 Diy 17:16

2:6 1Har 8:27; 2Kru 6:18

3:1 Hin 22:22

3:8 Iks 26:33‑34

3:10 Iks 25:18‑20

3:14 Iks 26:31

4:1 Iks 27:1‑2

4:6 Iks 30:17‑21

4:7 Iks 25:31‑40

4:8 Iks 25:23‑30

5:1 2Sam 8:11; 1Kru 18:11

5:2 2Sam 6:12‑15; 1Kru 15:25‑28

5:10 Diy 10:5

5:13 1Kru 16:34; 2Kru 7:3; Isra 3:11; Sal 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Hir 33:11

5:13 Iks 40:34‑35

6:4 2Sam 7:1‑13; 1Kru 17:1‑12

6:16 1Har 2:4

6:18 2Kru 2:6

6:20 Diy 12:11

6:41 Sal 132:8‑10

7:1 Lib 9:23‑24

7:3 1Kru 16:34; 2Kru 5:13; Isra 3:11; Sal 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Hir 33:11

8:13a Num 28:9‑10

8:13b Num 28:11‑15

8:13c Iks 23:14‑17; 34:22‑23; Num 28:16–29:39; Diy 16:16

9:1 Mat 12:42; Luk 11:31

9:25 1Har 4:26

9:26 Hin 15:18; 1Har 4:21

9:28 Diy 17:16

10:16 2Sam 20:1

11:15 1Har 12:31

12:9 1Har 10:16‑17; 2Kru 9:15‑16

18:16 Num 27:17; Isi 34:5; Mat 9:36; Mar 6:34

20:7 Isa 41:8; San 2:23

20:10 Diy 2:4‑19

20:15 Diy 20:1‑4

20:17 Iks 14:13‑14

21:7 1Har 11:36

21:8 Hin 27:40

23:3 2Sam 7:12

24:6 Iks 30:11‑16

24:20 Mat 23:35; Luk 11:51

25:4 Diy 24:16

26:18 Iks 30:7‑8; Num 3:10

26:23 Isa 6:1

28:5 2Har 16:5; Isa 7:1

28:27 Isa 14:28

30:2 Num 9:9‑11

31:3 Num 28:1–29:39

31:4 Num 18:12‑13,21

33:2 Hir 15:4

33:4 2Kru 6:6

33:7 1Har 9:3‑5; 2Kru 7:12‑18

34:1 Hir 3:6

34:4 2Har 21:3; 2Kru 33:3

34:5 1Har 13:2

35:4 2Kru 8:14

35:13 Iks 12:8‑9

35:15 1Kru 25:1

35:17 Iks 12:1‑20

36:4 Hir 22:11‑12

36:5 Hir 22:18‑19; 26:1‑6; 35:1‑19

36:6 Hir 25:1‑38; 36:1‑32; 45:1‑5; Dan 1:1‑2

36:10a Hir 22:24‑30; 24:1‑10; 29:1‑2; Isi 17:12

36:10b Hir 37:1; Isi 17:13

36:11 Hir 27:1‑22; 28:1‑17

36:13 Isi 17:15

36:17 Hir 21:1‑10; 34:1‑5

36:19 1Har 9:8

36:21 Hir 25:11; 29:10

36:23 Isa 44:28