Matigsalug Manobo Bible

Ka an-anayan ne sulat ni Pablu te

Matig-Tisalunika

Igpewun-a

Ka Tisalunika ka iney ne siyudad te prubinsya te Masidunya ne sakup te nasud te Ruma. Migpanulu si Pablu te lalag te Manama diye te Tisalunika te peg-awe din e diye te Pilipus (Me Himu 17:1-4). Te ware naluhey, due me pegsupak ne egpuun te me Hudiyu ne neenenduenan te pegwali ni Pablu diye te kene ne me Hudiyu (Me Himu 17:5-9). Ne dutu, napehes si Pablu ne eg-awe diye te Tisalunika wey miggendiye sikandin te Birya (Me Himu 17:10-13). Te ware naluhey, miggendiyad e man-e sikandin te Atinas (Me Himu 17:14-15). Nataman, migpabulus e sikandin diye te Kurintu (Me Himu 18:1-17). Te pegginguma rin diye, nakarawat sikandin te guhuren ni Timutiyu ne duma rin te himu. Impangguhuran sikandin ni Timutiyu meyitenged te egkeulaula te punduk te migmalintutuu diye te Tisalunika.

Ka seini se An-anayan ne sulat ni Pablu te Matig-Tisalunika, insulat din eyew te pegbagget wey te peglig-en te migmalintutuu diye. Migpasalamat sikandin te guhuren meyitenged te pegpalintutuu ran wey te geyinawa ran. Impasuman-suman din degma sikandan meyitenged te peg-ugpe din ne impapitew rin kandan te diye pad sikandin kandan. Intabak din man-e ka me inse ne egpuun diye te migmalintutuu meyitenged te peglibed ni Kristu, wey ke egpakaangken naan ded te umul ne ware egtamanan ka nammatey e ne migmalintutuu te kene pad eglibed si Kristu. Inggamit ni Pablu ka seini ne sulat eyew te pegpangguhud kandan te keilangan ne egpabulus sikandan eggimu te aldew-aldew ne himu ran taheed te egtetahad sikandan te peglibed ni Kristu.

Ka nenasulat te seini ne baseen

Igpewun-a \ior 1:1\ior*

Ka pegpasalamat wey pegdayan \ior 1:2–2:16\ior*

Ka meupiya ne guhuren ni Timutiyu \ior 2:17–3:13\ior*

Ka peg-ugpe ne egpakapahale te Manama \ior 4:1‑12\ior*

Ka pegpanulu meyitenged te peglibed ni Kristu \ior 4:13–5:11\ior*

Ka katammanan ne pegpaney-paney \ior 5:12‑22\ior*

Ka katammanan \ior 5:23‑28\ior*

1[xr]Sikeddiey si Pablu ka migpeuyan te seini ne sulat, duma ki Silas wey ki Timutiyu.

Egpangemusta key kaniyu due te Tisalunika ne migpalintutuu te Manama ne Amey wey te Magbebaye ne si Hisu Kristu.

Ka keyid-u wey keupianan ne egpuun te Manama, egkaangken niyu.

Ka pegdayan ni Pablu te migmalintutuu

Egpasalamat key layun te Manama tenged kaniyu langun, wey kene key eg-engked ka eg-ampu kaniyu. Tagse peg-ampu ney diye te Manama ne Amey ta, egkasuman-suman ney layun ka meupiya ne himu niyu puun te pegpalintutuu niyu, wey ka kaali-ali niyu te pegbulig te duma puun te geyinawa niyu, wey ka pegpabulus niyu te pegpallateng te peglibed te Magbebaye ta ne si Hisu Kristu. Me suled ney ne inggeyinawaan te Manama, nakataha key ne in-alam kew nikandin eyew egkeyimu ne keet-etawan din. Nanengnengan ney seini tenged su indawat niyu ka Meupiya ne Panugtulen ne impanulu ney kaniyu. Ne kene ne iyan niyu re indawat kayi tenged te inlalag ney kaniyu, ke kene, tenged te geem wey te Panisingan te Manama ne kayi te kanami, wey tenged su migpalintutuu key ne malehet iya ka impanulu ney kaniyu. Nakanengneng kew e ne in-ay-ayaran ney ka peg-ugpe ney te duen key pad te kaniyu, su seini, para te keupianan niyu. [xr]Igkarangeb, indawat niyu man-e ka lalag te Manama duma te kahale ne egpuun te Panisingan din minsan amana kew baybayari. Te iling kayi ne paahi, neilingan key nikaniyu wey ka Magbebaye ta, ne sikan naa ka neyimu kew ne meupiya ne panunggilingan te langun ne migmalintutuu diye te Masidunya wey kayi te Akaya. Su puun due te kaniyu, nekeempet ka lalag te Magbebaye te seini ne me inged. Nekeempet degma te langun ne inged ka guhuren meyitenged te pegpalintutuu niyu te Manama, purisu kene ne keilangan ne sikanami pad ka egpangguhud te minsan hentew meyitenged due. Su sikandan e mismu ka migpangguhud ke immenu key nikaniyu te eg-alumama te timpu ne migpanumbaley key due te kaniyu. Ne migpangguhuran key man-e nikandan ke immenu niyu te peg-engked te me diyus-diyus niyu eyew egpakapamakey kew te malehet wey manekal ne Manama. 10 Migpangguhuran key man-e nikandan meyitenged te pegtetahad niyu te Anak te Manama ne si Hisus ne eglibed kayi te ampew te tane ne egpuun te langit. In-uyag sikandin te Manama puun te kamatayen wey sikandin ka egluwas kanta puun te legpad te Manama ne egginguma.

Ka meupiya ne pegbebatasan enni Pablu diye te Tisalunika

2Meyitenged te peggenduen ney te kaniyu, me suled, nakanengneng kew mismu ne nakabulig iya seeye kaniyu. [xra][xrb]Nakanengneng kew man-e ne imbaybayaran key wey impeyilawan te diye key pad te Pilipus. Piru migbehayan key te Manama ta te kabulut te pegpangguhud te Meupiya ne Panugtulen due te kaniyu minsan masulug ka migsupak te inlalag ney. Su ka impangguhud ney kaniyu, kene ne seyyup wey kene degma ne mareet ka tuyu ney, wey ware tuyu ney ne eg-akal te minsan hentew. Nakita te Manama ne egkasalihan key, wey imbehayan key nikandin te katenged ne egpanulu te Meupiya ne Panugtulen. Purisu ke eglalag key, kene ne iyan ney tuyu ne egpahale te me etew, ke kene, te Manama ne iyan egpakakita te suman-suman ta. Nakataha kew man-e ne ware key miggendue te kaniyu eyew eggulu kaniyu, wey nakanengneng ka Manama ne ware tuyu ney ne egpaneleppi kaniyu. Ne ware key man-e migpamitew te pegdayan te me etew, minsan diye te kaniyu wey te minsan hentew. Minsan me apustulis key ni Kristu ne due katenged ne egbuut kaniyu, piru amana ney ay-ayari sikaniyu te duen key pad iling te sabeka ne iney ne egtanggu te me anak din. Ne tenged su dakel ka geyinawa ney kaniyu, kene ne ka Meupiya ne Panugtulen de ne egpuun te Manama ka imbehey ney kaniyu, ke kene, minsan ka kanami mismu ne umul, uya su amana ney geyinawei sikaniyu. Su egkasuman-suman niyu bu pad me suled, ne nabeley key wey nalasey te duen key pad te kaniyu. Aldew wey marusilem miggimu key eyew kene key egkeyimu ne mabehat te minsan hentew due te kaniyu taheed te migpangguhud key te Meupiya ne Panugtulen ne egpuun te Manama.

10 Sikaniyu naa wey ka Manama ka talagpamalehet ney ne ka peg-ugpe ney due te kaniyu te migmalintutuu, matareng iya, ware igkarew-ey, wey egpakapahale te Manama. 11 Su nakanengneng kew e ne ka inggimu ney diye te kaniyu langun, iling te eggimuwen te sabeka ne amey diye te me anak din. 12 Imbanasalan ney sikaniyu, imbagget ney, wey inhangyu ney ne eg-ugpe iling te peg-ugpe ne igkeupii te Manama eyew egpakapahale kew kandin ne iyan eg-alam kaniyu ne egkasakup kew te peghari din wey te katelesan din.

13 Migpasalamat key man-e layun te Manama tenged su indawat niyu ka lalag din ne impangguhud ney kaniyu. Indawat niyu sika su nakasabut kew ne kene ne lalag de sika te etew, ke kene, lalag iya te Manama, wey iyan egbalew-balew te suman-suman niyu wey te pegbebatasan niyu te migmalintutuu. 14 [xr]Su ka neyitabu kaniyu me suled, iling degma te neyitabu te me punduk te migmalintutuu te Manama diye te Hudiya ne migpalintutuu ki Kristu Hisus. Mig-antus kew te pegbayad-bayad te me etew due te kaniyu, iling degma te peg-antus dan te pegbayad-bayad te me duma ran ne me Hudiyu. 15 [xr]Sika ne me Hudiyu ka miggimatey te Magbebaye ne si Hisus wey te me prupita dengan te Manama, wey ka migpaawe degma kanami. Kene egpakapahale sikandan te Manama wey kuntere sikandan te langun ne etew. 16 Migbalabahan key perem nikandan ka egpangguhud diye te kene ne me Hudiyu te lalag ne egpakaluwas kandan. Purisu, nanasnasian natimuli ka me sale dan. Ne miggingume en iya diye te kandan ka dusa te Manama.

Egkeupian perem ne eglibed ensi Pablu diye te Tisalunika

17 Ke sikanami me suled, ligkat te nakapariyu key kaniyu te ware de naluhey, nakaheram key e te alimengew kaniyu su duen de iya te kaniyu ka suman-suman ney. Ne sikan naa ka amana key migpakannekal ne eglibed due te kaniyu 18 su egkeupian key ne egpakigkita kaniyu, labi en iya sikeddi. Kamasalig ad e migbebentaan ne egpanumbaley due te kaniyu piru ware key nakabulus su imbalabahan key ni Meibulan. 19 Su hentew ma ka igkahale ney wey ka egpuunan te eg-im-imanen ney? Sikaniyu iya! Na, hentew ma ka igpakapeggasal ney te tangkaan te Magbebaye ta ne si Hisus te peglibed din? Sikaniyu re iya! 20 Uya, sikaniyu iya ka igkahale ney wey ka egpuunan ne egtahuren key.

31-2 [xr]Purisu, te kene ney e egkaantus ka pegkeipeng ney kaniyu, nakasuman-suman key ne igpeenduen ney si Timutiyu, ne sikanami, egpalunggehaat key pad mule diye te Atinas. Sikandin ka suled ta te pegpalintutuu wey suluhuanen degma te Manama te pegpangguhud te Meupiya ne Panugtulen meyitenged ki Kristu. Impeenduen ney sikandin te kaniyu eyew eglig-en kaniyu wey egbagget te pegpalintutuu niyu, su eyew ware sabeka kaniyu ne eg-engked te pegpalintutuu rin tenged te me pegbayad-bayad. Nakanengneng kew mismu ne iling kayi ne me pegbayad-bayad ka egkeula-ula ta. Su minsan te duen key pad te kaniyu, napanpanayan ney e sikaniyu ne egbaybayaran ki iya, ne kuntee, nakanengneng kew e ne neyitabu en iya sika. Purisu te kena ad e egpakaantus te keipeng ku, impeenduen kud e si Timutiyu eyew egkatahaan ku ke manekal naan pad ka pegpalintutuu niyu. Su neipeng a ke natintal kew e ni Meibulan wey egkeyimu e ne ware karuan te neyimu ney due te kaniyu.

[xr]Piru nakalibed e kuntee si Timutiyu puun due wey meupiya ka guhuren din kanami meyitenged te pegpalintutuu niyu wey te geyinawa niyu. Migpangguhud sikandin ne layun kew kun egkahale ka egsuman-suman kanami wey egkeupian kew kun ne egpakigkita kanami iling degma te igkeupii ney. Ne sikan naa me suled, minsan masalig ka prublima ney wey ka eg-antusen ney, nabagget key red tenged te kaniyu ne pegpalintutuu. Ne kuntee, nakapalene-lene e ka geyinawa ney te pegkanengnengi ney ne manekal pad ka pegpalintutuu niyu te Magbebaye. Amana ne dakel ka pegpasalamat ney te Manama te kahale ney diye te tangkaan din tenged kaniyu. 10 Aldew wey marusilem, amana key mig-ampu te Manama ne egpakigkita key pad perem kaniyu eyew egkatimulan pad ke nekey ka kulang te pegpalintutuu niyu.

11 Eg-ampu key ne egtuhutan key te Manama ne Amey ta wey te Magbebaye ta ne si Hisus ne egpekeenduen key te kaniyu. 12 Eggeheten te Manama ka geyinawa niyu te tagse sabeka wey te langun ne etew, iling keehet te geyinawa ney kaniyu. 13 Ne puun kayi, eglig-enen kew nikandin wey eggimuwen kew ne matulus wey ware igkarew-ey diye te tangkaan te Amey ta ne Manama te aldew te peglibed te Magbebaye ta ne si Hisus ne egdumaan te langun ne keet-etawan te Manama.

Ka peg-ugpe ne egpakapahale te Manama

4Na, me suled, impanulu ney e sikaniyu ke egmenuwen te eg-ugpe ne egpakapahale te Manama, ne inggimu niyud en iya seini. Piru eghangyuen ney pad sikaniyu wey egbanasalan, pinaahi te katenged ne imbehey kanami te Magbebaye ta ne si Hisus, ne timuli niyu pa ka himu niyu ne egpakapahale te Manama. Su nakanengneng kew e ke nekey ka insuhu ney kaniyu pinaahi te katenged ne imbehey kanami te Magbebaye ne si Hisus. Iyan igkeupii te Manama ne egkeyimu kew ne matulus, purisu pakaddiyui niyu ka egpeggilabetey ne kene ne alunggun. Ne bantayi niyu ka me lawa niyu eyew kene kew egkamansaan wey meupiya ka pegkeetew niyu. Kene niyu parumdumeyi ka mareet ne igkeupii te lawa niyu iling te inggimu te me etew ne ware nekeila te Manama, su kema ke puun due egkariekan niyu ka katenged te duma niyu ne migmalintutuu. Inlalahan ney e dengan sikaniyu meyitenged kayi wey impanpanayan ney e sikaniyu ne eglegparan te Manama ka etew ne eggimu te iling due. Su nakanengneng kid man-e ne ware ki alama te Manama te peggimu te malindit, ke kene, eyew egkeyimu ki ne matulus. Purisu, ka minsan hentew ne egbalahad te seini ne pegpanulu, kene ne iyan din ingkenkenaan ka pegpanulu te etew, ke kene, ka pegpanulu te Manama ne iyan egbehey kaniyu te matulus ne Panisingan din.

Ne kuntee, kenad e ne keilangan ne egsulat e pad kaniyu meyitenged te peggeyinawa te duma ne migmalintutuu, su ka Manama mismu ka migpanulu kaniyu ke egmenuwen te eggeyinawa te tagse sabeka. 10 Ne miggeyinawaan niyud iya ka langun ne migmalintutuu diye te intiru ne Masidunya. Piru me suled, egbanasalan ney pad sikaniyu ne heheta niyu pa ka geyinawa niyu te tagse sabeka. 11 Sumale te insuhu ku dengan kaniyu, pakannekali niyu ne due keupianan te peg-ugpe niyu. Keilangan ne ka tagse sabeka kene eggilabet te eggimuwen te duma, wey egpakannekal eggimu para te keuyahan din. 12 Emun ke egtumanen niyu sika, egtahuren kew te me etew ne kene egpalintutuu te Manama, wey kene kew salig te duma ne etew ke nekey ka keilangan niyu.

Ka peglibed te Magbebaye

13 Ne kuntee me suled, egkeupian key ne egkatahaan niyu ke nekey iya ka egkeyitabu te seeye se nammatey e, eyew kene kew eglungku iling te me etew ne ware egkapallateng. 14 Su puun te migpalintutuu ki ne namatey si Hisus wey neuyag ded man-e, egpalintutuu ki man-e ne timpu te peglibed din, igparuma red te Manama kandin seeye se migmalintutuu ne nammatey e. 15 [xr]Seini ka igpangguhud ney kaniyu sumale te lalag te Magbebaye: sikanta se neuyag pad te peglibed din, kene ki iyan eggun-a te seeye se nammatey e. 16 Te seeye ne timpu, egpamaneug ka Magbebaye puun te langit ne egbalbalukan ka egmandu, duma te laheng te pangulu te panalihan wey duma te dahing te trumpita te Manama. Ne ka nammatey ne migpalintutuu ki Kristu, egkewun-aan e egkeuyag. 17 Pegkapenga rue, sikanta se neuyag pad, egbatunen e duma kandan diye te gapun eyew egtemu te Magbebaye diye te aw-awangan. Puun due, egmekegduma kid e kandin te ware egtamanan. 18 Purisu pegbaggetey kew ka tagse sabeka pinaahi te seini ne pegpanulu.

5Me suled, kenad e ne keilangan ne egsulat e pad kaniyu ke ken-u egkeyitabu ka peglibed te Magbebaye. [xr]Su nakanengneng kew e ne ka peglibed din egpekeiling te takawen ne egginguma te marusilem. Egkeyitabu sika te timpu ne egkahi ka me etew, “Malinawen ka langun wey ware samuk.” Piru due-rue ne egginguma diye te kandan ka karereetan ne egpekeiling te pegginguma te masakit ne eggeramen te eglesutan. Ne ware sabeka kandan ne egpakapanalliya. Piru sikaniyu mule me suled, kene kew e ne sakup te marusilem, purisu kene kew e egkeinu-inu ne egpekeiling te takawen ka peglibed te Magbebaye. Su sikaniyu langun, sakup e te Manama wey duen kew e te malayag. Kene kid e ne me sakup ni Meibulan wey kenad ne due te marusilem. Purisu, kene ki eglipereng iling te duma ne me etew ne imbalahad dan ka Manama, ke kene, keilangan ne egbantey ki wey egtigkel ne eggimu te mareet. Su ka me etew, wey re iya eglipereng wey eg-iinum ke marusilem. [xr]Piru sikanta se nalayahan e, keilangan ne egtigkel kid e eggimu te mareet. Igsaluub ta ka putew ne igdingding te kumeng ta ne iyan sika ka pegpalintutuu ta te Manama wey ka peggeyinawa ta te duma. Ne igsaluub ta man-e ka putew ne igbunbun te ulu ta ne iyan sika ka pegpallateng ta ne egluwasen ki te Manama. Su ware ki himuwa te Manama eyew eglegparan, ke kene, eyew egkaluwas ki pinaahi te Magbebaye ta ne si Hisu Kristu. 10 Migpeyimatey sikandin para kanta eyew eg-ugpe ki duma kandin te ware egtamanan, minsan ke namatey kid e wey ke neuyag pad te timpu te peglibed din. 11 Purisu pabulus kew ka tagse sabeka ne egpabanasaley wey egpabulihey iling te inggimu niyu kuntee.

Ka katammanan ne pegpanulu wey pegpangemusta

12 Ne kuntee, me suled, eghangyu key kaniyu ne ilaa niyu seeye se me pangulu ne migpakannekal ne miggimu te himu te Magbebaye due te kaniyu. Sikandan ka egpangulu kaniyu wey ka egpanulu kaniyu. 13 Amaneyi niyu tahura sikandan wey geyinawei tenged te neyimu ran due te kaniyu. Keilangan ne peup-upianey kew.

14 Egbanasalan ney sikaniyu me suled, ne panpanayi niyu seeye se me pehulen, baggeta niyu seeye se me liyasen, bulihi niyu seeye se magguye ka pegpalintutuu, wey kene kew keubil te minsan hentew. 15 Kene niyu tuhuti ne due sabeka kaniyu ne egsuli te minsan hentew ne eggimu te mareet kandin, ke kene, pakannekali niyu ne meupiya layun ka eggimuwen niyu diye te tagse sabeka kaniyu wey diye te langun ne etew.

16 Kahale kew te langun ne timpu, 17 ampu kew layun, 18 wey pasalamati niyu ka minsan nekey ne egginguma due te kaniyu, su seini ka pegbuut te Manama ne eggimuwen niyu te nasabeka due ki Kristu Hisus.

19 Kene niyu balabahi ka Panisingan te Manama, 20 wey kene niyu lemeti ka guhuren te etew ne impanengneng te Manama. 21 Keilangan ne eg-el-elehan niyu ka langun ke malehet naa ne diye egpuun te Manama. Dawata niyu ka meupiya, 22 wey pakaddiyui niyu ka minsan nekey ne mareet.

23 Ka Manama te keupianan ka egbulig kaniyu eyew egkeyimu kew ne matulus. Egtamengan din ka pegkeetew niyu, iling te panisingan niyu, suman-suman niyu, wey lawa niyu eyew ware igkarew-ey te timpu te peglibed te Magbebaye ta ne si Hisu Kristu. 24 Matinumanen ka Manama ne mig-alam kaniyu, wey eggimuwen din iya ke nekey ka ingkahi rin.

25 Me suled, pabulus kew ampu kanami.

26 Pegpangemusteey kew ka tagse sabeka te pegpapitew ne migpaheyinaweey kew.[fn]

27 Te ngaran te Magbebaye, egsuhu a kaniyu ne basaa niyu seini se sulat diye te langun ne migmalintutuu.

28 Ka keupiya wey keyid-u ne egpuun te Magbebaye ta ne si Hisu Kristu, egkaangken niyu.