Matigsalug Manobo Bible

Ka baseen ni

HUWIL

Igpewun-a

Ka seini ne baseen, nasulat te me hep-at ne gatus (400) ne leg-un wey ke me lalimma ne gatus (500) ne leg-un naa te ware pad neetew si Kristu, te timpu ne iyan migmandu te duma ne me nasud ka me Hari te Pirsya. Ka migpangguhud te seini ne guhuren iyan si prupita Huwil ne anak ni Pituwil.

Nasulat ka seini ne baseen tenged su impakita te Manama ki Huwil ka meyitenged te pegpaney-paney te peggukum wey peglegpad te Manama te me nasud. Te pegkeyitabu kayi, nakita rin ka sabeka ne palinneu te pegginguma te aldew te Magbebaye ne Manama, ka timpu ne iyan peglegpad te Manama te seeye se migsupak te igkeupii rin ne meupiya. Impanengneng te prupita ka pegpangumew te Magbebaye ne Manama te keet-etawan eyew eg-inniyug sikandan te me sale dan. Impanengneng din man-e ka saad te Magbebaye ne Manama ne igpalibed din ka meupiya ne peg-ugpe te keet-etawan din wey egpanalanginan din sikandan. Nasulat man-e kayi te seini ne baseen ka saad te Magbebaye ne Manama ne egpeuyan sikandin te Panisingan din diye te langun ne keet-etawan din.

Ka nenasulat te seini ne baseen

Ka salerep ne iyan ka pegdalapak te me talangas \ior 1:1–2:17\ior*

Ka saad te pegpalibed te meupiya ne peg-ugpe \ior 2:18‑27\ior*

Ka aldew te Magbebaye ne Manama \ior 2:28–3:21\ior*

1Seini ka igpepangguhud te Magbebaye ne Manama ki Huwil ne anak ni Pituwil:

Ka peglungku tenged te me talangas

Pammineha niyu seini, sikaniyu se me igbuyag

wey sikaniyu se langun ne nangugpe te Huda.

Ware de due iling kayi kasumpit ne neyitabu te seini ne timpu

wey dengan te duen pad ka me kabuybuyahan ta.

Ihuhud niyu seini te me anak niyu,

eyew igpangguhud dan degma seini te me anak dan,

wey igguhud dan e degma seini te seup ne kabuhalan dan.

Migpasubsubaley migdalapak ka hep-at ne punduk te me talangas ne nangeen te me pinamula;

ka nasame te an-anayan ne punduk, ingkeen e degma te nakasinundul,

ka nasame te nakasinundul, indeesan e degma te igkatelu ne punduk,

ka nasame te igkatelu ne punduk, intebas e degma te namewuriyan ne punduk te me talangas.

Himata kew e se me talewubug wey sinehew kew;

pandalawit kew se egmangiinum te egpekewubug su nareetan e ka behas te paras ne eggimuwen ne iyam ne binu.

[xr]Su migdalapak ka migguli-huli ne talangas

ne egpekeiling te me mannekal ne sundalu ne eglusud te tane ta;

maggalang ka me ngipen dan, iling te ngipen wey panayew te liyun.

Indereetan dan ka me parasan ta wey ka me kayu ta ne iggira.

Impangetket dan seini wey impanluwitan,

sikan naa ka migmaangkag e ka me sugpang te iggira wey paras.

Paninehew kew iling te mengebay ne migsaluub te saku[fn] ne miglungku

tenged te pegpatey te lukes ne egpangasawa iya perem kandin.

Warad e trigu wey binu ne innalad diye te timplu te Magbebaye ne Manama,

sikan naa ka miglungku ka me talagpanubad ne suluhuanen te Magbebaye ne Manama.

10 Nareetan ka me kamet,

wey mekeyid-u-hid-u e ka tane iling te egkabaybayaran ne etew ne miglungku,

su nareetan man e ka me trigu wey nahangu e ka me paras, wey naamin e ka mentika te ulibu.

11 Kalaggew kew ka me talagbasukan,

paninehew kew ka me talagtanggu te parasan,

su nareetan e ka langun ne pinamula lagkes ka trigu, wey ka sibada.

12 Nenaggangu e ka me paras wey nenallanes e ka me iggira,

ka me granada, ka me palmira, ka me mansanas, wey ka langun ne kayu diye te kamet.

Ne malehet iya ne warad kahalaan te me etew.

13 Saluub kew te saku wey pandalawit kew

se egmanubad diye te altar ne eg-unturan te egtutungen.

Pangendiye kew te timplu wey lungku kew te intiru ne marusilem,

su warad e trigu wey binu ne igpakahalad diye te Manama niyu.

14 Palibulunga niyu ka keet-etawan wey puasa kew langun.

Ne palibulunga niyu degma diye te timplu te Magbebaye ne Manama

ka me pangulu wey ka langun ne mahinged te Huda.

Ne pangananey kew te Magbebaye ne Manama niyu.

15 [xr]Mahaan e egginguma ka aldew te Magbebaye,

ka aldew ne igpaneem-neem e te Maresen ne Manama ka karereetan.

Makaliyas-liyas amana ka sika ne aldew!

16 Mata-mata te re iya te pegkaawe te egkakeen ta.

Ne warad kahale diye te timplu te Manama ta.

17 Nangepis e ka me beni ne impamula diye te mammara ne tane.

Nagguhus e ka me lelapeng,

wey nenaddeetan e ka me tinesanan te egkahaani tenged su warad e nabaluy ka me trigu.

18 Masingangang ka me baka te kalaggew!

Nallaggew ka punduk dan

su ware man-e egpanabtaban dan.

Mig-antus degma ka me punduk te me karniru.

19 Egpangananey a keykew, Magbebaye ne Manama,

su nenasilaban e ka me panabtaban ne nahangu diye te inged ne ware mig-ugpe,

wey migkanlabkanlab ka langun ne kayu diye te kamet.

20 Egpepangabang keykew minsan ka me mahintalunan ne me mananap,

su neetiyan e ka me beuhan

wey newugmas e ka me panabtaban diye te katalunan.

Ka aldew te Magbebaye ne Manama

2Parahinga niyu ka trumpita diye te Hirusalim,[fn]

eyew egpakapaney-paney ka me etew.

Egkelkelen ka langun ne nangugpe kayi te ampew te tane,

su mahaan e ka aldew te peglegpad te Magbebaye ne Manama.

Marusilem sika ne timpu wey delem,

timpu te salahapun wey pegpaddusilem.

Miglusud ka susuluhi wey maddesen ne me kuntere

iling te delem ne migbunbun te me bubungan.

Ware pad masumpit ne neyitabu ne iling kayi puun pad dengan

wey kenad seini egkeyitabu pad man-e te minsan ken-u.

Egpakarereet sikandan te me pinamula iling te hapuy ne egpakasilab.

Egpekeiling pad te Pinamulaan te Idin ka tane te ware pad sikandan miglusud,

piru te pegkapenga ran te miglusud, nekeiling e seini te puil.

Ware iya egsameen dan.

[xr]Egpekeiling sikandan ne egpitawen te me kudde;

egpamallahuy sikandan ne egpekeiling te pegpallahuy te me kudde ne igbubunu.

Te pegletu ran diye te me iddus te me bubungan,

egmangguhumangkal sikandan iling te me karwahi,

wey iling te eggulese ne hapuy ne eggugmas te lahami.

Egpekeiling sikandan te susuluhi wey maddesen ne me sundalu ne migluyud eyew egbubunu.

Ne egbaluyan te liyas ka me etew,

wey egmemakalawag ka me ulaula ran ke egpakakita kandan.

Eglusud sikandan ne iling te me bahani,

wey egmamaneyik sikandan te me alad te siyudad ne iling te me sundalu.

Ne eggipanew ka tagse sabeka kandan diye te igbaye dan,

wey kene egmanuwey-suwey te egbayaan dan.

Kene sikandan egmasalsalambahey;

kene egtulimpas te egbayaan ka tagse sabeka kandan.

Ne ware sikandan napegnel te me panganiban,

su nasi de iya sikandan migsuluk.

Eglusuran dan ka siyudad;

egmangahapkap sikandan te me alad;

egmamaneyik sikandan te me baley

wey iling te me takawen ne egmanuleddu diye te me bintana.

10 [xr]Eglilinug ka tane te peglusud dan,

wey egkawelwel ka langit.

Egpaddusilem ka aldew wey ka bulan,

wey kenad eglayag ka me bituen.

11 [xr]Insuhu te Magbebaye ne Manama ka me sundalu rin,

wey egpekeiling te luhung ka laheng din.

Masulug amana wey maddesen ka me sundalu rin,

wey egkaleglehetan iya egkatuman ka igsuhu din.

Makaliyas-liyas amana ka aldew te peglegpad te Magbebaye ne Manama!

Hentew ka egpakaantus te sika ne aldew?

Ka pegbanasal te Manama ne eg-inniyug te sale

12 Migkahi ka Magbebaye ne Manama, “Piru minsan kuntee,

libed kew e keddi te intiru ne pusung niyu

duma te pegpuasa, pegsinehew, wey peglungku.

13 Inniyug kew te me sale niyu te intiru ne pusung,

wey kene de ne pinaahi te peggisi te me kumbale niyu.”

Libed kew diye te Magbebaye ne Manama niyu,

su hiimenawen sikandin, hiid-uwen, kene ne mahaan egkabelu,

wey dakel ka geyinawa rin ne kene egkabalbalawan, wey andam sikandin ne egpasaylu wey kenad eglegpad.

14 Kema ke egkabalbalawan ded ka suman-suman din,

wey egpanalanginan kew red nikandin

eyew duen ded trigu wey binu ne igpakahalad niyu diye te kandin.

15 Parahinga niyu ka trumpita diye te Bubungan ne Siyun;

puasa kew langun

wey libulung kew.

16 Libulunga niyu ka langun ne keet-etawan wey palinisi niyu sikandan se eglibulung.

Saamula niyu te eglibulung ka me igbuyag, ka me bate, minsan ka egsusu pad.

Ne keilangan degma ne egtambung ka me beuhu pad,

wey keilangan ne eglihawang pad sikandan te me baley ran.

17 Ne keilangan ne egsinehew diye te elat-elat te altar wey te gumawan te timplu ka me talagpanubad

ne iyan ka me suluhuanen te Magbebaye ne Manama.

Pakahiya nu sikandan,

Ikeyid-u nu, Magbebaye ne Manama ka keet-etawan nu.

Kene nu balahara ne egkeyilawan sikandan wey eglemetan te duma ne me nasud

wey egkahiyan, ‘Hendeid naan e ka Manama niyu?’ ”

Ka pegpalibed te kalambeg te tane

18 Ne neipeng ka Magbebaye ne Manama te tane din,

wey neyid-u te keet-etawan din.

19 Ne intabak te Magbebaye ne Manama ka peg-ampu dan,

Egpeuyanan ku sikaniyu te trigu, binu, wey mentika,

wey egmatubung kew iya.

Kene kud e egpalemetan sikaniyu te duma ne me nasud.

20 Igpariyu ku kaniyu ka me talaglusud puun te igkahibang ne balabahan.

Eg-alawen ku sikandan diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan;

ka miggun-a kandan eg-alawen ku diye te igsile ne dahat,

wey diye te iglineb ne dahat ka namewuriyan.

Egpamatey sikandan wey egmangareg ka me lawa ran.

Egguleen ku sikandan tenged te inggimu ran kaniyu.

21 Kene kad e kaaldek, e tane.

Gale-gale ka tenged te dakel ka neyimu te Magbebaye ne Manama keykew.

22 Kene kew e kaaldek, me mahintalunan ne mananap

su egmemeilem e ka me panabtaban.

Egpamehas e ka me kayu, lagkes ka me iggira wey me paras.”

23 Gale-gale kew, me keet-etawan te Hirusalim,

kahale kew tenged te inggimu te Magbebaye ne Manama niyu!

Imbehayan kew nikandin te ingkeilangan niyu ne uran te pegpeila ne matareng sikandin.

Impeuranan kew nikandin te an-anayan ne uran wey te egsinundul pad ne uran iling dengan.

24 Eglelatambu ka trigu diye te diekanan,

wey egsibu ka binu wey mentika te ulibu diye te egtayaan ne lungag.

25 Igpalibed ku ka naawe kaniyu

te me leg-un ne migpasubsubaley ka hep-at ne punduk te me talangas

ne nangulud-kulud ne impeuyan ku due te kaniyu.

26 Dakel ka egkakeen niyu wey egkeuralan kew iya.

Ne egkataman, egdeyrayen ad nikaniyu se Magbebaye ne Manama niyu,

ne miggimu te me kein-inuwan due te kaniyu.

Ne kene kew egkaabayan egkeyilawi se keet-etawan ku.

27 Ne egkatahaan niyu me Israilita, ne miglemung a kaniyu,

wey sikeddi se Magbebaye, sikeddi de iya ka Manama niyu wey warad duma.

Ne kene kew e egkaabayan egkeyilawi se keet-etawan ku.”

Ka pegbehey te Manama te Panisingan din

28 Egkataman, igbehey ku te langun ne etew ka Panisingan ku.

Ne ka anak niyu ne me lukes wey me malitan,

egpangguhud e te igpanengneng te Manama kandan.

Ne ka me buyag e ne me lukes, egmakataheinep,

wey ka me kanakan niyu, egmakakite e te igmakita te Manama.

29 Te seeye ne timpu, igbehey ku ka Panisingan ku

minsan diye te me suluhuanen ne me lukes wey me malitan.”

Ka pegpaney-paney meyitenged te aldew te Magbebaye

30 Egpapitew a te kein-inuwan diye te langit wey te tane;

due langesa, hapuy, wey dakel ne ebel.

31 [xr]Ne egpaddusilem ka aldew, wey egmalalab ka bulan iling te langesa,

te kene pad egkeyitabu ka makariyab-diyab wey makaliyas-liyas ne aldew te peglegpad te Magbebaye ne Manama.

32 [xr][xr]Piru egkaluwas ka langun ne egpangananey te Magbebaye ne Manama.

Sumale te ingkahi te Manama,

Due egpakapallahuy diye te Hirusalim ne ingngaranan te Bubungan ne Siyun.

Sikandan seeye se ware migpatey ne in-alam te Magbebaye ne Manama.’ ”

Ka peggukum te Manama te me nasud

3Migkahi ka Magbebaye ne Manama,

Pammineg kew, te seeye ne timpu igpalibed ku

ka keupianan te Huda wey te Hirusalim.

Eglibulungen ku ka keet-etawan te langun ne nasud

wey eg-uyanen ku sikandan diye te napu te Hihusapat.

Ne diye ku sikandan eggukumi

tenged te inggimu ran te me Israilita ne in-alam ku ne keet-etawan.

Immegsuwey ran sikandan diye te nalein-lein ne me nasud,

wey imbaad-baad dan ka tane ku.

Migpintut-pintut sikandan ke hentew ka egpakakamuney te keet-etawan ku;

impamelegye dan ka me lukes-lukes wey me beyi-beyi iling te me uripen,

eyew igbayad dan te me binu wey te me malitan ne egpamelegye te lawa.

[xr][xr]Nekey ka eggimuwen niyu keddi, sikaniyu se me matig-Tiru, Sidun, wey te me mahinged te langun ne inged te Pilistiya? Insulian e naa nikaniyu te neyimu ku? Ke insulian a nikaniyu, egdagdahawan ku degma sikaniyu egsulii te inggimu niyu. Ingkuwa niyu ka pelata, bulawan, wey ka me karatuan ku, wey impanguyan niyu seini diye te me timplu niyu. Impamelegye niyu diye te me Grigu ka keet-etawan te Huda wey Hirusalim, eyew igpakapariyu niyu sikandan te ugpaan dan. Ne kuntee, eg-angayen ku sikandan puun te inged ne imbelegyaan niyu kandan. Igpeula-ula ku kaniyu ke nekey ka inggimu niyu kandan. Ne igbelegye ku degma diye te matig-Huda ka me anak niyu ne me lukes-lukes wey me beyi-beyi, eyew igbelegye dan degma seini diye te Sabiya, ka mariyu amana ne nasud.” Sika ka ingkahi te Magbebaye ne Manama.

Ipataha niyu seini diye te me nasud:

Pangandam kew te pegbubunu,

umawa niyu ka me sundalu,

peparaniya niyu sikandan se me bahani wey lusud kew e!

10 [xr]Sayaba niyu ka me sudsud te me daru niyu eyew eggimuwen ne kampilan,

wey sayaba niyu ka me galab niyu eyew eggimuwen ne me kalawit.

Ne pakahiya niyu ka liyasen, “Bahani a!”

11 Iyal kew hendini, sikaniyu se me mahinged te nakalingut ne me nasud,

wey libulung kew diye te napu.’ ”

E Magbebaye ne Manama, ipepamaneug nu ka maddesen ne me sundalu nu!

12 Keilangan ne egpangandam ka me nasud

wey eggendiye te napu te Hihusapat,

su diya a egpinnuu se Magbebaye eyew te peggukum te langun ne nakalingut ne me nasud.

13 Amana sikandan ne makasesale,

sikan naa ka gulaa niyu sikandan iling te trigu ne eggalaben te timpu te tinggaani,

wey kelesa niyud sikandan iling te behas te paras ne nakapenu diye te luyanganan.”

14 Ne susuluhi ka me etew ne diye te Bangalug te Peggukum,

su mahaan e egginguma ka aldew te Magbebaye ne Manama.

15 Egpaddusilem ka aldew wey ka bulan,

wey kenad e eglayag ka me bituen.

16 [xr]Egpanguleyi ka Magbebaye ne Manama diye te Bubungan ne Siyun[fn];

egderaheneg ka laheng din puun te Hirusalim;

egkawelwel ka langit wey ka tane.

Ka pegpanalangin te Manama te keet-etawan din

Piru malig-en ne aputanan ka Magbebaye ne Manama te me Israilita ne keet-etawan din.

17 Ne migkahi sikandin, “Ne egkatahaan niyu ne sikeddi ka Magbebaye ne Manama niyu.

Mig-ugpa a diye te Siyun[fn] ne iyan ka matulus ne bubungan ku.

Ne matulus iya ka siyudad te Hirusalim,

wey kenad seini egkatalu pad man-e te egmanlusud ne me etew.

18 Te seeye ne aldew, egkeempet ka me bubungan te me parasan,

wey egmatubung kew e te mannanam ne binu puun te me behas te paras diye te me bubungan.

Ne egdakel e degma ka gatas te me baka wey me kambing ne egmanabtab diye te me labuntud.

Ne kenad e egkengeetiyan ka me beuhan diye te Huda,

wey duen e weyig ne egtulayas ne egpuun te timplu te Magbebaye ne Manama,

wey egkaweyihan e ka me bangalug te Sitim.

19 Egkareetan ka Ihiptu wey egkeyimu ne disirtu ka inged ne Idum,

tenged te mareet ne inggimu ran diye te Huda

su impangimatayan dan ma ka me etew diye ne ware sale.

20 Piru egkeempet te etew ka Huda wey ka Hirusalim te ware egtamanan.

21 Egsulian ku seeye se migpangimatey te me matig-Huda,

eglegparan ku iya ka migdereet kandan.

Sikeddi ka Magbebaye ne Manama, diya a mig-ugpe te Hirusalim.”