Matigsalug Manobo Bible

Habakuk

Igpewun-a

Te seini ne baseen, egkabasa ta ka pegpalalahey ni Prupita Habakuk te Magbebaye ne Manama. Diye mig-ugpe si Habakuk te Huda wey nasulat buwa seini ne baseen te me subla te hen-em ne hatus ne leg-un (600) te ware pad neetew si Kristu. Ne mig-inse si Habakuk te Manama ke mania te ware din legpari seeye se me karumaan din ne me matig-Israil ne migpandeeg-deeg te me meupiya ne me etew. Migtabak ka Manama ne egpeuyan sikandin te me sundalu ne me matig-Babilunya eyew te peglegpad kandan. Te sika ne timpu, amana ikaaldek ka me sundalu te nasud ne Babilunya tenged su amana sikandan ne mabbulut wey natalu ran ka nasud te Asirya wey Ihiptu. Ware nakasabut si Habakuk ke mania te iling due ka inggimu te Magbebaye ne Manama. Ne mig-inse sikandin te Manama ne miggenendue, “Mania te intuhutan nu ka me etew ne eggimu te mareet? Ne mania te egpeeneng-eneng ka ke egdereetan dan ka me etew ne matareng pad kandan?” (1:13). Ne migtabak ka Manama ne egbulig sikandin te eleg ne timpu. Ne ka seeye se me matareng, egkeuyag mule tenged te pegpalintutuu ran.”(2:4)

Ka duma ne baad te seini ne baseen iyan ka pegtagne te egginguma ne karereetan te seeye se maddeet ne etew. Ne minsan egkaaldek si Habakuk ne egdusaan e te Manama ka Huda, piru migpalintutuu red sikandin ne egluwasen din ded ka keet-etawan din wey egbehayan te kanekal ne egpakaantus te keyirapan ne egkeula-ula ran. Mig-impusan ka seini ne baseen te ulahingen te pegdayan te Magbebaye ne maresen.

Ka nenasulat te seini ne baseen

Ka me pegsagsahukul ni prupita Habakuk wey ka tabak te Magbebaye ne Manama \ior 1:1–2:4\ior*

Ka karereetan te maddeet ne me etew \ior 2:5‑20\ior*

Ka peg-ampu ni Habakuk \ior 3:1‑19\ior*

1Seini ka guhuren meyitenged te lalag te Magbebaye ne Manama ne hendue te impataheinep ki prupita Habakuk.

Ka pegsagsahukul ni Habakuk

He Magbebaye, ken-u ke bes pad eglinga-linga

te impangananey ku keykew?

Migpabulig ad keykew, piru wara a pangabangi nikeykew puun te karereetan!

Ne mania te iyan nu re impapitew keddi ka maddeet? Mania te egpipitawen nu re seeye se layun egmangimu te mareet wey kene nu egsaparan?

Layun naan de karereetan, kasamuk, pegpeehetey, wey pegpeusihey ka egkakita ku.

Ne nekeiling te warad e balaud wey naawe e ka eleg ne peggukum.

Layun de egkareeg te maddeet se hinimuwan ka me etew ne matareng,

sikan naa ka nareetan e ka matareng ne peggukum.”

Ka tabak te Manama

[xr]Ne migtabak ka Magbebaye,

Pitawa niyu ka me nasud ne nakalingut kaniyu

wey amana kew egkeinu-inu wey egkabenga-benga.

Su due eggimuwen ku te timpu niyu

ne kene kew egpakapalintutuu minsan ke egkapangguhuran kew e.

[xr]Kema pitew kew, egbehayan ku te karesen ka me matig-Babilunya,[fn]

ka amana ne mabbulut ne me etew wey me bahani.

Eg-empeten dan te egleug-leug ka katantanaan,

wey egpangahawan dan ka me etew te me ugpaan dan.

Egkaaldek wey egkaliyasan kandan ka me etew;

minsan nekey ka igkeupii ran te eggimu ne insuman-suman dan ne eleg, eggimuwen dan.[fn]

Ne meiyal pad ka me kudde dan du te me liyupardu,

wey memabbulut pad te me singgalung ne egmanleug-leug te marusilem.

Ne egwaheswes de ka egmangudde ne egpepallahuy puun te mariyu ne me inged;

egpekeiling sikandan te me banug ne egpasalanap ka egdawi te egdawiyen dan.

Egpanlusud sikandan langun eyew te pegdereet,

wey egkaalatan ka egmanlusuran dan.

Inlibulung dan ka indakep dan ne iling kasulug te pantad.

10 Minsan ka me Hari, egbalbalayen dan de,

wey eggimuwen dan de ne egkangisiyan ka me pangulu.

Egngingisiyan dan de mule ka malig-en, makepal, wey matikang ne alad te me siyudad,

su egtetamundu re sikandan te tane ne egbayaan dan wey eg-ahawen dan e ka siyudad.

11 Egkataman, egpabulus sikandan eggipanew ne egpekeiling te manekal ne kalamag.

Makasesale sikandan wey iyan dan inggimu ne manama ka kanekal ran.”

Ka pegsagsahukul e man-e ni Habakuk

12 He Magbebaye ne ware egtamanan,

sikeykew ka Manama ku.

Matulus ka wey ware egpatayan.

He Magbebaye ne Sumalem ne batu ne talagpangabang ku,

in-alam nu ka me matig-Babilunya eyew iyan eglegpad kanami.

Intunde nu sikandan eyew egdisiplina kanami.

13 Tenged su matulus ka,

kene ka egkeupian ne egpitew te seeye se eggimu te sale.

Na, mania te imparuyunduyunan nu ka me etew ne kene ne matinumanen?

Ne mania te egpeeneng-eneng ka ke egdereetan dan ka me etew ne matareng pad kandan?

14 Ne impeiling nu re ka me etew te ngalap diye te dahat,

wey iling te me mananap ne egdul-ug ne ware egpangulu.

15 Ne egpekeiling ka me etew te me ngalap ne egmamunuwiten te me matig-Babilunya

wey egbiyaleen de.

Ke egkalimud e ka egsahad te biyale dan, egmanguleyi e sikandan te kahale.

16 Purisu, egpanubaran dan ka biyale dan wey egtutungan te insinsu.

Su nakabehey seini te keupianan[fn] wey katubung kandan.

17 Ne egpabulus-bulus naa sikandan ka egdereet te me nasud[fn] wey kene egkeyid-u ne egpangimatey te keet-etawan te ware egtamanan?[fn]

2Ne migpabulus si Habakuk ka migkahi, “Egpamaneyik a diye te matikang ne pamantawan,

wey egtaharan ku ke nekey ka iglalag te Magbebaye ne Manama keddi,

eyew egkatabak ku sikandin ke eg-apulen din ka sumbung ku.”

Ka tabak te Manama ki Habakuk

Ne migtabak ka Magbebaye,

Ay-ayari nu te egsulat diye te malumpayag ne batu ka egkakita nu

eyew malemu re ne egbaseen.[fn]

[xr]Su nateil e ka timpu ne egkatuman ka immakita,

wey egkeyitabu iya ka langun ne impanagne, su kene ne ubat seini.

Purisu minsan hendue te mananey pad iya seini egkatuman,

tahari nu su egkeyitabu iya seini wey kene egkabalabahan.

[xr]Pitawa nu ka me hambuhen!

Kene ne matareng ka hinimuwan dan.[fn]

Piru ka me matareng, egkeuyag mule tenged te pegpalintutuu ran.”

Ka peglegpad te me makasesale

Ka malehet, egpakalimbung iya ka karatuan.[fn]

Ka me etew ne leheren, me hambuhen sikandan wey kene egpekegteil.

Egpekeiling sikandan te kamatayen[fn] ne kene egkeuralan

su egkeupian sikandan ne eg-ameluk te me nasud

wey egmandu te langun ne me etew.

Egginguma ka timpu ne seeye se indakep ne me etew, egkuntere e kandan

pinaahi te peglemet wey pegbaleybaley kandan ne egkahi,

Piru mekeyid-u-hid-u kew ka miglilimud te me tinakew!

Te suman-suman niyu, ken-u naan pad egkataman ka pegparatu niyu

pinaahi te pegpehes niyu te pegpabayad te dakel te seeye se nekeutang kaniyu?”

Egginguma ka timpu ne seeye se impabayad niyu te dakel ne tubu, egtigkew eglibed kaniyu.

Egpangahawen dan e ka me karatuan niyu

wey egginalatan kew nikandan.

Sahuhune ne egginguma ka me kuntere niyu

wey egginalatan kew nikandan.

Su masulug ne inged ka impangahawan niyu te karatuan,

ne sikaniyud e degma ka eg-ahawan te nenasame ne me etew.

Egsulian kew tenged su masulug ka impangimatayan niyu,

wey te pegleig-leig niyu due te kalibutan,

wey te pegdereet niyu te me siyudad wey te me mahinged.

Ne seeye se naratu se me pamilya[fn] pinaahi te mareet ne hinimuwan, mekeyid-u-hid-u amana!

Migsuman-suman kew ne egpakaalihu kew te karereetan

iling te bayaku ne migsesalag diye te matikang, piru kene bes!

10 Impeyilawan niyu ka me pamilya niyu,

pinaahi te pegpangimatey niyu te masulug ne me etew.

Nekeiling de te in-uney niyu bigtawa ka geyinawa niyu.

11 Ka me batu ne in-alabat niyu te mateles ne me baley niyu,

hendue te egbalbalukan wey egbayung kaniyu,

wey eg-apil degma ka me salahunting.

12 Mekeyid-u-hid-u ka migpasasindeg te lungsud pinaahi te pegpangimatey,

wey ka migpasasindeg te siyudad pinaahi te mareet ne hinimuwan!

13 Tantanuri niyu seini:

Intahahe e te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne ka inlasayan te me etew te eggimu, egkeigmuk de.

Egkaruruhu ka me etew te me nasud ne egpasasindeg te egdereetan de.

14 [xr]Su egkeempet ka kalibutan te me etew ne napenu te katuenan meyitenged te katelesan te Magbebaye,

iling te dahat ne napenu te weyig.

15 Mekeyid-u-hid-u kew se migpeinum te me sumbaley niyu te inumen ne palinneu te langet niyu.

Iling de te impewubuhan niyu sikandan te binu,

eyew egkeyilawan sikandan su nakita niyu ka pegpalawas dan!

16 Ne kuntee, sikaniyud e degma ka egkeyilawan wey kenad egkarayan.

Sikaniyud e degma ka egpeinumen wey egkalebasan.[fn]

Egginguma kaniyu ka ubab te langet te Magbebaye.

Egparusaan kew,

wey ka kabantug niyu egkaridiekan e wey egkeyilawan kew e!

17 Egsulian kew te pegdereet niyu te Puwalas te Libanun;

sikaniyud e degma ka egdereetan.

Impangimatayan niyu ka me mahintalunan,

ne kuntee sikaniyud e degma ka egginaalreken.

Egsulian kew tenged te pegpangimatey niyu te me etew,

wey te pegdereet niyu te me nasud, te me lungsud, wey te langun ne nangugpe dutu.

18 Nekey-a ka karuan te diyus-diyus ne inggimu re te etew?

Ka putew ne larawan ne egpakapanulu te ubat!

Ne mania te iyan egsalihan te etew ka diyus-diyus ne inggimu rin de,

ne kene pad iya man-e egpakalalag?

19 Mekeyid-u-hid-u kew se egpeyimata te me kayu,

wey egpeenew te me batu.

Egpakapanulu naa seini kaniyu?

Minsan napulitan seini te bulawan wey pelata,

kene iya seini egpakaheheyinawa.

20 Piru ka Magbebaye, diye mule te matulus ne timplu rin;

keilangan ne ka langun ne keet-etawan egpeeneng-eneng diye te tangkaan din.

Ka peg-ampu ni Habakuk

3Seini ka peg-ampu[fn] ni prupita Habakuk.

He Magbebaye ne Manama, narineg ku ka me guhuren meyitenged keykew.

Ne narineg ku man-e ka me himu nu, wey neinu-inu a.

Ne ipapitew nu kanami kuntee ne timpu ka meupiya ne me himu ne inggimu nu dengan;

ipanengneng nud man-e seini kuntee ne timpu

wey ikeyid-u key nikeykew minsan ke due igkabelu nu.

Eglepew ka Manama puun te Timan,

ka matulus ne Manama egginguma puun te Bubungan te Paran.

Neempet te katelesan din ka langit,

wey napenu te egdayan kandin ka ampew te tane.

Eglepew sikandin iling te kilat ne eggeteb,

wey eglepew ka malayag diye te belad din,

wey dutu nekeeles ka geem din.

Impewun-a rin kandin ka dalu te me etew,

wey impasinundul din kandin ka kamatayen.

Migsasindeg sikandin wey nawelwel ka tane;[fn]

migsil-ap sikandin wey ingkelkel ka me etew te me nasud.

Ka me bubungan ne ware pad nabalbalawi bunsud pad te bunsuranan, egkatempag e,

ka me labuntud ne kene egkaweil, egmapatag e;

seeye ka me inged ne impamayaan din dengan.

Nakita ku ne nabaybayaran ka keet-etawan[fn] te Kusan,

wey nangelkel ka keet-etawan[fn] te Midiyan.

He Magbebaye, iyan nu naa ingkabelu ka me weyig?

Igkalangeti nu naa ka me weyig,

wey ke igkatameneng nu naa ka dahat?

Migpangudde ka te me kudde nu,

wey migpanpanalu ne mig-untud te karwahi nu.[fn]

Inhubus nu ka piet nu,

wey intangen nud ka tunud nu.

Sahuhune ne imperi nu ka tane wey migbusuwak ka weyig.

10 Naweil ka me bubungan iling te me etew ne naaldek-haldek te pegkakita ran keykew,

wey miglugsu ka dakel ne uran;

miglehes ka weyig diye te diralem,

wey migbusuwak ka me luwak.

11 Tenged te layag te migwaheswes ne pane nu wey te kasil-ew te mig-ilak-ilak ne deldeg nu,

ware nakaweil ka aldew wey bulan.

12 Egpangebel-ebel ka langet nu te pegleuy nu te inged,

wey impandiekan nu ka me nasud tenged te kabelu nu.

13 Miggipanew ka eyew te pegluwas te keet-etawan nu,

wey eyew te pegpangabang te in-alam nu.

Impangimatayan nu ka me pangulu te me etew ne maddeet se hinimuwan,

wey inggule nu pangimatayi ka me hibateen dan.[fn]

14 In-uney nu pilaka ka pangulu te me bahani te deldeg din ded.

Inlusuran key nikandan iling te balisusu

ne migpegsuwey-suwey kanami.

Ne amana sikandan egkahale-gale ne egtigkew eglusud

eyew te pegdereet te seeye se ware egkeyimu.

15 Impalapas nu ka me kudde nu te dahat,

wey migbubunlud ka dakel ne weyig.

16 Narineg ku ka langun, wey impangelkel a;

migkelkel ka bibig ku te liyas te pegkarineg ku te dahing.

Ne hendue te migmahuye ka lawa ku, wey migsayudsud ka me buel ku.

Egpeeneng-eneng e re ne egtetahad

te timpu ne eglegparan e te Magbebaye ka keet-etawan ne eglusud kanami.

17 Minsan ke kenad e egbubulak ka me kayu ne iggira,

wey kenad e egbebehas ka me paras,

wey ka me kayu ne ulibu,

wey minsan ware eg-uma diye te kamet,

wey minsan egpamatey ka me karniru,

wey warad me baka diye te kulungan,

18 piru egkeele e red wey egmahalew mule,

su ka Magbebaye ka manluluwas ku.

19 [xr]Ka Manama ne Magbebaye, iyan egpuunan te kanekal ku.

Inggimu rin ne maagsik-agsik ka paa ku iling te paa te usa,

wey impepamaneyik a nikandin te matikang ne me bubungan.

(Para te egpangulu te mangngulahing: egbalesen seini te egkeliten ne intagpesan ne instrumintu te peg-ulahing.)