SUMALCA Home

Resources Home

Vernacular Lexicon
A B BAP BL D E G H I K KI L LA LIP M N O P PA R S SE SIN T TE TIN U V W Y Z

Student Dictionary

Readers

Texts

Phrasebook

Healthbooks

Bible home

Songbook

Glossary Concordance Topical concordance

Chapter 1 2 3 4 Cross References Footnotes

Malakyas

Igpewun-a

Seini ne baseen, nasulatan te me lalag te Magbebaye ne Manama ne impahuhud ki prupita Malakyas. Nasulat seini te me lalimma ne gatus (500) ne leg-un te ware pad neetew si Kristu Hisus. Te seeye ne timpu, neimpusan e ka pegbalew-balew te timplu diye te Hirusalim. Ka dakel ne tuyu te prupita iyan ka peg-inniyat te me talagpanubad wey pegpataha te keet-etawan ne igpatuman ka nasabutan dan e diye te Magbebaye ne Manama. Klaru amana ne kenad e ne matinumanen sikandan te pegpamakey ran te Manama wey nakapariyu e te kamalehetan. Ka me talagpanubad wey ka keet-etawan, miglilimbung diye te Manama tenged su ware sikandan migbehey te eleg ne igpanubad wey ware sikandan mig-ikul sumale te igkeupii te Magbebaye ne Manama. Piru eggendini ka Manama eyew te peggukum wey peglinis te keet-etawan din, wey egpeuyan sikandin te talagpangguhud ne eggun-a kandin eyew eg-andam te dalan wey egpamalehet te kasabutan din.

Ka nenasulat te seini ne baseen

Ka sale te me Israilita \ior 1:1–2:16\ior*

Ka peggukum wey keyid-u te Magbebaye ne Manama \ior 2:17–4:6\ior*

1¹ Seini ka lalag te Magbebaye ne Manama ne igpahuhud din ki Malakyas te me Israilita.

Ka geyinawa te Manama para te me Israilita

^2 [xr][xr]Ne migkahi ka Magbebaye ne Manama, “Inggeyinawaan ku sikaniyu. Piru migkahi kew, ‘Immenu nu te egpapitew ka geyinawa nu kanami?’ Ne seini ka tabak ku rue: Si Isaw wey si Hakub, talaari. Si Hakub ka inggeyinawaan ku wey ka me kabuhalan din, ³ piru ware ku geyinawei si Isaw wey ka me kabuhalan din.^[fn] Indereetan ku ka ugpaan din diye te bubungan wey neyimu e ne ugpaan te me mahintalunan ka inged din.

⁴ “Ne emun ke egkahi ka me kabuhalan ni Isaw ne me matig-Idum, ‘Egbalbalawan ta te eggimu ka nahuhus ne me lungsud ta,’ seini ka igkalalag ku rue: Minsan egbalbalawan niyu sika, piru egdereetan ku red man-e taman te iyan e igngaran kaniyu ka ‘Mareet ne inged’ wey ‘Me etew ne igkalangeti te Magbebaye ne Manama te ware egtamanan.’

⁵ “Ne egkakita niyu ne egkeyitabu seini kandan wey egpakakahi kew, ‘Maresen iya ka Magbebaye ne Manama minsan pad diye te kenad ne sakup te Israil!’ ”

Ka kene ne likes ne igpanubad

⁶ Migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye diye te me talagpanubad, “Ka me anak egtahud te amey wey iney ran, wey ka me suluhuanen egtahud degma te me ahalen dan. Ne emun ke amey a nikaniyu, mania te wara a nikaniyu tahura?^[fn] Ke ahalen a nikaniyu, mania te wara a nikaniyu tahura? Imbaley-baley a nikaniyu, wey mig-inse kew pad man-e, ‘Immenu ney sikeykew te egbaley-baley?’ ⁷ Imbaley-baley a nikaniyu pinaahi te peghalad niyu te kene ne likes ne egkakeen diye te altar ku. Piru mig-inse kew pad man-e, ‘Mania te kene ne likes ne egkakeen ka me halad ney?’^[fn] Uya su inlemetan niyu ka altar ku. ^8 [xr]Me butud, me lepu, wey egmanderalu ne me ayam ka immanubad niyu keddi. Meupiya naa sika? Kema ibehey niyu sika diye te gubirnadur niyu, pitawen ta ke egkahale sikandin wey ke igbehey rin naa ka egbuyuen niyu,” kahi te Amana ne Maresen ne Magbebaye.

⁹ Na kuntee, sikaniyu se me talagpanubad, geram kew naa pangananey te Manama ke iling due ka eggimuwen niyu, pitawen ta ke egpamminehen kew nikandin.

¹⁰ Ne migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, “Meupiya pad ke eglekeban niyu ka me gumawan te timplu eyew kene kew e egpakatutung diye te altar te ware me karuan ne me igmanubad. Wara a nahale kaniyu wey kene ku egdawaten ka igpanubad niyu! ¹¹ Egbantuhen ka ngaran ku te duma ne me nasud, puun te igsile taman te iglineb. Egtutungan a te me etew te insinsu wey eg-uyanan a nikandan te malinis ne me halad, su mabantug ka ngaran ku te minsan hendei ne me nasud. ¹² Piru imbaley-baley a mule nikaniyu su inlemetan niyu ka altar ku wey kenad ne likes ka egkakeen diye te altar. ¹³ Migkahi kew, ‘Napelaan key e!’ wey impamiyeran a nikaniyu. Migpanubad kew keddi te me ayam ne tinakew, nallepuan, wey ke egmanderalu naa. Kahiyen niyu buwa ne egdawaten ku seini? ¹⁴ Egdilusen ku ka ubaten ne etew ne migsaad ne egpanubad keddi te meupiya ne karniru rin, piru iyan din mule impanubad ka nabalbalangan ne ayam. Su sikeddi ka mabantug ne Hari, wey igkaaldek a te minsan hendei ne me nasud,” kahi te Amana ne Maresen ne Magbebaye.

Ka pegpaney-paney te Magbebaye te me talagpanubad

2^1-2 Ne migkahiyan degma te Amana ne Maresen ne Magbebaye ka me talagpanubad, “Na, seini ka igpaney-paney ku kaniyu: Ke kene kew eglinga-linga wey kene egdayan keddi,^[fn] egdilusen ku sikaniyu lagkes ka langun ne panalangin niyu. Ne ka malehet, indilus kud e seini su ware niyu itahu te pusung niyu ka suhu ku kaniyu. ³ Eglegparan ku ka me kabuhalan niyu wey igpulit ku diye te ulaula niyu ka tei te ayam ne impanubad niyu, wey iglagkes ku sikaniyu igdegpak te tei te me ayam. ^4 [xr]Puun due, egkanengnengan niyu ne tapey kud e sikaniyu panpanayi. Ke eglinga-linga kew te impaney-paney ku kaniyu, egpakapabulus ded ka kasabutan ku te me Libita.” Sika ka ingkahi te Amana ne Maresen ne Magbebaye.

^5 [xr]“Diye te kasabutan ku kandan dengan, migsaaran ku sikandan te umul wey keupianan, wey imbehey ku kandan seeye eyew egtahuren a nikandan. Ne intahud a iya nikandan wey due pegkaaldek dan keddiey.^{[fn] 6} Impanulu dan ka malehet, ne kene ne sika se seyyup. Meupiya ka rilasyun dan keddi, wey mig-ugpe sikandan ne matareng. Ne imbulihan dan pad man-e ka masulug ne etew eyew eg-inniyug e te sale. ⁷ Su iyan katungdanan te me talagpanubad ka pegpanulu te malehet ne katuenan meyitenged keddi te Magbebaye ne Manama. Keilangan ne diye te kandan egpepanulu ka keet-etawan, su sikandan iya ka me suluhuanen ku, te Amana ne Maresen ne Magbebaye.

⁸ “Piru sikaniyu se me talagpanubad, mig-engked kew te maheteng ne dalan. Ka pegpanulu niyu iyan de iya egpuunan ne nakasale ka masulug ne etew. Indereetan niyu ka kasabutan ne inggimu ku te me Libita. ⁹ Sikan naa ka egpeyilawan ku pad iya sikaniyu te langun ne matig-Israil tenged su ware niyu tumana ka igkeupii ku wey due inlapihan niyu te egpanulu.”

Ka pegsupak te keet-etawan te Israil

¹⁰ Sabeka re ka amey ta langun, ne iyan ka Manama ne miggimu kanta. Ke iling due, ne mania te egmaak-akaley ki wey ware ta tumana ka kasabutan ne inggimu te Manama diye te me kaap-apuan ta? ¹¹ Ware tumana te me matig-Huda ka saad dan diye te Magbebaye ne Manama, wey sika ka egpuunan ne nangimu sikandan te mallindit kayi te Israil wey Hirusalim. Inlinditan dan ka timplu ne inggeyinawaan te Magbebaye ne Manama su migmangasawa ma ka me lukes te me malitan ne migsimba te me diyus-diyus. ¹² Kenad perem eg-ileen te Magbebaye ne Manama ne sakup pad te keet-etawan din^[fn] ka miggimu te iling due wey kenad perem sikandan egpakaambag te pegpanubad diye te Amana ne Maresen ne Magbebaye.

¹³ Ne minsan ke egsubiren niyu pad te me luwe niyu ka altar te Magbebaye ne Manama wey egpandalawit kew, kene din en iya igkeupii ka igpanubad niyu wey kene din e egdawaten. ¹⁴ Ne eg-inse kew ke mania te kene din egdawaten ka igpanubad niyu. Uya su nakanengneng sikandin ne ware niyud tumana ka insaad niyu dengan diye te me asawa niyu te peg-asawa niyu kandan te me bate-bate kew pad. Talagbulig kaniyu ka me asawa niyu ne migsaaran niyu, piru ware niyud tumana ka insaad niyu. ¹⁵ Mania, ware kew bes sabekaa te Manama te lawa wey te panisingan? Mania te inggimu rin seini? Inggimu rin seini eyew egpakaanak kew te malehet ne keet-etawan te Manama. Sikan naa, tantanuri niyu ne egkatuman niyu ka insaad niyu te me asawa niyu.

¹⁶ “Igkabelu ku ka egpakigsuwey te me asawa ran, su igkataweles ku ka me etew ne egleig-leig te me asawa ran,”^[fn] kahi te Magbebaye, ka Manama te Israil. Purisu tanud-tanud kew ne egkatuman niyu ka insaad niyu te me asawa niyu.

Mahaan e ka aldew te peggukum

¹⁷ Napelaan e ka Magbebaye ne Manama ne egpammineg te me lalag niyu. Piru mig-inse kew, “Mania te napelaan e sikandin te impanlalag ney?” Uya su migkahi kew te hendue mule te ingkabennali red te Magbebaye ne Manama ka eggimu te mareet wey ingkeupii rin ded sikandan. Ne mig-inse kew pad man-e, “Hendei naan e mule ka Manama ne eleg se peggukum?”

3^1 [xr]Ne migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, “Igpewun-a ku ka suluhuanen ku eyew eg-andam te dalan ne egbayaan ku. Ne ka Magbebaye ne Manama ne impamitew niyu, egtigkew eglepew diye te timplu rin. Ne egginguma ka talagpangguhud te kasabutan ku ne iyan seeye se igkeupii niyu.”

^2 [xr]Piru hentew-a ka egpakaantus te aldew te pegginguma rin wey hentew-a ka egpakasasindeg diye te tangkaan din ke eglepew rin e? Su egpekeiling sikandin te hapuy ne eglalab te putew wey iling te manedted ne sebbun ne amana egpakaawe te bilu. ³ Eglinisan din ka me kabuhalan ni Libi, iling te eglalab te bulawan wey ke pelata naa, eyew egkeyimu e ne likes ka igmanubad dan diye te Magbebaye ne Manama. ⁴ Purisu egpakapahale e te Magbebaye ne Manama ka igmanubad te me matig-Huda wey te me matig-Hirusalim, iling dengan te miglihad ne me leg-un.

⁵ Ne migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, “Eggenduen a te kaniyu eyew eggukuman ku ka egmammulingan, ka egmanlibug, ka me talagpamalehet te ubat, ka me ahalen ne egmanlimbung te me suluhuanen dan, ka egmanlupig te me balu, te me ilu, wey te me lapu. Ne eggukuman ku degma ka langun ne etew ne kene egkaaldek keddiey.

Ka pegbehey te igkasapulu

⁶ “Sikeddiey ka Magbebaye ne Manama ne kene egkabalbalawan. Purisu sikaniyu se me kabuhalan ni Hakub, ware ded naamin nammatey. ⁷ Piru nekeiling kew red te me kaap-apuan niyu, mig-engked kew wey migsupak kew te me balaud ku. Ne kuntee libed kew e kayi te keddiey, wey eglibed a diye te kaniyu. Piru mig-inse kew, ‘Mania te egpaliberen key nikeykew te seini key man ded?’ ⁸ Eg-insaan ku sikaniyu, meupiya naa ne eglimbungan te etew ka Manama? Kene, piru inlimbungan a nikaniyu. Piru mig-inse kew, ‘Immenu ney sikeykew te eglimbung?’ Uya su kene ne eleg ka inhalad niyu keddi wey ware kew migbehey te igkasapulu! ⁹ Indilus ku sikaniyu tenged su ka intiru ne nasud migpanlimbung keddiey. ^10 [xr]Na kuntee, uyana niyu ka langun ne igkasapulu diye te timplu^[fn] eyew due egkakeen diye te baley ku. El-elehi a nikaniyu wey egkatahaan niyu ne eglukatan ku ka me bintana te langit wey igbusbus ku due te kaniyu ka subla ne dakel ne panalangin. ¹¹ Kene ku egparereetan te me uled-uled ka me pinamula niyu, wey egbebehas te masulug ka pinamula niyu ne paras. ¹² Ne tenged due, ka keet-etawan te langun ne nasud egkahi te amana kew panalangini tenged su amana ne meupiya ka tane ne in-ugpaan niyu,” kahi te Amana ne Maresen ne Magbebaye.

Ka himenew ne insaad te Manama

¹³ Ne migkahi e man-e ka Magbebaye ne Manama, “Migpanlalag kew te maddeet meyitenged keddi. Piru mig-inse kew pad iya man-e, ‘Nekey bes ka maddeet ne impanlalag ney meyitenged keykew?’ ¹⁴ Migkahi kew, ‘Ware karuan te pegpamakey te Manama. Duen naa keupianan ke egtumanen ta ka me suhu din, wey igpapitew ta te Amana ne Maresen ne Magbebaye ne nekegsendit ki te neyimu ta? ¹⁵ Pitew kew! Iyan de impanalanginan ka me hambuhen. Nasi de iya sikandan migmatubung, wey in-el-elehan dan pad ka Magbebaye ne Manama pinaahi te mareet ne hinimuwan, piru ware sikandan paruseyi.’ ”

¹⁶ Nataman, migmalalahey ka me etew ne due pegkaaldek te Magbebaye ne Manama wey impammineg din sikandan paay-ayari. Ne nasulat te libru diye te tangkaan din ka me ngaran te me etew ne due pegkaaldek kandin wey migtahud kandin, eyew kene egkalingawan. ¹⁷ Ne migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, “Egkeyimu sikandan ne keet-etawan ku. Te aldew ne eggukum ad, igteil ku sikandan se keet-etawan ku. Egpangabangan ku sikandan iling te amey ne egpangabang te anak din ne matinumanen^[fn] kandin. ¹⁸ Ne egkakita niyud man-e ne kene egpekeg-iling ka egpangkusan te miggimu te mareet wey ka miggimu te meupiya, ka migpamakey te Magbebaye ne Manama wey ka ware migpamakey kandin.”

Ka aldew te Magbebaye ne Manama

4¹ Migkahi ka Amana ne Maresen ne Magbebaye, “Egginguma ka aldew ne egkasilaban iling te lahami^[fn] ka langun ne me hambuhen wey ka me etew ne maddeet se hinimuwan. Egkengatutung sikandan wey warad iya egkasame.^{[fn] 2} Piru para kaniyu te migtahud keddi,^[fn] egparibabew ka pegkamatareng ku wey due keupianan niyu. Egpekeiling seini te aldew ne egsile wey egpakalayag kaniyu. Egmanlihawang kew wey egpanletu-letu te kahale iling te me nati te baka ne impalihawang puun te kulungan. ³ Te aldew ne eggimuwen kud seini, egkatalu niyu ka me mareet se hinimuwan wey egpandiekan niyu sikandan iling te alinepung,” kahi te Amana ne Maresen ne Magbebaye.

⁴ “Tantanuri niyu ka impanulu kaniyu te suluhuanen ku ne si Muwisis. Imbehey ku kandin ka me balaud wey me suhu ku diye te Bubungan ne Sinay^[fn] eyew igpatuman te keet-etawan te Israil.

^5 [xr]“Piru te kene pad egginguma ka mabantug wey makaaldek-haldek ne aldew ku te Magbebaye ne Manama, egpeenduenen ku te kaniyu si prupita Ilyas. ⁶ Egmeg-ulien din ka meupiya ne rilasyun te me anak wey me amey. Emun ke kene, eggenduen a wey egdereetan^[fn] ku ka inged niyu.”